İzahlı lüğət

İP is. 1. Uzun pambıq, kətan, yun və s. liflərindən eşilib hazırlanan və əsasən bağ kimi işlədilən məmul. İplə bağlamaq. Tayları iplə sarımaq. - [Ağa:] Gördüm yeşiyin ipi qırılıb. Molla Nəbiqulu yeşiklə bərabər ağacdan uçub, düşüb Qasımın otağının üstünə. Ə.Haqverdiyev. // məc. Buxov, cidar, əl-ayağı bağlayan şey mənasında. [Koroğlu dedi:] Qırılar zəncirlər, iplər; Nər atılar meydana indi. “Koroğlu”. Pambıq iplikdən toxunmuş. Çarıq bağlarından, uzunboğaz rəngli ip corablarından bəlli idi ki, ananın əzizidir. Mir Cəlal. □ İp vurmaq - toxumaq (iplə). Torun ipini vurmaq. Corab ipi vurmaq. - Ömrünü susmaq və başını aşağı salaraq məkik atmaqla, ip vurmaqla keçirən şərbaflar və muzdurlar yavaş-yavaş səsini qaldırıb “urreyy” çığırdı. Ə.Əbülhəsən. □□ İpə (ipə-sapa) yatmamaq (gəlməmək) - heç bir nəsihət götürməyən, söz eşitməyən, yaxud heç bir nizam və intizama uyuşmayan adam haqqında. Padşah nə qədər dəlil-dəlalət elədi, Qəmər ipə-sapa gəlmədi ki, gəlmədi. (Nağıl). Uşaq oynayar, gülər; Xəstə deyilsə əgər; Bəzisi sakit olar; Bəzisi ipə yatmaz. R.Rza. İpə-sapa düzmək (düzülmək) - fikrin, sözlərin düzgün, səlis, rəvan ifadə edilməsi haqqında. Fikirlər cərgə-cərgə ipə-sapa düzüldü; O, iztirab əlində üzüldükcə, üzüldü. B.Vahabzadə. İpə-sapa yatmaq (gəlmək) - yola gəlmək, söz eşitmək, nəsihət qəbul etmək. [Hümmətyar:] [Xanpəri] ancaq iki ildir daha o adam deyildir. İndi, necə deyərlər, ipə-sapa yatır. Ə.Vəliyev. ...ipinə (ipinin üstünə) odun yığmaq olmaz - etibarsız, sözünün üstündə durmayan, mütərəddid adam haqqında. Xan Fətəlinin adını eşitcək təkrar qəzəbləndi: - Onun sözünü danışma! - dedi, onun ipinin üstünə odun yığmaq olmaz! Çəmənzəminli. İpini boşaltmaq (buraxmaq) - sərbəstlik vermək, pis hərəkətlərinə göz yummaq, qabağını almamaq, başlıbaşına buraxmaq. Uşağın ipini lap boşaltmısan ha. İpini çəkmək (yığmaq, yığışdırmaq) - pis yoldan, pis əməldən qaytarmaq, qabağını almaq, həddini göstərmək, intizama çağırmaq. [İmamzadə:] Sən bunların ipini yığışdıra bilməsən, hər cür xata baş verə bilər. Q.İlkin. Boğazına ip salmaq - boğub öldürmək. İslamın fikrinə gəlmişdi ki, Tellini xoş dillə alıb qışlağa gətirsin, sonra bir gecə boğazına ip salıb boğsun. S.Hüseyn. Paylaşın - Hamı bilsin Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!