REKTOR (ID - 33739)[lat. rector - rəhbər, idarə edən] Ali məktəbə, habelə ali və orta dini məktəbə rəhbərlik edən şəxs. Universitet rektoru. Rektorun əmri.
|
REKTORAT (ID - 33740)[lat.] bax rektorluq 2-ci mənada.
|
REKTORLUQ (ID - 33741)is. 1. Rektorun vəzifəsi, işi.
2. Ali məktəbin, rektorun başçılıq etdiyi inzibati tədris idarəsi; rektorat. // Həmin idarənin yerləşdiyi bina. |
REKVİYEM (ID - 33742)is. [lat.] Dini matəm mərasimində oxunan çoxsəsli silsilə xor əsəri.
|
REKVİZİT (ID - 33743)[lat. requisitum - tələb olunan] Tamaşa və ya kinofilm çəkilən zaman lazım olan bütün əşyalar. [“Hamlet” də] dekorlar, paltarlar, rekvizit, musiqi şərti bir Şərq üslubunda verilmişdi. C.Cəfərov.
|
REKVİZİTÇİ (ID - 33744)bax rekvizitor.
|
REKVİZİTOR (ID - 33745)[lat.] Teatrda, kinostudiyada rekvizitə baxan adam; rekvizitçi.
|
REQBİ (ID - 33746)[ing. rugby] Uzunsov topla oynanılan futbol oyunu növlərindən biri.
|
REQBİÇİ (ID - 33747)is. Reqbi oynayan adam.
|
REQLAMENT (ID - 33748)[fr.] Müşavirənin, iclasın, qurultayın və s. aparılması qaydası haqqında qabaqcadan müəyyən və qəbul edilmiş nizamnamə. Reqlamentə riayət etmək. Reqlamenti pozmaq. Reqlamentdən kənara çıxmaq.
|
REQLAN (ID - 33749)[ing.] Qolları çiyni ilə bütöv biçilmiş, habelə bu cür biçilmiş palto və s. Reqlan palto. Reqlan paltar.
|
REQRESSİYA (ID - 33750)is. [lat.] Dənizin tədricən geri çəkilməsi halı.
|
RELAKSİYA (ID - 33751)is. [lat.] 1. Zəifləmə.
2. Gərginliyin özbaşına azalması halı. |
RELE (ID - 33752)[fr.] Elektrik dövrəsini müəyyən hadisələr zamanı avtomatik olaraq açan və ya bağlayan alət.
|
RELİKT (ID - 33753)is. [lat. relictum - qalıq] Çox qədim dövrlərin qalığı olan şey, hadisə; qalıq. Yalançı reliktlər.
|
RELS (ID - 33754)[ing. rails, rail, lat. regula - düz taxta, tir] Üzərində vaqon, vaqonet və s. təkərlərinin diyirlənərək hərəkət etdiyi ensiz polad tir, ray. [Qəhrəmani] vağzalın böyük binasından keçib relslərin üstündən adlayaraq depoya tərəf...
|
RELSLİ (ID - 33755)sif Relslərdən düzəldilmiş, yaxud rels üzərində hərəkət edən. Relsli yol. Relsli nəqliyyat.
|
RELSSİZ (ID - 33756)sif Rels döşənməmiş, rels üzərində hərəkət etməyən. Relssiz nəqliyyat.
|
RELYATİVIST (ID - 33757)[lat.] Relyativizm tərəfdarı.
|
RELYATİVİZM (ID - 33758)[lat. relativus - nisbi] fəls. İnsan idrakının nisbiliyi, şərtiliyi və subyektivliyi haqqında idealist cərəyan. Relyativizm fiziki idealizmin qnoseoloji mənbələrindən biri olmuşdur.
|
RELYEF (ID - 33759)[fr. relief] Yer səthində olan müxtəlif kələ-kötürlük, dərə-təpə, dağ və düzənlik və s. Dəniz dibinin relyefi. Rayonun relyefi.
|
REMARKA (ID - 33760)[fr. remarque] Pyes müəllifinin, hadisənin hansı şəraitdə gedəcəyini, personajların davranışının və xarici görkəminin xüsusiyyətlərini səciyyələndirən izahı.
|
REMEDİUM (ID - 33761)is. [lat.] Qızıl sikkə standartı şəraitində sikkənin faktik çəkiyə və əyara görə qanuni normadan kənara çıxması.
|
RENTA (ID - 33762)[alm. Rente, fr. rente] 1. iqt. Sahibinin fəaliyyəti tələb olunmadan kapital, əmlak və ya torpaqdan müntəzəm alınan gəlir. Torpaq rentası.
2. mal. Istiqraz vərəqəsi sahiblərinə daimi gəlir gətirən müddətsiz dövlət istiqrazı.... |
RENTGEN (ID - 33763)[alman fizikinin adından] Rentgen şüaları ilə işıqlandırma. Rentgenin nəticəsi. □ Rentgen şüaları - qeyrişəffaf cisimlərdən keçə bilən qısa elektromaqnit dalğalardan ibarət gözlə görünməyən şüalar.
Həmin şüalarla... |
RENTGENOQRAFİYA (ID - 33764)[rentgen və yun. grapho - yazıram] Rentgen şüaları vasitəsilə qeyri-şəffaf cisimlərin daxili quruluşunun şəklinin çəkilməsi.
|
RENTGENOQRAM (ID - 33765)[rentgen və yun. gramma - yazı] Rentgen şüaları vasitəsilə fotoplastinka və ya plyonkada alınan əks.
|
RENTGENOLOGİYA (ID - 33766)[rentgen və yun. logos] Tibbin, rentgen şüalarının diaqnostika və müalicə məqsədilə tətbiqindən bəhs edən şöbəsi.
|
RENTGENOLOJİ (ID - 33767)sif. [rentgen və yun. logos] Rentgenologiya ilə əlaqədar olan, rentgenologiya ilə bağlı olan. Rentgenoloji üsul.
|
RENTGENOLOQ (ID - 33768)[rentgen və yun. logos] Rentgenologiya və rentgen şüaları ilə müalicə mütəxəssisi olan həkim.
|
RENTGENOSKOPİK (ID - 33769)sif. [rentgen və yun. skopeo - baxıram] Rentgenoskopiyaya aid olan, rentgenoskopiya ilə əlaqədar olan. Rentgenoskopik üsul.
|
RENTGENOSKOPİYA (ID - 33770)[rentgen və yun. skopeo - baxıram] Qeyri-şəffaf cisimlərin rentgen şüaları vasitəsilə tədqiq edilməsi, yoxlanılması.
|
RENTGENOTERAPIYA (ID - 33771)[rentgen və yun. therapeia] Rentgen şüalarının müalicə məqsədilə tətbiqi.
|
REOSTAT (ID - 33772)[yun. rheos - axın və statos hərəkətsiz] Elektrik çevrəsində enerjinin və gərginliyin gücünü nizama salan cihaz.
|
REPERTUAR (ID - 33773)[fr.] Teatrda, estradada, konsertdə və s.-də ifa olunan dramaturji, musiqi və s. əsərlərinin məcmusu. Teatrın repertuarı. // Birisinin ifa etdiyi rolların, musiqi əsərlərinin və s.-nin məcmusu. Artistin repertuarı. - Seyid Şuşinski...
|
REPETİSİYA (ID - 33774)[lat.] Tamaşanın, konsertin, kinoçəkilişi üçün səhnənin və s. hazırlanması üçün görülən ilkin işlər; habelə nümunə üçün onların ifası; məşq.
|
REPLİKA (ID - 33775)[fr.] 1. Natiqin çıxışı və ya tamaşa zamanı yerdən atılan söz, edilən etiraz. Züleyxa sözünü bitirməmişdi ki, Aslan bir replika atdı. C.Cabbarlı. ..Dilbər xanım səhnəyə çıxan kimi ətrafımda oturanlardan belə replikalar eşidirdim....
|
REPORTAJ (ID - 33776)[fr. reportage] Günün hadisələri haqqında dövri mətbuatda çap olunan və ya radio və televiziya ilə verilən məlumat. Idman yarışı haqqında radio ilə reportaj.
|
REPORTYOR (ID - 33777)[ing. əsli fr.] Yerli həyatda baş verən hadisələr, əhvalatlar və s. haqqında məlumat verən qəzet, jurnal, radio, televiziya, məlumat agentliyi və s. işçisi.
|
REPORTYORLUQ (ID - 33778)is. Reportyorun işi, fəaliyyəti.
|
REPRESSİYA (ID - 33779)is. [lat.] 1. Təqib etmə, kütləvi cəzalandırma.
2. Mənəvi təzyiq. |
REPRESSOR (ID - 33780)is. [lat.] Tənzimləyici xüsusi zülal.
|
REPRİZA (ID - 33781)is. [fr.] 1. Musiqi əsərinin hər hansı bir hissəsinin təkrarı.
2. Sirk və estradada klounun səslə, yaxud pantomima vasitəsilə ifa etdiyi məzhəkə, zarafat. |
REPRODÜKSİYA (ID - 33782)[lat. re - yenidən və productio - düzəltmə] 1. Poliqrafik və ya fotoqrafik üsulla şəkil, rəsm, çertyoj, çap olunmuş mətnin surətinin çıxarılması və çoxaldılması.
2. Yenidən çap edilmiş şəkil, rəsm və s. Rəssamın əsərinin... |
REPRODÜKTOR (ID - 33783)[lat.] Radioverilişlərini ucadan səsləndirən cihaz, aparat; səsucaldan. Eldar.. pəncələri üstündə yeriyərək reproduktorun səsini kəsmək üçün əlini uzatdı. M.Rzaquluzadə.
|
REPS (ID - 33784)[fr.] Xırda qabarıq zolaqlı sıx parça. // Həmin parçadan tikilmiş.
|
RESEPT (ID - 33785)[lat. receptum - alınmış] Həkimin, qəbul edilmək qaydası da daxil olmaqla dərman hazırlamaq üçün aptekə yazılı göstərişi; nüsxə. Professor reseptyazdıqdan sonra Səriyyə ilə vidalaşdı və sabah yenə gəlib xəstəyə baxacağını...
|
RESEPTAR (ID - 33786)[lat.] Həkimin reseptinə əsasən dərman sifarişini qəbul edən aptek işçisi.
|
RESEPTURA (ID - 33787)[lat.] Dərman yazılması və hazırlanması qaydalarının məcmusu. // Bir şeyi hazırlamaq haqqında məlumatların məcmusu. Boyanın resepturası.
|
RESİDİV (ID - 33788)[lat. recidivus - qayıdan] hüq. Cəzasını çəkdikdən sonra eyni və ya başqa cinayəti təkrar etmə; təkrar cinayət.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb