VOLTERÇİLİK (ID - 41841)is. tar. Din və feodalizm düşməni olan məşhur fransız yazıçısı və mütəfəkkiri Volterin (1694-1778) fəlsəfi görüşləri üzərində qurulmuş dünyagörüşü (XVIII əsrin ikinci yarısında və XIX əsrin əvvəllərində volterçilik...
|
VOLTMETR (ID - 41842)[ital. xüs. Volt və yun. metr] fiz. Elektrik dövrəsinin iki nöqtəsi arasındakı elektrik cərəyanının gərginliyini ölçmək üçün cihaz. [Yaşar:] Tanya, sən də voltmetri qur, reostatı işlət. C.Cabbarlı.
|
VOLYER (ID - 41843)is. [fr.] Heyvan saxlamaq üçün qəfəs, evcik və heyvanların gəzişməsi üçün topla hasarlanmış meydança.
|
VOLYUNTARİST (ID - 41844)[lat.] fəls. psix. 1. Volyuntarizm tərəfdarı.
2. Volyuntarizmə əsaslanan. |
VOLYUNTARİZM (ID - 41845)[lat.] 1. fəls. İradənin dünyanın inkişafında əsas rol oynadığını iddia, təbiət və cəmiyyətdə obyektiv qanunauyğunluğu və zəruriyyəti inkar edən mürtəceidealist fəlsəfi cərəyan.
2. psix. Ağlı deyil, iradəni psixik həyatın... |
VOLYÜTA (ID - 41846)is. [lat.] Mərkəzində dairəsi olan spiralşəkilli memarlıq bəzəyi.
|
VONA (ID - 41847)is. Koreya Xalq Demokratik Respublikasında pul vahidi.
|
VOTUM (ID - 41848)[lat.] Səsvermə vasitəsilə qəbul edilən qərar, fikir. □ Etimad, yaxud qeyrietimad votumu - parlamentin, hökumətin, yaxud onun ayrı-ayrı üzvlərinin - nazirlərin fəaliyyətini bəyənib-bəyənmədiyini səsə qoyma vasitəsilə ifadə...
|
VTULKA (ID - 41849)is. [rus.] 1. tex. Çarxların içərisində sürtünməni azaltmaq üçün metal borucuq və halqa.
2. Tıxac. |
VUAL (ID - 41850)is. [fr.] 1. Nazik daraqlanmış yun, pambıq, yaxud ipək sapdan hazırlanan hamar, şəffaf parça.
2. Örtük, örpək. |
VULKAN1 (ID - 41851)[lat.] Təpəsindəki deşikdən od, qaz püskürən konusşəkilli dağ; yanar dağ. Palçıq vulkanı. Sönmüş vulkan. - Vulkan hadisələri dedikdə, biz yerin dərin qatlarından yanar odlu maddənin (maqmanın) yer səthinə çıxmasını nəzərdə...
|
VULKAN2 (ID - 41852)is. [lat.] Qədim Roma mifologiyasında od allahı.
|
VULKANİK (ID - 41853)sif Vulkandan əmələ gələn, vulkan nəticəsində baş verən, vulkanizm hadisəsi ilə əlaqədar olan. Vulkanik hadisələr. Vulkanik maddələr (lava, qazlar, kül və s.). Vulkanik adalar (dənizdə vulkan püskürməsi nəticəsində əmələ...
|
VULKANİZASİYA (ID - 41854)[lat.] xüs. 1. Materiala daha artıq möhkəmlik vermək üçün kauçuku və quttaperçanı əsasən qaynar halda işləmə üsulu.
2. Xarab olmuş, deşilmiş, zədələnmiş avtomobil, velosiped şinlərini təmiretmə üsulu. |
VULKANİZATOR (ID - 41855)[lat.] xüs. Avtomobil, velosiped və s. şinlərini və ümumiyyətlə, kauçukdan qayrılmış şeyləri vulkanizasiya üsulu ilə təmir etmək üçün cihaz.
|
VULKANİZM (ID - 41856)[lat.] Yer kürəsinin dərinliklərindən qalxan ərgin silikat kütləsinin (maqmanın) hərəkəti ilə əlaqədar olan hadisələrin məcmusu. Vulkanizm prosesi. - Geologiya elminin vulkanizm haqqında olan bəhsini rus alimləri düzgün yola salmışlar....
|
VULQAR (ID - 41857)sif. [əsli lat.] 1. Həddən artıq sadələşdirilərək (bəsitləşdirilərək) təhrif edilmiş; bayağı, qaba. □ Vulqar materializm - XIX əsrin 50-60-cı illərində Almaniyada meydana gəlmiş xırda burjua fəlsəfi cərəyanı. Vulqar materialistlər...
|
VULQARCASINA (ID - 41858)zərf Bayağı surətdə, qaba şəkildə.
|
VULQARIZM (ID - 41859)[lat.] dilç. Ədəbi dil normalarına zidd olan qaba (qeyri-ədəbi) söz və ya ifadə.
|
VULQARLAŞDIRAN, VULQARLAŞDIRICI (ID - 41860)sif. Bayağılaşdıran, qabalaşdıran; bir məsələnin, fikrin mənasını təhrif olunacaq dərəcədə sadələşdirən.
|
VULQARLAŞDIRILMA (ID - 41861)“Vulqarlaşdırılmaq”dan f.is.
|
VULQARLAŞDIRILMAQ (ID - 41862)məch. Bayağılaşdırılmaq, qabalaşdırılmaq, mənası təhrif olunacaq dərəcədə sadələşdirilmək.
|
VULQARLAŞDIRMAQ (ID - 41863)f sif Bayağılaşdırılmış, qabalaşdırılmış, mənası təhrif olunacaq dərəcədə sadələşdirilmiş.
|
VULQARLAŞMA (ID - 41864)“Vulqarlaşdırmaq”dan f.is.
|
VULQARLAŞMAQ (ID - 41865)f Bayağılaşmaq, qabalaşmaq.
|
VULQARLIQ (ID - 41866)is. Vulqar şeyin halı; bayağılıq, qabalıq.
|
VURAĞAN (ID - 41867) |
VURAĞANLIQ (ID - 41868)is. Vurağan heyvanın xasiyyəti.
|
VURAN1 (ID - 41869)is. riyaz. Vurma əməlində: vurma hasilini almaq üçün bir ədədin digər ədədə neçə dəfə vurulduğunu göstərən ədəd.
|
VURAN2 (ID - 41870)f sif bax vurağan 1-ci mənada. Vuran öküzə Allah buynuz verməz. (Ata. sözü).
|
VURÇATLASIN (ID - 41871)is. dan. Qarmaqarışıqlıq, ara qızışma, mərəkə, səs-küy; dava-vuruşma (adətən bir işin, hadisənin qızışdığını, ən qızğın çağını bildirir). Bəli, vurçatlasın, çal oynasın, yeddi gün, yeddi gecə toy eyləyib, axırıncı...
|
VURDURMA (ID - 41872)“Vurdurmaq”dan f.is.
|
VURDURMAQ (ID - 41873)“Vurmaq”dan icb.
|
VURĞU1 (ID - 41874)is. 1. Vuruş, zərbə. Yan alan gəmilərin vurğusundan qorumaq üçün əsasın qabaq hissəsində xüsusi qoruyucu qoyulur. Quliyev. Günəş şüalarından düzgün istifadə etmədikdə, dərinin yanması, ümumi əzginlik, Günəş vurğusu kimi...
|
VURĞU2 (ID - 41875)is. qram. Kəlmədə müəyyən səsin (səslinin) ucalması və bunun üçün o səsin və ya hərfin üzərinə qoyulan işarə. Vurğu işarəsi.
|
VURĞULU (ID - 41876)sif. dilç. Üzərində vurğu (vurğu işarəsi) olan. Vurğulu hərf.
|
VURĞUN (ID - 41877)sif. 1. Vurulmuş, aşiq olmuş, həddindən artıq sevən; məftun. Zəfər sözünün də vurğunuyam mən; Günəşdən ucadır onun bayrağı! S.Vurğun. [Aybəniz:] Elçin Reyhanın vurğunudur, .. mən onların məhəbbətinə mane olmaq istəmirəm....
|
VURĞUSUZ (ID - 41878)sif. dilç. Vurğusu olmayan. Vurğusuz heca.
|
VURĞUSUZLUQ (ID - 41879)is. dilç. Vurğu olmaması.
|
VURHAVUR (ID - 41880)1. is. Dava, vuruşma, dalaşma, qarmaqarışıqlıq, səs-küy, qalmaqal. Kazım gülərək dedi: - Ay Allahqulu, yaxşı ki, yaxamızı bu vurhavurdan qurtardıq. Çəmənzəminli. Açıldı bayraqlar, çalında boru; Fələk görməmişdi bu vurhavuru....
|
VURHAY, VURHARAY (ID - 41881)is. dan. Səs-küy, qalmaqal, vurçatlasın.
|
VURMA (ID - 41882)1. “Vurmaq”dan f.is.
2. riyaz. Hasil almaq üçün bir ədədin başqa bir ədədə, yaxud öz-özünə vurulması. Vurma əməli. Vurma cədvəli. |
VURMAQ (ID - 41883)f 1. Əli ilə və ya əldə tutulan bir şeylə çırpmaq, zərbə endirmək. Ağacla vurmaq. Şillə vurmaq. Qamçı ilə vurmaq. Əllərinə vurmaq. - [İvan bəy:] Səsini kəs, buyuraram, başına yüz tatarı vurarlar. N.Vəzirov. Fərraşlar Məşədi...
|
VURNUXMA (ID - 41884)1. “Vumuxmaq”dan f.is.
2. is. Təlaş, təşviş, həyəcan, çaxnaşma. □ Canına vurnuxma salmaq - qorxuya salmaq. Bu görülən işlərin hamısı düşmənin canına vurnuxma salmışdı. Ə.Vəliyev. |
VURNUXMAQ (ID - 41885)f 1. Boş-boşuna o tərəf-bu tərəfə getmək; qurdalanmaq, yerində hərəkət etmək, boş-boşuna daim hərəkətdə olmaq, əlləşmək, çalışıb-çapalamaq. Səhərdən axşamadək vurnuxmaq. - [Dayım] sonra yenə bir o tərəf-bu tərəfə...
|
VUR-TUT (ID - 41886)Cəmi, hamısı, ancaq, var-yox. [Şaqqulu:] Vur-tut səkkiz manat pul var idi. Cabbarlı. [Baxış oğlu Həsənin] anası isə gözünün yaşını töküb, vur-tut bir dənə balasının əlindən getməsinə ağlayırdı. B.Talıblı. [idris] burada...
|
VURUB-YIXAN (ID - 41887)sif Azğın, qudurğan; şuluqçu, dəcəl, zərər verən (bəzən qoçaq, qorxmaz mənasında da işlənir). Teymur ağa həm məşhur kefçi, həm də nüfuzlu və vurub-yıxan cavanlardan idi. M.S.Ordubadi. Səfər doğrudan da qızların xoşuna...
|
VURUQ (ID - 41888)is. riyaz. Vurma əməlində: iki və ikidən çox bir-birinə vurulan ədədlərdən biri.
|
VURULAN (ID - 41889)is. riyaz. Hesabda: tam ədədlərin vurulmasında eyni toplanan kimi təkrar edilən ədəd.
|
VURULMA1 (ID - 41890)“Vurulmaq1”dan f.is.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb