FAYDASIZ (ID - 13895)sif və zərf Heç bir faydası, xeyri, nəticəsi olmayan; səmərəsiz, xeyirsiz, nəticəsiz. [Tahirin] fikrincə, hər addımda xudpəsəndliyə qapılmaq, .. narazılıq eləmək faydasız bir işdi. M.Hüseyn. Ataş burada dayanıb Hürü ilə uzun-uzadı...
|
FAYDASIZLIQ (ID - 13896)is. Faydası, xeyri, nəticəsi, səmərəsi olmama; xeyirsizlik, səmərəsizlik.
|
FAYDEŞIN (ID - 13897)[fr. faille de Çhine - Çin fayı] Yüksəknövlü ipək parça, fayın növlərindən biri. // Həmin parçadan tikilmiş. Faydeşin paltar.
|
FAYTON (ID - 13898)[yun. əfsanəvi addan] 1. Üstü açılıb-örtülən dörd bucaqlı at arabası. [Dilbər:] Mən həmişə oradan evə faytonla gəlirdim. C.Cabbarlı. [Telli:] Səni yaxşıca geyindirirlər, bəzəyirlər, sonra faytona mindirib Allah-Allah ilə aparırlar....
|
FAYTONÇU (ID - 13899)is. 1. Bax faytonsürən. Faytonçuların bir hissəsi müsəlman idi.. Ə.Haqverdiyev. Bu çinarın dövrəsi yay fəslində buradan ötüb-keçən arabaçıların, faytonçuların düşərgə yeri olmuşdu. S.Rəhimov. Fayton qayıran usta.
|
FAYTONÇULUQ (ID - 13900)is. Faytonla aparıbgətirən şəxsin sənəti. Faytonçuluq etmək. [Arazın atası] ..yoxsul bir kəndli idi. Bunların hamısını faytonçuluqla qazanmışdı. A.Şaiq.
|
FAYTONSÜRƏN (ID - 13901)is. Faytonçuluqla məşğul olan adam, fayton sürən; faytonçu.
|
FAZA (ID - 13902)[yun. phasis - zahir olma] 1. Hər hansı bir hadisənin, prosesin və s.-nin inkişafında ayrıca mərhələ, dövr, moment. İşin son fazası.
geol. Süxurların nə xarakterdə olduğunu müəyyən edən kiçik vaxt vahidi. astr. bax səfhə... |
FAZİL (ID - 13903)sif. [ər.] Fəzilət sahibi, fəzilətli. [Saib:] Bizdə çoxdur, sanırım, fazil adam; Qalmamış gizli həqiqət əsla. H.Cavid. [Xangili] bu fazil şəxs üçün əllərindən gələni əsla əsirgəmirdilər. S.Rəhimov.
|
FAZOMETR (ID - 13904)[yun. phasis - görünmə və metron - ölçürəm] Dəyişən cərəyan qurğularında güc əmsalını və ya fazalardakı dəyişikliyi, yəni enerjinin fazaları arasındakı fərqi və dövrədəki gərginliyi ölçmək üçün cihaz.
|
FE (ID - 13905) “f’ hərfinin və bu hərflə işarə olunan samitin adı.
|
FEDERAL (ID - 13906)[fr.] bax federativ 2-ci mənada.
|
FEDERALIST (ID - 13907)[fr.] Federalizm tərəfdarı.
|
FEDERALIZM (ID - 13908)[fr.] 1. Dövlət quruluşunun federativ sistemi; federasiya prinsipinə əsaslanan quruluş.
2. Belə sistem yaratmağa çalışan siyasi cərəyan. |
FEDERASİYA (ID - 13909)is. [fr.] 1. İttifaq, birləşmə.
Müstəqil dövlətləri özündə birləşdirən dövlət. Rusiya Federasiyası. Ayrı-ayrı cəmiyyətlərin, təşkilatların birliyi. Ümumdünya Həmkarlar Ittifaqları Federasiyası. Beynəlxalq Futbol... |
FEDERATIV (ID - 13910)1. “Federasiya” dan sif. Federativ müşavirə.
2. Federasiya şəklində olan; federal. Federativ Respublika. |
FEİL (ID - 13911)is. [ər.] 1. İş, əməl, hərəkət. // Quru sözdən ibarət olmayıb həqiqi mənada olan iş. Feli ilə qövlü düz gəlmir.
qram. İş, hal və hərəkəti bildirib zaman, şəxs və kəmiyyətcə təsriflənən nitq hissəsi. məc.... |
FELDMARŞAL (ID - 13912)[alm.] 1917-ci il inqilabından əvvəlki rus ordusunda və bir sıra dövlətlərin quru qoşunlarında yüksək general rütbəsi; habelə bu rütbəni daşıyan adam.
|
FELDMARŞALLIQ (ID - 13913)is. Feldmarşal rütbəsi.
|
FELDŞER (ID - 13914)[alm.] Orta tibb təhsili olan həkim köməkçisi. Növbətçi feldşer. Baytarlıq feldşeri. - [Gülqönçə:] Axı mən o feldşerdən pis deyiləm. H.Seyidbəyli.
|
FELDŞERLİK (ID - 13915)is. Feldşerin işi, sənəti, peşəsi, ixtisası. Feldşerlik etmək. Feldşerlik məktəbi.
|
FELƏN (ID - 13916)zərf [ər.] Sözlə deyil, işlə, həqiqətdə (qövlən ziddi). Bacarığını felən sübut etdi.
|
FELİ (ID - 13917)sif. [ər.] 1. Həqiqətən icra olunan, həqiqətən olan, sözlə deyil, işlə olan.
2. qram. Tərkibində feil olan, yaxud feildən düzəldilmiş (bax feil 2-ci mənada). Feli cümlə. Feli söz birləşməsi. Feli isim. Feli sifət. |
FELYETON (ID - 13918)[fr.] Nöqsanları, çirkin əməlləri istehza edib pisləyən qəzet və ya jurnal məqaləsi. Cəlil Məmmədquluzadənin felyetonları. “Kirpi” jurnalında çap olunmuş felyeton.
|
FELYETONÇU (ID - 13919)is. Felyeton yazan jumalist. C.Məmmədquluzadə görkəmli felyetonçu idi.
|
FEMİ (ID - 13920)DA is. [yun.] 1. Qədim yunan mifologiyasında ədalət ilahəsi, sonralar ədalət mühakiməsinin mücəssəməsi. Femida gözübağlı və əlində çəki daşları tutmuş vəziyyətdə təsvir olunurdu.
məc. Ədalət. |
FEMİMZM (ID - 13921)is. [ər.] Qadın hərəkatı. Feminizm tərəfdarları.
|
FEN (ID - 13922)is. [ing.] Saç qurutmaq üçün elektrik alət.
|
FENİKS (ID - 13923)is. [yun.] Bir sıra qədim xalqların mifologiyasında əfsanəvi quş, simurq. Guya feniks qocalanda özünü yandırır, küldən cavanlaşmış və təzələnmiş şəkildə dünyaya gəlir. Feniks əbədi dirçəliş rəmzidir.
2. Səməndər... |
FENOLOGİYA (ID - 13924)[yun. phaino və logos] Biologiyanın, ilin fəsillərinin dəyişməsilə əlaqədar bitki və heyvanların həyatında vaxtaşırı baş verən hadisələri (bitkilərin çiçəklənməsini, quşların köçüb gəlmə müddətini və s.-ni) öyrənən...
|
FENOLOJİ (ID - 13925)sif. Fenologiyaya aid, fenologiya ilə əlaqədar olan. Fenoloji müşahidələr. Fenoloji qanunauyğunluqlar.
|
FENOLOQ (ID - 13926)[yun. phaino və logos] Fenologiya mütəxəssisi.
|
FENOMEN (ID - 13927)is. [yun.] Müstəsna, qeyri-adi şəxsiyyət, hadisə.
|
FEODAL (ID - 13928)[lat.] 1. Feodalizm dövründə hakim sinfın nümayəndəsi; təhkimçi mülkədar. ..Havayı gəlir mənbəyi olan kəndlərini itirmək qorxusu ilə titrəyən feodallar dünyanın hər yerində qara qüvvədir. M.İbrahimov.
Feodala, feodalizmə... |
FEODALİ (ID - 13929)ZM is. [lat. feodum - malikanə.] Orta əsrlərdə xüsusilə Qərbi Avropada torpağın, istehsal vasitələri və kəndlilərin tək bir feodalın ixtiyarında olmasına əsaslanan, ümumdünya tarixi tərəqqinin gedişində ictimai-iqtisadi formasiyaların...
|
FERMA1 (ID - 13930) [fr.] 1. Heyvandarlığın müəyyən sahəsi ilə məşğul olan ixtisaslaşdırılmış ayrıca təsərrüfat. Atçılıq ferması. Quşçuluq ferması. Fermaların yarışı. - [Gülsənəm arvadın] qaş qaralanda, fermada sağını qurtarıb evə...
|
FERMA2 (ID - 13931) [fr.] xüs. Bir-birilə birləşdirilmiş metal tirlərdən, dirəklərdən ibarət mühəndis qurğusu. Körpünün ferması. Fermanın hissələrini qaynaq etmək. - [Kamil] sütunları göstərən qara nöqtələrin üstündə şəbəkə fermalar,...
|
FERMAÇI (ID - 13932)is. Ferma icarəçisi və ya sahibi; fermer (bax ferma1
|
FERMENT (ID - 13933)[lat. fermentum - maya] biol. kim. Canlı hüceyrənin əmələ gətirdiyi və orqanizmdə kimyəvi reaksiyanın sürətlənməsinə kömək edən üzvi maddə. Ferment reaksiyası. Fermentlər həyat fəaliyyətinin bütün proseslərində mühüm rol...
|
FERMENTASİYA (ID - 13934)[lat. fermentare - qıcqırtma] xüs. Qıcqırma prosesi. Tütünün fermentasiyası. Çay yarpaqlarının fermentasiyası.
|
FERMER (ID - 13935)[ing.] bax fermaçı.
|
FERMERLİK (ID - 13936)is. Təsərrüfatda ferma sistemi.
|
FESTİVAL (ID - 13937)[fr. festival - bayram] İncəsənətin hər hansı növünü nümayiş etdirən ictimai bayram. Musiqi festivalı. Teatr festivalı. Gənclərin ümumdünya festivalı.
|
FETİ (ID - 13938)0 [fr.] 1. İbtidai insanların təsəvvürüncə guya fövqəltəbii sehrkar qüvvəyə malik olan və buna görə də sitayiş obyektinə çevrilən cansız şey; sənəm, büt. Fetişlər cürbəcür olur: daş, ağac parçası, təsvirlər.
2.... |
FETİŞİZM (ID - 13939)[fr.] 1. Fetişlərə (bütlərə) sitayiş; qədim din formalarından biri; bütpərəstlik. Fransız maarifçiləri fetişizmə dinin arxaik forması kimi baxırdılar.
2. məc. Bir şeyə kor-koranə inanma, sitayiş etmə. □□ Əmtəə... |
FETİŞLƏŞDİRMƏ (ID - 13940)"Fetişləşdirmək” dən f.is.
|
FETİŞLƏŞDİRMƏK (ID - 13941)f. Fetiş hesab etmək, fetiş halına salmaq, fetiş kimi baxmaq (b ax fetiş 1 -ci mənada); ilahiləşdirmək.
|
FETR (ID - 13942)[fr.] Şlyapa, keçə çəkmə və s. hazırlanan ən zərif və əla keçə növü. // Bu keçədən hazırlanmış. Fetr şlyapa.
|
FEVRAL (ID - 13943)[lat.] Təqvim ilinin ikinci ayı. Fevral inqilabı - Rusiyada: 1917-ci ilin fevralında başlayan ikinci burjua demokratik inqilabı.
|
FEYXOA (ID - 13944)is. [isp.] bot. Mərsin fəsiləsindən kol bitkisi. Astara rayonunun limon, naringi, feyxoa, xurma bağlarında məhsul toplanır. (Qəzetlərdən). // Həmin kolun bitkinin çiyələk, ananas və banan iyi verən meyvəsi. Feyxoanın meyvəsi açıq-yaşıl...
|
Bu səhifə dəfə baxılıb