URYADNİK (ID - 40620)[rus.] tar. Çar Rusiyasında qəza polisinin aşağı rütbəli xidmətçisi. Lap elə axşamüstü, günün gedən vaxtı uryadnik kişini beləcə döydüyü yerdə, Abbasın cini toplanıb kəlləsinə çıxmışdı. S.Rəhimov. Uryadnik atını Iskəndərin...
|
US (ID - 40621)is. qəd. 1. Ağıl, kamal, zəka, dərrakə, fərasət, idrak.
2. Ədəb, tərbiyə. |
USANDIRICI (ID - 40622)sif. Usandıran, bezdirən, bıqdırıcı, bezikdirici, yorucu, üzücü. [Rza Ulduza:] Hər şey cansıxıcıdır, usandırıcı, yorucudur. M.İbrahimov. Cırcıramaların usandırıcı səsi ətrafı bürümüşdü. Ə.Vəliyev.
|
USANDIRMA (ID - 40623)“Usandırmaq”dan f.is.
|
USANDIRMAQ (ID - 40624)f Təngə gətirmək, bezdirmək, bıqdırmaq; yormaq, üzmək. Məni candan usandırdı, cəfadan yar usanmazmı? Füzuli. Böylə əsəbi qonşu hər halda insanı usandırar. H.Cavid.
|
USANMA (ID - 40625)“Usanmaq”dan f.is.
|
USANMAQ (ID - 40626)f . Təngə gəlmək, bıqmaq, bezmək, canı sıxılmaq, yorulmaq, üzülmək. [Doktor Zibeydəyə:] Həyat öz-özlüyündə mücərrəd olaraq o qədər gözəldir ki, ondan doymaq və usanmaq olmaz. Çəmənzəminli. [Laçın] uzun get-gəllərdən...
|
USANMAZ (ID - 40627)sif. Yorulmaz, yorulmaq bilməyən.
|
USANMAZLIQ (ID - 40628)is. Yorulmazlıq, yorulmaq bilməmə.
|
USLU (ID - 40629)sif. qəd. 1. Ağıllı, dərrakəli, zəkalı, fərasətli.
2. Ədəbli, tərbiyəli, ağıllı-kamallı. Yadımdadır onun: “Gözəl balam usludur; Yoxsa nağıl söyləmərəm sənə” , - deyən sədası. M.Rahim. |
USTA (ID - 40630)is. 1. Bir sənəti lazımınca, əsaslı surətdə öyrənib onunla məşğul olan adam; sənətkar. Bununla belə onun bircə nəfər həqiqi dostu var idi: saatsaz usta Zeynal. Ə.Haqverdiyev. Usta Fərrux işdən kefi kök qayıtmışdı. B.Bayramov....
|
USTABAŞI (ID - 40631)is. köhn. Bir neçə ustaya rəhbərlik edən usta, baş usta. Ustabaşı kənarda durub məlumat verir, qabarlı əllər ilmə düyürdü. Çəmənzəminli. // Ustaya hörmətlə müraciət. [Qərib:] Xəbər söylə mənə, ay ustabaşı; Əlindəki...
|
USTACASINA (ID - 40632)bax ustadanə.
|
USTAD (ID - 40633)is. [fars.] Elm və ya sənət sahəsində geniş və dərin məlumatı və qabiliyyəti olan şəxs. Qabil şagird ustad olur ustadan. (Ata. sözü). // məc. Müəllim, tərbiyəçi, öyrədici, mürşid. Ey yorulmaq bilməyən ustadımız! Yandı...
|
USTADANƏ (ID - 40634)zərf və sif. [fars.] köhn. Ustalıqla, ustacasma, məharətlə, bacarıqla, məharətli. Qüdrətli fikir və sözlərin düzgün, yerində, ustadanə deyilməsi cümlənin təsir qabiliyyətini artırır. M.İbrahimov.
|
USTADLIQ (ID - 40635)is. Məharət, bacarıq; bir işdə qazanılan şöhrət. Qəribin ustadlığı ətrafa yayılmışdı. “Aşıq Qərib” .
|
USTADNAMƏ (ID - 40636)is. [fars.] Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatında çox vaxt qoşma, bəzən də divani şəklində olub, məzmunca hikmətamiz, nəsihətamiz, fəlsəfi məzmunda şeir növlərindən biri (bir ənənə olaraq aşıqlar dastana ustadnamə ilə başlayırlar)....
|
USTALAŞMA (ID - 40637)“Ustalaşmaq”dan f.is.
|
USTALAŞMAQ (ID - 40638)f . Ustalığı, təcrübəsi, məharəti, bacarığı artmaq; püxtələşmək, bişmək, təcrübələnmək. ..Həmişə də qiymətli xam at alıram ki, onu qoşquya öyrədim və bu yolda ustalaşmışam da. C.Məmmədquluzadə. Bilirsən ki, indi...
|
USTALIQ (ID - 40639)is. 1. Hər hansı bir sahədə çalışan ustanın işi, peşəsi.
Hər hansı bir sahədə böyük bacarıq, məharət. işdə bir incəlik, ustalıq və xüsusi qabiliyyət görünürdü. Ə.Vəliyev. // Ümumiyyətlə, məharət, bacarıq. Əsil... |
USTAYANA (ID - 40640)bax ustacasına. ..Müalicə müvəqqəti vasitələrdən ustayana istifadə etməyi bacarmaqdan asılıdır. Mir Cəlal.
|
UŞAQ (ID - 40641)is. 1. Azyaşlı oğlan, ya qız; çocuq. Uşaqlar üçün kitab. Uşaqların tərbiyəsi. Şerə başlarkən uşaqdım, dostlar! S.Rüstəm. Uşaqlar çox vaxt qolsuz bir köynəklə yaşıl ot üstündə ayaqyalın gəzirlər. Mir Cəlal. // Cavan,...
|
UŞAQCANLI (ID - 40642)sif. Öz uşaqlarını, öz övladlarını həddən artıq sevən, onlara qayğı və nəvaziş göstərən; övladcanlı. Uşaqcanlı ana.
Nubar xala yazdı ki, mənim kişim məzlumun birisi, uşaqcanlı girdimanlıdır. S.Rəhimov. Qoşatxan uşaqcanlı... |
UŞAQCANLILIQ (ID - 40643)is. Öz uşaqlarını, öz övladlarını həddən artıq sevmə, onlara çox qayğı və nəvaziş göstərmə; övladcanlılıq.
|
UŞAQCASINA (ID - 40644)zərf Uşaq kimi, qeyri-ciddi, sadədilcəsinə, sadəlövhcəsinə. Uşaqcasına hərəkət. Uşaqcasına mühakimə. - Ayrım qızı Kərim babanın uşaqcasına işlərindən, qəribə hərəkətlərindən acıqlanar, Kərim babanın arxasınca hər...
|
UŞAQCIĞAZ (ID - 40645)“Uşaq”dan oxş. Uşaqcığaza nə oldu? Uşaqcığaz bərk qızdırıb. - [Xanımnaz:] ..Uşaqcığazım üçün qorxuram. Salıblar onu dilə-ağıza. C.Cabbarlı.
|
UŞAQCIQ (ID - 40646)kiç. Kiçik uşaq, balaca uşaq, yazıq uşaq. [Tükəz:] [Hacı Qaranın] başına bir iş gəlsə, uşaqcıqlarım yetim qalacaq. M.F.Axundzadə.
|
UŞAQƏMİZDİRƏN (ID - 40647)sif. Öz südü ilə uşağını bəsləyən, südəmər uşağı olan. Uşaqəmizdirən analar.
|
UŞAQLAŞMA (ID - 40648)“Uşaqlaşmaq”dan f.is.
|
UŞAQLAŞMAQ (ID - 40649)f Qocalıqdan ağlı zəifləşmək, xərifləmək, özünü uşaq kimi aparmaq. Görünür, adam qocaldıqca uşaqlaşır. S.Rəhimov.
|
UŞAQLI (ID - 40650)sif. Uşağı ya uşaqları olan. Uşaqlı qadın. - [Cəmilə:] Əhməd uşaqlı anaya heç bir zaman kəm baxa bilməz. S.Rəhimov.
|
UŞAQLIQ (ID - 40651)is. 1. Uşaq yaşları. Uşaqlıq dövrü. Uşaqlıq illəri yadımdadır. Uşaqlığı kənddə keçib. Uşaqlıq xatirələri. - Axtarıram, uşaqlıq düşmür ələ; Halım olur fəna bu gündən belə. A.Səhhət. Fərmanın uşaqlığı ismayıllı...
|
UŞAQLIQDAN (ID - 40652)zərf Uşaqlıq illərindən, uşaq olduğu vaxtdan, lap kiçik yaşlarından. Məndə uşaqlıqdan folklora maraq oyadan Yusif əmi olmuşdur. A.Şaiq. Müşgünaz uşaqlıqdan təkliyi sevmir, yalqızlıqdan darıxırdı. Ə.Vəliyev.
|
UŞAQSALDIRMA, UŞAQSALMA (ID - 40653)is. tib. Hamiləliyin süni yolla vaxtından qabaq dayandırılması və dölün ana bətnindən çıxarılması.
|
UŞAQSEVƏN (ID - 40654)sif. Uşaqları sevən, balaca uşaqlara nəvaziş göstərən, onları əyləndirməyi sevən (adam).
|
UŞAQSEVƏNLİK (ID - 40655)is. Uşaqlara məhəbbət, uşaqları sevmə.
|
UŞAQSIZ (ID - 40656)sif. Uşağı, övladı olmayan, övladsız. Uşaqsız qadın.
|
UŞAQSIZLIQ (ID - 40657)is. Uşağı, övladı olmama; övladsızlıq; sonsuzluq.
|
UŞQUN (ID - 40658) |
UŞQUNÇU (ID - 40659)is. köhn. Uşqun sahibi, uşqunda işləyən, gəmiçi.
|
UTANCAQ (ID - 40660)sif. və is. Çox utanan, alışmadığı mühitdə, şəraitdə adamların yanında sıxılan, üzü qızaran. Utancaq uşaq. O çox utancaqdır. - [Uğur:] Əmiqızı, mən gedəndə sən bir utancaq qız idin. İ.Əfəndiyev. // Zərf mənasında....
|
UTANCAQLI (ID - 40661)bax utanılacaq. Əslində iş öz-özlüyündə bir az [Nadirin] nəzərində utancaqlı idi. B.Talıblı.
|
UTANCAQ(LI)LIQ (ID - 40662)is. Utancaq adamın hal və xasiyyəti, hər şeydə utanma xasiyyəti. Utancaqlıq yaxşı şeydir, amma öz yerində! Mir Cəlal. // İsmət, həyalılıq, abırlılıq. Onun ən gözəl və sevimli xüsusiyyətlərindən birisi zahiri görünüşündə...
|
UTANDIRMA (ID - 40663)“Utandırmaq”dan f.is.
|
UTANDIRMAQ (ID - 40664)f . Birinin utanmasına, xəcalət çəkməsinə səbəb olmaq, bir söz deyərək, ya danlayaraq, töhmətləndirərək onda xəcalət və ya peşmançılıq hissi oyatmaq, qızartmaq, utancaq bir vəziyyətə salmaq. Uşağı utandırmaq. - [Həsənqulunu]...
|
UTANIB-QIZARMA (ID - 40665)“Utanıb-qızarmaq”dan f.is. Mən Laçının utanıb-qızarmasına razı olmadım və dedim. H.Nəzərli.
|
UTANIB-QIZARMAQ (ID - 40666)bax utanmaq.
[Məmməd] qalxdı, utanıb-qızararaq səs gələn tərəfə getdi. Çəmənzəminli. Doktor çeşməyini götürüb cibinə qoyur, açıq gözilə Gülöyşəyə baxır, Gülöyşə isə utanıb-qızarmırdı. S.Rəhimov. |
UTANILACAQ (ID - 40667)sif. Xəcalətə, utanmağa səbəb olan, münasib olmayan, pis. Burada utanılacaq şey yoxdur.
|
UTANMA (ID - 40668)“Utanmaq”dan f.is.
|
UTANMAQ (ID - 40669)f 1. Bir işdən, hərəkət və sözdən, ya da başqa bir səbəbdən xəcalət çəkmək, mənəvi üzüntü duymaq. Bolqar öz dilini bilmədiyindən xəcalət çəkəndə bizlər də öz dilimizdə danışmaqdan utanırıq. C.Məmmədquluzadə. Qərənfil...
|
Bu səhifə dəfə baxılıb