İzahlı lüğət

ENERGETİK (ID - 11847)

ENERGETİKA (ID - 11848)

ENERGİYA (ID - 11849)

[yun.] bax enerji. Suyun tərkibində olan hidrogen daş kömürdən milyon və milyard dəfə daha çox energiya verə bilər. A.Qarayev.

ENERJİ (ID - 11850)

[yun.] 1. fiz. Materiyanın əsas xassələrindən biri - onun hərəkət ölçüsü, materiyanın işıq, istilik, elektrik, mexaniki hərəkət və s. şəklində olan hərəkət ehtiyatı. Atom enerjisi. Şüa enerjisi. - Enerjinin itməməsi və çevrilməsi...

ENƏCƏK (ID - 11851)

is. məh. 1. Pilləkənin alt pilləsi. [Xanpəri] həyətə xeyli baxdıqdan sonra balkona çıxmaq istədi. Ağlına nə gəldisə, enəcəkdə oturdu. Ə.Vəliyev.
2. Eniş.

ENİNƏ (ID - 11852)

zərf Köndələninə, bir şeyin eni istiqamətində (uzununa əksi). Parçanı eninə kəsmək.
□□ Eninə-uzununa ölçmək - boş-boşuna, məqsədsiz gəzmək, dolaşmaq, veyillənmək. Küçəni eninə-uzununa ölçmək. Həyəti eninəuzununa...

ENİŞ (ID - 11853)

is. Getdikcə aşağıya enən yer; yuxarıdan aşağıya mail yer (yoxuş əksi). Dəvəyə dedilər: - Eniş yaxşıdır, yoxuş? Dedi: - Lənət hər ikisinə. (Ata. sözü). [Usta Ağabalanın] getdikcə gözünün qabağından küçəyə tərəf...

ENİŞAŞAĞI (ID - 11854)

zərf Hündür bir yerin başından ətəyinə doğru, yuxarıdan aşağıya, üzüaşağı. Təpəni enişaşağı düşmək. Iri daşları enişaşağı yuvarlatmaq.

ENİŞLİ (ID - 11855)

ENİŞLİK (ID - 11856)

is. 1. Eniş yer. Atlar enişliyə çıxdılar.Eniş yerin vəziyyəti.

ENİŞLİ-YOXUŞLU (ID - 11857)

sif. 1. Enişi-yoxuşu çox olan. Enişli-yoxuşlu cığır. Enişli-yoxuşlu yer. Enişli-yoxuşlu yol.
2. məc. Əzablı, əziyyətli; əzabla, çətinliklərlə dolu. Həyat enişli-yoxuşludur.

ENİŞ-YOXUŞ (ID - 11858)

is. Eniş və yoxuş yer. Yenə könlüm quşu; Dönmüş ovçu tərlana; Duymaz eniş-yoxuşu; Qanad çalır hər yana. A.Şaiq. // Sif. mənasında. ..Ağıryüklüfayton əyri-üyrü və eniş-yoxuş yollara çatdıqda bir döngədə aşıb, oxu və...

ENİŞ-YOXUŞLU (ID - 11859)

bax enişli-yoxuşlu. Eniş-yoxuşludur getdiyi yoltək; Bu yolu sinənlə açasan gərək. B.Vahabzadə.

ENLƏNMƏ (ID - 11860)

“Enlənmək” dən f.is.

ENLƏNMƏK (ID - 11861)

f. 1. Eninə böyümək, genəlmək. Jaket geyiləndən sonra enlənib. Enə vermək, eninə artmaq. Bunu qırıb atdıqda pambıq gücü uzanmağa yox, enlənməyə verir. Ə.Vəliyev.
Genişlənmək, yayılmaq, artmaq. Duman enlənib hər tərəfi...

ENLƏŞMƏ (ID - 11862)

“Enləşmək” dən f.is.

ENLƏŞMƏK (ID - 11863)

f. Daha da enli olmaq, enlənmək.

ENLƏTMƏ (ID - 11864)

“Enlətmək” dən f.is.

ENLƏTMƏK (ID - 11865)

f. Daha enli etmək, en istiqamətində uzatmaq, genişləndirmək, böyütmək, genəltmək. Yolu enlətmək. Otağı enlətmək. - Yaz və yay aylarında qamışlar yaşıl yarpaqlarını nə qədər enlətsə də, başlarını nə qədər qəlbi tutsalar...

ENLİ (ID - 11866)

sif. En cəhətdən geniş olan, köndələni uzun olan, geniş. Enli yol. Enli parça. Enli palaz. - ..Ikinci məhəlləyə gəlincə, küçələri enli, təmiz və evləri səliqə ilə tikilmişdi. N.Nərimanov. [Dərviş:] Göy ot döşəyim, qara...

ENLİAĞIZ(LI) (ID - 11867)

sif. Ağzı enli olan, ağzı yekə. Enliağız bıçaq. Enliağızlı balta.

ENLİBAŞ (ID - 11868)

is. zool. Çəkikimilər fəsiləsinə daxil olan enli və kök başlı şirin su balığı.

ENLİBURUN(LU) (ID - 11869)

sif Burun hissəsi enli olan. Enliburun çəkmə.

ENLİCƏ (ID - 11870)

sif Enli. Ay yeznə, ürək yeznə; Enlicə kürək yeznə; Oğlu, qızı içində; Evində gərək yeznə. (Bayatı).

ENLİDÖŞ(LÜ) (ID - 11871)

sif Döşü enli, sinəsi geniş olan. Enlidöş adam. Enlidöşlü at.

ENLİK (ID - 11872)

ENLİKƏNAR (ID - 11873)

sif Kənarı enli olan. Enlikənar şlyapa.

ENLİKÜRƏK(Lİ) (ID - 11874)

sif Kürəyi enli olan. Enlikürək adam. - [Dəli Həsən] baxdı ki, bu [atlı] əynində çuxa, ayağında bağdadı başmaq, başında tirmə şal, enlikürək, qarnıyoğun bir kişi idi. “Koroğlu”. Səkinə iftixar dolu gözlərlə .. enlikürək,...

ENLİQAŞ(LI) (ID - 11875)

sif 1. Qaşları enli, qalın, sıxtüklü olan; qalınqaş. Enliqaş oğlan.
Qaşı böyük, enli olan. Enliqaş üzük. [Budaq:] Zəhləm gedən qırxılmış bığları, çeçələ barmağına enliqaş üzük taxması idi. Ə.Vəliyev.

ENLİLİK (ID - 11876)

is. Enli şeyin halı. Parçanın enliliyi. Yolun enliliyi.

ENLİSİFƏT(Lİ) (ID - 11877)

sif Sifəti enli, dolğun olan. Enlisifət qız. Enlisifət uşaq. - Qabağa çıxanların arasında ortaboy, enlisifət bir qadın vardı. Mir Cəlal.

ENLİÜZ(LÜ) (ID - 11878)

bax enlisifət(li). Həsən gödəkboy, enliüz, qaraqaş, qaragöz bir oğlan idi. Ə.Sadıq.

ENLİYARPAQ(LI) (ID - 11879)

sif Yarpaqları enli olan. Enliyarpaq ağac. Enliyarpaqlı kollar.
Cavan enliyarpaq əncir ağacının altına çəkilib, suyu qocanın əlindən aldı. Mir Cəlal. Azərbaycanda olan meşələrin, demək olar ki, hamısı enliyarpaq ağac növlərindən...

ENMƏ (ID - 11880)

“Enmək” dən f.is.

ENMƏK (ID - 11881)

f 1. Yuxarıdan və ya bir şeyin üstündən aşağı düşmək. Dağdan enmək. Zirzəmiyə enmə. Mal-qara dağdan enir. [Usta Ağabala] pillələrlə aşağı endi. Çəmənzəminli. Mahirə mal damının üstündən cəld aşağı endi. M.Hüseyn....

ENSEFALIT (ID - 11882)

[yun.] tib. Beynin iltihabı.

ENSİKLOPEDİK (ID - 11883)

sif. [fr.] 1. Ensiklopediya mahiyyətində olan. Ensiklopedik lüğət.
2. Elmin bir çox sahələrini əhatə edən; hər şeyi qavrayan, çoxcəhətli. Ensiklopedik məlumat. Ensiklopedik bilik.

ENSİKLOPEDİST (ID - 11884)

[fr.] 1. kit. Hərtərəfli məlumatı, təhsili olan adam.
2. tar. XVIII əsrin axırlarında Fransada nəşr edilən “Ensiklopediya” ətrafında toplaşmış qabaqcıl mütəfəkkirlər qrupunun nümayəndəsi, yaxud onların fikrinə şərik...

ENSİKLOPEDİYA (ID - 11885)

is. [fr. əsliyun.] Biliyin bütün, yaxud ayrı-ayrı sahələrinə dair lüğət şəklində sistemə salınmış məlumatlar toplusu; qamus. Azərbaycan milli ensiklopediyası. Tibb ensiklopediyası. // məc. Həyatı geniş və hərtərəfli əks...

ENSİKLOPEDİYAÇI (ID - 11886)

bax ensiklopedist 2-ci mənada. Axı, o dövr Didro başda olmaqla Fransada məşhur ensiklopediyaçıların humanizm, azadlıq, bəşəriyyətçilik bayrağını ucaltdığı dövrdür. M.Ibrahimov.

ENSİKLOPEDIZM (ID - 11887)

[fr.] kit. Geniş, hərtərəfli məlumat, təhsil.

ENSİZ (ID - 11888)

sif Eni az olan, dar. Ensiz küçə. Ensizparça. Ensiz səki. - [Məşuqə] ..ensiz cığırla birbaş buraya yüyürdü. S.Rəhimov. Ortada uzun, lakin ensiz ayaqaltı xalça salınmışdı. M.Ibrahimov. [Tahir] dördkünc balaca kabinetə keçib dənizə...

ENSİZLƏŞDİRİLMƏ (ID - 11889)

“Ensizləşdirilmək” dən f.is.

ENSİZLƏŞDİRİLMƏK (ID - 11890)

məch. Ensiz hala salınmaq, eni azaldılmaq, darlaşdırılmaq.

ENSİZLƏŞDİRMƏ (ID - 11891)

“Ensizləşdirmək” dən f.vs.

ENSİZLƏŞDİRMƏK (ID - 11892)

f. Ensiz hala salmaq, eninə azaltmaq, darlaşdırmaq.

ENSİZLƏŞMƏ (ID - 11893)

“Ensizləşmək” dən f.is.

ENSİZLƏŞMƏK (ID - 11894)

f Getdikcə daralmaq, ensiz olmaq. Yol getdikcə ensizləşirdi.

ENSİZLİK (ID - 11895)

is. Ensiz şeyin halı; en cəhətdən darlıq.

ENTOMOLOQ (ID - 11896)

[yun. entoma - həşəratlar və logos - elm] Entomologiya mütəxəssisi. Axmazın yanında Sultanov entomoloq həkimi ilə görüşdü. Ə.Sadıq. XX əsrin əvvəlində həvəskar entomoloq Avropadan Amerikaya zərərsiz bir kəpənək tək baramaqurdu...

Bu səhifə dəfə baxılıb

......
Insert Error: Table './shagird_myusers/spam_checker' is marked as crashed and last (automatic?) repair failed