C (ID - 5570)Azərbaycan əlifbasının üçüncü hərfl. Bax ce.
|
CABƏCA (ID - 5571)zərf [fars.] Yerbəyer, yerli-yerində, qaydasınca, lazımınca. İşini cabəca yerinə yetirdi. - [Ağa Kərim xan:] Adbaad hər nə ki sizə buyuracağam, o bu gün gərək cabəca əmələ gəlsin. N.Vəzirov. [Məşədi İbad:] Allaha şükür,...
|
CAD (ID - 5572)is. Darı unundan bişirilən çörək. [Araz] içəri atılan kimi bərk şeyin nə olduğunu bilmək üçün onu əli ilə axtarıb, nəhayət, tapdı. Girdə quru cad çörəyi idi. A.Şaiq. Safo danışa-danışa xeyli yavaşıdı, əlini uzadıb...
|
CADAR (ID - 5573)is. məh. Bataqlıq yerin quruyandan sonra çox və xırda çatlaması.
|
CADAR-CADAR (ID - 5574)sif. və zərf Çatlaq-çatlaq, yarıq-yarıq, hər tərəfi çatlamış. Ağayev zamanın məhvedici təsirindən pozulmuş, cadar-cadar olmuş divarlara bir də baxdı. M.Süleymanov. Ustaların tavanlara, divarlara çəkdikləri suvaq və rəngdən...
|
CADARLANMA (ID - 5575)“Cadarlanmaq”dan f.is.
|
CADARLANMAQ (ID - 5576)f. Cadar-cadar olmaq, çatlamaq. Katibin gözləri qurumuş, dil-dodağı təpimiş və cadarlanmış (f.sif.) dodaqlarından qan çırtlayaraq çənəsinə qədər uzanmışdı. S.Rəhimov. Susuz torpağın dili cadarlanmışdı. Ə.Vəliyev.
|
CADDƏ (ID - 5577)is. [ər.] İşlək yol, magistral yol. Gözümə görünən çiçəkləri toplaya-toplaya bir caddə yola çıxdım. A.Divanbəyoğlu.
// köhn. Baş küçə, prospekt. Odanın bir qapısı ilə iki pəncərəsi sağ tərəfdən caddəyə açılır.... |
CADU (ID - 5578)is. [fars.] 1. Sehr, sehrbazlıq. [Xanpəri:] [Dərvişin] cadusunda mən bir hikmət görmüşəm ki, əgər istəsə, bu saatda məni qocamdan boşadar. M.F.Axundzadə. [Xırda xanım:] Ağa dərviş, deyirlər siz cadu ilə möcüzələr görsədirsiz,...
|
CADUBAZ (ID - 5579)bax cadugər.
|
CADUBAZLIQ (ID - 5580)bax cadugərlik. Genə dualar, genə cadubazlıq meydana gəldi. N.Nərimanov.
|
CADUÇU (ID - 5581)bax cadugər.
|
CADUÇULUQ (ID - 5582)bax cadugərlik. Kahinlərin falçılığı, caduçuluğu, cindarlığı və tilsimçilik sənətləri hindulər arasında çox mütədavildir. F.Ağazadə.
|
CADUGƏR (ID - 5583)is. və sif. [fars.] Cadugərliklə məşğul olan; sehrbaz, ovsunçu. [Dostəli dərvişə:] Bu sirdən heç kəs əyan ola bilmir. Hərgah sən cadugərsənsə bu sirri faş et. Ü.Hacıbəyov. Çaykovskinin “Sonalar gölü” baletinin ikinci pərdəsində...
|
CADUGƏRLİK (ID - 5584)is. Ovsunçuluq, sehrbazlıq.
|
CADUKÜN (ID - 5585)is. [fars.] köhn. Bax cadugər. Cadukünsən, tasa bax; Ya bu gün gəl, ya sabah. Ellər şadlıq içində; Biz keçirən yasa bax. (Bayatı).
|
CADULAMA (ID - 5586)“Cadulamaq”dan f.is.
|
CADULAMAQ (ID - 5587)f. Mövhumata inananların təsəvvürüncə cadu ilə öz təsiri altına almaq; ovsunlamaq.
|
CADU-PİTİK (ID - 5588)bax cadu 1-ci mənada.
|
CAĞ (ID - 5589)is. 1. Çəpər. Evin qabağına cağ çəkmək. - Zeynal bəy dərin bir sükutda bağın sökük cağlarının dibi ilə başını aşağı salıb, yavaş-yavaş getməyə başladı. Çəmənzəminli.
2. Arabanın yan taxtaları, araba yanı. Məmmədcəfər... |
CAĞILDAMA (ID - 5590)“Cağıldamaq”dan f.is.
|
CAĞILDAMAQ (ID - 5591)f. Bir-birinə dəyərək və ya ayaq altında qalaraq cağ-cağ səs çıxarmaq (xırda daşlar, tökülən qozlar haqqında).
|
CAĞILTI (ID - 5592)is. Bir-birinə dəyən xırda daşlardan, qozlardan və s.-dən çıxan səs. [Adilə və İlyas] susmuşdu. Yalnız ayaqları altında sınan quru çör-çöplərin çatırtısı, cığır qırağından qopub aşağı diyirlənən xırdaca daşların...
|
CAĞLAMA (ID - 5593)“Cağlamaq”dan f.is.
|
CAĞLAMAQ (ID - 5594)f. Çəpər (hasar) çəkmək, çəpərləmək, hasarlamaq.
|
CAĞLANMA (ID - 5595)“Cağlanmaq”dan f.is.
|
CAĞLANMAQ (ID - 5596)məch. Çəpərlənmək, hasarlanmaq.
|
CAĞLI (ID - 5597)sif. Cağ vurulmuş, çəpərli, hasarlı. Cağlı bağça.
|
CAH (ID - 5598)is. [ər.] klas. 1. Mənsəb, məqam, rütbə. Vəfalı dostumu hər dəm anaram; Ona qurban cahım, cəlalım mənim. Aşıq Ələsgər.
2. İftixar, fəxr, hörmət. Sənsən mənim ayım, günüm, hilalım; Dövlətim, iqbalım, cahım, cəlalım.... |
CAHAN (ID - 5599)is. [fars.] Dünya, aləm, kainat. Məndə sığar iki cahan, mən bu cahana sığmazam. Nəsimi. Çıxdı günəş, doldu cahan nur ilə; Cütçü sürür tarlada cüt şur ilə. M.Ə.Sabir.
□ Cahana gəlmək - dünyaya gəlmək, doğulmaq. Xoş... |
CAHANDAR (ID - 5600)is. [fars.] klas. Cahangir, hökmdar, padşah. Ərz elədilər ki: “Ey cahandar! Məcnundan olubmusan xəbərdar?” Füzuli.
|
CAHANDARLIQ (ID - 5601)is. klas. Cahangirlik, hökmdarlıq, padşahlıq. [Yusif şahın] ..əql və fərasətindən, .. cahandarlığından elçi və əmələsi vəcd etdilər. M.F.Axundzadə. Bu əsəri “Fərhad və Şirin” sərlövhəsi altında yazmalı idim, lakin Fərhadın...
|
CAHANGİR (ID - 5602)is. [fars.] 1. Dünyanı istila edən, dünyanı tutan, ölkələr fəth edən; imperialist. [Elxan:] Mən üzümə bir din qalxanı çəkib cahangirlərin cəlladlığını qəbul edə bilmərəm. C.Cabbarlı. Cahangirlər bir daha güvənməsin özünə;...
|
CAHANGİRLİK (ID - 5603)is. Başqa ölkələri istila etməyə çalışan, bütün dünyanı tutmaq üçün göstərilən meyil və hərəkət; imperializm. Müstəmləkə və cahangirlik arzusunda olan dövlətlər heç bir vaxt gücsüz xalqa rəhm etməyəcəklər, onun torpaqlarını...
|
CAHANŞÜMUL (ID - 5604)sif. [fars. cahan və ər. şümul - şamil olan] Bütün dünya üçün əhəmiyyəti olan, dünyanı tutan, dünyaya yayılan, böyük tarixi əhəmiyyəti olan, dünyada tanınan. Azərbaycan ədəbiyyatı XII əsrdə Nizami və Xaqani kimi cahanşümul...
|
CAHANŞÜMULLUQ (ID - 5605)is. Bütün dünya üçün əhəmiyyətli olma, dünyaya yayılma, dünyada tanınma, böyük tarixi əhəmiyyəti olma.
|
CAH-CALAL (ID - 5606)is. [ər.] Calal, ehtişam, büsat, dəbdəbə, təmtəraq, var-dövlət, əzəmət. Keçmişdəki.. cah-calaldan, mal-dövlətdən, sövt-sədadan şair bir əsər görməyib.. əhvalatı necə ki var, artıq məharətlə öz dustihəqiqisi olan Mirzə...
|
CAH-CALALLI (ID - 5607)sif. 1. Təntənəli, dəbdəbəli, təmtəraqlı, büsatlı, əzəmətli, möhtəşəm. Cah-calallı saray. Cah-calallı ziyafət.
Gecə xanın evində cah-calallı bir məclis qurulmuş, sazandalar öz yerlərini tutmuşdular. Ə.Məmmədxanlı.... |
CAHIL (ID - 5608)sif. dan. [ər.] Cavan, gənc. [Qulu:] [Yusif] bəli, hələ cahıldır. Pis günlər görməyibdir. N.Nərimanov. Bu halda yanımıza bir suyuşirin, üzünurlu, cahıl gəlin gəldi, qucağında ay parçası kimi bir qız uşağı. E.Sultanov.
//... |
CAHILBAŞI (ID - 5609)is. köhn. zar. Məhəllə cahıllarına başçılıq edən, dikbaş, lovğa oğlan; ataman. Cahılbaşı yavaşıdı. - Atan oldu behiştdə, bu başqa məsələ. Ver pulu, keçi qulun olsun. S.Rəhimov.
|
CAHILCA (ID - 5610)sif. Çox cahıl, cavanca.
|
CAHIL-CUHUL (ID - 5611)top. dan. Cahıllar, cavanlar, cavan oğlanlar. ..Hamıdan da az danışan Qasım əmi və qeyri cahıl-cuhul idi.. C.Məmmədquluzadə. Ağlamaq nədir ki, hətta bəzi cahıl-cuhullar axundun bu hərəkətinə yavaşca gülürlərdi. Qantəmir. Yeyibiçən,...
|
CAHILLAŞDIRMA (ID - 5612)“Cahıllaşdırmaq”dan f.is.
|
CAHILLAŞDIRMAQ (ID - 5613)f Cahıl göstərmək, cavan göstərmək.
|
CAHILLAŞMA (ID - 5614)“Cahıllaşmaq”dan f.is.
|
CAHILLAŞMAQ (ID - 5615)f köhn. dan. Cavanlaşmaq, gəncləşmək, cavan görsənmək. [Hacı Sadıq:] Maşallah, gözüm dəyməsin, ağa gündən-günə cahıllaşır... N.Vəzirov.
|
CAHILLIQ (ID - 5616)is. Cavanlıq, gənclik. Cahıllıq zamanı keçibdir əgər; Yenə yüz naxələf oğlana dəyər. Q.Zakir. [Şahnisə:] Ay qədimi, deyəsən, cahıllığın yadına düşdü. Çəmənzəminli.
□ Cahıllıq eləmək - cavan tay-tuşları ilə... |
CAHİL (ID - 5617)sif. [ər.] 1. Oxumamış, savadsız, avam, nadan, anlamaz, qanmaz, heç şeydən xəbəri olmayan. Ağ at ilə cahil ağaya qulluq eləmə. (Ata. sözü). Kaş bir qətrə meyə qiymət olaydı min can; Düşməyəydi bu qədər cahilü nadan əlinə....
|
CAHİLANƏ (ID - 5618)sif. və zər. [ər. cahil və fars. ...anə] Avam-avam, cahilcəsinə, avamcasına, nadancasına, anlamazcasına. Cahilanə hərəkət. - ..Biçarə qırmızısaqqallılarımız bu cahilanə təriflərə inanıb .. min-min məşəqqətləpul tapıb Hicazə...
|
CAHİLİYYƏ (ID - 5619)is. [ər.] tar. Ərəblərdə müsəlmanlıqdan əvvəlki dövr. Cahiliyyə dövrünün bütləri.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb