İzahlı lüğət

CƏNG1 (ID - 5920)

is. [ər.] köhn. Dava, müharibə, vuruş, döyüş. Ağız açıb göylər belə heyran qaldı bu cəngə! S.Rüstəm.
□ Cəng etmək - müharibə etmək, vuruşmaq, döyüşmək. Dördüncü otağın divarlarında Şahnamədə yazılan İranın...

CƏNG2 (ID - 5921)

is. [fars.] Paxır, pas. Mis qazan cəng atıb.

CƏNGAVƏR (ID - 5922)

sif. [fars.] Cəsarətli, məharətli döyüşçü, yaxşı vuruşan, döyüşlərdə bişmiş döyüşçü; döyüşkən. Cəngavər tayfalar. - [Çopo:] Cənubda cəngavər xalqlar var, məni göndər də ordu toplayım. Çəmənzəminli. [Südabə:]...

CƏNGAVƏRCƏSİNƏ (ID - 5923)

zər/Cəngavərə, cəsur döyüşçüyə yaraşan tərzdə, cəngavər kimi. Cəngavərcəsinə vuruşmaq.

CƏNGAVƏRLİK (ID - 5924)

CƏNG-CİDAL (ID - 5925)

is. [fars.] köhn. Dava-dalaş, dava-mərəkə, qalmaqal. [Səkinə Rüstəmə:] A kişi, - dedi, - eşitmişəm orada da cəng-cidal açmısınız. M.İbrahimov.
// Müharibə, vuruş, dava. Başının üstündən əsrlərin cəng-cidalı ötüb...

CƏNGƏL (ID - 5926)

is. [fars.] Sıx, qalın ağac, kolkos, ot basmış yer. Cəngəl də özünü bağ sanar. (Ata. sözü). [Ağa Kərim xan:] Görürsünüz, Züleyxa xanım, mənim qızım nə tez qalxıb, ..məlum işdir, cəngəldə ot tez bitər. N.Vəzirov. Allahverən...

CƏNGƏLLİK (ID - 5927)

is. Sıx ağaclıq, kolluq, kolkosluq; keçilməz qalın meşə, ya kolluq. Cəngəllikdə itmək. - Həmişə [Hidayətə] arıq, cansız-gücsüz görünən Həmişəyev .. cəngəllik içərisindən atılmağa hazır olan erkək şir kimi görünürdü....

CƏNGİ (ID - 5928)

is. [fars.] mus. Qəhrəmanlıq və cəngavərlik ruhunda hava. [Eldar:] Zalıma gözdağı, bizə şan qılınc; Azadlıq uğrunda vuruşan qılınc. İndi dayansın Qacar! Cəngi çalın, hücum var! S.Vurğun. Koroğlunun cəngi havası dağlara, dərələrə...

CƏNGİMƏ (ID - 5929)

“Cəngimək”dən f.is.

CƏNGİMƏK (ID - 5930)

f Paxır basmaq, pas atmaq, paslanmaq.

CƏNNƏT (ID - 5931)

[ər.] bax behişt. Bizim babamız Adəmə və anamız Həvvaya cənnətdə nə əskik idi, genə Allahın əmrini sındırdılar və cənnətdən qovuldular? İnsan belədir! M.F.Axundzadə. Deyirlər ki, qış fəslində cənnətin qapıları Muğana...

CƏNNƏTLİK (ID - 5932)

bax behiştlik.
□□ Cənnətlik olsıııı! - yeri cənnət olsun! (ölmüş adam haqqında). [Qadın:] Kişi çox başlı adam imiş, cənnətlik olsun! Mir Cəlal.

CƏNUB (ID - 5933)

is. [ər.] 1. Dörd cəhətdən biri, şimal əksi. Kompas cənubu göstərir.
// Şimala müqabil olan səmt, tərəf. Calus Xəzərin cənub sahilində yaşıl bir şəhərdir. M.İbrahimov.
// Bir ölkənin, dövlətin, qitənin həmin istiqamətdə...

CƏNUBİ (ID - 5934)

sif. [ər.] Cənuba mənsub, isti iqlim qurşağma aid; cənubda olan. Cənubi Amerika ölkələri.

CƏNUB-QƏRB (ID - 5935)

is. Üfüqün cənubla qərb arasındakı hissəsi, səmti. Cənub-qərbə gedən yol.
// Ölkənin, dövlətin, qitənin həmin istiqamətdə yerləşən hissəsi. Avropanın cənub-qərbi.

CƏNUBLU (ID - 5936)

sif. Cənub ölkələrinin birində doğulub yaşayan adam. ..Leninqradın havası rütubətli olduğundan, bir çox cənublular kimi.. [Nuriyyəyə] də düşmür. İ.Əfəndiyev.

CƏNUB-ŞƏRQ (ID - 5937)

is. Üfüqün cənubla şərq arasındakı hissəsi, səmti. Cənub-şərqə tərəf istiqamət almaq.
// Ölkənin, dövlətin, qitənin bu istiqamətdə yerləşən hissəsi. Afrikanın cənub-şərqi.

CƏRCƏNƏK (ID - 5938)

is. Omba sümüklərini birləşdirən buğum.
□ Cərcənək olmaq - omba ağrısı tutmaq. [Rüstəm kişi:] Çünki tələsərsən, cərcənək olarsan. M.İbrahimov.
□□ Cərcənəyini ayırmaq - əzişdirmək, kötəkləmək, cəzalandırmaq....

CƏRƏYAN (ID - 5939)

is. 1. Suyun öz məcrası ilə axması; axm. İti cərəyan.
// Dənizlərdə, okeanlarda suyun hər hansı bir istiqamətdə hərəkəti, habelə müəyyən istiqamətdə hərəkət edən su axınmm özü. Dəniz cərəyanları. İsti cərəyan....

CƏRƏYANÖLÇƏN (ID - 5940)

is. xüs. Elektrik və ya su cərəyanmm gücünü ölçmək üçün cihaz.

CƏRGƏ (ID - 5941)

b ax sıra. Qadın üzünü çevirərək: - Geridə qalma, nizamı pozma, cərgəni düzəlt, - deyə, uca səslə komanda etdi. S.S.Axundov. Yolun hər iki tərəfi bir neçə cərgə ağaclıq idi. M.Rzaquluzadə.

CƏRGƏARASI (ID - 5942)

bax cərgələrarası.

CƏRGƏBƏCƏRGƏ (ID - 5943)

CƏRGƏ-CƏRGƏ (ID - 5944)

zərf Cərgələrlə, sırasıra, səf-səf, cərgələr halında. Cərgə-cərgə durmaq. - Əllərdə yellənən qızıl bayraqlar; Gəlir cərgə-cərgə dalğalar kimi. S.Vurğun. Güclü biləyimizdə zamanın nəbzi vursun; Önümüzdə balalar...

CƏRGƏLƏMƏ (ID - 5945)

1. “Cərgələmək”dən f.is.
2. zərf mənasında. Cərgə ilə, cərgə-cərgə, sıra-sıra. Evlər cərgələmə tikilib.

CƏRGƏLƏNMƏ (ID - 5946)

f. “Cərgələnmək”dən f.is.

CƏRGƏLƏNMƏK (ID - 5947)

f. Cərgə-cərgə, sırasıra düzülmək, durmaq, sıralanmaq. Baxın cərgələnib keçən əsgərə; Səsinə səs verir hər dağ, hər dərə. S.Vurğun.

CƏRGƏLƏRARASI (ID - 5948)

sif. k.t. Əkilmiş bitki cərgələri arasında olan. Cərgələrarası sahə. Əkinlərin cərgələrarası becərilməsi. - [Bilal:] ..Cərgələrarası suvarma cızlarını çəkmək böyük ustalıq istəyir. B.Bayramov.
// is. Əkilmiş bitki...

CƏRGƏLƏŞMƏ (ID - 5949)

“Cərgələşmək”dən f.is.

CƏRGƏLƏŞMƏK (ID - 5950)

bax cərgələnmək. Bir qədər də oturub.. Quzu dağına və günbatandan gündoğana cərgələşən xırdaca dağlara tamaşa etməyi qəsd etdimsə, bacarmadım... A.Divanbəyoğlu.

CƏRGƏLİ (ID - 5951)

sif. k.t. Düzgün cərgə, sıra ilə əkilən. Cərgəli əkin üsulu.

CƏRGƏVİ (ID - 5952)

1. Bax sıravi. Cərgəvi döyüşçü.
2. Cərgə-cərgə, sıralarla, sıra ilə. Gübrənin torpağa cərgəvi üsulla verilməsi. - Yeni çay tarlasında bitkilər cərgəvi üsulla əkilmişsə, 2ci il payızın əvvəllərində cərgələrdə...

CƏRİDƏ (ID - 5953)

is. [ər.] köhn. Qəzet. [Qəzetçi:] Mən cəridəm dolmaq üçün mətləbi uzatmışam. M.Ə.Sabir. Hərənin bir etiqadı var, hər cəridənin bir məsləki var, hər yazıçının bir mətləbi var.. C.Məmmədquluzadə.

CƏRİMƏ (ID - 5954)

is. [ər.] Pulla ödənilən cəza növü. [Fəxrəddin:] Məlumunuz olmalıdır ki, bunların əksəriyyəti cərimə, vergi və hərb təminatı müqabilində alınan qızlardır. M.S.Ordubadi.
// Öhdəliyi yerinə yetirmədiyinə, qaydanı pozduğuna...

CƏRİMƏLƏMƏ (ID - 5955)

“Cərimələmək”dən f.is.

CƏRİMƏLƏMƏK (ID - 5956)

f. Birinə pul cəzası kəsmək: cərimə etmək. Muzdur iltica ilə ondan soruşdu: ağruvi alım, bəy, axır bilmədim, pirğuror ağa məni Sibirə göndərir, yoxsa cərimələyir? S.M.Qənizadə. [Mahmud:] Heç bilirsən, ərbab nə eyləyib? Dədəmgili...

CƏRİMƏLƏNMƏ (ID - 5957)

“Cərimələnmək”dən f.is.

CƏRİMƏLƏNMƏK (ID - 5958)

məch. Cərimə edilmək, cərimə alınmaq.

CƏRRAH (ID - 5959)

is. [ər.] Xəstələri yarmaq üsulu ilə müalicə edən həkim. Evə çatan kimi Rəhim şəhərin məşhur cərrahını çağırtdı. S.S.Axundov. Cərrahlar yorulmayıb bıçaqlarını işlədirdi. S.Rəhimov. Bəhramı cərrah stoluna qoyanda həkim...

CƏRRAHİ (ID - 5960)

sif. [ər.] Cərrahlığa aid olan, cərrahlıqla bağlı olan. Cərrahi əməliyyat. Cərrahi anatomiya. Cərrahi xəstə (cərrahlıq üsulu ilə müalicə olunmalı xəstə).

CƏRRAHİYYƏ (ID - 5961)

CƏRRAHLIQ (ID - 5962)

is. 1. Xəstəliklərin operasiya üsulları ilə müalicəsi, habelə tibb elminin, xəstəlikləri operasiya yolu ilə müalicə üsullarından bəhs edən şöbəsi. Tibb institutunun cərrahlıq fakültəsi. Göz cərrahlığı (göz xəstəliklərinin...

CƏSAMƏT (ID - 5963)

CƏSAMƏTLİ (ID - 5964)

sif. Böyük, iri, yekə, cüssəli. Cəsamətli at.

CƏSARƏT (ID - 5965)

is. Qorxmazlıq, hünər, cürət. Cəhalətlə mübarizə ziyalılardan böyük iradə, cəsarət və mətanət tələb edirdi. A.Şaiq.
// Cürət. [Bəypolad:] Cəsarətimin əfv ediləcəyinə əminəm, çünki səmimiyyətdən irəli gələn...

CƏSARƏTLƏNDİRMƏ (ID - 5966)

“Cəsarətləndirmək”dən f.is.

CƏSARƏTLƏNDİRMƏK (ID - 5967)

f. Cəsarət vermək, ürək vermək, ürəkləndirmək, ruhlandırmaq. Səadət xanımın sualları məni cəsarətləndirirdi. Mir Cəlal.

CƏSARƏTLƏNMƏ (ID - 5968)

“Cəsarətlənmək”dən f.is.

CƏSARƏTLƏNMƏK (ID - 5969)

f. Cəsarət etmək, qorxusu gedib cürətlənmək, ürəklənmək; özündə cəsarət hiss etmək; ruhlanmaq; daha heç şeydən qorxmamaq. [Qaçaqlar] elə şiddətli cəsarətlənmişdilər ki, nəinki kəndlərə, hətta balaca şəhərlərə də...

Bu səhifə dəfə baxılıb

......
Insert Error: Table './shagird_myusers/spam_checker' is marked as crashed and last (automatic?) repair failed