İzahlı lüğət

PISPISA (ID - 32927)

is. zool. Peyinliklərdə, rütubət yerlərdə yaşayan qabığı bərk qara böcək. ..Saraydan enərkən çıxdı qarşıma; Pıspısa, süsəli, ya cırcırama. Şəhriyar.

PITRAQ (ID - 32928)

1. is. bot. Kolluq və zibilliklərdə bitən ikiillik, yumru şəkildə olan üstü tikanlarla örtülü, dəydiyi şeyə yapışıb qopmayan ot-bitki. Adi pıtraq. Pıtrağın bütün növləri alaq bitkisidir.
zərf Çox sıx. Pıtraq meyvə gətirmək.
..Çəpərlərin...

PİANİZM (ID - 32929)

[ital.] mus. Fortepianoda çalma məharəti, yaxud fortepiano musiqisinin səciyyəvi xüsusiyyəti.

PİANİNO (ID - 32930)

[ital.] Üfüqi çəkilmiş simləri olan hündür yeşik şəklində fortepiano növü. Pianino çalmaq. - Salonun başında pianino dururdu, onun üstündə, divarda əlində gül, yarıçılpaq bir qadın təsviri asılmışdı. M.İbrahimov.

PİANİNOÇU (ID - 32931)

is. Pianino çalan musiqiçi.
PİANO1 is. dan. Pianino. ..Qurbanlı toz basmış pianonun üzərində qoyulmuş köhnə çərçivələrə nəzər yetirdi. Çəmənzəminli.
PİANO2 mus. Çox yavaş, astadan (çalğı haqqında). Bir yanda kağıza...

PİANOÇU (ID - 32932)

bax pianinoçu.

PİASTR (ID - 32933)

is. [ital.] 1. Qədim ispan sikkəsi pesonun italyanca adı.
1844 və 1916-cı illərdə Türkiyənin pul vahidi.
Misir, Suriya, Sudan və Livanın pul vahidi.

PİÇ (ID - 32934)

is. [fars.] Vint. Piçlə bağlamaq.
□ Piçini burmaq - əl-ayağını yığışdırmaq, özbaşınalığına son qoymaq. Uşağın piçini burmaq.

PİÇBURAN (ID - 32935)

bax vintburan.

PİFOS (ID - 32936)

is. [yun.] Antik dövrlərdə taxıl və başqa təsərrüfat ehtiyatlarını saxlamaq üçün böyük gil qab. Egey pifosları. Yunan pifosları bəzəksiz olurdu. Pifosları yerə basdırırdılar.

PİJAMA (ID - 32937)

[ing. puyamaz] Xələt əvəzinə geyilən yüngül parçadan tikilmiş pencək və şalvardan ibarət yatmaq və ya ev paltarı. Kişi pijaması. Qadın pijaması. - Kişi heç kəsə bir söz demədən o biri otağa keçdi. Zolaq-zolaq pijamasını...

PİK (ID - 32938)

[fr.] Sivriuclu dağ zirvəsi; formasından asılı olmayaraq dağ zirvəsinin ən yüksək nöqtəsi. Qələbə piki.
□ Pik saatı (vaxtı) - nəqliyyatın, elektrik stansiyasının və s. ən gərgin iş vaxtı.

PİKADOR (ID - 32939)

is. [isp.] Korridada nizənin ucu ilə öküzü qıcıqlandıran, qəzəbləndirən atlı.

PİKAP (ID - 32940)

is. [ing.] Sərnişin və yükdaşıyan, giriş qapısı arxadan olan kiçik avtomobil.

PİKET (ID - 32941)

[fr.] Kiçik qarovul dəstəsi. // Tətil olan yerlərdə qarovul çəkən tətilçilər dəstəsi. ..Nərildəyən qatar bizik, nəfəs dərirpiketlərdə. X.Rza.

PİKETÇİ (ID - 32942)

is. Piketdə iştirak edən adam.

PİKTOQRAM (ID - 32943)

is. [lat. pictus - rənglə nəqş olunmuş vəyun.] Şəkli yazı; qədim yazı növü. PİQMENT [lat. pigmentum - rəng] biol. Orqanizmdə dəri və toxumalara rəng verən maddə. Bitki piqmenti. Təbiətdə piqmentin yayılması. Fotobioloji proseslərdə...

PİQMENTASİYA (ID - 32944)

[lat.] Heyvan və bitki orqanizmlərinin toxumalarında piqment rəng əmələ gəlməsi.

PİLƏ (ID - 32945)

is. Baramadan alınan ipək. Qaranlıq bir otaqda üzü qırışmış bir qarı oturub, pilə əyirirdi. Çəmənzəminli. □ Pilə kimi - yumyumşaq, ipək kimi yumşaq, incə, zərif. Rüxsarənin pilə kimi yumşaq əlindən keçən soyuqluq Sübhanverdizadənin...

PİLƏK (ID - 32946)

is. 1. Kiçik yastı düymə.
Boyunbağı, qolbaq və s.-də sallanan kiçik hissəcik. Qolbağın piləyi. Qızıl pilək.

PİLƏKLƏMƏ (ID - 32947)

“Piləkləmək” dən f.is.

PİLƏKLƏMƏK (ID - 32948)

f Düymələmək, piləkləri bağlamaq. Donu piləkləmək.

PİLƏKLİ (ID - 32949)

sif Üzərinə piləklər tikilmiş, xırda yastı düymələrlə bəzədilmiş. Keçən zaman vurardılar; Piləkli pərdə qapıya. M.Möcüz. Qız başını qaldırdı, piləkli araqçını gördü. Mir Cəlal.

PİLƏQURDU (ID - 32950)

bax baramaqurdu.

PİLƏMƏ (ID - 32951)

“Piləmək” dən f.is.

PİLƏMƏK (ID - 32952)

f Odu üfürüb alışdırmaq, yaxud nəfəsli musiqi alətlərini səsləndirmək üçün ağzını hava ilə doldurub püfləmək. Birisi sacın altını gah piləyir, gah ətəkləyirdi. Ə.Vəliyev. [Qız tumanı] dartınanda açılan dizlərini şalı...

PİLƏTƏ (ID - 32953)

is. [rus. плита] Üstündə xörək bişirmək və ya evi qızdırmaq üçün ağ neftlə yanan fitilli cihaz; kerosinka. Səriyyə pilətənin üstündəki xörəyi qarışdırmağa getdi. M.Hüseyn. // Eyni məqsəd üçün işlədilən elektrik...

PİLƏTƏÇİ (ID - 32954)

is. Pilətə təmir edən usta.

PİLİK (ID - 32955)

is. Ocaq, tonqal və s.-ni yandırmaq üçün neft hopdurulmuş alışqan. Əskidən pilik. Ocağın altına pilik qoymaq.

PİLLƏ (ID - 32956)

is. [fars.] 1. Pilləkənin çıxarkən və ya düşərkən ayaq qoyulan üfüqi hissələrindən hər biri. Ləman ucadan gülüb, bir neçə pillə qalxdı və Teymura sarı döndü. H.Seyidbəyli. // Cəm şəklində: pillələr - pilləkən. [Usta...

PİLLƏKƏN (ID - 32957)

is. [fars.] Çıxmaq və düşmək üçün pillələrdən düzəldilmiş qurğu. Daş pilləkən. - [Yaşlı kişi:] Pilləkənə açılan qapını açdıqda qarşımda qara ipək çarşaba bürünmüş, üzünü rübənd ilə örtmüş bir qadın gördüm....

PİLLƏLİ (ID - 32958)

sif. 1. Saylardan sonra gələrək, pilləkənin neçə pillədən ibarət olduğunu göstərir. 10 pilləli pilləkən.
2. Bir neçə pillədən ibarət olan, pillələri olan. Pilləli raket.

PİLOT (ID - 32959)

[fr.] Uçucu aparatları idarə edən təyyarəçi. Təklənmişpilot quzğunların birini vurub yerə saldı. M.Hüseyn. O, bizim pilotlardır; Göz baxdıqca ucalır. M.Seyidzadə.

PİLOTAJ (ID - 32960)

[fr.] Uçucu aparatları idarə etmə məharəti; təyyarə ilə manevr etmə. Yüksək pilotaj.

PİLOTKA (ID - 32961)

[rus.] Əsgəri yay baş geyimi (ilk dövrlərdə ancaq pilotlarda). ..Pilotkalarını yanlarına atıb oturmuş üç əsgər söhbət edirdi. Ə.Əbülhəsən. Bir gün [Azad] pilotkasını yan qoymuş gözəl bir sanitarkanın yaralı gətirdiyini gördü....

PİLPİLƏ (ID - 32962)

is. məh. Palçıq vulkanı. Ləpələrin üstündə; Əbədi neft qaynayan; Pilpilələr görmüş o! İ.Səfərli.

PİLTƏ (ID - 32963)

is. 1. Bəzi işıqlandırıcı və qızdırıcı cihazlarda (pilətə, lampa, şam və s.) yanan lent, ip, qaytan. Lampaya piltə salmaq. Şamın piltəsini düzəltmək. - Məşədi bəy tez ayağa qalxdı, lampanın piltəsini qaldırdı. M.Hüseyn....

PİLTƏLƏMƏ (ID - 32964)

"Piltələmək” dən f.is.

PİLTƏLƏMƏK (ID - 32965)

f. 1. Pilətə, lampa və s.-yə piltə keçirmək, piltə salmaq. Lampanı piltələmək.
2. tib. Yaraya və ya boşluğa piltə (tampon) qoymaq. Yaranı piltələmək.

PİLYASTR (ID - 32966)

is. [fr.] Divarda şaquli çıxıntı.

PİNC (ID - 32967)

is. köhn. Sınıq saxsı, çini və ya şüşə qabları yapışdırmaq üçün yumurta ağı, söndürülmüş əhəng və pambıqdan hazırlanan yapışqan. Sayad dağda tor qurmaz; Qurub boynunu burmaz; Sınıq qaba pinc qoysan; Yenə gedər, su durmaz....

PİNCLƏMƏ (ID - 32968)

“Pincləmək” dən f.is.

PİNCLƏMƏK (ID - 32969)

f. köhn. Sınıq çini və ya şüşə qabı pinclə yapışdırmaq, pinc qoymaq. Bankanı pincləmək.

PİNƏ (ID - 32970)

is. [fars.] 1. Yamaq (ayaqqabıda). Pinə eləmək - yamamaq. Otur evdə, atanın eylə pinə çul-çuxasın. C.Cabbarlı.
2. Döyənək. □ Pinə bağlamaq - döyənək olmaq. Işləməkdən əlipinə bağlayıb. - Namaz qılmaqdan [Şeyx İbrahimin]...

PİNƏÇİ (ID - 32971)

sif və is. Ayaqqabı təmir etməklə (pinəçiliklə) məşğul olan adam. [Qafar:] Pinəçi Qafar tutduğu yerə kirə versin? S.S.Axundov.

PİNƏÇİLİK (ID - 32972)

is. Pinəçinin işi, sənəti, peşəsi. ..Bu altı nəfər müsəlmanın biri usta Cəfər Hacı Iman oğludur. Bunun sənəti pinəçilikdir. C.Məmmədquluzadə. Mən o Şeyx Şabanı deyirəm ki, yolun qırağındakı Məhəllə məscidinin qabağında...

PİNƏKİ (ID - 32973)

is. dan.: pinəki aparmaq (vurmaq) - oturmuş halda huşa getmək, yuxu aparmaq, mürgüləmək, yuxuya getmək. Yorğunluqdan pinəki vurur.

PİNƏLƏMƏK (ID - 32974)

f Pinə etmək, yamamaq (ayaqqabını).
2. məc. Tez, başdansovma etmək.

PİNİYA (ID - 32975)

is. [lat.] İynəyarpaqlı italyan küknar ağacı.

PİNQ-PONQ (ID - 32976)

[ing. pinq-ponq] Stolüstü tennis.

Bu səhifə dəfə baxılıb

......
Insert Error: Table './shagird_myusers/spam_checker' is marked as crashed and last (automatic?) repair failed