HƏMİŞƏLİK (ID - 16371)zərf Vaxtı məhdud olmadan, müddətsiz, əbədi, daim(i). Dağda meşəlik; Gül, bənövşəlik; Mən həmişəlik; Bu balama qurban. (Bayatı). [Qəmər:] Vaxtımız çox olacaq. Mən burada həmişəlik doktor işləyəcəyəm. S.Rəhman. [Sevinc...
|
HƏMİŞƏYAŞIL (ID - 16372)sif bot. Bütün ili yarpaqla (və ya iynəyarpaqla) örtülü. Həmişəyaşıl ağaclar.
|
HƏMİYYƏT (ID - 16373)is. [ər.] Vətən, ailə qeyrəti, namus, təəssüb. Min elm deməkdənsə həmiyyət gərək olsun; Sözdən nə bitər, işdə həqiqət gərək olsun. M.Ə.Sabir.
|
HƏMİYYƏTLİ (ID - 16374)sif Həmiyyət sahibi olan; qeyrətli, namuslu, təəssübkeş. Bu kəndin adamları istəyiblər, .. özlərini Astaranın qeyrətli və həmiyyətli adamlarına oxşatsınlar. “Mol. Nəsr.”
|
HƏMKAR (ID - 16375)is. [fars.] Biri ilə bir yerdə, bir sənətdə, bir peşədə işləyən adam; iş, sənət, ixtisas yoldaşı. Veys yanını stula təzəcə qoymuşdu ki, həmkarlarının yerdə bardaş qurduğunu görüb, özü də elə onların yanında çömbəlib...
|
HƏMKƏNDLİ (ID - 16376)is. Bir kənddə doğulmuş, orada yaşamış və ya yaşayan (adam). Həmkəndliləri ilə görüşmək. Şəhərdə həmkəndlisinə rast gəldi. - ..Nəriman [Nərimanov] türkcə və rusca gözəlcəsinə yazıb-oxumaq bilirdi. Ona görə həmkəndlilərinin...
|
HƏML (ID - 16377)is. [ər.] klas. Yük, ağırlıq.
□□ Həml etmək - 1) isnad etmək, izah etmək, yazmaq, aid etmək, səbəbini bir şeydə görmək. Minanın hərəkətini dəli olduğuna həml etdilər. Çəmənzəminli; 2) boynuna qoymaq, üzərinə yükləmək.... |
HƏMLƏ (ID - 16378)is. [ər.] Hücum, üzərinə atılma. Həmlələr pozmuş, qoşun sındırmış, qala fəth etmiş əsgər sevinci ilə Durmuş .. yatağına girdi. Mir Cəlal. ..Qaraca çobanın cürətli müqaviməti, iki qardaşı ilə birgə hələ ilk həmlədə...
|
HƏMMƏCLİS (ID - 16379)is. [fars. həm və ər. məclis] Bir yerdə oturub-duran, məclis yoldaşı olan; həmnişin. Hər kəs [Lütfəli bəylə] bir, ya iki dəfə həmməclis və həmsöhbət olsaydı, yəqin onu sevərdi.. İ.Musabəyov.
|
HƏMMƏHƏLLƏ (ID - 16380)sif və is. [fars. həm və ər. məhəllə] Eyni məhəllədə doğulmuş, yaşamış və ya yaşayan. Həmməhəllə uşaqlar.
|
HƏMMƏNA (ID - 16381)sif [fars. həm və ər. məna] Eynimənalı, birmənalı, mənası başqa sözün mənası ilə eyni olan. Həmməna söz.
|
HƏMMƏSLƏK (ID - 16382)is. [fars. həm və ər. məslək] Məsləkdaş, eyni məsləkdən olan, məsləkləri, əqidələri eyni olan. Həmməslək adamlar. - Diqqətlə Kərimxana qulaq asan Hüseyn Məhbusi hədsiz bir sevinc və maraqla: - Məni də özünüzə bir yoldaş...
|
HƏMMƏZHƏB (ID - 16383)is. [fars. həm və ər. məzhəb] köhn. Eyni bir məzhəbə mənsub olan, inanan; dindaş. [Molla İbrahimxəlil:] Həmi sənin təvəssütün həmməzhəblərin barəsində məqbul oldu, həmi mənim sözümpozulmadı. M.F.Axundzadə.
|
HƏMNİŞİN (ID - 16384)is. [fars.] Bir yerdə oturubduran, dost, yoldaş, munis. Həmnişinin bab elə; Görən desin, ha belə! (Ata. sözü). Qəm mərhələsində qalmışam fərd; Nə yar, nə həmnişin, nə həmdərd. Füzuli.
|
HƏMPEŞƏ (ID - 16385)is. [fars.] Eyni peşə sahibi olan, peşələri eyni olan. Danışdı teatrdan; aktyor sənətindən; həmpeşələrinin xidmətindən; bir az gileyləndi. R.Rza.
|
HƏMPİYALƏ (ID - 16386)is. [fars.] Biri ilə həmişə bir yerdə içki içən, sərxoşluq edən adam. Mənimlə daim o kəslər ki, həmpiyalə idi; Nə cam lütf edir indi, nə cam alır məndən. Ə.Vahid.
|
HƏMRAH (ID - 16387)is. [fars.] Yol yoldaşı, yoldaş. [Əmrah:] Həmrah bizlərdə yoldaşa deyirlər. “Əmrah”. [Alp Arslan:] Aydın gözünüz, cümlə səadət bizə həmrah. H.Cavid.
|
HƏMRAHLIQ (ID - 16388)is. klas. Yoldaşlıq, yol yoldaşlığı. Ey bəxt, vəfasız olma sən həm! Həmrahlıq et, bizimlə bir dəm! Füzuli.
|
HƏMRAZ (ID - 16389)is. [fars.] klas. Sirr yoldaşı, sirdaş. Həmrazim idin şikayətimdə; Dəmsazim idin hekayətimdə. Füzuli. Badi-səba, əgər düşsə güzarın; Söylə xəlvət o həmraza bir xəbər. M.P.Vaqif.
|
HƏMRƏNG (ID - 16390)sif və is. [fars.] 1. Eyni rəngdə olan, eynirəngli. Atı at yanına bağlarsan, həmrəng olmasa, həmxasiyyət olar. (Ata. sözü).
2. məc. Uyğun, uyar, müvafiq, münasib, düz. □ Həmrəng olmaq - uyğunlaşmaq, uyğun olmaq, münasib... |
HƏMRƏY (ID - 16391)sif və is. [fars. həm və ər. rəy] Bir fikirdə, bir rəydə olan; həmfikir, yekdil. [Əmiraslan ağa:] Hansınız mənimlə həmrəydir, buyursun, gözüm üstə yeri var. S.S.Axundov. Görünür ki, [Şirin Rüstəmbəylə] bəzi nöqtələrdə...
|
HƏMRƏYLİK (ID - 16392)is. Həmfikirlik, yekdillik. Görüşlərdə həmrəylik. Məsələ barəsində yoldaşlar arasında həmrəylik yoxdur. - ..Yoldaşlarının həmrəyliyi [Qəzənfəri] daha çox sevindirirdi. S.Vəliyev. // Hər hansı bir ictimai hərəkətə və ya...
|
HƏMSAYƏ (ID - 16393)is. [fars.] köhn. Qonşu. Dedi: həmsayə, var nəyə meylin; Nə yeyirsən, nə istəyir könlün? M.Ə.Sabir. Anlar nə ata, nə ana, həmsayə bizim qız; Xan dostu! Düşübdür yeni sevdayə bizim qız. Ə.Nəzmi.
|
HƏMSAZ (ID - 16394)sif və is. [fars.] Bir-birinə uyğun gələn, uyan, münasib olan; uyğun. Həmsaz olmaq - uyğun gəlmək. Demə ki, yaş ürəklə; Qanacaqla, hünərlə; Həmişə həmsaz olur. B.Vahabzadə.
|
HƏMSƏFƏR (ID - 16395)is. [fars. həm və ər. səfər] Səfər yoldaşı, yol yoldaşı.
|
HƏMSƏNƏT (ID - 16396)is. və sif [fars. həm və ər. sənət] Sənətləri, peşələri bir olan, sənət yoldaşı, iş yoldaşı. Qonşuluq bir yana, axı biz - Qara Canbalayevlə mən, demək olar ki, həmsənət idik. İ.Hüseynov.
|
HƏMSƏRHƏD (ID - 16397)is. [fars. həm, sər və ər. hədd] Ümumi sərhədi olan; qonşu, həmhüdud. Həmsərhəd ölkələr.
|
HƏMSİN (ID - 16398)sif və is. [fars. həm və ər. sinn] Həmyaş, yaşıd, bir yaşda olan. Fərman və Gövhərtac ikisi bir yerdə böyümüşdülər və həmsin idilər. Ə.Haqverdiyev.
|
HƏMSİNİF (ID - 16399)sif və is. [fars. həm və ər. sinif 1. Məktəbdə eyni bir sinifdə oxuyan, sinif yoldaşı. Həmsinif rəfiqələr.
2. Eyni ictimai sinfə mənsub olan, eyni sinifdən olan. Zakir özü Qarabağın xass-xalis nücəbalarından ola-ola, öz həmsinfinin... |
HƏMSİR (ID - 16400)is. və sif. [fars. həm və ər. sir] Sirdaş. Həmsir yoldaşlar. - Qasım bəy Zakirə gəldikdə, o da Molla Pənah kimi durnalardan xahiş eləyir ki, ondan ehtiyat etməsinlər və onu özlərinə həmsir, yoldaş və rəfiq hesab etsinlər. F.Köçərli....
|
HƏMSÖHBƏT (ID - 16401)is. [fars. həm və ər. söhbət] Birisi ilə söhbət edən, söhbət yoldaşı; müsahib. ..Bir az zamanda Sona özü üçün həmsöhbət tapıb, gününü gah bağlarda və gah meşələrdə keçirirdi. N.Nərimanov. [Bəhram:] [Pərini] çağırım,...
|
HƏMSÜFRƏ (ID - 16402)is. və sif. [fars. həm və ər. süfrə] Bir süfrədə, bir masa arxasında, bir yerdə yeyib-içənlərdən hər biri; süfrə yoldaşı.
|
HƏMŞƏHƏRLİ (ID - 16403)is. və sif. Bir şəhərdə anadan olmuş, yaşamış və ya yaşayan, eyni şəhər əhalisindən olan; həmyerli. Həmşəhərli dostlar. - [Odabaşı:] Bu şəxsi ki görürsən, mənim həmşəhərlilərimdəndir. Ə.Haqverdiyev. Həmşəhərlilər...
|
HƏMTA(Y) (ID - 16404) is. [fars.] Həmyaş, yaşıd, yoldaş, tay. Nəçidir şeirdə Bixud sənə həmta olsun. S.Ə.Şirvani. Qəsəbədə [Nəcminin] uzun illər dostluq etdiyi bir neçə həmtayından bircə Ağasəfər qalırdı. Ə.Əbülhəsən.
|
HƏMTAYFA (ID - 16405)is. və sif. [fars. həm və ər. taifa] Eyni tayfaya mənsub olan, eyni tayfadan olan. Amur çayı boyunca daurlar və onlarla həmtayfa olan adamlar yaşayırdılar.
|
HƏMVAXT (ID - 16406)sif. [fars. həm və ər. vəqt] Bir vaxtda olan, bir vaxtda baş verən, vaxtca eyni olan.
|
HƏMVƏTƏN(Lİ) (ID - 16407) sif. və is. [fars. həm və ər. vətən] Bir vətəndən olan; vətəndaş, yurddaş. Həmvətən dostlar. - Sanıram, ulduzlar həmvətənimdir; Demək, yer də mənim, göy də mənimdir. M.Müşfiq. Cavid həmişə xəlqimizin xatirindədir; Vahid,...
|
HƏMYAŞ(LI) (ID - 16408) bax yaşıd. Qorxusuz Xacoyla hünərli Dadaş; Hər ikisi oğlan, özləri
həmyaş.. H.K.Sanılı. Idrisi də o biri həmyaşlıları kimi çox tez səfərbərliyə aldılar. M.Hüseyn. |
HƏMYAŞLIQ, HƏMYAŞLILIQ (ID - 16409) bax yaşıdlıq.
|
HƏMYERLİ (ID - 16410)is. Biri ilə bir yerdə doğulmuş: yurddaş, həmvətən. [Qədir] Yevlaxda öz həmyerlilərinə rast gələndə onlar həmişə Qədiri kəndə dəvət edirdilər. Ə.Sadıq. [Professor] kəndlərinin yaşıllaşdırılması barədə bir-iki dəfə...
|
HƏMZAD (ID - 16411)is. [fars.] 1. Yaşıd, eyniyaşlı.
2. İnsanla birlikdə doğulan ruh, can. |
HƏMZADLI (ID - 16412)is. məh. Doğandan sonra uşağı ölən qadın. Elə arvadlar olur ki, doğduğu uşaq qalmır, ölür. Onda deyirlər ki, bu arvad həmzaddı. (Rəvayət).
|
HƏMZƏ (ID - 16413)is. [ər.] Ərəb əlifbasında boğazbağlı samit tələffüzünü göstərən işarə. Ayn və həmzə səslərinin interferensiyası. Daxilində ayn və həmzə səsləri olan ərəb sözlərinin yazılış qaydası. - Hələ orta əsr ərəb dilçiləri...
|
HƏMZƏBAN (ID - 16414)is. [fars.] 1. Bir dildə danışan. Şıq geyimli bir cəvani-xoşnişan olsaydım, ah! Bu pərilərlə doyunca həmzəban olsaydım, ah. M.Ə.Sabir.
2. məc. Dilbir, həmfikir. O gül mənə bu gecə həmzəban olan gecədir; Deyib, gülüb, danışıb,... |
HƏNA (ID - 16415)is. [ər.] Xına. Dünən oğlanı göndərdim, gedib Məşədi Məhəmməd Nəcəfin dükanından bir az həna gətirdi. C.Məmmədquluzadə. [Gülnaz:] Mənim başım hələ ağarmayıbdır ki, hənaya ehtiyacım ola. Ü.Hacıbəyov.
□□ Heç... |
HƏNALI (ID - 16416)bax xınalı. Hənalı saç. - Səqfin yavıqlığındakı arvadyerlərində belə pərdələr qalxıb, hənalı əllər ustanı göstərirdi. Çəmənzəminli.
|
HƏNCAMA (ID - 16417) bax rəzə. Qapınınhəncaması.
|
HƏNDBOL (ID - 16418)is. [ing.] Əl topu oyunu. Bizi hara aparır; Bu “yenilik” ədası? Həndbolun; Futbolun; Hakimlik iddiası? B.Vahabzadə.
|
HƏNDƏSƏ (ID - 16419)is. [ər. əsli fars. əndazə] Riyaziyyatın cisimlərin səth formalarından və onların münasibətlərindən bəhs edən şöbəsi. Həndəsə məsələləri. - Hər şəhrdə bir məktəbi-sənət açacaqdır; Oğlanlar alıb həndəsə, memar olacaqdır....
|
HƏNDƏSƏŞÜNAS (ID - 16420)is. [ər. həndəsə və fars. ...şünas] Həndəsə alimi, həndəsə mütəxəssisi, həndəsəni yaxşı bilən adam.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb