HESABİ (ID - 16171)sif və zərf [ər.[ dan. Düz, doğru, haqlı. Hesabi tələb. - [Teymur ağa:[ Bu hesabi sözdür, amma yalqız bu ehtimal ilə xatircəm olmaq olmaz. M.F.Axundzadə.
|
HESABLAMA (ID - 16172)“Hesablamaq” dan f.is. Hesablama işləri. Hesablamanın nəticəsi. // Sif. mənasında. Hesablamaq üçün olan hesablayıcı. Hesablama maşınları.
|
HESABLAMAQ (ID - 16173)f 1. Hesablama işi aparmaq, sayıb yekunlaşdırmaq. Xərclədiyi pulu hesablamaq. Əməkgünlərini hesablamaq. Balaca Sabir barmağı ilə hesablayıb yazırdı. S.Rəhimov. [Fərman[ qabağına bir kağız qoyaraq, karandaşla bir çox rəqəm yazır...
|
HESABLANMA (ID - 16174)“Hesablanmaq” dan f.is.
|
HESABLANMAQ (ID - 16175)“Hesablanmaq” dan məch. Layihənin xərci hesablandı. - Ulduzların həyatı milyard illərlə hesablanır.. “Günəşin tarixi”.
|
HESABLAŞMA (ID - 16176)“Hesablaşmaq” dan f.is.
|
HESABLAŞMAQ (ID - 16177)qarş. 1. Çatası, çatmalı pulu tamamilə verərək və ya alaraq haqq-hesabı qurtarmaq. - Bahadır ev yiyəsi ilə hesablaşıb, şeylərini gədəyə tapşırdı və özü də Sonagilə getdi. N.Nərimanov.
məc. Qisas almaq, əvəzini çıxmaq.... |
HESABLAYICI (ID - 16178)is. 1. Bir şeyi hesablamaqla, saymaqla, sayını müəyyən etməklə məşğul olan şəxs; sayıcı. Hesablayıcıların təlimat müşavirəsi. - Şahpəri hesablayıcının otağına girəndə mat qaldı. B.Bayramov.
Sərf olunan elektriki,... |
HESABSIZ (ID - 16179)sif. Həddən artıq, çox, sayıhesabı olmayan. Dəhşətli, qüvvətli, hesabsız ləşkər; Şimaldan düz şərqə yürüş edirlər. Səhhət. Uşaq gözünü açıb ətrafındakıları gördükdə onları bilmək istəyir, odur ki, hədsiz və...
|
HETEROGEN (ID - 16180)sif [yun.] Eyni cinsdən olmayan, müxtəlif tərkibli hissələrdən ibarət olan. Heterogen reaktor.
|
HEY1 (ID - 16181) is. Qüvvət, iqtidar, cismani enerji. Canında hey yoxdur.
□□ Heydən düşmək (kəsilmək) - gücdən düşmək, üzülmək, əldən düşmək. Səttarla Ülkər bir böyük meşə ilə yeddi gün, yeddi gecə yol gedib, bir böyük dağa... |
HEY2 (ID - 16182) Çağırış və ya müraciət bildirən nida
ey, ay. [İskəndər:] Hey Zeynəb, vallah, fəndini duymuşam... Qonağın yolunda bu qədər çalışırsan ki, ərin Kərbəlayı Novruzu da diriltsin? C.Məmmədquluzadə. Rüstəm səsi dolusu:... |
HEY3 (ID - 16183) əd. Bir şeyin daim, arasıkəsilmədən və ya tez-tez təkrarlandığını və ya çox davam etdiyini bildirir. Yağış hey yağır. Uşaq hey ağlayır. Hey xəstələnmək. Hey donquldanmaq. - Həcər baxdıqca bu səmtlərə hey baxdı. S.Rəhimov....
|
HEYBƏ (ID - 16184)is. Çiyindən, bəzən də atın tərkindən aşırılan kiçik xurcun. Tahir xalı kimi rəngbərəng iplərdən toxunmuş balaca dolu heybəsini çiyninə aldı.. M.Hüseyn. Yalıncaq ax-ufla heybəsini açıb oradan .. bir ipək köynək çıxardı....
|
HEYBƏCİK (ID - 16185)is. Kiçik heybə. Heybəciyi çiyninə salmaq.
|
HEYBƏT (ID - 16186)is. [ər.] Qorxu və eyni zamanda hörmət hissi oyandıran hal, görkəm. Çalışqan, namuslu Ayrım qızının üzündə kişilərə məxsus bir heybət vardı. A.Şaiq. // Zəhm, vahimə, dəhşət. Oğlanın heybətindən hərə bir tərəfə dağıldı....
|
HEYBƏTLİ (ID - 16187)sif Heybət doğuran, hörmət hissi ilə bərabər qorxu hissi doğuran; zəhmli. Heybətli görkəm. Heybətli baxış. Əlyarov dişini qıcayıb [Ərknazın] üzünə daha heybətli bir nəzər saldı. M.Hüseyn. [Şamxalın] nəzərində kişi [Cahandar...
|
HEYƏT (ID - 16188)is. [ər.] 1. Hər hansı bir təşkilatın, kollektivin tərkibini təşkil edən adamlar toplusu; tərkib. Redaksiya heyəti. Komissiyanın heyətində dəyişiklik. - [Çingiz gənclərə:] Müsamirə düzəltmək üçün ayrıca bir heyət seçməlidir....
|
HEYİF (ID - 16189)əd. [ər.] bax təəssüf. Əfsus, qocaldım, ağacım düşdü əlimdən; Səd heyif cavanlıq! M.Ə.Sabir. Heyif çiçəklərin ömrü az olur; Sənə çatanacan bəlkə solacaq. O.Sarıvəlli.
□□ Heyfi gəlmək - 1) bir şeyi xərcləmək,... |
HEYİFLƏNMƏ (ID - 16190)"Heyiflənmək” dən f.is.
|
HEYİFLƏNMƏK (ID - 16191)b a x heyifsilənmək. Mən həmişə heyiflənərdim ki, təhsil etməmişəm. C.Məmmədquluzadə.
|
HEYİFSİLƏNMƏ (ID - 16192)"Heyifsilənmək” dən f.is.
|
HEYİFSİLƏNMƏK (ID - 16193)1. Bax təəssüflənmək. Amma mən ona heyifsilənirəm ki, bu sözlər ərəbcə yazılıb və camaat qanmayacaq. C.Məmmədquluzadə. Xan Dızaq sığnağına atlı göndərdiyini söylədi, Vaqif heyifsilənən (f.sif.) kimi oldu. Çəmənzəminli....
|
HEYHAT (ID - 16194)nida [ər.] Əfsus, təəssüf, heyif. Şeirsiz, nəğməsiz gəzib bir ara; Heyhat, oynamamış könlüm yerindən. M.Müşfiq. Milçək o mənzilə çatarmı, heyhat; Ki, simurğ orada salmışdı qanad! Şəhriyar.
|
HEYKƏL (ID - 16195)is. [ər.] 1. Heykəltəraş tərəfındən daşdan, tuncdan və s.-dən hazırlanmış insan və ya heyvan surəti. Mərmər heykəl. Füzulinin heykəli. - Yaşıl məhəccərli dördkünc bağçada Nizaminin tuncdan tökülmüş miniatür heykəli...
|
HEYKƏLTƏRAŞ (ID - 16196)is. [ər. heykəl və fars. ...təraş] Heykəltəraşlıq əsərləri yaradan sənətkar. Azərbaycan heykəltəraşları monumental abidələr yaratmışlar.
|
HEYKƏLTƏRAŞLIQ (ID - 16197)is. 1. Təsviri sənətin qazıma, yonma, kəsmə, yapma və ya tökmə üsulu ilə həcmli təsvirlər (heykəl, büst, barelyef və s.) yaradan növü. Klassika dövrü yunan heykəltəraşlığı dünya incəsənətinin ən maraqlı hadisələrindən...
|
HEYRAN (ID - 16198)is. [ər.] Gözəl və ya əzəmətli bir şey qarşısında vurulmuşcasına çaşıb qalma; valeh olma. [Nigar xanım:] Eyvazım bənzər laçına; Sonalar heyran saçına. “Koroğlu”. □ Heyran etmək (buraxmaq) - valeh etmək, məftun etmək,...
|
HEYRANEDİCİ (ID - 16199)sif Valehedici, məftunedici; ecazkar. Heyranedici mənzərə. Heyranedici musiqi. - ..Böyük sənətkarların qəlbini həyəcanla döyündürmüş ecazkar el ədəbiyyatının heyranedici sirrini hiss edirsən. İ.Əfəndiyev.
|
HEYRANLIQ (ID - 16200)1. is. Gözəl və ya əzəmətli bir şey qarşısında vurğuncasına valehlik. [Afşinin] Babəkə zillənmiş baxışlarında heyranlıq və çaşqınlıq bir-birini əvəz edirdi. Ə.Məmmədxanlı. Heyranlıqla şəklində zərf - heyranheyran,...
|
HEYRATI (ID - 16201)is. [Herat şəhərinin adından] Şərq muğamlarından birinin adı. Heyratı oxumaq. - Bir pərdə Çahargah, bir sim Heyratı; Bir ağız Dilqəmi gətirin mənə. M.Araz. □ Heyratı xoruz - iri, döyüşkən xoruz növü. Heyratı kəlağayı -...
|
HEYRƏT (ID - 16202)1. is. Qeyri-adi, gözlənilməz, qəribə, anlaşılmaz bir şeydən, hadisədən çaşqınlıq halı; təəccüb. Usta Murtuz heyrətindən qayıdıb aşağı baxdı. Mir Cəlal. [Oğlan] yəqin mənim üzümdə heyrət əlaməti görüb əlavə etdi....
|
HEYRƏTAMİZ (ID - 16203) sif. [ər. heyrət və fars. ....amiz] Heyrət doğuran, qəribə, heyrətə salan, təəccüblə, gözlənilməz, heyrətəngiz. Heyrətamiz mənzərə. - Dünya hadisələri heyrətamiz bir sürətlə inkişaf edir, insanları hər gün yeni bir vaqiə...
|
HEYRƏTƏNGİZ (ID - 16204)[ər. heyrət və fars. ...əngiz] bax heyrətamiz. Nigar heyrətəngiz bir sima ilə baxdı, düşündü və böyük qardaşına fikrini açıq söyləməyə cəsarət eləmədi. Çəmənzəminli.
|
HEYRƏTLƏNDİRMƏ (ID - 16205)“Heyrətləndirmək” dən f.is.
|
HEYRƏTLƏNDİRMƏK (ID - 16206)f Heyrət doğurmaq, heyrətə salmaq, təəccübləndirmək. [Abışın] səsi Qədiri daha da heyrətləndirirdi. Mir Cəlal. Cavan leytenantın gözlərindəki mətinlik, gizli ehtiras və odlu yalvarış onu heyrətləndirirdi. H.Seyidbəyli.
|
HEYRƏTLƏNMƏ (ID - 16207)“Heyrətlənmək” dən f.is.
|
HEYRƏTLƏNMƏK (ID - 16208)f Heyrət etmək, təəccüblənmək, təəccüb etmək. Kazım fəqət xəbərsizdi bu işdən; Gəldi, gördü, heyrətləndi bir qədər. M.Müşfiq. Mənsə heyrətləndim, sözün doğrusu; Dedim, nə olmuşdur? Nə danışır bu? S.Vurğun. Bu heyrətlər...
|
HEYRƏTLİ (ID - 16209) sif. Heyrət doğuran, gözlənilməz, qəribə, heyrətə salan; təəccüblü, heyrətamiz, heyrətəngiz. [Dərviş] heyrətli və kəskin bir nəzərlə baxınıb durur. H.Cavid.
|
HEYSİYYƏT (ID - 16210)is. [ər.] Mənlik, şan, şərəf, qürur; mənlik hissi. Eşqin atəşində o yandırmadı; Böyük mənliyini, heysiyyətini. B.Vahabzadə.
|
HEYSİYYƏTLİ (ID - 16211) sif. Heysiyyəti, mənliyi olan; mənliyini qoruyub saxlayan, şərəfli. [Qızı Turxan bəyə:] Atadan-babadan sizin namuslu, heysiyyətli bir xanədan olduğunuzu bütün vilayət bilir. H.Cavid.
|
HEYSİYYƏTSİZ (ID - 16212) sif. Heysiyyəti, mənliyi olmayan; şərəfsiz, alçaq. [Fərman] Mələyin .. heysiyyətsiz bir adam olduğunu düşündü. M.İbrahimov.
|
HEYSİZ (ID - 16213) sif. Gücsüz, qüvvəsiz, taqətsiz, heyi olmayan. Heysiz qoca.
|
HEYVA (ID - 16214)is. Sarı rəngli, turşməzə, üstü tüklü, xırda çəyirdəkli meyvə. Heyva mürəbbəsi. - [Əyyar:] Elə ki, budaqlar başını əyir; Nar, heyva, şaftalı, gavalı dəyər. Şaiq. Almalar qızarır, armudlar, heyvalar saralır, əzgillə zoğal...
|
HEYVAGÜLÜ (ID - 16215)is. mus. Azərbaycan xalq oyun havalarından birinin adı. Heyvagülü çalmaq.
|
HEYVAN (ID - 16216)is. [ər.] 1. İnsanı çıxmaqla hər cür canlı məxluq. [Qaçay:] Atalar deyib ki, heyvan iyləşə-iyləşə, insan dilləşə-dilləşə yaxınlaşar. Ə.Vəliyev. // Bitkilərdən başqa hər cür canlı varlıq. Vəhşi heyvan. Onurğasız heyvanlar....
|
HEYVANAT (ID - 16217)is. [ər. "heyvan” söz. cəmi] Heyvanlar, heyvanlar aləmi. [Fərhad:] ..Yer, göy titrəşsin, göyün quşları, yerin heyvanatı, dəryaların balıqları, hamısı gərək mənim üçün ağlaşalar. Ə.Haqverdiyev. Heyvanat qissəsidir dünya...
|
HEYVANCASINA (ID - 16218)sif. və zərf Heyvan kimi, vəhşicəsinə, kobudcasına.
|
HEYVANCIĞAZ (ID - 16219)1. Bax heyvancıq.
oxş. Nəvazişlə balaca, körpə uşaq haqqında deyilir - yazıq uşaq, zavallı uşaq. Heyvancığaz qızdırma içində yanır. məc. Qaba, kobud adam haqqında. Tərpənməyə heyvancığazın taqəti yoxdur; Ehsansız... |
HEYVANCIQ (ID - 16220)is. Kiçik heyvan, balaca heyvan, yazıq heyvan, heyvancığaz. Həsrətlərinə qovuşmuş heyvancıqlar ayaqlarını bükərək quyruqlarını oynada-oynada analarının məmələrini əmirdilər. A.Şaiq.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb