ÇƏPƏL (ID - 6985)is. dan. Həyasız, utanmaz. [Nənə dedi:] Bala, bu çəpəl səni aldadır, getmə. (Nağıl). Qonşuynan dalaşar, uşağı döyər; Kəsən yoxdu bu çəpəlin dilini. Aşıq Ələsgər.
|
ÇƏPƏNDAZI (ID - 6986)bax çəpəki 1 və 2-ci mənalarda. Qazı qarıya çəpəndazı baxıb soruşdu: - Bəs, sığallı xanım, bizim zəhmətimiz? S.Rəhimov.
|
ÇƏPƏR (ID - 6987)is. 1. Bir yerin və ya bir şeyin ətrafına taxtadan və ya başqa materiallardan çəkilən divar, barı; hasar. Həyətin ətrafına çəpər çəkmək. - Qapıda, pilləkənlərdə, tikinti üçün çəkilmiş taxta çəpərlər arasında danışıq...
|
ÇƏPƏRLƏMƏ (ID - 6988)“Çəpərləmək”dən f.is.
|
ÇƏPƏRLƏMƏK (ID - 6989)f Çəpər çəkmək, çəpər düzəltmək. Bostanı çəpərləmək. - Sahəni mümkün olduğu qədər tez çəpərləmək lazımdır. “Çay bitkisi”.
|
ÇƏPƏRLƏNMƏ (ID - 6990)“Çəpərlənmək”dən f.is.
|
ÇƏPƏRLƏNMƏK (ID - 6991)məch. Çəpər çəkilmək, çəpər düzəldilmək, çəpər içərisinə alınmaq. Həyətin ətrafı çəpərləndi.
|
ÇƏPƏRLƏNMİŞ (ID - 6992)f.sif. Çəpər çəkilmiş, çəpər içərisinə alınmış. Yalnız bir ağılın qabağında, dövrəsi qamışdan çəpərlənmiş meydançada bir neçə körpə quzu mələşirdi. M.İbrahimov.
|
ÇƏPƏRLİ (ID - 6993)sif. Çəpəri olan, ətrafına çəpər çəkilmiş, çəpərə alınmış. Ələmdar qalın çəpərli həyətinə girib, qəzəblə arvadını səslədi: - Bənövşə, Bənövşə! S.Rəhimov.
|
ÇƏPGÖZ (ID - 6994)sif Gözləri çəp olan. Molla evlənib, çəpgöz bir arvad alır. “M.N.lətif.”.
|
ÇƏPGÖZLÜK (ID - 6995)is. Bəbəklərin müxtəlif istiqamətdə olmasından ibarət göz xəstəliyi.
|
ÇƏPİK1 (ID - 6996)is. Alqış, əl çalmaq.
□ Çəpik çalmaq - alqış əlaməti olaraq əllərini bir-birinə vurmaq, əl çalmaq. ..Bəylər də qaqqıldayaqaqqıldaya qızların oynamağına çəpik çalırdılar. C.Məmmədquluzadə. Yallı gedir ağacları,... |
ÇƏPİK2 (ID - 6997)is. [“çevik” sözünün təhrif edilmiş forması] Zirək, diribaş.
|
ÇƏPİNƏ (ID - 6998)b ax çəpəki 2-ci mənada.
|
ÇƏPİŞ (ID - 6999)is. Altı aymı keçməmiş keçi balası, oğlaq. Burada sarı və boz kərə, qumral, əbrəş, qaşqa quzular və ağlı-qaralı çəpişlər birbirinə qarışmışdı. M.İbrahimov. Ağ mayaların üstündə oturub yayxana-yayxana gedən qoca qarıların...
|
ÇƏPKƏN (ID - 7000)is. Qolları çapıq, qıraqları baftatı, astarlı qadın geyimi. ..Süzülüb sallanan kəlağayı [Kiçikbəyimin] incə vücudunun bir tərəfini tutmuş, çəhrayı çəpkəninin ancaq bir qolu görünürdü. Çəmənzəminli. Dul arvadın vurtut...
|
ÇƏPLƏŞMƏ (ID - 7001)“Çəpləşmək”dən f.is.
|
ÇƏPLƏŞMƏK (ID - 7002)qarş. Sözləri düz gəlməmək, aralarında ədavət əmələ gəlmək. Qardaşlar çəpləşdilər, dava-şava gücləndi. S.Rəhimov. [Rüstəmdə] yorğun olanda və ya birisi ilə çəpləşəndə trubkanı sümürüb, stəkanda buğlanan çaya...
|
ÇƏPMİL(Lİ) (ID - 7003)sif. Milləri, xətləri düzünə deyil, çəpinə olan. Çəpmil dəftər.
|
ÇƏR (ID - 7004)is. bayt. Tərləmiş atı sulamaq nəticəsində onda əmələ gələn revmatizm iltihabı. Atlar sakit-sakit uzanıb yatır; Bəzisi saqqodur, bəzisi də çər. B.Vahabzadə.
|
ÇƏRÇİ (ID - 7005)is. köhn. Gəzərək xırda alver edən adam, gəzərgi alverçi; xırdavatçı. [Mirzə Əliməmməd Səfərə:] Pul verərəm, bir az mal alarsan, çərçi sifətilə gedərsən, sata-sata camaata qarışıb əhval tutarsan.. Çəmənzəminli. [Əmiraslan...
|
ÇƏRÇİLİK (ID - 7006)is. 1. köhn. Çərçinin işi, peşəsi; xırdavatçılıq. [Hacı Mehdi:] Get bazara, çərçiliyini elə, beş şahı qazan, ətə, çörəyə ver, gətir ye, yıxıl yat. Ə.Haqverdiyev.
2. məc. dan. Boşboğazlıq, laqqırtı. Bəsdir çərçilik... |
ÇƏRÇİVƏ (ID - 7007)is. [fars. çəhar çubə - dörd ağac] 1. Bir şeyi çərçivələmək, keçirmək üçün taxtadan və s.-dən qayrılmış dördbucaq və ya oval formada kənarlıq, qəfəs. Pəncərənin çərçivəsi. Alüminium çərçivə.
Qapı çərçivəyə... |
ÇƏRÇİVƏLƏMƏ (ID - 7008)“Çərçivələmək”dən f.is.
|
ÇƏRÇİVƏLƏMƏK (ID - 7009)f Çərçivəyə salmaq, çərçivəyə yerləşdirmək; haşiyələmək. Şəkli çərçivələmək.
|
ÇƏRÇİVƏLİ (ID - 7010)sif. Çərçivəyə salınmış, çərçivəsi olan; haşiyələnmiş. Çərçivəli şəkil. -Kəllə divarda böyük çərçivəli Rza şahın əksi asılmışdı. M.İbrahimov.
|
ÇƏRDƏK (ID - 7011)bax çəyirdək. Kərim duruxdu, az qaldı ki, zoğal çərdəyi boğazına getsin. Ə.Vəliyev.
|
ÇƏRDƏKLİ (ID - 7012)b ax çəyirdəkli.
|
ÇƏRDƏKSİZ (ID - 7013)bax çəyirdəksiz. Çərdəksiz meyvə.
|
ÇƏRDƏYMİŞ (ID - 7014)is. Əsil mənası “çər xəstəliyinə tutulmuş” olub, ev heyvanları haqqında yüngül qarğış kimi işlədilir. [Molla:] Vallah, çoxdandır ki, minməmişəm, amma çərdəymiş buzov vaxtında elə yaman qaçağan idi. “M.N.lətif.”...
|
ÇƏRƏK (ID - 7015)is. [fars. çəhar yek - dörddə bir] Arşının dörddə birinə bərabər uzunluq ölçüsü (17,75 sm). Təndirlə üzbəüz divarın içində beş çərək enində üç arşın hündürlüyü olan suaxan görməkolardı. H.Sarabski. Nə məhəbbət,...
|
ÇƏRƏKƏ (ID - 7016)is. [fars.] köhn. Keçmişdə: mollaxanalarda ərəb əlifbasını öyrənmək üçün dərslik, əlifba kitabı. Amma Xəlil özü bir küncdə əyləşib əlində çərəkəsi, diqqəti tamamilə dərsini əzbərləməkdədir. Ə.Haqverdiyev. O zamanın...
|
ÇƏRƏN (ID - 7017)bax çərən-pərən. Qarı nənənin sözlərini sanma çərəndir! Canım, gözüm, ay qız! M.Ə.Sabir.
|
ÇƏRƏNÇİ (ID - 7018)sif. və is. Boş-boş danışan; naqqal. Çərənçinin biridir.
|
ÇƏRƏNÇİLİK (ID - 7019)is. Boş-boş danışma; naqqallıq. [Paşa bəy:] Fərrux! Kimə etibar eləyirsən, kimə inanırsan, hamısını işə qoş, daha çərənçiliklə məşğul olma! Ə.Vəliyev.
|
ÇƏRƏNDƏYMİŞ (ID - 7020)bax çərdəymiş. [Koroğlu dedi:] Paşa sağ olsun, o Koroğlunun bir çərəndəymiş atı var. “Koroğlu”.
|
ÇƏRƏNLƏMƏ (ID - 7021)“Çərənləmək”dən f.is.
|
ÇƏRƏNLƏMƏK (ID - 7022)f Boş-boş danışmaq, çərən-pərən danışmaq. [Hacı Murad:] Di itil get! Yenə çərənnəməyə başlama! S.S.Axundov. [Pirqulu Səlimə:] Daha sən də bəsdir çərənlədin. C.Cabbarlı.
|
ÇƏRƏN-PƏRƏN (ID - 7023)is. Boş danışıq, cəfəngiyat, tartan-partan. [Sultan:] Çərən-pərənə qulaq asmaq üçün mənim vaxtım yoxdur. İ.Hüseynov.
□ Çərən-pərən danışmaq bax çərənləmək. ..Dumada danışmaq nəyə lazımdı? O qədər orada çərən-pərən... |
ÇƏRƏZ (ID - 7024)is. Adətən, xörəkdən sonra yeyilən quru meyvə, xuşgəbar, şirniyyat şeyləri, desert. Mirzənin cibləri çərəzdən boş olmazdı. Ə.Haqverdiyev. Gözəl indi Həbibin ətrafında bərk hərlənirdi. Onun qabağına təzə dəmlənmiş çay...
|
ÇƏRX (ID - 7025)is. [fars.] 1. Bax çarx. Cırıldayan arabanın çərxləri; Qazmış yolu, yerdə qalmış əsəri. A.Səhhət. Toplar öz atəşləri və çərxlərilə durmadan manevr edirdilər. Ə.Məmmədxanlı.
2. məc. Dünya, fələk. Tən etmə ki, çərx... |
ÇƏRİ (ID - 7026)is. qəd. Qoşun, ordu. Xotkar üstümüzə çəri buyurdu; Döyüşərəm, dönmənəm, edərəm cəngi. “Koroğlu”.
|
ÇƏRKƏZ (ID - 7027)is. Qaraçay-Çərkəz muxtar vilayətində yaşayan xalqlardan biri.
|
ÇƏRKƏZCƏ (ID - 7028)sif. və zərf Çərkəz dilində. Çərkəzcə danışmaq.
|
ÇƏRKƏZİ (ID - 7029)is. etnoqr. Qafqaz xalqlarının geydikləri döşü vəznəli uzun kişi geyimi (milli paltarı). [Murad bəy:] Hərdənbir çərkəzisini geyib, qızıl vəznələrini də taxırdı. Qantəmir.
// Sif. mənasında. [Leylək] qoltuqçunun çiynindəki... |
ÇƏRLƏMƏ (ID - 7030)“Çərləmək”dən f.is.
|
ÇƏRLƏMƏK (ID - 7031)f 1. Çər xəstəliyi tutmaq (bax çər). At çərləmişdir. Bu saat atdan qan almaq lazımdır. Ə.Vəliyev.
2. Bezmək, usanmaq, təngə gəlmək, cana gəlmək, bıqmaq (danışıqdan, söhbətdən). |
ÇƏRLƏNMƏ (ID - 7032)“Çərlənmək”dən f.is.
|
ÇƏRLƏNMƏK (ID - 7033)f 1. Çər xəstəliyinə tutulmaq (b ax çər). At çərləndi.
Bezmək, usanmaq, təngə gəlmək, bıqmaq. |
ÇƏRLƏTMƏ (ID - 7034)“Çərlətmək”dən f.is.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb