ÇİLSİFƏT(Lİ) (ID - 7235)sif Üzündə çil olan; üzü çil-çil. Çilsifət tibb bacısı elə .. güldü ki, dəhlizə səs saldı. B.Bayramov.
|
ÇİM1 (ID - 7236)is. 1. Torpağın, kökləri bir-birinə sarışmış sıx ot bitkiləri bitmiş üst qatı, təbəqəsi.
// Həmin qatdan kəsilmiş hissə. Uşaqlardan birisi yamacda çim kəsər, qalanları çimləri çılpaq kürəklərinə qalaq-qalaq yığıb... |
ÇİM2 (ID - 7237)əd. dan. 1. Xalis, qatışığı olmayan və ya çox az olan. Qərənfl xala Camal əmiyə dörd iri fətir uzadaraq: - Bunları tək-tək qoy, çünki çim süddə yoğurmuşam, kiflənə bilər. Ə.Vəliyev.
2. Başdan-başa, büsbütün. Xörək... |
ÇİMÇİŞMƏ (ID - 7238)“Çimçişmək”dən f.sif
|
ÇİMÇİŞMƏK (ID - 7239)f 1. İyrənmək, ürəyi götürməmək, ikrah etmək. Çox yağlı ətdən adam çimçişir. - Həkim yazdığı dərmanı anama çətinliklə içirirdim. Çimçişirdi... Ürəyi götürmürdü. Mir Cəlal. [Sirat] lakin qızın çirkinliyini, artıq...
|
ÇİMDİK (ID - 7240)is. İki barmağın ucu ilə birinin ətini tutaraq sıxma; burub çimdikləmə. [Uşaq] evə getməyə cürət etmədi, atasının yumruğundan və anasının çimdiyindən qorxdu. Çəmənzəminli.
□ Çimdik götürmək (almaq) - çimdikləmək.... |
ÇİMDİKLƏMƏ (ID - 7241)“Çimdikləmək”dən f.is.
|
ÇİMDİKLƏMƏK (ID - 7242)f İki barmağın ucu ilə birinin ətini tutub sıxmaq, incitmək, çimdik götürmək, çimdik almaq. [Güləndam:] Ay mürtəd oğlu mürtəd, adamı da elə çimdiklərlərmi? N.Vəzirov. Telli arvad birdən yaxınlaşıb, Pərşanın qolundan çimdiklədi.....
|
ÇİMDİKLƏŞMƏ (ID - 7243)“Çimdikləşmək”dən f.sif.
|
ÇİMDİKLƏŞMƏK (ID - 7244)qarş. Bir-birini çimdikləmək.
|
ÇİMDİRMƏ (ID - 7245)“Çimdirmək”dən f.is.
|
ÇİMDİRMƏK (ID - 7246)f. Su, sabun və s. ilə bədənini yumaq; yuyundurmaq, çimizdirmək. Uşaqları çox vaxt burada [suaxanda] çimdirib yuyundurardılar. H.Sarabski. [Qız] mətbəxdə su qoydu və anası gələnədək qardaşını çimdirib, başını, bədənini yudu....
|
ÇİMƏRLİK (ID - 7247)is. Sututarı sahilində çimənlər üçün ayrılmış yer, plyaj. Çimərlikdə adamların istirahəti üçün hər cür şəraityaradılmışdır. (Qəzetlərdən).
|
ÇİMİR (ID - 7248): çimir etmək (almaq) - azca yatmaq, yuxulamaq, yuxusunu almaq, mürgüləmək, mürgü döymək. Öz-özümə dedim ki, onsuz yaşamaq nədir? Qaçdı gözümdən yuxu, ala bilmədim çimir. S.Rüstəm. [Veys:] İndi də, Əziz kişi, bir az işə...
|
ÇİMİŞMƏ (ID - 7249)“Çimişmək”dən f.sif.
|
ÇİMİŞMƏK (ID - 7250)qarş. Hamı bir yerdə çimmək. Soruşacaqsınız ki,.. uşaqlar şirin çimişdikləri yerdə niyə sudan çıxdılar, niyə Musa dayının səfəri ilə maraqlandılar? Mir Cəlal.
|
ÇİMİZDİRMƏ (ID - 7251)“Çimizdirmək”dən f.sif.
|
ÇİMİZDİRMƏK (ID - 7252)bax çimdirmək. [Qəhrəman] bəzən suyun ilıq olduğunu görərək, uşağı çayın nisbətən dərin və dalda bir yerində çimizdirirdi. S.Rəhimov. Miyançızadə əvvəlcə Nuriyevin uşaqlarını çimizdirdi, sonra kamali-səliqə ilə Nuriyevə...
|
ÇİMKİRMƏ (ID - 7253)“Çimkirmək”dən f.sif.
|
ÇİMKİRMƏK (ID - 7254)bax çımxırmaq. Mən qırmızı fəs deyiləm, bu başdan o başa qoyulam, ay Müqim! - deyə Zərintac xanım çimkirdi. S.Rəhimov.
|
ÇİMLƏMƏ (ID - 7255)“Çimləmək”dən f.sif.
|
ÇİMLƏMƏK (ID - 7256) f. Çimlə örtmək (b ax çim1).
|
ÇİMLİ (ID - 7257)sif Çimi olan, çim basmış, çimlə örtülmüş (bax çim1#). Çimli gölməçə. Çimli nohur.
|
ÇİMMƏ (ID - 7258)“Çimmək”dən f.sif
|
ÇİMMƏK (ID - 7259)f Yuyunmaq. Vannada çimmək.
[Məşədi İbad:] Kişinin hamamında iki saatdır ki, müftə çimibsiniz, hələ bir durub cəncəl də salırsınız? Ü.Hacıbəyov. // Sərinlənmək, yuyunmaq və b. məqsədlə suya girmək. Çayda çimmək.... |
ÇİN1 (ID - 7260)is. Taxıl, ot və s. biçmək üçün qısadəstəli, dişli, yarımdairəvi kənd təsərrüfatı aləti; dişli oraq. Çinlə ot biçmək. - Şuma vacibdi çünki beş cüt kəl; Biçinə çin gərəkdir, xırmana vəl. S.Ə.Şirvani. Götürüb kəndlilər...
|
ÇİN2 (ID - 7261)is. dan. Dəfə, kərə. [Zeynal:] Məni dünya tanıyır. Sözü bir çin söyləyərəm.
C.Cabbarlı. |
ÇİN3 (ID - 7262)is. dan. Təbəqə, qat, lay.
// Qalaq, yığın. Dədə, mən də ocağın gözünə odun gətirmişəm - deyə üstəlik olaraq Həzi də çindən odun gətirir. S.Rəhimov. // Sıra. Ləməyə iki çin əlvan zərli çini kasa və boşqab düzülərdi.... |
ÇİN4 (ID - 7263)zərf dan. Düz, doğru, düzgün.
□ Çin çıxmaq - doğru olmaq, düzgün olmaq, düz çıxmaq. Səlimnaz arvad yuxusunun çin çıxdığını görüb hönkürdü. M.Hüseyn. |
ÇİN5 (ID - 7264)[rus.] Rütbə, vəzifə, xidmət dərəcəsi. [Xortdan:] Əvvələn, oğlun həştad min tümən pul verib, bir yaranallıq çini aldı. Ə.Haqverdiyev.
// dan. Poqon. □ Çini düşmək zar. kin. - vəzifədən düşmək, hörmətdən düşmək,... |
ÇİNAR (ID - 7265)is. bot. Yaşıl-boz rəngli qabığı və enli pəncəvari yarpaqları olan iri, hündür ağac. Dörd yanında bitib söyüdlə çinar; Üzər ol göldə qazlar, ördəklər. A.Səhhət. Ucaqamətli Nabat qoca çinarın kölgəsində durub Şəkərəlini...
|
ÇİNARLIQ (ID - 7266)is. Çoxlu çinar ağacı bitmiş yer. Çinarlıqda yalnız başıma gəzdim; Bu halda incə bir inilti sezdim. H.Cavid.
|
ÇİNBƏÇİN (ID - 7267)zərf Çin-çin, qat-qat, sıra ilə, səliqə ilə. Kitabları çinbəçin düzmək. - Qıvrım-qıvrım, həlqə-həlqə, çinbəçin; On dörd zülfün gördüm bel kənarında. “Qurbani”.
|
ÇİNCƏ (ID - 7268)sif və zərf Çin dilində. Çincərusca lüğət. Çincə danışmaq.
|
ÇİN-ÇİN (ID - 7269)sif və zərf Qat-qat, təbəqə-təbəqə, lay-lay, üst-üstə. Çin-çin yığılmış odun.
Taxçalarda xırda mücrülərin üstündən əlvan, çin-çin ipək boğçalar qoyulardı. H.Sarabski. Kəpəzdən yüksələn çin-çin buludlar; Əriyib... |
ÇİNƏDAN (ID - 7270)is. [fars.] Quşlarda, həşəratlarda və molyusklarda qidanın toplanması üçün qida borusunun yoğun hissəsi. [Qızılquş] öz balalarını ilk vaxtlarda çinədanında yumşaltdığı ətlə, sonralar kiçik quşlarla yemləyir. “Zoologiya”.
... |
ÇİNİ (ID - 7271)is. [coğr. addan] Müxtəlif məmulat istehsal etmək üçün istifadə olunan əla gildən hazırlanmış süni mineral kütlə.
// Həmin kütlədən hazırlanmış. Çini boşqab. - Qasid gəldi haf kimi; İncəlmişdi sap kimi; Gözlə, yarın... |
ÇİNLƏMƏ1 (ID - 7272)“Çinləmək1#”dən f.is.
|
ÇİNLƏMƏ2 (ID - 7273)“Çinləmək2#”dən f.is.
|
ÇİNLƏMƏK1 (ID - 7274)f. Çinlə biçmək. Otu çinləmək.
|
ÇİNLƏMƏK2 (ID - 7275) |
ÇİNLƏNMƏ1 (ID - 7276)“Çinlənmək1 ”dən f.sif.
|
ÇİNLƏNMƏ2 (ID - 7277)“Çinlənmək2”dən f.sif.
|
ÇİNLƏNMƏK1 (ID - 7278)məch. Çinlə biçilmək. Zəmi çinləndi.
|
ÇİNLƏNMƏK2 (ID - 7279)məch. Çin-çin düzülmək, bir-birinin üstünə yığılmaq; qalanmaq. Dərənin içinə basdırılacaq payalar bir tərəfə çinlənir, qum ələnir, əhəng, torpaq bir qırağa təllənirdi. Ə.Vəliyev.
|
ÇİNLİ (ID - 7280)is. Çin Xalq Respublikasının əsas əhalisini təşkil edən xalq və bu xalqa mənsub adam. Puan Qay çinliləri ayıq salır, onlara edilən zülmü öz oyunları ilə nümayiş etdirir. S.S.Axundov.
|
ÇİNOVNİK (ID - 7281)[rus.] 1. İnqilabdan əvvəlki Rusiyada: dövlət xidmətçisi, məmur. Polis çinovniki. Məhkəmə çinovniki. - Belə söyləyənlər də vardı ki, bir çox çinovniklər qaçaqlarla əlbir idilər, ola bilsin ki, belə də olaydı, çünki çar...
|
ÇİNŞÜNAS (ID - 7282)is. Çinşünaslıq mütəxəssisi; sinoloq.
|
ÇİNŞÜNASLIQ (ID - 7283)is. Çin dili, ədəbiyyatı, tarixi və mədəniyyətini öyrənən elmlərin məcmusu; sinologiya.
|
ÇİRİŞ1 (ID - 7284)is. bot. Zanbaq fəsiləsinə mənsub yabanı bəzək və tərəvəz bitkisi. Azərbaycanın bir çox rayonlarında yerli əhali çirişdən tərəvəz kimi istifadə edir. “Elm və həyat”.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb