ŞƏRT (ID - 37498)is. [ər.] 1. Bir şeyin var olması, həyata keçməsi üçün lazım olan amillər; əsas, zəmin. Fiziki hazırlıq uçuş üçün əsas şərtdir. icranın yoxlanması müvəffəqiyyətin mühüm şərtidir. - Yalnız qabaqcıl fikirlərlə yaşamaq...
|
ŞƏRTİ (ID - 37499)sif. [ər.] 1. Aralarında şərtləşdirilmiş, qabaqcadan şərtləşmiş. Partizanlar meşənin kənarında durub şərti işarəni gözləyirdilər. S.Vəliyev.
Müəyyən şərtlərlə məhdud edilmiş, ancaq müəyyən şərtlər əsasında qüvvəsi... |
ŞƏRTİLİK (ID - 37500)is. Şərti olma. Cəzanın şərtiliyi.
|
ŞƏRTLƏNDİRİLMƏ (ID - 37501)‘Şərtləndirilmək’dən f.is.
|
ŞƏRTLƏNDİRİLMƏK (ID - 37502)məch. Bir şərtlə bağlanmaq, qabaqcadan şərt qoyulmaq, müəyyən şərtlərə tabe və ya onlarla məhdud edilmək.
|
ŞƏRTLƏNDİRMƏ (ID - 37503)“Şərtləndirmək”dən f.i.s.
|
ŞƏRTLƏNDİRMƏK (ID - 37504)f . 1. Bir şərtlə bağlamaq və ya məhdudlaşdırmaq, şərt qoymaq.
2. Bir şeyin törəməsinə əsas olmaq, səbəb olmaq. Aydındır ki, xalqlar arasındakı belə dərin münasibət öz növbəsində yüksək səviyyədə duran millətin... |
ŞƏRTLƏŞMƏ (ID - 37505)1. “Şərtləşmək”dən f.is.
2. Şərtnamə. |
ŞƏRTLƏŞMƏK (ID - 37506)f . Bir-birilə şərt bağlamaq, qabaqcadan sözləşmək, söz qoymaq, vədələşmək, müəyyənləşdirmək. Professor Aslanla şərtləşdiyi yerdə görüş(dü).. M.Rzaquluzadə.
|
ŞƏRTLİ (ID - 37507)sif. Əvvəlcədən şərtləşdirilmiş, şərt qoyulan, müəyyən şərtlə bağlı olan.
|
ŞƏRTNAMƏ (ID - 37508)is. [ər. şərt və fars. ...namə] İki tərəfin razılığı əsasında yazılı şəkildə tərtib edilən bağlaşma, müqavilənamə; kontrakt. Mədət muzdurlar komitetinin təlimatçılığı vəzifəsində çalışar, əsas etibarilə kulaklarla...
|
ŞƏRTSİZ (ID - 37509)sif. Heç bir şərtlə məhdudlaşmayan, bağlı olmayan, şərtlənməyən; danışıqsız. // Zərf mənasında. Təkliflərin şərtsiz qəbulu.
|
ŞƏRT(İ)-ŞÜRUT (ID - 37510)bax şərt 2-4-cü mənalarda. Müsəlmanın da öz şərt-şürutu var. C.Məmmədquluzadə. □ Şərt(i)-şürut bağlamaq - şərtləşmək, şərt bağlamaq. ..Cəlil ağa Olya ilə şərti-şürut bağlayırdı ki, o, sirkdən çıxsın və həmişə...
|
ŞƏST (ID - 37511)is. [fars.] Ləyaqət, vüqar, şərəf, heysiyyat; təşəxxüs. // Şəstinə şəklində - şəninə, adına, ləyaqətinə. Dərədən çıxanda bir bölük qazaq; Aynalı işlədi, qopdu tozanaq; Nəbinin şəstinə bu sözü yazaq. “Qaçaq Nəbi”...
|
ŞƏSTLƏ (ID - 37512)zərf Vüqarla, qürurla, təşəxxüslə, lovğa-lovğa. Şəstlə qabağa gəlmək. Şəstlə durmaq. - Hünər istər ki, Iskəndər kimi bir şit gəlib şəstlə dursun meydanda və desin: - Cənab Şeyx, hər nə qədər bu qəbiristanlıqda ölü...
|
ŞƏŞBƏR (ID - 37513)sif. məh. Yoğun, dik bığ. Bir sənin şəşbər bığın yüz Nikolaya dəyər. S.Rəhimov.
|
ŞƏŞBƏRLƏMƏ (ID - 37514)“Şəşbərləmək”dən f.is.
|
ŞƏŞBƏRLƏMƏK (ID - 37515)f məh. Dikəltmək, qalxızmaq, qabartmaq.
|
ŞƏŞƏƏ (ID - 37516)is. [ər.] klas. tənt. 1. Parlaqlıq, parlama, parıltı. Şəmi-rüxün surəti qarşıma gəlmişdir; Şəşəəsindən bənə şölə düşər, yanaram. Nəsimi.
2. məc. Dəbdəbə, təmtəraq; zahiri bəzək, zinət, parlaqlıq. |
ŞƏŞƏƏDAR (ID - 37517)sif. [ər. şəşəə və fars. ...dar] klas. tənt. Parıldayan, parlayan, parıltılı. Mənsur axırıncı gücünü yığıb qanlı göz yaşları arasından: - Sitarə! Məni yandırma, gəl, gəl, ey həyatımın zöhreyi-şəşəədarı. C.Cabbarlı....
|
ŞƏŞƏƏLİ (ID - 37518)sif. Təntənəli, dəbdəbəli, təmtəraqlı, parıltılı. İkinci məclis birinci şəkil Isfəhan şəhərində, padşahın sarayında vaqe olur. Saray mümkün mərtəbədə şəşəəli döşənmişdir. Ü.Hacıbəyov. [Nigarın] üzündə gənclik...
|
ŞƏTARƏT (ID - 37519)is. [ər.] klas. Şənlik, şuxluq. [Sevda:] Heyrət!.. Nə gözəllik, nə şətarət; Seyr et! O nə daşqınca bəkarət. H.Cavid. Əşrəf indi büsbütün dəyişmiş, əvvəlki gözəlliyini, şən və şətarətini itirmişi(di).. A.Şaiq.
|
ŞƏTARƏTLİ (ID - 37520)sif. Şən, sevincli, şux. 0ətarətli nəğmə. - Nə şətarətli bahar, iştə baxın; Sarmış ətrafı bədii bir axın. H.Cavid.
|
ŞƏTƏL1 (ID - 37521)dan. bax cığal. Şətəl adam.
|
ŞƏTƏL2 (ID - 37522)is. məh. Yun corab.
|
ŞƏTƏLLİK (ID - 37523)bax cığallıq. Şətəllikeləmək.
|
ŞƏTRƏNC (ID - 37524)is. [fars.] Şahmat. Zülm zəncirinin altında çəkir işgəncə; Eybdir sən uyasan gəncəfəyə, şətrəncə. A.Səhhət. [Rəmziyyə] rusca az-çox oxuyur, yazır, danışır, nərd, şətrənc oynamağı, yoldaşlarını məşğul etmək yollarını...
|
ŞƏVƏ (ID - 37525)is. [fars.] 1. Əqiq (qiymətli daş).
2. məc. Qara. Şəvə saç. Şəvə bığ. - [Zabit:] Yox, birdən-birə o şəvə gözlər açılıb adamın üzünə baxanda Günəş qabağında polad kimi şəfəqlənib, ox kimi insanın ürəyindən keçir.... |
ŞƏVƏL (ID - 37526)bax şax-şəvəl.
|
ŞƏVƏLLİK (ID - 37527)is. Şəvəl tökülmüş yer. [Cəmillə Səltənət] dəhrələri və ipləri ağacın altına qoyub, qalın şəvəlliyə girdilər. Ə.Vəliyev.
|
ŞƏVƏSAÇ (ID - 37528)sif. Saçı qapqara olan. Qara şəvəsaç gəlin; Dur qapını aç, gəlin; Atan səni verməyir; Kəhəri min qaç, gəlin. (Bayatı).
|
ŞƏVVAL (ID - 37529)is. [ər.] Hicri qəməri ərəb təqvimində onuncu ayın adı. [Sara xanım:] Demisən ki, şəvval ayının birində gərək hamı latın dili danışsın, bu da borcuma deyil, bir sən bil, bir də sənin Allahın bilsin. Qantəmir.
|
ŞƏYATİN (ID - 37530)[ər. “şeytan” söz. cəmi] Şeytanlar. [Salman bəy:] Bu ev cin, şəyatin ocağıdı. N.Vəzirov.
|
ŞIDIRĞI (ID - 37531)sif. 1. Arasıkəsilmədən şiddətlə yağan; gur (yağış haqqında). Amma məzə burasındadır ki, yağış da nataraş kimi başlayır şıdırğı ilə yağmağa. C.Məmmədquluzadə. Toran qarışanda şıdırğı yağış başladı və Əziz...
|
ŞIĞIMA (ID - 37532)“Şığımaq”dan f.is.
|
ŞIĞIMAQ (ID - 37533)f 1. Çox böyük sürətlə enərək hədəfə hücum etmək, üzərinə atılmaq. Təyyarələr düşmən üzərinə şığıdılar. - Mübaşir Məmməd [Gülnazın] üstünə şığıdı. M.ibrahimov. İki qartal qıy vuraraq şığıyır və qəzəblə...
|
ŞIQ (ŞIK) (ID - 37534)[fr. chic] dan. Zahiri bəzək, zinət, dəbdəbə, cah-calal. // Gözəl, zərif, moda ilə, süslü, qəşəng. Ortaboylu, şıq qiyafəli bu oğlan heç kəsə diqqət etməyərək yalnız parada baxırdı. M.S.Ordubadi. O vaxt Əhməd də.. gimnaziya...
|
ŞIQQ (ID - 37535)təql. Sınan və ya bir-birinə toxunan ağac və s. bərk, kövrək şeylərdən çıxan səs.
|
ŞIQQAŞIQ (ID - 37536)zərf Şıqq səsi çıxardaraq, şıqqıldayaraq. Külək əsdikcə kollar şıqqaşıq salır.
|
ŞIQQILDAMA (ID - 37537)“Şıqqıldamaq”dan f.is.
|
ŞIQQILDAMAQ (ID - 37538)f Şıq-şıq səs çıxarmaq.
|
ŞIQQILTI (ID - 37539)is. Ağac, budaq və s. bərk, kövrək şey bir-birinə dəydikdə hasil olan səs. ..Mirzə Cəmil kəhrəba təsbehini əlinə alıb, əsəbi halda çevirir, muncuqların şıqqıltısından həzz alırdı. Ə.Vəliyev.
|
ŞIQLIQ (ID - 37540)is. Zəriflik, gözəllik, qəşənglik, modaya uyğunluq. Paltarın şıqlığı. Yaşlı adama o qədər şıqlıq yaraşmaz.
|
ŞILLAQ (ID - 37541)is. Ayaqla vurma, təpik atma; təpik. Kəndliyə gəldi, vurdu bir şıllaq; Arıları dağıtdı ol sarsaq. S.Ə.Şirvani. [Kişi:] Gərək [atın] başını çəkəm, qorxuram, şıllağa qalxıb özünü səqət eləsin. S.Rəhimov. □ Şıllaq atmaq...
|
ŞILLAQLAMA (ID - 37542)“Şıllaqlamaq”dan f.is.
|
ŞILLAQLAMAQ (ID - 37543)f Şıllaq atmaq, təpik atmaq.
|
ŞILLAQLAŞMA (ID - 37544)“Şıllaqlaşmaq”dan f.is.
|
ŞILLAQLAŞMAQ (ID - 37545)qarş. Bir-birinə şıllaq atmaq, təpik atmaq, təpikləşmək (at və s. haqqında).
|
ŞILTAQ (ID - 37546)1. is. Mənasız tələb, iddia, arzu, istək. Vəliqulu da başlayıb şıltağı və davamərəkəni. C.Məmmədquluzadə. [Əlyarov:] Hər yoldan ötənin şıltağından ötrü biz adamlarımızı çölə tökə bilmirik ki? M.Hüseyn. // sif. Daim...
|
ŞILTAQCIL (ID - 37547)bax şıltaq.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb