ŞİMAL (ID - 37648)is. [ər.] Dünyanın cənuba əks olan cəhəti. Kompasın əqrəbi şimalı göstərir. // Cənuba əks olan səmt, cəhət. Həm buludlar gedir şimala sarı; Gün də qalxır yavaşyavaş yuxarı. A.Səhhət.
2. Yer kürəsinin soyuq və mötədil... |
ŞİMALİ (ID - 37649)sif [ər.] Şimala mənsub, şimala aid; şimalda, şimal tərəfdə olan. Şimali Avropa. Şimali Afrika.
|
ŞİMAL-QƏRB (ID - 37650) |
ŞİMALLI (ID - 37651)sif. Şimal ölkələrinin birində doğulub yaşayan. // İs. mənasında. Şimallıların adət və ənənələri.
|
ŞİMAL-ŞƏRQ (ID - 37652)is. Üfüqün şimalla şərq arasındakı hissəsi, səmti. Şimal-şərqə tərəf istiqamət almaq. // Ölkənin, dövlətin, qitənin bu istiqamətdə yerləşən yerləri, hissəsi. Avropanın şimal-şərqi. Afrikanın şimal-şərqi.
|
ŞİMALTÜLKÜSÜ (ID - 37653)is. zool. Şimalda yaşayan, qiymətli xəzi olan tülkü cinsi.
|
ŞİMPANZE (ID - 37654)[fr. chimpanze] Tropik Afrika meşələrində yaşayan insanabənzər meymun.
|
ŞİMŞƏK (ID - 37655)is. İldırım. Payızda şimşək nadir bir hadisə idi. M.Hüseyn. ..Bayırda şiddətlə göy guruldadı, şimşək parladı. İ.Əfəndiyev.
|
ŞİMŞƏKLİ (ID - 37656)sif. İldırımlı. Dağ kimi dalğaların; Qatarını sökək! Şimşəkli bulud kimi; Düşmən üstünə çökək. R.Rza.
|
ŞİMŞİRƏKLİ (ID - 37657)bax şimşəkli. Bahar olsun fırtınalı; Şimşirəkli, gurultulu; Hər zərbəsi qüdrət dolu; hər parçası həyat dolu. R.Rza.
|
ŞİN (ID - 37658)is. [alm. Schine] 1. Təkər qurşağı; təkərin üstünə taxılan dəmir çənbər. Təkərin dəmir şini xırda daşları əzib qıcırdadı. İ.Şıxlı. // Avtomobil təkərinin, içi hava ilə doldurulan rezin çənbəri. Şinlər [avtomobilin]...
|
ŞİNEL (ID - 37659)[rus.] Xüsusi biçimdə tikilmiş əsgəri qış paltosu. Heybət ocağın qırağında uzandı. Sırıqlı pencəyinin üstündən şinelini saldı. M.Hüseyn. Mən də yorulmuşdum, şineli açıb yarısını yerə saldım. H.Nəzərli.
|
ŞİNELLİ (ID - 37660)sif. Əynində şinel olan, şinel geymiş. Qarşımda ucaboylu, uzun əsgər şinelli bir kişi dururdu. C.Cabbarlı. Tahirlə Qulam müəllimin söhbətinə fikir verən müsahiblər, gündüzkü əzinik şinelli və uzunboğaz çəkməli adama baxırdılar....
|
ŞİNƏBUB (ID - 37661)bax şanapipik. Dinləməyə başladıq; Bağçada “hop-hop” deyən; Şinəbubun səsini. B.Vahabzadə.
|
ŞİNGİLƏ (ID - 37662)is. bot. Kauçuklu bitki.
|
ŞİNGİLİM (ID - 37663)is. bot. Xırda, qırmızı toxumları olan kol - bitki.
|
ŞİNLƏMƏ (ID - 37664)“Şinləmək”dən f.is.
|
ŞİNLƏMƏK (ID - 37665)f Şin çəkmək. Təkərləri şinləmək.
|
ŞİNLİ (ID - 37666)sif. Şin çəkilmiş, şini olan. Rezin şinli fayton.
|
ŞİPŞİRİN (ID - 37667)sif. Çox şirin, bal kimi şirin. Şipşirin üzüm. Şipşirin armud.
|
ŞİR1 (ID - 37668)is. [fars.] 1. Pişiklər fəsiləsindən qısa, sarımtıl tüklü, iri gövdəli məməli yırtıcı heyvan; aslan. Əlbir olub bir ayı bir şir ilə; Ovladılar dovşanı tədbir ilə. A.Səhhət.
2. məc. Çox qoçaq, qorxmaz, qüvvətli adam... |
ŞİR2 (ID - 37669)is. Saxsı qabların üzünə çəkilən şüşəyəoxşar parlaq ərinti.
|
ŞİRANƏ (ID - 37670)zərf [fars.] 1. Şir kimi, aslan kimi. Şiri şiranə tutarlar. (Ata. sözü).
2. məc. Qəhrəmancasına, şücaətlə, cəsarətlə. Ta müqabildə duraq şiranə; Yaşamaqçın çalışaq mərdanə. A.Səhhət. |
ŞİRAZİ (ID - 37671)sif [fars. coğr. addan] Şirazda qayrılmış, Şiraz səpkisində hazırlanmış. Şirazi kürk. - Xidmətçi qapını açaraq şirazi qəlyanı gətirdi və hələ də qəzetləri eşələyən Hikmət Isfəhaninin qabağına qoydu. M.İbrahimov. [Mərsiyəxan]...
|
ŞİRBİRİNC (ID - 37672)is. [fars.] Südlüsıyıq. Bir az vaxtdan sonra bir ədəd yaqut məcməyidə .. şirbirinc gəldi. Ə.Haqverdiyev.
|
ŞİRBİT (ID - 37673)is. zool. Çəki balığının bir növü.
|
ŞİRÇİ (ID - 37674)is. Şir çəkən, rəngsaz.
|
ŞİRÇİLİK (ID - 37675)is. Şirçi sənəti, rəngsazlıq.
|
ŞİRDAN (ID - 37676)is. [fars. ] Kövşəyən heyvanların ikinci mədəsi; qursaq. Tam məhlul halına salınmış yem qursaqdan - şirdandan nazik bağırsağa keçir.
|
ŞİRƏ1 (ID - 37677)is. [fars.] 1. Toxumalarda, hüceyrələrdə, bitki və heyvan orqanizmi boşluqlarında olan duru maddə, maye. Mədə şirəsi. // Bitkilərdən, çiçəklərdən sızan şirin maye. Şirə yığmaqda idi bal arısı zəhmət ilə; Qaraquş gördü...
|
ŞİRƏ2 (ID - 37678)is. Xüsusi gil növü və divarlara çəkmək üçün ondan hazırlanan məhlul. Şirə ilə evi ağartmaq. Eyvana şirə çəkmək.
|
ŞİRƏ-BORAN (ID - 37679)is. Çox güclü yağış. Çox yox, yarımca saat şirə-boran yağış yağsaydı, az qala qozalardan üzülüb yerə tökülən pambığı zay eləyə bilərdi. M.Hüseyn. Bayırda şiddətli göy gurultusu eşidilir. Şirəboran yağış tökür....
|
ŞİRƏXANA (ID - 37680)is. [fars.] köhn. Şirə (tiryək) çəkilən yer, tiryəkxana. Qoqanda, Tusda hərçənd şirəxana az olmur; Və leyk Rəştdə, yəni Gilanda görməli imiş. M.Ə.Sabir. // Şərabçı dükanı, meyxana. [Ata:] Mənim bir pişiyim olsa, onu da Səfərə...
|
ŞİRƏXƏK (ID - 37681) |
ŞİRƏKEŞ (ID - 37682)is. [fars.] Tiryəkçəkən, anaşaçəkən, anaşaxor, tiryək düşkünü. Nə bəngiyəm, nə pəlakeş, nə şirəkeş, nə filan.. M.Möcüz.
|
ŞİRƏKEŞLİK (ID - 37683)is. Tiryəkçilik, tiryəkçəkmə, anaşaxorluq, tiryək düşkünlüyü. Şirəkeşlik yazıq kişini cavan yaşında yerə sərmiş və üç balasını yetim qoymuşdu. Ə.Sadıq.
|
ŞİRƏKİ (ID - 37684)bax şirəkeş. Zalım oğlu Kərbəlayı şirəki də kəndə gələn divan adamlarını dördəlli qarmalayır. S.Rəhimov.
|
ŞİRƏLƏMƏ (ID - 37685)“Şirələmək”dən f.is. Şirələmə işi.
|
ŞİRƏLƏMƏK (ID - 37686)f Şirə vurmaq, şirə çəkmək, şirə ilə örtmək. Qazıma zamanı quyuda cərəyan edən gilli məhlul onun divarlarını şirələyir. S.Quliyev.
|
ŞİRƏLƏNMƏ (ID - 37687)“Şirələnmək”dən f.is.
|
ŞİRƏLƏNMƏK (ID - 37688)f . 1. Şirə ifraz etmək, şirə buraxmaq, şirə salmaq, sulanmaq, tam yetişmək. Payız vaxtı bağçamızın heyvaları dəyəndə; Şaftalılar şirələnib budağını əyəndə; Xonça tutub göndərərəm sənin də öz payını. S.Vurğun.
2.... |
ŞİRƏLİ (ID - 37689)sif. 1. Şirəsi olan, sulu. Şirələ meyvə. Şirəli yem. Şirəli bitki. - Ənvər şirəli üzümdən yeyir, qırmızı yanaqları gözəllənir, qüvvəsi birə yüz artırdı. Ə.Vəliyev. [Çəpəl:] Arvad dediyin bal arısıdır. Şirəli çiçəyə...
|
ŞİRƏLİK1 (ID - 37690)is. Şirə çəkmək üçün yararlı, şirə çəkməyə məxsus. Şirəlik meyvə. Şirəlik üzüm.
|
ŞİRƏLİK2 (ID - 37691)is. Şirə çıxarılan yer, şirədən ibarət torpaq (bax şirə2). ..[Tamam] şirəlikdə şirə qazırdı. Ə.Əbülhəsən.
|
ŞİRƏPUS(T) (ID - 37692)is. [fars.] köhn. Şirə çəkməyə məxsus tüklü dəri parçası. Qıza bir darbalaq tuman geydirib, əlinə bir parça şirəpus verib gününü göy əsgiyə düyünlər dilər. H.Sarabski.
|
ŞİRƏYİ (ID - 37693)is. Sarırəngli, girdədənəli, tezyetişən, şirin üzüm növü.
|
ŞİRİ-JƏYAN (ID - 37694)is. [fars.] Qızmış şir, qızmış aslan təşbeh məqamında işlənir. [Murtuzaqulu xan:] Afərin, .. igidlər hər biri bir şirijəyan tək dava edirlər. Ə.Haqverdiyev. Ay baba, mən bu sözü yazdım əyan olmağa; Bakılılar and içib şiri-jəyan...
|
ŞİRİKLƏNMƏK (ID - 37695)f Meyillənmək. Həvəsində olmaq. Aludə olmaq. Aludəçilik etmək.
|
ŞİRİN (ID - 37696)sif. [fars.] 1. Ağızda şəkər, bal və s. kimi xoş tam verən; dadlı, ləzzətli (acı ziddi). Şirin armud. Şirin meyvə. - [Tapdıq] bir stəkan şirin çay içdi. Ə.Vəliyev. Respublikamızda şirin nar, göy nar, mələkeş narı .. və sair...
|
ŞİRİNCƏ (ID - 37697)sif Bir az şirin, azca şirin, şirintəhər. // Çox şirin. Aşıq şirin camalım; Versin şirin cam, alım. Qonşuda bir qız sevdim; Odur şirincə malım. (Bayatı). [Kərbəlayı Tapdıq] şirincə yuxuda idi. Mir Cəlal.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb