ZƏNGİNLƏŞDİRMƏK (ID - 44756)f 1. Zəngin etmək, varlandırmaq. Ölkəni zənginləşdirmək.
2. Daha da artırmaq, çoxaltmaq. Öz təcrübəsini zənginləşdirmək. Biliyini zənginləşdirmək. -Ana dilində və farsca yazılmış əsərləri ilə Şəhriyar, .. təravətli... |
ZƏNGİNLƏŞMƏ (ID - 44757)“Zənginləşməkdən f.is.
|
ZƏNGİNLƏŞMƏK (ID - 44758)f . 1. Varlanmaq, varlı olmaq, malı, dövləti daha da artmaq.
2. məc. Biliyi, məlumatı artmaq; əqlən, mənən daha da inkişaf etmək; kamilləşmək. Şiraslan öz-özünə cavab verdi: “Bəli, insan təbiəti dərk etməklə, onu dəyişdirməklə... |
ZƏNGİNLİK (ID - 44759)is. 1. Varlılıq, dövlətlilik; böyük sərvətə, dövlətə, mal-mülkə, maddi vəsait və imkanlara malik olma. // Var, dövlət, sərvət, mal və mülk, maddi vəsait və pul bolluğu.
Həşəmət, calal, dəbdəbə, təmtəraq. Bu qəsr... |
ZƏNGLİ (ID - 44760)sif. Zəngi olan. Gəminin zəngli saatı gecə saat 2-ni vururdu.
|
ZƏNGULƏ (ID - 44761)is. [fars.] Azərbaycan klassik musiqisində: 12 əsas muğamdan biri. Əsas muğam bunlar idi: üşşaq, nəva, .. zəngulə və hicaz. Ü.Hacıbəyov. // Hər bir xanəndəyə xas olan iki qonşu tonun tez təkrarından əmələ gələn titrək səs....
|
ZƏNGŞƏKİLLİ (ID - 44762)bax zəngvari.
|
ZƏNGVARİ (ID - 44763)sif. Şəkilcə zəngə oxşayan, görünüşcə zəngə bənzəyən.
|
ZƏNGVURAN (ID - 44764)is. Zəng çalan adam, kilsədə zəng vuran şəxs; zəngçalan.
|
ZƏNN (ID - 44765)is. [ər.] 1. Kafi dəlil üzərində əsaslanmayan ehtimal, güman, qeyri-qəti fikir. Qəzetin olmadı bu həftə əyan; Yüz yerə getdi zənnü fikrü güman. S.Ə.Şirvani. Mənim zənnim ayrı yerə getdi. Mir Cəlal. □ Zənn etmək (eləmək)...
|
ZƏR1 (ID - 44766)is. [fars.] klas. 1. Qızıl. Zər ilə olan zor ilə olmaz. (Ata. sözü). Ey mücəssəm duyğu, ey ülvi bəşər; Ey çamırlıq içrə düşmüş safzər. A.Səhhət. Gözəlsən, tərifin düşüb mahala; Zər kəmər yaraşır qaməti-dala. Aşıq...
|
ZƏR2 (ID - 44767)is. [fars.] Sümükdən və s.-dən qayrılan altıüzlü, üzərində xallar olan oyun daşı (əsasən nərd oyununda istifadə olunur). [Nüşabə:] Söylə, kimsən, haradansan, ey gənc? Oynayırkən, zər atırsan şeş, pənc. A.Şaiq. Nərd yiyəsi...
|
ZƏRAVƏND (ID - 44768)is. [fars.] bot. Düz və sarmaşıq gövdəyə malik ot-bitki (kök və yarpaqlarında olan zəhərli maddələrdən təbabətdə istifadə olunur).
|
ZƏRB (ID - 44769)is. [ər.] 1. Vurma, vuruş, zərbə. Zərbənin gücü, şiddəti. Ağac zərbi. - Zərb zəyərəkdən yağ çıxardar. (Ata. sözü). ..El bir olsa, zərbi kərən sındırar.. Aşıq Abbas. Vəzn, xüsusilə zərb ilə çalınan musiqi əsərlərində...
|
ZƏRBAF (ID - 44770)is. [fars.] 1. Bafta, güləbətin, zərli parça toxuyan usta.
2. Qızıl və ya güləbətinlə qarışıq parça, habelə bu parçadan tikilmiş paltar. Alaydım yaşmağın, açıb kəmərin; Çıxarıb əynindən zərbafın, zərin. M.P.Vaqif.... |
ZƏRBAFLI (ID - 44771)sif. Zərbafdan biçilmiş, zərbafdan tikilmiş; qızıl və ya güləbətinlə işlənmiş, zərlə sırmalı. Tərifli gözəllər gəlhagəl oldu; Yaşıllı, zərbaflı, allı sənəm, gəl! Xəstə Qasım.
|
ZƏRBDƏST (ID - 44772)is. [ər. zərb və fars. dəst] 1. Qol gücü, qüvvət. Onun zərbdəstindən qolum ağrıdı.
2. məc. Hünər, güc, bacarıq. Tutub kəmərindən çalanda yerə; Mənim zərbdəstim bilə pəhləvan! “Koroğlu” . |
ZƏRBƏ (ID - 44773)is. [ər.] 1. Qolaylayaraq bir şeylə şiddətlə vurma; vuruş. Yumruq zərbəsi. Balta zərbəsi. Zərbə səsi. □ Zərbə endirmək (çalmaq, vurmaq) - 1) bir şeylə bərk vurmaq. Bizləri osmanlı, alman, rus gətirdi, heyrətə; Zərbə vurdu...
|
ZƏRBƏÇİ (ID - 44774)sif. köhn. Zərbəçiliklə əlaqədar olan; qabaqcıl. Zərbəçi fəhlələr. Zərbəçi briqada. // Is. mənasında. istehsalat zərbəçiləri. Zərbəçilər toplanışı. - [Qurban Fatmanisəyə:] ..Sən də oxuyarsan, onlar kimi savadlanarsan,...
|
ZƏRBƏÇİLİK (ID - 44775)is. Zərbəçilərin kütləvi hərəkatı.
|
ZƏRBƏFT (ID - 44776)klas. bax zərbaf 2-ci mənada. Yeri abı zərbəftdən ki, misl və bərabəri bu vaxtadək Lənkəranda görülməmiş ola. M.F.Axundzadə.
|
ZƏRBƏLİ1 (ID - 44777)sif. mus. Zərb ilə çalman, vurmaqla çalman. Zərbəli musiqi aləti. Nağara zərbəli musiqi alətidir.
|
ZƏRBƏLİ2 (ID - 44778)sif. 1. Bax zərbəçi.
2. Çox mühüm və təxirəsalınmaz. Zərbəli tapşırıq. |
ZƏRBƏT (ID - 44779)is. [ər. “zərbat”dan - zərbələr] köhn. Zərbə, yara. Vurursan sineyi-mollaya zərbət zərbət üstündən. Ə.Nəzmi.
|
ZƏRBXANƏ (ID - 44780)is. [ər. zərb və fars. ...xanə] Metal pul kəsilən yer, rəsmi müəssisə.
|
ZƏRBİ-DƏST (ID - 44781)bax zərbdəst. [Əsgər bəy:] Yaxşı, bir özgə dəfə rast gələndə zərbi-dəstini göstərərsən.. M.F.Axundzadə.
|
ZƏRBİ-MƏSƏL (ID - 44782)is. [ər.] Məsəl kimi söylənilən məşhur söz, xalq ifadəsi, atalar sözü. [Hacı:] Nə qədər timsal və zərbi-məsəllər eşitsəniz, uşaqlarınıza deyin, dəftərlərinə yazsınlar. Qantəmir. □ Zərbi-məsəl olmaq dillərdə məsəl...
|
ZƏRBLİ (ID - 44783)bax zərbəli1. Zərbli musiqi alətləri.
|
ZƏRBÜLMƏSƏL (ID - 44784)[ər.] bax zərbi-məsəl.
Hər zərbülməsəlin öz tarixi var; Yersiz söz deməyib bizim babalar! H.Hüseynzadə. |
ZƏRD1 (ID - 44785)sif. [fars.] klas. Sarı. Əşkimi, çöhreyi-zərdimi görüb meyl etməz; Mən eşitmişdim, edər simü zər insanı əziz. Q.Zakir.
|
ZƏRD2 (ID - 44786)is. Sarıköynəyin məhəlli adı.
|
ZƏRDAB (ID - 44787)is. [fars.] 1. Süd çürüdükdə, qatıq qaldıqda hasil olan sarı, quru, turştəhər maye, su.
biol. tib. Laxtalanmış qan və limfanın duru çöküntüsü (təbabətdə dərman və diaqnostik vasitə kimi istifadə olunur). Difteriyaya qarşı... |
ZƏRDALI (ID - 44788)is. [fars.] Sarı ərik, qaysı (ağacı
və meyvəsi). |
ZƏRDƏ (ID - 44789)is. məh. Yerkökü.
|
ZƏRDƏPƏR (ID - 44790)is. zool. İri üzgəcli balıq.
|
ZƏRDÜŞTİ (ID - 44791)sif. [fars. əfsanəvi şəxsiyyət olan Zərdüştün adından] Zərdüştlüyə aid, zərdüşt dininə mənsub olan; atəşpərəst. // İs. mənasında. Xüsusilə mənim xoşuma gələn Tahirin zərdüştilərlə rəftarı hekayəsidir. M.F.Axundzadə....
|
ZƏRDÜŞTİLİK, ZƏRDÜŞTLÜK (ID - 44792)is. Qədim Azərbaycan, İran və Orta Asiya xalqlarının dini (zərdüştlüyün ən səciyyəvi xüsusiyyəti dünyada iki qüvvənin - xeyir ilə şərin həmişə bir-biri ilə mübarizədə olduğu təsəvvürümdən ibarətdir).
|
ZƏRƏDİN (ID - 44793)is. xüs. Məftil və s.-ni kəsmək, habelə qızmış dəmiri tutmaq üçün kəlbətin.
|
ZƏRƏFŞAN (ID - 44794)sif. [fars.] klas. şair. Qızıl səpən, qızıl saçan. Tamaşana gəlsin, Rum ilə Misir; Zərəfşan tellərin dörd yana əsir. Aşıq Sərvinaz. Min də desə dürri-zərəfşandı bu! Dur qaçaq, oğlum, baş-ayaq qandı bu! M.Ə.Sabir. Neçin...
|
ZƏRƏNDAZ (ID - 44795)is. [fars.] köhn. Keçmişdə taxçalardan asılan iki qıçalı (şalvara bənzər) zərxara, güllü, xırda bürünc pullarla bəzəkli pərdə.
|
ZƏRƏR (ID - 44796)is. [ər.] Ziyan. Bunun xeyri var ki, zərəri yoxdur; Gülməli insanlar həyatda çoxdur. S.Vurğun. □ Zərər çəkmək - zərər etmək, maddi itki vermək, zərərə məruz qalmaq. [Kosaoğlu:] Allah ömrünü uzun eləsin, Qurban qağa, sən olan...
|
ZƏRƏRDİDƏ (ID - 44797)sif. [ər. zərər və fars. ...didə] Bir hadisə, fəlakət və s. nəticəsində zərər çəkmiş, ziyan görmüş, xəsarət görmüş. Zərərdidə adam. Zərərdidə ölkə. - Malı gedənlər və zərərdidə (z.) olanlar qorxudan baş komandanın...
|
ZƏRƏRLİ (ID - 44798)sif. 1. Zərəri toxuna bilən, zərər verən, ziyanlı, müzür. Zərərli fikirlər. Zərərli həşərat. Papiros səhhət üçün zərərlidir. - [Alp Arslan:] Mən paytaxtı zərərli ünsürlərdən təmizlədiyim zaman, Qətibəni də oğlunun...
|
ZƏRƏRLİLİK (ID - 44799)is. Zərərli şeyin xassəsi, keyfiyyəti.
|
ZƏRƏRSİZ (ID - 44800)sif. Zərəri toxunmayan, zərəri olmayan; ziyansız. Zərərsiz dərman. Zərərsiz adam. - Şeyx, o bir möhtərəm, zərərsiz adam; Həm müsafir, qəribü aciz adam. H.Cavid. Molla Xəlil axırda bu fikrə gəlmişdi ki, müəllimlə dost olsun....
|
ZƏRƏRSİZLƏŞDİRİLMƏ (ID - 44801)“Zərərsizləşdirilmək”dən f.is.
|
ZƏRƏRSİZLƏŞDİRİLMƏK (ID - 44802)məc. Zərərsiz hala salınmaq. Torpaq vasitəsilə, ən birinci olaraq, yanğın qonşu evlər üçün zərərsizləşdirilirdi. Ə.Əbülhəsən.
|
ZƏRƏRSİZLƏŞDİRİLMİŞ (ID - 44803)f sif Zərərsiz hala gətirilmiş. Zərərsizləşdirilmiş mina.
|
ZƏRƏRSİZLƏŞDİRMƏ (ID - 44804)“Zərərsizləşdirməkdən f.is.
|
ZƏRƏRSİZLƏŞDİRMƏK (ID - 44805)f Zərərsiz hala gətirmək, zərər vermək imkanından məhrum etmək. Istehkamçılar minaları tapıb zərərsizləşdirdikcə, minaların qaytanlarını doğradıqca elə bil qaranlıq gecə haraya isə qaçmaq istəyirdi. Ə.Vəliyev.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb