TERMİNOLOGİYA (ID - 38586)[lat. terminus və yun. logos - məfhum, təlim] Elmin, texnikanın, incəsənətin, ictimai həyatın hər hansı bir sahəsində işlədilən terminlərin məcmusu. Dilçilik terminologiyası. Tibb terminologiyası.
|
TERMİNOLOJİ (ID - 38587)sif. Terminologiyaya aid olan, terminologiya ilə əlaqədar olan. Terminoloji lüğət. termo... [yun. thermos - isti] Xarici mürəkkəb sözlərin, istilik mənasında olan birinci tərkib hissəsi; məs.: termometr, termodinamika və s.
|
TERMODİNAMİK (ID - 38588)sif. Termodinamikaya aid olan, termodinamika ilə əlaqədar olan. Termodinamik müvazinət.
|
TERMODİNAMİKA (ID - 38589)[yun. thermos və dynamikos] Fizikanın, istiliyin müvazinət qanununu və enerjinin başqa növlərinə keçməsi hallarını öyrənən bəhsi.
|
TERMOQRAF (ID - 38590)[yun. thermos və grapho yazıram] Temperaturun dəyişməsini avtomatik qeyd edən cihaz.
|
TERMOMETR (ID - 38591)[yun. thermos və metreo ölçürəm] Hərarətölçən cihaz. Civəli termometr. Termometrlə xəstənin hərarətini ölçmək. - Aydın termometri yoxlayıb uşağın qoltuğuna qoyduqdan sonra ondan soruşdu. H.Seyidbəyli.
|
TERMOS (ID - 38592)[yun.] İçindəki isti və ya soyuq şeyi olduğu kimi saxlayan xüsusi qab. Termosda sərin su var. Çayı termosa tökmək. [Firəngiz] yolda termosa doldurduqları sərin sudan içdi, yeməyi yığışdırdı. B.Bayramov.
|
TERMOSTAT (ID - 38593)[yun. thermos və statos duran] Daimi temperaturu saxlamaq üçün aparat. Hava termostatı.
|
TERRAS (ID - 38594)is. [fr.] 1. Dərə yamacları, göl və dəniz sahillərinin pilləvari relyef formaları. Səki, meydança.
Eyvan, veranda, artırma. Yer səthinin bir-birinin üstündə yerləşən üfüqi və ya bir az meyilli çıxıq hissələri. |
TERROR (ID - 38595)[lat. therror - qorxu, dəhşət] Öz siyasi və sinfi düşmənlərinə qarşı onları cismən məhv etməyə qədər zorakı tədbirlər siyasəti; tədhiş. Faşist terroru.
|
TERRORÇU (ID - 38596)is. Fərdi terror tərəfdarı və iştirakçısı. Terrorçu qrup.
|
TERRORÇULUQ (ID - 38597)is. Terror siyasəti və taktikası; tədhişçilik. Hərbi terrorçuluq.
|
TERSİYA (ID - 38598)is. [lat.] 1. Diatonik qammanın üçüncü pilləsi.
2. Saniyənin V60 hissəsi. |
TEST (ID - 38599)is. [ing.] 1. İnsanın zehni inkişafını, bacarığını yoxlamaq üçün standart tapşırıq.
2. Ali məktəblərə qəbul imtahanlarının aparılması üsulu. |
TESTER (ID - 38600)is. [ing.] Bir şeyi yoxlamaq, sınaqdan keçirtmək cihazı.
|
TEŞT (ID - 38601)is. [fars.] İri mis tas. [Dərviş:] Xanım, buyurun, bir teşt su gətirsinlər. N.Vəzirov. Feyzi iç qovurmasını teştdə cızhacız gətirdi. B.Bayramov.
|
TET-A-TET (ID - 38602)zərf [fr.] Təklikdə, üzbəüz.
|
TEY (ID - 38603)sif. dan. 1. Qatışığı olmayan, xalis, xəlitəsiz, saf. Tey buğda unu.
2. Tamam, bütün, səlt. Xörək tey yağdır. [Banıxanım:] Bağrımı döndərdin tey qızıl qana; Oğul, gedib, ağlar qoyma sən bizi! “Aşıq Qərib” . |
TEYF (ID - 38604)is. [ər.] Qarabasma, kabus; vahimə.
|
TEYXA (ID - 38605)zərf məh. Tamam, tamamilə, büsbütün.
|
TEYLƏMƏ (ID - 38606)“Teyləmək”dən f.is.
|
TEYLƏMƏK (ID - 38607)f İti bir şeylə yaralamaq; batırmaq. Dərin-dərin dəryaları boyladı; Xəncər alıb qara bağrım teylədi. Qurbani. Həsrətin atmacası neştər olub Qüdrətin qəlbini teylədi. Ə.Vəliyev.
|
TEYLƏNMƏ (ID - 38608)“Teylənmək”dən f.is.
|
TEYLƏNMƏK (ID - 38609)məch. İti bir şeylə deşilmək; yaralanmaq. Səlbi boyun görən kimi əylənir; Yar ucundan bağrım başı teylənir. “Əmrah” .
|
TEZ (ID - 38610)zərf 1. Dərhal, gecikmədən, gecikdirmədən, əlüstü, az zaman ərzində, sürətlə, cəld. Tez əlac etmək. - Telli tez qalxıb öz otağına çəkildi. S.Hüseyn. Sərvərov tez stol yeşiyindən kağız çıxarıb, əmr qaraladı, özü aparıb...
|
TEZALIŞAN, TEZALOVLANAN (ID - 38611)sif. Tez alışıb-yanan, tez odlanan. Tezalışan maddələr.
|
TEZBAZAR (ID - 38612)dan. tezbazar etmək - 1) bir işi tələsik, keyfiyyətsiz, atüstü görmək. Məsələni tezbazar həll etmək. Tapşırığı tezbazar yerinə yetirmək; 2) tez axırına çıxmaq, öldürmək. [Abbas:] İlqarından dönən yarı; Tanrı tezbazar...
|
TEZBÖYÜYƏN (ID - 38613)sif. xüs. Sürətlə böyüyən, tez boy atan. Tezböyüyən balıq. Tezböyüyən ağac.
|
TEZCƏ (ID - 38614)zərf Tez, tez bir zamanda. Dərənin sinəsi ilə şaqqıldayıb axan sarı köpüklü sel tezcə yavaşıdı. B.Bayramov. // Əlüstü, o saat, tez, dərhal, tez-tələsik. Tezcə otaqdan çıxdıq. - Hələ çalınmamış biçənəyin bir tərəfində...
|
TEZDƏN (ID - 38615)zərf 1. Alaqaranlıqdan, hava açılmamışdan, sübh erkəndən. Tezdən tarlaya getmək. - ..Məmmədhəsən əmi sübh tezdən yuxudan durub, geyinib, namaz qılıb çıxdı, bir həyəti dolandı. C.Məmmədquluzadə. [Züleyxa] tezdən qulluqçusunu...
|
TEZDƏYƏN (ID - 38616)sif. Tezyetişən, pişraz. Tezdəyən alça. - Tənəklərdə qoralar ətə-cana dolur, tezdəyən üzümlər xal salırdı. İ.Qasımov.
|
TEZƏRİYƏN (ID - 38617)sif. Az hərarətdə əriyən. Tezəriyən metallar.
|
TEZ-GEC (ID - 38618)bax gec-tez. Tez-gec o cığırı tamamilə alaq basacaqdır. Ə.Məmmədxanlı.
|
TEZİS (ID - 38619)[yun. thesis] 1. mənt. Doğruluğu sübut edilməli olan müddəa. Tezis irəli sürmək. Öz tezisini müdafiə etmək.
2. Bir məruzənin, mühazirənin, məlumatın və s.-nin qısaca ifadə edilmiş əsas müddəaları (adətən cəm şəklində... |
TEZKEÇƏN (ID - 38620)sif. Tez yox olub gedən, uzun çəkməyən, sürəksiz. Tezkeçən yağış (xəstəlik).
|
TEZLƏNDİRMƏ (ID - 38621)“Tezləndirmək”dən f.is.
|
TEZLƏNDİRMƏK (ID - 38622)bax tezləşdirmək.
|
TEZLƏŞDİRMƏ (ID - 38623)“Tezləşdirmək”dən f.is.
|
TEZLƏŞDİRMƏK (ID - 38624)f Sürətləndirmək. [Adamlar] qələbə gününü necə tezləşdirməyi fikirləşirlər. M.İbrahimov.
|
TEZLƏŞMƏ (ID - 38625)“Tezləşmək”dən f.is.
|
TEZLƏŞMƏK (ID - 38626)f . Sürəti artmaq, sürətlənmək, daha da sürətli olmaq. [Adamlar] əvvəlcə musiqiyə görə ağır, sonra musiqi tezləşdikcə tez-tez oynayırlar. U.Hacıbəyov.
|
TEZLİK (ID - 38627)is. 1. Tez vaxt, az zaman; tez.
xüs. Hərəkətin, rəqsin və s.-nin vahid zamanda tez-tez olma dərəcəsini bildirən kəmiyyət. Saat əqrəbinin tezliyi. - Ürək döyüntülərinin tezlik və qüvvəsi də orqanizmin tələblərilə tamamilə... |
TEZSINAN (ID - 38628)sif. Davamsız, asanlıqla sınan, kövrək. Tezsınan qab. Tezsınan ağac. Tezsınan material.
|
TEZ-TEZ (ID - 38629)zərf 1. Hər anda, ara vermədən, aralarından çox keçmədən. Cavan enişi çox çətinliklə enirdi, çünki yedəyindəki atın ayaqları yamacda tez-tez sürüşürdü. E.Sultanov. Qızlar bu gün Gülnazın çox narahat olduğunu, gizlincə tez-tez...
|
TEZ-TƏLƏSİK (ID - 38630)zərf 1. Sürətlə, becid, teztez, çox tez, iti. Tez-tələsik getmək. - Səkilər tez-tələsik yeriyən adamlarla dolu idi. M.Hüseyn.
Cəld, əlüstü. Keyfiyyətinə fikir vermədən; atüstü. İşi tez-tələsik görmək. Paltarı tez-tələsik... |
TEZYETİŞƏN (ID - 38631)bax tezdəyən. Tezyetişən üzüm. - Kəndin aşağısında tezyetişən qırmızı alma növləri var. S.Rəhman. // Faraş.
|
TƏAM (ID - 38632)is. bax taam.
|
TƏB1 (ID - 38633)is. [ər.] Şeir demək, musiqi yazmaq, mahnı oxumaq həvəsi, meyli; ilham. [Rüstəm bəy Sofyaya:] Məndə təb əsla yoxdur, bircə dəfə, yadımdadır, bir qıza şeir yazmışdım, o da xoşuna gəlməmişdi. Çəmənzəminli. Mənə deməyin...
|
TƏB2 (ID - 38634)is. [ər.] köhn. Çap (etmə), nəşr (etmə). □ Təb etmək köhn. - çap etmək, nəşr etmək. Kitabı təb etmək. Təb olunmaq köhn. - çap olunmaq, nəşr olunmaq. Məcmuə təb olundu.
|
TƏBABƏT (ID - 38635)is. [ər.] Xəstəliklər, onların müalicəsi və qarşısının alınması haqqındakı elmlərin məcmusu; tibb. Təbabət elmi. Təbabətə dair ədəbiyyat.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb