TƏMİZCƏ (ID - 39036)sif. və zərf 1. Çox təmiz, lap təmiz; təmiz. [Seyid:] [Mehmanxanada] təmizcə, pakizə müsəlman nömrələri saxlayıram. Ə.Haqverdiyev.
2. Tərtəmiz. [Musanın nəvəsi] ..şalvar cibindən çıxardığı ağappaq bir yaylıqla səhənglərinə... |
TƏMİZCİNSLİ (ID - 39037)bax təmizqanlı.
|
TƏMİZKAR (ID - 39038)sif. Təmizliyi, səliqəni sevən. Təmizkar qadın. - Ataş görürdü ki, Mirzə Cəmil çox təmizkar, səliqəni sevən adamdır. Ə.Vəliyev.
|
TƏMİZKARLIQ (ID - 39039)is. Təmizkar adamın xasiyyəti, təmizkar olma. [Feodor İvanoviç Rüstəm bəyə:] [Xanım] sizin təmizkarlığınızı isə çox bəyənir, mənə həmişə məmnuniyyətlə söyləyir.. Çəmənzəminli.
|
TƏMİZQANLI (ID - 39040)sif. Qarışığı olmayan, cins, təmizcinsli (ev heyvanları haqqında). Təmizqanlı Qarabağ atı. - Əmtəə fermalarında naxırın təmizqanlı, yəni təmizcinsli heyvanlardan ibarət olması vacib deyildir. A.Ağabəyli.
|
TƏMİZQƏLBLİ (ID - 39041)bax təmizürəkli. Təmizqəlbli adam.
|
TƏMİZLƏMƏ (ID - 39042)“Təmizləmək”dən f.is.
|
TƏMİZLƏMƏK (ID - 39043)f 1. Çirkini, ləkəsini yumaq və ya başqa yolla aparmaq, təmiz etmək; təmizləmə işi aparmaq. Ayaqqabının palçığını təmizləmək. - Quşlar yuvalarında oturub dimdiklərini təmizləyirdilər. N.Nərimanov. // Tərkibcə təmiz etmək,...
|
TƏMİZLƏNMƏ (ID - 39044)“Təmizlənmək”dən f.is. [Sarıköynəyə] yardım olmaq üçün otağımın süpürülüb təmizlənməsini ona tapşırar, zəhmət haqqı verərdim. S.Hüseyn.
|
TƏMİZLƏNMƏK (ID - 39045)“Təmizləmək”dən
məch. Ev süpürülüb təmizləndi. - [Maya] kifayət qədər hərəkət etdikdən sonra yuyundu, təmizləndi. M.İbrahimov. |
TƏMİZLƏYİCİ (ID - 39046)is. və sif. Bir şeyi təmizləmək üçün cihaz, qurğu və ya maddə. Avtomaşının təmizləyicisi. Təmizləyici qurğu.
|
TƏMİZLİK (ID - 39047)is. 1. Təmiz şeyin halı. Otağın təmizliyi. Köynəyin təmizliyi. Qab-qacağın təmizliyi. - Siniflərin geniş və təmizliyi, laboratoriya və kabinələrin mükəmməlliyi.. [səyyahların] heyrətinə səbəb oldu. Çəmənzəminli.
Saflıq,... |
TƏMİZÜRƏKLİ (ID - 39048)sif. Ürəyi təmiz, safqəlbli, səmimi. Təmizürəkli adam. - Həlim, mehriban, təmizürəkli Gülbadam birdən-birə şirə döndü. N.Nərimanov. [Vahid] təmizürəkli, qızğıntəbiətli, mərd və məğrur oğlan idi. İ.Hüseynov.
|
TƏMKİN (ID - 39049)is. [ər.] 1. Özünü ələ ala bilmə bacarığı, soyuqqanlılıq, özünü itirməmə; ciddilik, ağırlıq, vüqar. Yazıçı heç zaman öz müvazinətini, təmkin və sakitliyini itirmir. M.Ibrahimov. [Fərman və Cəmilin] danışıqlarında,...
|
TƏMKİNLİ (ID - 39050)sif və zərf Ağır, ağır sanballı, vüqarlı; özünü ələ ala bilən, özünü itirməyən, halını pozmayan. Təmkinli adam. - Yapıncılı kişi çox mülayim və təmkinli danışırdı. Ə.Vəliyev. Qaranlıqdan Azadın sakit və təmkinli...
|
TƏMKİNLİLİK (ID - 39051)is. Təmkinli olma, vüqarlılıq, ağırlıq, vüqar, soyuqqanlılıq. Mehdizadə çox vaxt dostunun zarafatlarına davam gətirməyib təmkinliliyini itirir. Y.Əzimzadə.
|
TƏMRİN (ID - 39052)is. [ər.] 1. Təkrar etdirə-etdirə alışdırma, öyrətmə; təkrar edə-edə alışma, öyrənmə. // Bu məqsədlə şagird və ya tələbəyə verilən misallar və bu misallardan ibarət kitab, dərslik.
2. Bəzi idman növlərində (gimnastika,... |
TƏMSİL (ID - 39053)is. [ər.] 1. Bənzətmə, oxşatma, təşbeh. □ Təmsil etmək - birinin müvəkkili olmaq, bir işdə onu əvəz etmək, onun adından danışmaq; birinin mənafeyini, fikrini, görüşünü və s.-ni ifadə etmək. Xalqın mənafeyini təmsil etmək....
|
TƏMTƏRAQ (ID - 39054)is. [ər.] Dəbdəbə, təntənə, calal. Mədinə təmtərağı və israfı sevməzdi. M.Ibrahimov. Heç vaxt aldatmasın təmtəraq səni; Zəhmətlə şöhrətə çatar hər insan. B.Vahabzadə.
|
TƏMTƏRAQLI (ID - 39055)sif. Dəbdəbəli, təntənəli, calallı. [Ağbulaq kəndində] bu mədəniyyət sarayı .. təmtəraqlı bir kaşanə kimi ucalmışdı. S.Rəhimov. // Zahirən çox bəlağətli və parlaq. Təmtəraqlı nitq. Təmtəraqlı ibarələr. - [Mühərrir:]...
|
TƏMYİZ (ID - 39056)[ər.] köhn. bax kassasiya.
|
TƏN1 (ID - 39057)sif. və zərf Ölçü, boy və s. cəhətdən başqası ilə eyni olan; bərabər. Dost dost ilə tən gərək; Tən olmasa, gen gərək. (Məsəl). Qalxdın şahin kimi üfüqlərlə tən; Vuruldun öz ana torpağına sən. N.Xəzri. // Lap, düz,...
|
TƏN2 (ID - 39058)is. [fars.] klas. Bədən. Can əgər çıxsa tənimdən əsəri-mehrin ilə; Əsəri-mehrini sanman ki, çıxar canımdan. Füzuli. Deşikdeşik olur nər bədənləri; Döşənir torpağa aslan tənləri. H.K.Sanılı.
|
TƏN3 (ID - 39059)[ər.] klas. bax tənə 1-ci mənada. Alma ağacı dibində sayə; Tən eylər idi bulud da Ayə.. Xətayi. Mənə tən eyləyən qafil səni görcək utanmazmı? Füzuli. Gözəlliklər yapma, duyğular cansız; Mənə tən eyləyir hər yetən qansız....
|
TƏNASÜB (ID - 39060)is. [ər.] Uyğunluq, mütənasiblik; aralarında uyğunluq və münasiblik olma, bir-biri ilə tutma, bir-birinə yaraşma. [Qızın] dalğın baxışı, vücudunun tənasübü hər kəsi .. özünə baxmağa məcbur edərdi. S.Hüseyn. Mehriban çox...
|
TƏNASÜBSÜZ (ID - 39061)sif. Tənasübü, uyğunluğu olmayan; əndazəsiz, uyğunsuz.
|
TƏNASÜBSÜZLÜK (ID - 39062)is. Tənasüb, uyğunluq, əndazə olmadığı hal; uyğunsuzluq, əndazəsizlik.
|
TƏNASÜX (ID - 39063)is. [ər.] 1. Ruhun bir bədəndən başqasına, bəzən insandan heyvana və əksinə keçməsi.
2. Qurdun (həşərat) kəpənəyə çevrilməsi kimi dəyişmələr. Barama qurdu vaxtı çatanda kəpənəyə dönür. |
TƏNASÜL (ID - 39064)is. [ər.] 1. Nəsil yetişdirmə; doğub-törəməklə artma.
2. Qadın və kişilərdə cinsiyyət üzvü. |
TƏNAVÜL (ID - 39065)is. [ər.] Yemək-içmək, qidalanma, xörək.
|
TƏNBEH (ID - 39066)is. [ər.] Məzəmmət, danlama, danlaq. Pərşan pis bir tənbeh eşidəcəyi duyğusu ilə anasının qoluna qısıldı. M.Ibrahimov. □ Tənbeh etmək (eləmək) - məzəmmət etmək, danlamaq. Uşağı tənbeh etmək. - [Hacı Bayram:] Günahım...
|
TƏNBƏKİ (ID - 39067)is. Çəkilmək üçün papiros, siqaret, çubuq və s.-yə doldurulan xırda doğranmış tütün yarpağı. [Hacı Qara:] ..Dəxi kisədə tənbəki yoxdur. M.F.Axundzadə. Qarakişi.. iri-iri doğrayıb cibinə yığdığı qəzetdən bir parça çıxarıb...
|
TƏNBƏL (ID - 39068)is. və sif Tənbəllik edən; işdən, zəhmətdən qaçan; işləməyi, zəhməti sevməyən (adam). Tənbəl adam. Tənbəl uşaq. - işdən ötrü ki getmədi tənbəl; işinin axırı olar əngəl. A.Səhhət. Mədəd “tənbəl” sözünü deyəndə...
|
TƏNBƏLCƏSİNƏ (ID - 39069)zərf Tənbəl-tənbəl, laqeydcəsinə.
|
TƏNBƏLLƏNMƏ (ID - 39070)“Tənbəllənmək”dən f.is.
|
TƏNBƏLLƏNMƏK (ID - 39071)f Tənbəllik etmək, tənbəl olmaq, tənbəlləşmək. Usta geri dönməyə tənbəllənib, eşşəyin altından zorla keçib getdi. Çəmənzəminli.
|
TƏNBƏLLƏŞMƏ (ID - 39072)“Tənbəlləşmək”dən f.is.
|
TƏNBƏLLƏŞMƏK (ID - 39073)bax tənbəlləşmək. ..Əmioğlum tənbəlləşib, getmək istəmirdi. C.Məmmədquluzadə.
|
TƏNBƏLLİK (ID - 39074)is. 1. Tənbəl adamın hal və keyfiyyəti. Kim ki tənbəlliyə məhəbbət edər; Daim əyləncələrlə ülfət edər. M.Ə.Sabir. [Sevinc Mahmuda:] Səni kəndə qaçmağa məcbur edən tənbəllikdir. Z.Xəlil.
2. Başısoyuqluq, səhlənkarlıq.... |
TƏNBUR (ID - 39075)is. [ər.] Armudvari çanağı olan qədim Şərq simli musiqi aləti. Tənbur ilə telli sazı; Qabaqlaşıb çalaq barı. S.Vurğun.
|
TƏNDİR (ID - 39076)is. Çörək yapmaq üçün gildən düzəldilən konusşəkilli, üstü kəsik, yerə qoyulub ətrafı səki kimi tikilən və ya yerə basdırılan iri kürə. Təndirdə çörək yapmaq. Təndir çörəyi (təndirdə bişmiş yastı çörək). - [Adil:]...
|
TƏNDİRXANA (ID - 39077)is. Təndirin yerləşdiyi yer, tikili. [Məhəmmədəli:] Təndirxana uçmuşdu, onu qayırmışam. N.Vəzirov. Həyətin ortasında üstü taxtapuşlu təndirxana görünürdü. Ə.Vəliyev.
|
TƏNDÜRÜST (ID - 39078)sif. [fars.] Bədəncə heç bir nöqsanı, şikəstliyi olmayan, bədəncə sağlam; gümrah. Təndürüst adam. - [Dostumun] rast və gözəl qaməti əyilib, rəngi soluxub, ..qərəz, canı-başı salamat, təndürüst və müqtədir bir halda ikən,...
|
TƏNDÜRÜSTLÜK (ID - 39079)is. Təndürüst adamın hal və keyfiyyəti; bədənin hər cür nöqsan və şikəstlikdən salamat olması; sağlamlıq. Uşağın təndürüstlüyü.
|
TƏNƏ (ID - 39080)[ər.] 1. is. Danlaq, məzəmmət. [Çopo:] Ceynizin gülüşündə mənim keçmiş ənənəpərəstliyimə qarşı bir tənə duydum. Çəmənzəminli. Xanpərinin ucundan [Mədədin] üzü çoxlu danlaq yeyib, qulağı hədsiz tənələr eşidibdir....
|
TƏNƏFFÜS (ID - 39081)is. [ər.] 1. Canlı orqanizmlərdə oksigeni udma və karbonu buraxma prosesi. Tənəffüs üzvləri. // Ciyərlərin havanı alıb buraxması; nəfəsalma və nəfəsvermə. Təri soyuduqca bədəni ağırlaşan qocanın tənəffüsü də çətinləşir,...
|
TƏNƏK (ID - 39082)is. Üzüm ağacı, meynə. Tənək əkmək. - Salxım-salxım olacaqdır ağ üzümü tənəklərin; Yelinləri dolacaqdır yenə sağmal inəklərin. S.Vurğun. ..Qumayatan tənəkləri sanki ağır, iri salxımlar çəkib yerə yapışdırmışdı....
|
TƏNƏKƏ (ID - 39083)is. Nazik dəmir təbəqəsi. Tənəkə parçası. // Tənəkədən düzəldilmiş. Tənəkə vedrə. Tənəkə suqabı.
|
TƏNƏKƏÇİ (ID - 39084)is. Tənəkədən müxtəlif şeylər qayıran usta, dəmirçi.
|
TƏNƏKLİK (ID - 39085)is. Çoxlu tənək əkilmiş yer; üzümlük, meynəlik. Tənəkliyi becərmək.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb