GÜLNAR (ID - 15728)is. [fars.] klas. Nar ağacının gülü, nar gülü.
|
GÜLÖYŞƏ (ID - 15729)sif Meyxoş (nar növü). Dost məni yad eylədi; Bir gülöyşə nar ilə. (Ata. sözü). Bağçalarda çiçək açır gülöyşə nar, yasəmən; Qaranquşla bir zamanda qayıdaram kəndə mən. Ə.Cəmil.
|
GÜLPƏRƏST (ID - 15730)is. və sif. [fars.] Gül becərməyi, gül yetişdirməyi, ümumiyyətlə gülü sevən (adam). ..Kim Əlisa kimi faydalı, bağpərəst, bağçapərəst, gülpərəst bir adamın adını belə-belə ləkəli şeylərə çəkə bilər? S.Rəhimov.
|
GÜLRƏNG (ID - 15731)sif [fars.] klas. Açıq-qırmızı rəngli, çəhrayı rəngi, gül rəngində olan. Dur, saqi, gətir badeyi-gülrəngi bu bəzmə; Ver badeyi-gülrənglə bir rəng bu bəzmə. Raci.
|
GÜLRÜX, GÜLRÜXSAR (ID - 15732) [fars.] klas. bax gülüzlü. Ah vaveyla ki, ol gülrüx pəri yarım degil; Mən ona yar oldum, ol yari-vəfadarım degil. Xətayi. Laf urarlar hüsndən hərçənd gülrüxsarlər; Həq bilür, ol ayeyi-rəhmət sənin şənindədir. Qövsi.
|
GÜLSABAH (ID - 15733)is. bot. Səhər açılıb axşam vaxtı yumulan dekorativ gül; səhərgülü.
|
GÜLŞAD (ID - 15734)sif Xoşa gələn, ürəkaçan, gözəl mənzərəli. Gülşad yer. □ Gülşad olmaq şən olmaq, abad olmaq. Onsuz hünər evi gülşad olmazdı. S.Vurğun. Bənna qardaş, nə möhkəmdir qoyduğun təməl! Abad olsun! Gülşad olsun! Yorulmayasan!...
|
GÜLŞƏN (ID - 15735)is. [fars.] Güllük, çiçəklik. Bu gülşənin yasəməni, sünbülü; Nə bir bağa, nə bostanə düşübdür. M.V.Vidadi. Gülşəndə bənövşələr açıldı; Səhralara lalələr saçıldı. A.Şaiq.
|
GÜLÜ (ID - 15736)sif 1. Açıq gül rəngli, çəhrayı.
2. Gül şəklində naxışları olan. Gülü parça. |
GÜLÜMSƏMƏ (ID - 15737)“Gülümsəmək” dən fis.
|
GÜLÜMSƏMƏK (ID - 15738)f 1. Gülər kimi olmaq, təbəssüm etmək, qımışmaq, dodaqaltı gülmək, öz məmnunluğunu, ya istehzasını təbəssümlə ifadə etmək. Mənasını anlamadığı bu sözə Aydəmir sadəcə gülümsəyərək kupeyə girdi. A.Şaiq. Şəmsiyyə...
|
GÜLÜMSƏR (ID - 15739)sif. Gülümsəyən, gülən, təbəssümlü. Gülümsər göz. - Bir gün acı bir səs o gülümsər üzü sardı. H.Cavid. Qızın solğun rəngi, xurmayı saçları, gülümsər qonur gözləri var idi. Ə.Məmmədxanlı.
|
GÜLÜMSƏRCƏSİNƏ (ID - 15740)zərf Gülümsəyərək, təbəssümlə. Gülümsərcəsinə cavab vermək.
Qız qara gözləri, uzun kirpikləri arasından gülümsərcəsinə [dedi].. T.Ş.Simurq. |
GÜLÜMSÜNMƏ (ID - 15741)“Gülümsünmək” dən f.is.
|
GÜLÜMSÜNMƏK (ID - 15742)bax gülümsəmək. [Buğac] ananın munis çöhrəsini görəndə gülümsündü. M.Rzaquluzadə.
|
GÜLÜNC (ID - 15743)sif. və zərf 1. Gülməyə səbəb olan, gülməli, gülüş doğuran. // məc. Mənasız, qeyri-ciddi. Ceyrana malik olmaq fikri və hissi mənə çox qəribə, bəlkə gülünc görünürdü. S.Hüseyn. Ölüm fikri [Mələkdən] uzaqlaşdı, ona...
|
GÜLÜNCLÜK (ID - 15744)is. Gülünc olan adam və ya şeyin halı; gülüş doğurma, gülünc olma. Dəlillərin gülünclüyü. Təklifin gülünclüyü.
|
GÜLÜSTAN (ID - 15745)is. [fars.] Güllük, çiçəklik, gülzar; qızıl güllük. Ol güli-xəndanı görmək mümkün olsaydı mənə; Səntək, ey bülbül, gülüstanə güzar etməzmidim? Füzuli. Zeynəb bu gülüstanı, bu çarqat kimi sərilmiş lalələri və çiçəkləri...
|
GÜLÜŞ (ID - 15746)is. 1. Şadlıq, sevinc, məmnunluq və s. xarakter hisslərin ifadəsi olaraq ağızdan çıxan qırıq-qırıq səslər. Acı gülüş. Şən gülüş. - Əvvəl [Ceyranın] üzündə, danışığında istehzanı andıran bir gülüş vardı. S.Hüseyn....
|
GÜLÜŞMƏ (ID - 15747)"Gülüşmək” dən f.is. Məclisdə bir gülüşmə başladı. S.Hüseyn. Camaat arasına gülüşmə və qarışma düşdü. Qantəmir.
|
GÜLÜŞMƏK (ID - 15748)f. Qarşılıqlı və ya birlikdə gülmək (çoxları haqqında). Adamlar gülüşdülər. - Uşaqlar içinə düşər gülüşmək; Sənin də acığın tutar, ağlarsan. M.V.Vidadi. Qonaqlar gülüşdülər və sonra Kəblə Namazla zarafatlaşmağa...
|
GÜLÜZAR (ID - 15749)[fars. gül və ər. üzar] klas. bax gülüzlü. Seyri-gülşən et sən, ey gülüzarım. M.V.Vidadi. Gər sənin mətləbin gülüzardısa; Artıq sevin gülüzarı görəndə. Q.Zakir. Ey könül! Min namə yaz bir gülüzarın eşqinə; Can evindən...
|
GÜLÜZLÜ (ID - 15750)sif. Gözəlin epitetlərindən (sifətlərindən) biri. Göy üzünü bəzər parlaq ulduzlar; Yer üzünü bəzər gülüzlü qızlar. H.Cavid.
|
GÜLYANAQ(LI) (ID - 15751) is. və sif. şair. Gözəlin epitetlərindən (sifətlərindən) biri. Gülyanaq qız. - Hər aşiqin ki, sən kimi bir gülyanağı var; Lalə kimi əyandı ki, köksündə dağı var. S.Ə.Şirvani.
|
GÜLZAR (ID - 15752)is. [fars.] şair. Çoxlu gül olan yer; gülüstan, çiçəklik, güllük. Bülbül səbəbsiz olmadı gülzarə aşina. S.Ə.Şirvani. Çöllər yuxudan olunca bidar; Min rəng çiçəklə dolur gülzar. A.Şaiq. Darıxıb gülzara çıxdığım zaman;...
|
GÜLZARLIQ (ID - 15753)bax gülzar. Gülzarlıqla alov arasında uca sədd çəkilmişdi, onu keçmək qabil deyildi. Çəmənzəminli.
|
GÜMAN (ID - 15754)is. [fars.] 1. Lazımınca əsaslanmamış fikir, zənn, ehtimal. O, gümanının düz çıxmadığını görüb iri, qonur gözlərini geniş açaraq Tərlana baxdı. M.Hüseyn. Güman var ki, güman ki - ola bilər, mümkündür, ehtimal ki. Güman...
|
GÜMRAH1 (ID - 15755) sif. Qıvraq, möhkəm, sağlam, qüvvətli. Yaşına baxmayaraq, çox gümrahdır. - Odun götür, yaxşı yar; Yaxşı doğra, yaxşı yar; Iyidi gümrah eylər; Qədirbilən yaxşı yar. (Bayatı). // Çevik, cəld, diribaş. Gümrah gənc. - Almurad...
|
GÜMRAH2 (ID - 15756) |
GÜMRAHLANMA (ID - 15757)“Gümrahlanmaq” dan f.is.
|
GÜMRAHLANMAQ (ID - 15758)qayıd. Sağlamlaşmaq, qüvvətlənmək, sağlam olmaq, qüvvətə gəlmək. Xəstə getdikcə gümrahlanır. Dincəldikdən sonra gümrahlanmaq. - [Hacı Fərəc:] ..Indi günü-gündən gümrahlanıb dönürəm bir cavan oğlana.. N.Vəzirov.
|
GÜMRAHLAŞMA (ID - 15759)"Gümrahlaşmaq” dan
|
GÜMRAHLAŞMAQ (ID - 15760)b a x gümrahlanmaq. Budaq indi-indi gümrahlaşırdı ki, birdən yenə də onunku gətirmədi. Ə.Vəliyev.
|
GÜMRAHLIQ (ID - 15761)is. Gümrah adamın halı; cismən və ruhən sağlamlıq; qıvraqlıq. Elə adamlar var ki, ruhən ən yorğun dəqiqələrində belə onlarla danışdıqda özündə bir yüngüllük və gümrahlıq duyursan. İ.Əfəndiyev. Müridlər də gözlərini...
|
GÜMÜŞ (ID - 15762)is. 1. Parlaq bozumtul-ağ rəngli, kimyəvi element - nəcib metal (zərgərlik və bəzək şeyləri qayırmaq, pul kəsmək və s. üçün işlədilir). □ Gümüş suyuna çəkmək
adi metalların üstünə gümüş suyu çəkmək, gümüşü... |
GÜMÜŞCƏ (ID - 15763)is. zool. Çaylarda yaşayan xırda balıq növü. Bizim çaylarda gümüşcə adlanan xırda balıqlar da yaşayır. Bu balıqlar suyun üst qatlarında üzən balıqlardandır. “Zoologiya”.
|
GÜMÜŞDƏSTƏ (ID - 15764)sif Dəstəsi gümüşdən olan, qəbzəsi gümüşdən qayrılmış. Cəmil dayısının gümüşdəstə xəncərini belinə bağlayıb, yüyürə-yüyürə atlılara qoşuldu. Ə.Vəliyev.
|
GÜMÜŞLƏMƏ (ID - 15765)“Gümüşləmək” dən fis.
|
GÜMÜŞLƏMƏK (ID - 15766)f 1. Üzərinə nazik gümüş məhlulu çəkmək. Qaşıqları gümüşləmək.
2. Gümüşlə bəzəmək, gümüşlə işləmək. Xəncəli işlə, yolla; Üstün gümüşlə, yolla. (Bayatı). |
GÜMÜŞLƏNMƏ (ID - 15767)“Gümüşlənmək” dən fis.
|
GÜMÜŞLƏNMƏK (ID - 15768)məch. Gümüş suyu çəkilmək və ya gümüşlə bəzədilmək. Bu çəngəllər gümüşlənib.
|
GÜMÜŞLƏTMƏ (ID - 15769)“Gümüşlətmək” dən f.is.
|
GÜMÜŞLƏTMƏK (ID - 15770)f Gümüş suyu çəkdirmək və ya gümüşlə bəzədilmək. Papirosqabını gümüşlətmək.
|
GÜMÜŞLÜ (ID - 15771)sif 1. Gümüşlə bəzədilmiş, gümüşlə işlənmiş. Əllərində sur təsbeh; Gümüşlü buxurdanlar. Ə.Cavad.
Tərkibində gümüş olan. Gümüşlü metal külçəsi. |
GÜMÜŞÜ (ID - 15772)sif Ağ-bozaçalar parlaq rəngdə olan, rəngi gümüş rəngində olan, gümüş kimi parıldayan. [Nuriyyə:] ..Gümüşü toran içindən bir motosiklin çıxdığını gördüm. İ.Əfəndiyev. Buludların parçalandığı oyuqdan ulduzlu fəzaya...
|
GÜMÜŞÜLÜK (ID - 15773)is. Gümüşü rəngdə olan şeyin xüsusiyyəti, gümüş rəngində olma.
|
GÜN (ID - 15774)is. bax günəş 1 və 2-ci mənalarda. Gün işığı. Gün çıxar, aləm görər. (Ata. sözü). Gəldi günortaçağı, gün qızarıb yanırdı. S.Vurğun. Gün iki cida boyu qalxmışdı. Mir Cəlal. □ Gün əyilmək - axşama yaxın günəş...
|
GÜN2 (ID - 15775) is. 1. Gecə-gündüzün səhərdən axşama qədərki işıqlı müddəti, günçıxandan günbatana qədərki dövr. Gün doğuşundan bəllidir. (Ata. sözü). Biz baxırıq özgə millətlərə,
.. deyirik ki, niyə onlar bazar günlərini tətil... |
GÜNAH (ID - 15776)is. [fars.] 1. Dini-əxlaqi normaların pozulması, dincə qəbahət sayılan iş (savab əksi). Səni mələk görəli yazmaz oldu eşqi günah; Vəli yazıldı, bu üzdən bəsi savab sana. Füzuli. Əfv olur möminin cümlə günahı; Sənin də könlündən...
|
GÜNAHKAR (ID - 15777)is. və sif. [fars.] 1. Müqəssir, təqsirkar. Günahkarı cəzalandırmaq.
Yar yanında günahkaram; Doğru sözüm yalan oldu. Aşıq Ələsgər. ..Günahkar muzdur özünün bəd əməlindən peşman olub, istiğfar edə-edə yerindən qalxdı.... |
Bu səhifə dəfə baxılıb