İzahlı lüğət

ƏXLAQ (ID - 12540)

is. [ər.] 1. İnsanın mənəvi keyfiyyətini, əhvali-ruhiyyəsini müəyyən edən etik normalar; mənəviyyat. Mən .. müsəlman xalqlarının əxlaq və rəftarını yaxşılaşdırmaq məqsədi ilə bir neçə səhnə əsəri yazmışam. M.F.Axundzadə....

ƏXLAQİ (ID - 12541)

sif [ər.] Əxlaqa aid olan. Əxlaqi nəticələr. Əxlaqi prinsiplər. Məsələnin əxlaqi cəhəti. - Əxlaqi əsasları çürük olan bir cəmiyyətdə ədalət və haqqa söykənən qanun təsəvvür etmək çətindir. M.İbrahimov.

ƏXLAQİYYAT (ID - 12542)

is. [ər.] köhn. Əxlaq elmi; əxlaqdan bəhs edən elm.

ƏXLAQLI (ID - 12543)

sif Əxlaqı çox yaxşı olan, əxlaq normalarına ciddi riayət edən; iffətli, ismətli, tərbiyəli. Əxlaqlı uşaq.

ƏXLAQLILIQ (ID - 12544)

is. Əxlaqlı adamın hal və sifəti; iffətlilik, ismətlilik.

ƏXLAQSIZ (ID - 12545)

sif 1. Əxlaqı pis, mənəvi cəhətdən pozğun. Əxlaqsız adam. - [Yaşlı kişi:] Burada bir gecədə neçə zəvvara siğə olan əxlaqsız qadınların olduğunu bilirdim. S.Hüseyn. Komediyanın baş qəhrəmanı Şeyx Nəsrullah həyasız, yalançı...

ƏXLAQSIZCA(SINA) (ID - 12546)

zərf Əxlaq normalarına zidd olaraq; ədəbsizcəsinə. Əxlaqsızcasına hərəkət etmək.

ƏXLAQSIZLIQ (ID - 12547)

is. 1. Əxlaq pozğunluğu, mənəviyyat pozğunluğu, əxlaq pisliyi; əxlaqsız adamın hal və sifəti. İndi Zeynal belə düşünürdü ki, onun hörmət və nüfuzunun azalması və xidmətlərinin əlindən çıxması Mehribanın əxlaqsızlığından...

ƏXTƏR (ID - 12548)

is. [fars.] şair. 1. Ulduz. Ulduzlar içində gözümə dəydi bir əxtər; Məftun olaraq sevdim onu, heyrətə daldım. A.Şaiq.
2. məc. Bəxt, tale, bəxt ulduzu.

ƏXZ (ID - 12549)

is. [ər.] Alma, götürmə; alıb mənimsəmə. □ Əxz etmək - almaq, götürmək, alıb mənimsəmək. Elm əxz etmək. Əkdiyin danənin budur səməri; Səndən əxz eləyib həmin hünəri. M.Ə.Sabir. [Əbdüləli bəy:] Xaricilər də hələ...

ƏJDAHA (ID - 12550)

is. [fars.] 1. Ağzından od püskürən, insan və heyvanları udan, qanadlı nəhəng, ya ilan şəklində təsəvvür olunan mövhum bir heyvan. Yeddibaşlı əjdaha (nağıllarda). - [Nağılların qəhrəmanları] divlərlə, əjdahalarla pəncə-pəncəyə...

ƏJDƏR (ID - 12551)

[fars.] bax əjdaha. [İsmət:] Gerçəkdən pək gözəl, pək süslü xəncər; Bir parçacıq polad, lakin bir əjdər.. H.Cavid. Lakin əjdər olur suda hər yosun; Səni əjdahalar istəyir udsun. O.Sarıvəlli.

ƏKDİRİLMƏ (ID - 12552)

“Əkdirilmək” dən f.is.

ƏKDİRİLMƏK (ID - 12553)

“Əkdirmək” dən məch. Bağda çoxlu ağac əkdirilmişdir.

ƏKDİRMƏ (ID - 12554)

“Əkdirmək” dən f.is.

ƏKDİRMƏK1 (ID - 12555)

icb. Əkmə işi gördürmək, basdırtmaq. Boş yerlərdə ağac əkdirmək. [Hacı Nuru şair:] [Səfər bəy], mülkədarsan, sənə lazım idi ki, əkdirəydin, biçdirəydin, dövlət qazanaydın... M.F.Axundzadə. Tikinti rəisi hələ yazda Qubadan...

ƏKDİRMƏK2 (ID - 12556)

icb. Başqası vasitəsilə ötürmək, başdan eləmək.

ƏKDİRTMƏ (ID - 12557)

“Əkdirtmək” dən f.is.

ƏKDİRTMƏK (ID - 12558)

bax əkdirmək1

ƏKƏ (ID - 12559)

sif Böyük, iri, yekə; əkəc. Əkə adam. Əkə kəl. - Əzizim, əkə dərdim; Yükləyib ləkə dərdim. (Bayatı).

ƏKƏ-BİKƏ (ID - 12560)

sif dan. Yaşlı, təcrübəli, həyat təcrübəsi olan; dünyagörmüş. Əkə-bikə qadın. - [Xumar:] Eh, bilirəm, əkə-bikə arvadlar kimi yenə başlayacaqsan məni danlamağa: - Niyə belə durdun, niyə belə oturdun. İ.Şıxlı.

ƏKƏC (ID - 12561)

sif. və is. Böyük, yekə, iri; yaşlı, təcrübəli. ..Ildırım Ildırımzadə iclasda özünü bir əkəc kimi aparırdı. S.Rəhimov.

ƏKƏC-ƏKƏC (ID - 12562)

zərf Əkəc kimi, böyük, yaşlı, təcrübəli adam kimi. Əkəc-əkəc danışmaq. - Məktəbdə şagirdlərin ümumi yığıncağı olduğu zaman [Aslan] əkəc-əkəc qabağa çıxır, öz sinif yoldaşlarını tərif edirdi. S.Rəhimov.

ƏKƏCLƏNMƏ (ID - 12563)

“Əkəclənmək” dən f.is.

ƏKƏCLƏNMƏK (ID - 12564)

f Yekələnmək, irilənmək, təcrübələnmək, təcrübə qazanmaq.

ƏKƏCLİK (ID - 12565)

is. Böyüklük, yekəlik, irilik; təcrübəlilik.

ƏKƏLİK (ID - 12566)

is. Böyüklük, irilik, yekəlik, əkəclik.

ƏKƏLƏNMƏ (ID - 12567)

“Əkələnmək” dən f.is.

ƏKƏLƏNMƏK (ID - 12568)

b ax əkəclənmək.

ƏKƏNƏCƏK (ID - 12569)

bax əkənək.

ƏKƏNƏK (ID - 12570)

is. Taxıl əkilmiş yer, əkin yeri. Xalqın ümidi artdı hasil üçün; Əkənəklərdə nəfi-kamil üçün. A.Səhhət.

ƏKƏNƏK-BİÇƏNƏK (ID - 12571)

bax əkin-biçin.

ƏKİB-BECƏRMƏ (ID - 12572)

“Əkib-becərmək” dən f.is.

ƏKİB-BECƏRMƏK (ID - 12573)

f Əkib və qulluq edib böyütmək, becərmək, yetişdirmək. ..Ağacların çoxunu [Piri kişi] özü öz əli ilə əkib-becərmişdi. S.S.Axundov. Siz indi gərək elə həvəslə çalışıb, torpağı elə əkibbecərəsiniz ki, qışda heç nədən...

ƏKİB-BİÇMƏ (ID - 12574)

“Əkib-biçmək” dən f.is.

ƏKİB-BİÇMƏK (ID - 12575)

ƏKİLİ (ID - 12576)

sif. Əkilmiş. Bütün bu yerlər əkilidir.

ƏKİLİB-BECƏRİLMƏ (ID - 12577)

“Əkilib-becərilmək” dən f.is.

ƏKİLİB-BECƏRİLMƏK (ID - 12578)

məch. Əkilib və qulluq edilib böyüdülmək, yetişdirilmək, becərilmək.

ƏKİLİB-BİÇİLMƏ (ID - 12579)

“Əkilib-biçilmək” dən f.is.

ƏKİLİB-BİÇİLMƏK (ID - 12580)

məch. Əkilmək, becərilib məhsul götürülmək.

ƏKİLİŞ (ID - 12581)

is. Əkmək işi. Taxıl əkilişi.

ƏKİLMƏ1 (ID - 12582)

“Əkilmək1’dən f.is.

ƏKİLMƏ2# (ID - 12583)

ƏKİLMƏK1 (ID - 12584)

f Hiss etdirmədən çıxıb getmək, gözdən itmək, qaçmaq. Quşlar uçdu, əkildi; Vay, səsləri kəsildi. A.Səhhət. Kərbəlayı Vəli və Hacı Baxşəli bir-birinə acıqlı baxa-baxa çıxırlar. Camaat yavaş-yavaş əkilir. C.Məmmədquluzadə....

ƏKİLMƏK2 (ID - 12585)

“Əkmək’dən məch. Ağac əkilmək. Bütün düz yerlər indi əkilir. Burada buğda əkilmişdir. - Bağban, mənə bar gətir; Əsirgəmə, var gətir; Əkilməmiş ağacdan; Dərilməmiş nar gətir. (Bayatı).

ƏKİLMİŞ (ID - 12586)

f.sif. Sürülərək toxum səpilmiş, yaxud ağac, kol basdırılmış. ..Xudayar bəy zəmilərə cüt göndərib başladı sürdürməyi. Əkilmiş zəmiləri özü öz malı kimi biçirdi.. C.Məmmədquluzadə.

ƏKİMLİ (ID - 12587)

sif. Əkilmək üçün yararlı, əlverişli, bərəkətli, münbit. Əkimli yer.

ƏKİN (ID - 12588)

is. 1. Taxıl, bostan məhsulları və s. əkilmiş yer; zəmi. Əkinlərdə taxıl təzəcə göyərməkdədir. - Bağın, əkinin xeyrini bəylər görəcəkmiş; Toxum əkməyə dehqanları neylərdin, ilahi?! M.Ə.Sabir. Bu əhvalatdan üç gün sonra...

ƏKİNALTI (ID - 12589)

əkinaltı qat - əkilən torpağın əkin altında qalan qatı, layı, təbəqəsi.

Bu səhifə dəfə baxılıb

......
Insert Error: Table './shagird_myusers/spam_checker' is marked as crashed and last (automatic?) repair failed