İzahlı lüğət

ƏLAHİDDƏLİK (ID - 12690)

is. Ayrılıq, xüsusilik.

ƏLAQƏ (ID - 12691)

is. [ər.] 1. Qarşılıqlı münasibət, bir-biri ilə bağlılıq. Sənaye ilə kənd təsərrüfatı arasında əlaqə. Elmlə praktika arasında əlaqə. Ticarət əlaqələri. Beynəlxalq əlaqələrin möhkəmlənməsi. Qohumluq əlaqəsi. // Qarşılıqlı...

ƏLAQƏÇİ (ID - 12692)

is. Qoşun hissələrində əlaqə xidməti görən əsgər və ya zabit.

ƏLAQƏDAR (ID - 12693)

sif [ər. əlaqə və fars ...dar]
Əlaqəsi, münasibəti, bağlılığı olan; bağlı. Dərs ilinin başlanması ilə əlaqədar tədbirlər. Hazırlıq işləri ilə əlaqədar məsələlər.
Yəqin bu məsələ onun dalğınlığı ilə...

ƏLAQƏDARLIQ (ID - 12694)

is. Bağlılıq, asılılıq; qarşılıqlı əlaqə.

ƏLAQƏLƏNDİRİLMƏ (ID - 12695)

“Əlaqələndirilmək” dən f.is.

ƏLAQƏLƏNDİRİLMƏK (ID - 12696)

məch. Bir-biri ilə sıx surətdə bağlanmaq, aralarında əlaqə, rabitə, münasibət, uyğunluq yaradılmaq, əlaqədar edilmək, uzlaşdırılmaq. Bu proqramlar və dərsliklərin bəzisi təcrübə ilə əlaqələndirilmişdir.

ƏLAQƏLƏNDİRMƏ (ID - 12697)

“Əlaqələndirmək” dən f.is.

ƏLAQƏLƏNDİRMƏK (ID - 12698)

f Əlaqədar etmək, bir-biri ilə bağlamaq, aralarında əlaqə, münasibət, rabitə, uyğunluq yaratmaq; uzlaşdırmaq; bir-biri ilə əlaqədar halda göstərmək. Mühazirələrdə gətirilən faktik materialları (bugünkü) həyatla əlaqələndirmək...

ƏLAQƏLƏNMƏ (ID - 12699)

“Əlaqələnmək” dən f.is.

ƏLAQƏLƏNMƏK (ID - 12700)

f Əlaqədar edilmək (olunmaq), uzlaşdırılmaq. Sözlər bir-biri ilə əlaqələnmirdi.

ƏLAQƏLİ (ID - 12701)

sif. 1. Əlaqəsi olan, əlaqədar, bir-biri ilə bağlı, asılı. Əlaqəli məsələlər.
2. Asılı, bir-birindən asılı, bir-birinə tabe. Şöbələr müəssisənin ümumi idarəsi ilə əlaqəlidir.

ƏLAQƏLİLİK (ID - 12702)

is. Bir-biri ilə sıx bağlılıq, bir-birindən asılılıq.

ƏLAQƏSİZ (ID - 12703)

sif. 1. Aralarında əlaqə, rabitə, asılılıq, bağlılıq, münasibət olmayan; rabitəsiz.
Maraq və əlaqə göstərməyən, əhəmiyyət verməyən, fikir verməyən; laqeyd. Məsələyə əlaqəsiz (z.) yanaşmaq.

ƏLAQƏSİZLİK (ID - 12704)

is. Arada əlaqə, rabitə, ünsiyyət, münasibət olmaması; maraqsızlıq. Əlaqəsizlik göstərmək (maraqlanmamaq, maraq göstərməmək).

ƏLALIQ (ID - 12705)

is. Əla şeyin hal və keyfiyyəti; çox yüksəklik. Görməmişsənmi mənim təbimin əlalığını; Çox mənim ilə keçib sübhilə şamın, Yusif! Aşıq Qədir.

ƏLALTI (ID - 12706)

1. sif. və is. Əl altında işləyən, köməkçi işləri görən, köməkçi. Əlaltı fəhlə. Usta əlaltısı. Bənna əlaltısı. - [Səkinə:] ..Aylarla .. buruqda rəhmətlik atasının əlaltısı olub. M.İbrahimov.
zərf Xəlvəti, gizlicə,...

ƏLALTINCA (ID - 12707)

bax əlalt(ın)dan. Sofulu Hacı Ismayıl Nəbinin gəldiyini eşidib əlaltınca pristava xəbər verdi. “Qaçaq Nəbi”.

ƏLALT(IN)DAN (ID - 12708)

ƏLAMAN (ID - 12709)

[ər.] 1. Yardıma, imdada, köməyə çağırış bildirən nida. Əlaman, qurd inəyi dağıtdı! - Nə qəflətdir bu səndə, ey sitəmgər, cövrü zülmündən; Sərasər yer üzünü sövtü sədayi-əlaman tutmuş. Q.Zakir. Arqadaşlar, əlaman,...

ƏLA-MƏRƏKƏ (ID - 12710)

bax əla 1-ci mənada. [Qoltuqçu:] Lap əla-mərəkədir. S.Rəhimov.

ƏLAMƏT (ID - 12711)

is. [ər.] 1. Bir şeyin bilinməsinə, müəyyən edilməsinə vasitə olan nişanə; işarə. Xəstəliyin əlamətləri. Baharın əlamətləri. - Bütün günü Fəxrəddinin xəfiyyələri saray ətrafında gəzib müəyyən əlamətləri daşıyan...

ƏLAMƏTDAR (ID - 12712)

sif. [ər. əlamət və fars. ...dar] Öz əhəmiyyətinə görə görkəmli, çox böyük əhəmiyyəti olan. Əlamətdar tarix. Əlamətdar hadisə. Əlamətdar gün. - [Şamamanın] təbiətindəki yaxşı, əlamətdar keyfiyyətlərin meydana çıxmasına,...

ƏLAMƏTDARLIQ (ID - 12713)

is. Əlamətdar olma, çox əhəmiyyətlilik. Hadisənin əlamətdarlığı.

ƏLAN (ID - 12714)

zərfi [ər.] 1. Bu an, indi, hala. Ürəfa məskəni olan Şirvan; Cühəla xabgahıdır əlan. M.Ə.Sabir. [Şeyx Hadi:] Mən də yoldaşlarımla bir yandan; Hində əzm etmək üzrəyəm əlan. H.Cavid.
2. Hələ də, indiki halda. Əlan buradadır,...

ƏLAVƏ (ID - 12715)

[ər.] 1. sif. Əsas şeyin üstünə artırılan; üstəlik. Əlavə xərc. Əlavə seans. Bu gün iki əlavə dərs oxuduq. Əlavə vaxt vermək lazımdır. - Məncə, bu .. otağa əlavə bir qapı açmaq lazımdır. M.S.Ordubadi. Cavanları tərbiyələndirmək,...

ƏLAVƏSİZ (ID - 12716)

sif Əlavəsi olmayan, əlavə verilməyən. Əlavəsiz məcmuə (qəzet).
ƏL-AYAQ top. Qollar ilə qılçalar birlikdə. Əl-ayağını bağlamaq. Əl-ayağı titrəmək (əsmək). - [Köməkçi dedi:] Səriyin əl-ayağını, sürün onu bəri......

ƏLBAQİ (ID - 12717)

sif. [ər.] Artıq qalan, qalıq. ..Qalan əlbaqiparaların kimlərə paylandığı haqqında hesab verir. M.S.Ordubadi. // is. Qalan pul, pulun verilməyib qalan hissəsi. Pulun əlbaqisi kimdən çatacaq?

ƏLBƏƏL (ID - 12718)

zərf 1. Əldən-ələ, birindənbirisinə. Kitab əlbəəl gəzdi. - Muradım, səninlə verəm əlbəəl; Bu gülşən içində gəzəm əlbəəl. Aşıq Murad.
2. Cəld, tez, əlüstü, dərhal, o saat. Xubların yaxşısı olmaz kəmməhəl;...

ƏLBƏSƏ (ID - 12719)

is. [ər. “əlbisə” - “libas” söz. cəmi] köhn. Libas, paltar. Dərhal dimdik qalxdım. Əlbəsəmi geydim. A.Şaiq. [Kor kişinin] .. əlbəsəsinin tərzi, biçimi avamlığını .. andırırdı. S.Hüseyn.

ƏLBƏSƏLİ (ID - 12720)

sif. köhn. Əlbəsə geymiş, paltarlı, paltar geymiş. Gözəl əlbəsəli adam. Onündən qələbəliyi yarıb keçən arabaları, isti əlbəsəli, şən çöhrəli insanları .. süzdü. A.Şaiq.

ƏLBƏSƏLİK (ID - 12721)

sif. köhn. Əlbəsəyə yararlı, əlbəsə üçün olan; paltarlıq. Əlbəsəlik parça.
Onun içinə oğlan evi bir əlbəsəlik ipək parça, iki imperial və bunun əmsalı bir şey qoyub qaytaracaqlar. R.Əfəndiyev.

ƏLBƏT (ID - 12722)

[ər.] 1. Bax əlbəttə. Əlbətgələcəkdir. Dünyaya gələn əlbət gedər. - Demək olmaz dirilər tək yatıb, əlbət duracaq; Ölülər yatmağıdır, yox buna payan, ölüb... ə! M.Ə.Sabir. □ Əlbət ki - təbii ki, şübhəsiz. Əlbət...

ƏLBƏTTƏ (ID - 12723)

1. zərf Mütləq, hər halda. Əlbəttə gəlməlidir. Getmək əlbəttə lazımdır. Bir belə adamın içində yəqin; Əlbəttə, bədnəzər var, oynamasın. Q.Zakir. [Müsyö Jordan:] Əlbəttə sehrdir, mat qalmalı işdir, bir türfətüleyndə...

ƏLBƏYAXA (ID - 12724)

1. is. Şiddətli dava, vuruşma; mübarizə. [Kərim] bilirdi ki, əlbəyaxa vaxtı dəmadəm yaxınlaşır. S.Rəhimov. Mən bu qara xəyallarla əlbəyaxa ikən, birdən, deyəsən, gözümə bir işıltı dəydi, yox oldu, yenə göründü. M.Rzaquluzadə....

ƏLBİR (ID - 12725)

1. zərf Bir-birinə kömək edərək; bərabər, birgə, birləşərək. Əlbir işləmək. [Altunbay:] Elxan biləgənli, sən Solmazı sevir isən, özündə onu qoruyacaq bir cəsarət duyur isən, and iç, əlbir çalışaq. C.Cabbarlı. [Nəbi:]...

ƏLBİR-DİLBİR (ID - 12726)

bax əlbir. [Nəcmi:] Bu vaxta kimi əlbir-dilbir, asayişlə yaşayan .. bu dinc camaatın arasına nə üçün iğtişaş düşsün? Ə.Əbülhəsən. [Hacı:] Buxaralı Buxaradan, Bağdaddan, Tehrandan - adını müsəlman qoyan gərək əlbir-dilbir...

ƏLBOMBASI (ID - 12727)

is. Əl ilə tullanılıb atılan bomba. Dəstə komandiri hər əsgərə 35 güllə və iki əlbombası payladı. Mir Cəlal.

ƏLBORCU (ID - 12728)

is. Tez ödənilmək şərti ilə verilən, ya alınan azacıq borc pul, yaxud başqa şey. Əlborcu almaq. Mənə on manat əlborcu ver. - ..Yaşıdlarından və yaxın dostlarından biri, bu gün ondan əlborcu qazıma borusu istəməyə gələndə...

ƏLCƏ (ID - 12729)

sif Kiçik, azacıq, bir tikə, əl qədər. Əlcə çörək. Əlcə ət. - Anası bir əlcə əppəyə dönüb yoxa çıxıbdır. S.Rəhimov. Mövqeyə gələn kimi Abbas karandaşla bir əlcə kağıza ərizəsini yazdı, üç nəfərdən zəmanət...

ƏLCƏCİK (ID - 12730)

sif Lap balaca, balaca əl boyda (adətən “bir” sözü ilə). Yun şalına bürünmüş bir əlcəcik çöhrəsində Ağcanın gözləri parlayıb yanırdı. Ə.Əbülhəsən.

ƏLCƏK (ID - 12731)

is. Əli soyuqdan və s.-dən qorumaq üçün barmaqlı, ya barmaqsız əl geyimi. Uzun əlcək. Əlcək toxumaq. Meşin əlcək.
Qadın əlcəkləri. Beşbarmaq əlcək. Təkbarmaq əlcək. Bir corab, bir əlcək, bir isti köynək; Bir də ki yun...

ƏLCƏKTİKƏN, ƏLCƏKTOXUYAN (ID - 12732)

is. Parçadan əlcək tikən, yaxud yundan, iplikdən əlcək toxuyan usta.

ƏLÇATAN (ID - 12733)

sif. 1. Hündür olmayan, əl çata bilən, alçaq. Əlçatan divar. Əlçatan rəf
Uzaq olmayan, yaxın. Əlçatan yer. Əldə edilə bilən, ələ düşə bilən, münasib.

ƏLÇATMAZ (ID - 12734)

sif 1. Hündür, uca, yüksək. Əlçatmaz minarə. Əlçatmaz hasar. // məc. Yetişmək, nail olmaq, əldə etmək mümkün olmayan. [Adilə:] Mən yaxında, əlim altında olan səadətə qovuşmaq istəyirəm, uzaqlara, əlçatmaz səadətlərə doğru...

ƏLÇATMAZLIQ (ID - 12735)

is. Əlçatmaz şeyin halı, vəziyyəti; uzaqlıq, yaxud yüksəklik, hündürlük.

ƏLÇİM, ƏLÇİN (ID - 12736)

is. Bir dəfədə əldə tutulub cəhrədə ip halına gətirilə bilən qədər (yun). O arvad gündə yüz əlçim yun əyirir. [Tapdıq] ..gah yun darağının qoynuna yığılmış əlçimlərə, hərdənbir də cəhrənin tağalağına çox diqqətlə...

ƏLDARAGI (ID - 12737)

is. Yun daramaq üçün taxta altlığa bənd edilmiş, ucu şiş məftillərdən ibarət alət; daraq.

ƏLDƏBİR (ID - 12738)

sif məh. Birinci növbədə nəzərə alınmalı olan; vacib, lazım.

ƏLDƏKİ (ID - 12739)

sif Əldə olan, ortada olan, mövcud olan, nağd. Əldəki vəsaitdən lazımınca istifadə etməli.

Bu səhifə dəfə baxılıb

......
Insert Error: Table './shagird_myusers/spam_checker' is marked as crashed and last (automatic?) repair failed