İzahlı lüğət
ƏCƏLƏLİ (ID - 12290) sif. Tələsik, təcili, təxirəsalınmaz. [Xortdan:] Yox, bir belə müddət gözləməyi mən bacarmayacağam. Işim əcələlidir. Ə.Haqverdiyev.
|
ƏCƏLMAYALLAQ (ID - 12291)bax əcəlmüəlləq.
|
ƏCƏLMÜƏLLƏQ (ID - 12292)is. [ər.] dan. Gözlənilməyən, təbii olmayan ölüm.
|
ƏCƏLSİZ (ID - 12293)zərfi Əcəli çatmadan, vaxtsız, vaxtı çatmadan. [Rəsul:] Budur, bu gün dörd cavan əcəlsiz dünyadan getdi. Ə.Haqverdiyev. Əcəlsiz öldürür məni firqətin; Əyibdir qəddimi dərdin, möhnətin. Aşıq Şəmşir.
|
ƏCƏM (ID - 12294)is. [ər.] 1. köhn. Keçmişdə ərəb olmayan xalqlara və onların nümayəndələrinə, xüsusən, iranlılara, İran əhalisindən olan adamlara verilən ad. Məndən salam olsun əcəm oğluna; Meydana girəndə meydan mənimdir. “Koroğlu”....
|
ƏCƏMİ (ID - 12295) sif [ər.] köhn. 1. Qeyri-ərəb qövm və tayfalardan birinə mənsub olan, ərəb olmayan.
İranlı, fars. məc. Yad, özgə, yabançı. |
ƏCƏR (ID - 12296)is. Təzəlik, işlənməmiş olma. Vurtut ikicə ilin gəlini olan, gəlinlik paltarının əcəri solmayan Keysubəyimin nisgili ürəyində, arzusu gözündə qalmışdı. Ə.Vəliyev.
|
ƏCƏRİ (ID - 12297) sif. Təzə, qədtəzə, heç geyilməmiş, işlənməmiş. Əcəri don. Əcəri yorğanüzü. - Zeynəbin bu saat dörd-beş dəst əcəri paltarı boxçadadı. C.Məmmədquluzadə.
|
ƏCƏRLİ (ID - 12298)bax əcəri. Əcərli paltar. Əcərli xalça. - Mən də o mülahizədəyəm, Zəriş! - deyə Müqim bəy birdən pristavlıq paltarının ən əcərlisini geyməyə, tərləyətərləyə ora-burasını dartışdırmağa başladı. S.Rəhimov. [Əmir:]...
|
ƏCİB(Ə) (ID - 12299) [ər.] bax əcaib.
|
ƏCİNNƏ (ID - 12300)is. [ər.] din. köhn. Cin. Əcinnə padşahı (nağıllarda). - Əhmədi-Çekkaş durub gəldi evə. Çağırıb əcinnələri, əmr elədi. (Nağıl). [Nəcəf:] Nə sirr olacaq? Tovuz dərəsi əcinnə yeridir: şəyatin yığnağına rast gəlibsiniz....
|
ƏCLAF (ID - 12301) sif. [ər.] Alçaq, rəzil. [Bəhram:] O vaxt bizim nahiyənin pristavı Navedski adında çox rəhmsiz və əclafı bir adam idi. Ə.Vəliyev. // İs. mənasında. Ağa, Təbrizdə 5-10 nəfər əclafı ilə bacarmaq olmur. M.S.Ordubadi.
|
ƏCLAFLIQ (ID - 12302) |
ƏCNƏBİ (ID - 12303)[ər.] 1. sif. Başqa xalqa, millətə mənsub olan; xarici. Əcnəbi mallar. Əcnəbi dillər. Əcnəbi ölkələr. - Həmədan yenə də əcnəbi casuslarının yuvasına çevrilmişdi. M.S.Ordubadi.
2. is. Başqa ölkənin vətəndaşı, təbəəsi;... |
ƏCR (ID - 12304)is. [ər.] köhn. Bir iş müqabilində verilən əvəz; qarşılıq. Öz adətin ilə nalə eylə; Əcrini mənə həvalə eylə. Füzuli. [Səlim bəy:] Bu qədər xalqın duası sizin əcrinizdir. M.F.Axundzadə. Güman etməyin ki, Şeyx Şəban əzan...
|
ƏCUZƏ (ID - 12305)is. [ər.] Pisxasiyyətli və bədləkər arvad.
|
ƏCZ (ID - 12306)is. [ər.] klas. Acizlik, iqtidarsızlıq. Əcz ilə dedi ki: “Ey xudavənd; Şahənşəhiadilü xirədmənd!” Füzuli. [İblis Arifə:] ..Əzizim, çocuq olma! Arif! Mana bax, əczi burax, hissə qapılma. H.Cavid. ..Sitarə Mənsurun əlini əcz...
|
ƏCZA (ID - 12307)is. [ər. “cüz” söz. cəmi] 1. klas. Bir şeyin tərkibini təşkil edən xırda hissəciklər; cüzlər. Yandırıb əczayi-tərkibim, külüm versən yelə; Yox yolundan dönməyim, varım sənindir, cüzvü kül. Füzuli. [Molla İbrahimxəlil:]...
|
ƏCZAÇI (ID - 12308)is. Aptekdə dərman hazırlayan mütəxəssis; farmasevt. Fakültə xüsusi şöbələrdə diş həkimləri və əczaçılar da hazırlayır. M.Topçubaşov. Əczaçı, məlumdur ki, dəva satır; Xanəndə oxuyur, xoş səda satır; Nəfəs almaq üçün...
|
ƏCZAÇILIQ (ID - 12309)is. Dərman hazırlamaq, hazırlanan dərmanları yoxlamaq, saxlamaq və buraxmaq haqqındakı tətbiqi fənlərin məcmusu; dava-dərman hazırlama sənəti. Əczaçılıq texnikumu. Əczaçılıq məhsulları.
|
ƏCZAXANA (ID - 12310)[ər. əcza və fars. ...xanə] köhn. Əczaçı dükanı, dərman satılan yer, aptek. Kiçik oğlu mühəndis böyük qardaşının əmrlərinə itaət edirdi: əczaxanaya getmək, həkim yanına yüyürmək, kətan islatmaq və sairə. Ə.Haqverdiyev....
|
ƏDA1 (ID - 12311) is. [ər.] 1. Tərz, tövr, üslub. Bu nə ədadır? - [Hacı Əhməd:] [Almaza] Sən ki bu yol ilə, bu əda ilə bizə yaxın gəldin, biz kəndlilərin bütün malımız, canımız, hər bir şeyimiz sənə qurbandır. C.Cabbarlı. Usta bunu elə...
|
ƏDA2 (ID - 12312) [ər.]: əda etmək - 1) vermək,
ödəmək, ödəyib qurtarmaq. [Nəcəf bəy:] Əgər vədə tamamında borcumu əda etməsəm, girovdan məyusam. Ə.Haqverdiyev; yerinə yetirmək. [Ağa Salman:] Gedim, sərbazları görüm, əhvalatı xəbər... |
ƏDABAZ (ID - 12313)is. [ər. əda və fars. ...baz] Ədabazlıq edən, ədabazlıq etməyi sevən adam. Ədabazın birisi, bəs niyə belə qaçırsan? Dur görək, nə var, nə yox. M.S.Ordubadi. // Sif. mənasında. Ədabaz adam. Ədabaz qız.
|
ƏDABAZCASINA (ID - 12314) sif. və zərf Ədabaz kimi, ədabaza xas olan bir tərzdə. Ədabazcasına gülüş. Ədabazcasına hərəkət. Ədabazcasına yerimək.
|
ƏDABAZLIQ (ID - 12315)is. Ədalı hərəkətlər, sadəlikdən, təbiilikdən məhrum hərəkətlər; özünü qeyri-təbii, qeyri-sadə aparma. Ədabazlıq etmək. - Cabbarın şit hərəkətlərlə, ədabazlıqla işi olmazdı. İ.Əfəndiyev. Ancaq bunların heç biri ədabazlığından,...
|
ƏDALƏT (ID - 12316)is. [ər. ] 1. Haqq və düzgünlük prinsiplərinə riayət. Ədalətə riayət etmək. İctimai ədalət. Ədalət hissini itirmək. Ədaləti bərpa etmək. - [Pişxidmət:] Haqq və ədalətmi? ..O bir quş olsa, şahın sarayında yapamaz yuva. H.Cavid....
|
ƏDALƏTXANA (ID - 12317)is. [ər. ədalət və fars. ...xanə] köhn. Ədalətlə işə baxan məhkəmə, divanxana.
|
ƏDALƏTLİ (ID - 12318)sif Ədalətlə, vicdanla hərəkət edən, həqiqətə, insafa, vicdana uyğun olaraq hərəkət edən. Ədalətli hakim. Ədalətli müdir. // Ədalətə, həqiqətə, insafa əsaslanan. Ədalətli məhkəmə. Ədalətli hərəkət. Ədalətli qanunlar....
|
ƏDALƏTLİLİK (ID - 12319)is. Ədalətli olma, işə qərəzsiz, vicdanla, ədalətlə yanaşma; ədalət. Məhkəmənin əsas xüsusiyyəti ədalətlilikdədir.
|
ƏDALƏTPƏRVƏR (ID - 12320)sif [ər. ədalət və fars. ...pərvər] Ədalət sevən, ədalətə riayət edən, ədalətli. Ədalətpərvər adam.
|
ƏDALƏTPƏRVƏRLİK (ID - 12321)is. Ədalətpərvər adamın keyfiyyəti. Ədalətpərvərlik göstərmək. Ədalətpərvərlik yaxşı sifətdir.
|
ƏDALƏTSİZ (ID - 12322)sif Ədalətə, haqq və insafa riayət etməyən, ədalət hissini itirmiş, insafsız. Ədalətsiz hökmdar. - Küçəyə atdın ədalətsiz ata, qansız ata! Məni təhrik eləmə alverə, vicdansız ata! Ə.Vahid. // Ədalətə, haqq və insafa müğayir...
|
ƏDALƏTSİZLİK (ID - 12323)is. Ədalətə, haqq və insafa müğayir hərəkət. Burjua məhkəməsinin ədalətsizliyi. - Bu hürriyyət əsrində [XX əsrdə] belə ədalətsizliyə [zülmə və təcavüzə] baxdıqda ürəyimiz qan ilə dolur.. F.Köçərli. Zənnimcə, xilqətdən...
|
ƏDALI (ID - 12324)sif 1. Ədası olan, ədabaz. Ədalı adam. // Əda ilə dolu, sadəlikdən, adilikdən məhrum. Ədalı hərəkət. // Mütəkəbbir. Sarayda hökm edir ədalı bir xan; Qan, qarğış tökülür qaşqabağından. S.Vurğun.
2. İşvəli, işvəkar,... |
ƏDALILIQ (ID - 12325)is. Ədalı olma.
|
ƏDASIZ (ID - 12326)sif 1. Heç bir ədası olmayan, özünü sadə aparan. Ədasız adam.
2. Nazsız, işvəsiz, sadə. Ədasız qız. - Yoxsa dilbərim deyilmiş ədasız; Pək nazlıdır, amma deyil vəfasız. H.Cavid. |
ƏDASIZLIQ (ID - 12327)is. Ədasız adamın xassəsi; sadəlik.
|
ƏDAT (ID - 12328)is. [ər.] 1. qram. Müstəqil mənası olmayan, lakin cümlədə müxtəlif məna çalarları əmələ gətirən söz, hissəcik.
köhn. Alət, avadanlıq, ləvazimat. |
ƏDAVƏT (ID - 12329)is. [ər.] Ürəkdə saxlanılan düşmənçilik hissi, kin, küdurət, qərəz, birinə qarşı qəzəb hissi. ..Bəy bir məclisdə danışdı ki, Mirzə Möhsünlə mənim bir ədavətim yoxdur. Qantəmir. □ Ədavət bəsləmək kin bəsləmək,...
|
ƏDAVƏTLİ (ID - 12330)sif. Ədavəti olan, ürəyində ədavət bəsləyən, kin bəsləyən, düşmənçilik edən, düşməncəsinə münasibət bəsləyən; düşmən. Görün heç biz ədavətli.. adamlara bənzəyirikmi? M.İbrahimov.
|
ƏDAVƏTLİLİK (ID - 12331)is. Düşmənçilik, kinlilik.
|
ƏDAVƏTSİZ (ID - 12332)sif. Heç bir kini, ədavəti olmayan; kinsiz.
|
ƏDD (ID - 12333)[ər.]: ədd etmək köhn. - saymaq, hesab etmək. Hər yetən kəndin mühərrir ədd edib min sözyazır. M.Ə.Sabir. [Rza bəy:] ..Bu mübhəm sükutunuzu kəndim üçün böyük bir həqarət ədd edəcəyəm. Ü.Hacıbəyov. Hətta Fərhad oxumuş...
|
ƏDƏ (ID - 12334)bax adə. Ədə, Eyvaz, bərigəl, müştəri gəlib. “Koroğlu”. Ədə, Həsənəli, naxır gəlir, qaç, tövlənin qapısını aç. C.Məmmədquluzadə. [Əsgər:] Dedim, yəqin ki mənimlə düşməndir, o saat piştovu belimdən çıxartdım,...
|
ƏDƏB (ID - 12335)is. [ər.] Əxlaq qaydalarına riayət, əxlaq və hərəkətdə, danışıqda nəzakət, incəlik; tərbiyə. Ədəb qaydaları. - Ədəbi kimdən öyrəndin? - Biədəbdən. (Ata. sözü). Ədəbdən, elmdən gər feyzyab olsa əvamünnas; Düşər...
|
ƏDƏB-ƏRKAN (ID - 12336) is. [ər.] Ədəb, tərbiyə, əxlaq, nəzakət qaydaları. Ədəb-ərkan gözləmək. - Ədəb-ərkan nədir, yaxşı anlasın; Mənəm deyib, çox havadan getməsin. Aşıq Rəcəb. [Həsən:] Hər adamın yerini bilirsən, ədəb-ərkanla (z.) da...
|
ƏDƏB-ƏRKANLI (ID - 12337) sif. Ədəbli, tərbiyəli, nəzakətli. Gərək bir azca həlim, ədəb-ərkanlı olsun; Bir az arlı, namuslu, bir az vicdanlı olsun. X.Rza.
|
ƏDƏBİ (ID - 12338)sif. [ər.] Ədəbiyyata aid olan. Ədəbi əsər. Ədəbi cərəyan. Ədəbi irs. Ədəbi müşavirə. Ədəbi müsabiqə. - Əlbəttə, ədəbi ənənənin mütərəqqi məziyyətlərini yaşatmaq gərəkdir və zəruridir. S.Rəhimov. Ədəbi əsər...
|
ƏDƏBİLƏŞDİRİLMƏ (ID - 12339)“Ədəbiləşdirilmək” dən f.is.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb
Ofis Proqramları üzrə kurslar
Tam məlumat...
Tibb bacısı kursu
Tam məlumat...
Rəsm kursu (kursda / online)
Tam məlumat...
......