ƏKİN-BİÇİN (ID - 12590) is. Əkinçilik; əkinçilik işi, tarlaçılıq. Əkin-biçin vaxtı. Əkin-biçin başlandı. - Iskəndər səbir edib yarım ilə qədər gözlədi. Canına qulluq eləyib əkinə-biçinə getdi. M.Hüseyn. Qafar.. kəndə gedər, əkinibiçini yığışdırmaq...
|
ƏKİNÇİ (ID - 12591)is. Əkin əkib biçməklə (əkinçiliklə) məşğul olan adam; cütçü. Əkinçi yağış istər, yolçu quraqlıq. (Ata. sözü). Bir əkinçi gedirdi məstanə; Yolda ol rast gəldi bir xanə. S.Ə.Şirvani. Fərmanın atası Qara kişi yaxşı...
|
ƏKİNÇİLİK (ID - 12592)is. 1. Əkin əkib biçmə işi; ziraət. Qabaqcıl əkinçilik üsulları. - [Bəxtiyarın] .. kəndin yeni təşkil edilən əkinçilik maşınları şirkətinə üzv olmaqla çöldə bir qədər dəmyə əkini vardı. S.Hüseyn. Bakının ətrafında...
|
ƏKİNƏBAXAN (ID - 12593)is. Əkin qoruqçusu.
|
ƏKİNƏCƏK (ID - 12594)b ax əkənək.
|
ƏKİN-ƏKİNƏCƏK (ID - 12595) bax əkin 1-ci mənada. [Birinci kəndli:] Doğrusu, əkinəkinəcəyimiz yanırdı, camaatdan üç-dörd vəkil seçib göndərdik mirabın yanına. Ə.Haqverdiyev.
|
ƏKİNQABAĞI (ID - 12596)sif. Əkməkdən qabaq olan, səpinə hazırlıqla əlaqədar olan. Torpağın əkinqabağı suvarılması. Əkinqabağı becərmə.
|
ƏKİNLİK (ID - 12597)is. Əkin yeri, taxıl yeri. Kənddən azca o yanda əkinliklər var.
|
ƏKİN-SƏPİN (ID - 12598) is. Taxıl əkmə işləri. Əkinsəpin üçün qarşıda çox az vaxt qalırdı. İ.Şıxlı.
|
ƏKİN-TİKİN (ID - 12599) top. dan. Əkin, əkin yeri; həyətyanı təsərrüfat. Onun əkin-tikini vardır. - Əkinə-tikinə, ya şəhərə gedən sübhdən gedib. Mir Cəlal.
|
ƏKİŞ (ID - 12600)is. Əkmə işi və tərzi.
|
ƏKİZ (ID - 12601)1. sif. Anadan cüt olan, cüt doğulan. Əkiz uşaqlar. Əkiz (z.) doğmaq. Çobanlar bəzən qucaqlarındakı əkiz quzunu soyuqdan qorumaq üçün ərklə Səfər kişinin mənzilinə girirlər. Mir Cəlal.
2. is. Əkiz doğulmuş uşaqlardan... |
ƏKİZLİK (ID - 12602)is. Əkiz olma halı. Əkizlik iki adamın bir-birinə oxşamasını tələb etmir.
|
ƏKİZTAY(I) (ID - 12603) bax əkiz 2-ci mənada. [Pəri nənə:] [Hümmətin] bir böyük külfəti vardı. Südəcər, əkiztay, cin çolpası kimi zılğazılğa bir-birinə qarışmışdı. S.Rəhimov.
|
ƏKİZTAYLI (ID - 12604)bax əkiztay(ı). Hündür, alçaq deyil, orta boyludur; Deyəsən, mənimlə əkiztaylıdır. Molla Cümə.
|
ƏKKAS (ID - 12605)is. [ər.] köhn. Fotoqrafın köhnə adı.
|
ƏKKASXANA (ID - 12606)is. [ər. əkkas və fars. ...xanə] köhn. Fotoqrafıyanın köhnə adı.
|
ƏKLİL (ID - 12607)is. [ər.] Çiçəklərdən və ya yarpaqlardan dairə və ya tac şəklində hörülmüş bəzək; çələng. Canlı çiçəklərdən düzəldilmiş əklil. - İrəlidə Azərbaycan aktyorları əklil aparır, bunların ardınca teatrın Şərq orkestri...
|
ƏKMƏ (ID - 12608)1. “Əkmək1’dən f.is. Şitil əkmə.
sif Əkilmiş, əkilən. Əkmə ot. |
ƏKMƏK1 (ID - 12609) f. 1. Sürülmüş yerə toxum atmaq, toxum səpmək. Nə əkərsən, onu biçərsən. (Ata. sözü). [Əyyar:] Onlar səndən də güclüdür; Əkin əkir, naxır güdür.. A.Şaiq. [Haşım] əkirdi, biçirdi və hər bir ağır zəhmətlərə qatlaşırdı....
|
ƏKMƏK2 (ID - 12610) is. Çörək. [Üçüncü satıcı:] Qızarmış tazə əkmək, tazə qaymaq; Çapuq gəl, durma gəl, fürsətdir ancaq. H.Cavid. Qaldı əynimdə əski bir köynək; Tapmadım gündə biryavan əkmək. M.S.Ordubadi. Əkməyi çox, dərdi yox; Sən...
|
ƏKMƏK3 (ID - 12611) f. Hiylə və tədbirlə yola salmaq, yanından uzaqlaşdırmaq, rədd etmək, başdan eləmək. Hərif qonağını, deyəsən, əkdi. - Bəyin fikrinə gəldi ki, aşnam məni əkmək istəyir. Mir Cəlal. O: - Evə get, - deyə, Nuşunu əkdikdən...
|
ƏKNAF (ID - 12612)is. [ər.] köhn. Ətraf, tərəf, cəhət, ətrafdakı yerlər. Çox çəkmədi ki, ətraf və əknafda aclıq başladı. S.S.Axundov.
|
ƏKRƏM (ID - 12613)sif [ər.] klas. Kəramətli, comərd, alicənab.
|
ƏKS (ID - 12614)[ər.] 1. is. Bir şeyin işıq şüalarının sınması nəticəsində hamar, parlaq səth, güzgü, su və s. üzərində görünən şəkli, surəti. Aynada öz əksini görmək. Suda öz əksini görmək. Dəniz üzərində ulduzların əksi görünürdü....
|
ƏKS-CƏRƏYAN (ID - 12615) is. [ər.] xüs. Cərəyanın əksinə olan cərəyan.
|
ƏKSETDİRİCİ (ID - 12616)1. is. xüs. İşıq və ya istilik şüalarını, elektromaqnit dalğalarını əks etdirmək üçün cihaz. Avtomatın fənərinin əksetdiricisi.
2. sif. Əks etdirən, əks etdirmək üçün olan. Əksetdirici alət. Əksetdirici aynalar. |
ƏKSETMƏ (ID - 12617)is. xüs. Səs, işıq və s.-nin bir yerə dəyib geri qayıtması; inikas.
|
ƏKS-ƏMƏL (ID - 12618) is. [ər.] xüs. Görülən işin əksi, ziddi.
|
ƏKSƏR (ID - 12619) sif [ər.] Ən çox, lap çox, həddən ziyadə, ümumiyyətlə. Əksər hallarda (çox hallarda). - Gərçi var iş qanan kişi tək-tək; Əksəri-xalq əvamdır, bişək. S.Ə.Şirvani. Əksər ovqat avam yaxşıya deyir pis, pisə deyiryaxşı. C.Məmmədquluzadə....
|
ƏKSƏRƏN (ID - 12620)zərfi [ər.] Çox vaxt, çox zaman, çox hallarda. Əksərən onu axşamlar görmək olur. - Cəmilə Arzu qızı əksərən atasının öhdəsinə buraxırdı. S.Rəhimov. // Əksəriyyəti, çoxu. Əksərən uzunboğaz çəkmə, qalife şalvar və...
|
ƏKSƏRİYYƏT (ID - 12621)is. [ər.] Çoxluq, ən böyük hissə. Böyük əksəriyyət. Camaatın əksəriyyəti. Əksəriyyət etibarilə. Adamların əksəriyyəti bu cür geyinir. Səsvermədə əksəriyyət iştirak edirdi. - [M.Qorkinin] əsərlərinin əksəriyyəti isə...
|
ƏKS-HƏMLƏ (ID - 12622) [ər.] bax əks-hücum.
|
ƏKS-HÜCUM (ID - 12623) is. [ər.] hərb. Hücuma qarşı olan hücum, hücum edən düşmənə qarşı hücum. Ani əks-hücum. Əks-hücuma keçmək. Düşmənin əks-hücumu nəticəsiz qaldı.
Bölük əks-hücuma keçdi. İ.Əfəndiyev. Hə, Tapdıq, bu da əks-hücuma... |
ƏKS-İDDİA (ID - 12624) is. [ər.] hüq. İddiaya qarşı irəli sürülən iddia.
|
ƏKSİK (ID - 12625)b a x əskik. Əksik olmaz Koroğlunun qovğası; Düşər paşalarla cəngi, davası. “Koroğlu”. Şirvanda olan handa bir əksik gözəlin; Bir qəmzəsi yüz huriyü qılmanə dəyər. S.Ə.Şirvani.
|
ƏKSİNƏ (ID - 12626)zərf. 1. Tərsinə, ziddinə. Əksinə hərəkət etmək. Bəzən əksinə olur. - ..Gün dağlara düşəndə, günün şəfəqi dağların gah bu tərəfini şölələndirib o tərəfinə qara kölgə salır, gah da əksinə. C.Məmmədquluzadə. Vəziyyəti...
|
ƏKSİNQİLAB (ID - 12627)is. [ər.] Öz hakimiyyətlərini saxlamaq, inqilabdan əvvəlki üsul və qaydaları bərpa etmək üçün istismarçı siniflərin inqilaba qarşı mübarizəsi. Əksinqilabla mübariz. Əksinqilab qüvvələrini darmadağın etmək.
|
ƏKSİNQİLABÇI (ID - 12628)1. sif. Əksinqilaba xidmət edən, əksinqilab tərəfdarı. Əksinqilabçı partiyalar. Əksinqilabçı dəstələr. Əksinqilabçı təşkilatlar.
is. Əksinqilabda iştirak edən, əksinqilaba tərəfdar olan adam, əksinqilab iştirakçısı.... |
ƏKSİNQİLABÇILIQ (ID - 12629)is. Əksinqilabçı mahiyyətdə olma, əksinqilaba xidmət etmə.
|
ƏKSİNQİLABİ (ID - 12630)sif. İnqilab əleyhinə yönəldilmiş, ona zidd, düşmən olan; əksinqilabçı. Əksinqilabi çıxışlar. Əksinqilabi cinayət. Əksinqilabi qiyam hazırlamaq.
|
ƏKS-İSTİQAMƏT (ID - 12631) is. [ər.] xüs. Hər hansı bir istiqamətin əksi, ziddi. Əks-istiqamətdə hərəkət etmək. Əks-istiqamətə yönəltmək.
|
ƏKS-KƏŞFİYYAT (ID - 12632) is. [ər.] Düşmən agenturasına qarşı durmaq, casusluq, təxribatçılıq və s. ilə mübarizə aparmaq üçün təşkilat. ..Alman və osmanlı əks-kəşfiyyatı da ciddi surətdə işləyir və Cənubi Azərbaycanın hər tərəfində hörümçək...
|
ƏKS-KƏŞFİYYATÇI (ID - 12633)is. Düşmən agenturasına qarşı mübarizə aparan kəşfiyyatçı.
|
ƏKSLİK (ID - 12634)is. 1. Əks şeyin halı.
Ziddiyyət, uyğunsuzluq, məntiqsizlik. Fikirlər arasında əkslik. fəls. Aralarında ziddiyyət olan əşya, hadisə, ya proseslərdən hər biri. Əksliklərin vəhdəti və mübarizəsi. Inkişaf əksliklərin... |
ƏKS-MANEVR (ID - 12635) is. [ər. əks və fr. maneoeuvre] hərb. Düşmənin manevrinə qarşı manevr.
|
ƏKS-SƏDA (ID - 12636) is. [ər.] 1. Qayalara, bina tağlarına və s.-yə toxunandan sonra təkrar qayıdan və eşidilən səs. Musiqinin əkssədası. Uğultunun əks-sədası. - Dağa dersəm, eşidir, sonra verir əks-səda; Daşa dönmüşlərə əks eyləmədi fəryadım....
|
ƏKS-TƏDBİR (ID - 12637) is. [ər.] Bir tədbirə qarşı görülən tədbir.
|
ƏKS-TƏKLİF (ID - 12638) is. [ər.] Təklifə qarşı təklif.
|
ƏKS-TƏSİR (ID - 12639) is. [ər.] Təsirə əks olan təsir. Təsir əks-təsirə bərabərdir.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb