ƏHƏNGLİ (ID - 12490)sif 1. İçərisində, tərkibində əhəng olan, əhənglə qatışıq. Əhəngli kükürd. Əhəngli sular. Əhəngli gübrələr. Əhənglə ağardılmış. Əhəngli divarda taxtabiti az olar. - Faraların işığı artırmanın əhəngli divarını...
|
ƏHƏNGO (ID - 12491)is. məh. Əhəngli su.
|
ƏHƏNGSATAN (ID - 12492)is. Əhəng satmaqla məşğul olan adam; əhəngçi.
|
ƏHƏNGSƏPƏN (ID - 12493)is. xüs. Qumun və s.-nin üstünə əhəng səpmək üçün inşaat işlərində işlədilən maşın və s. qurğu.
|
ƏHƏNGSÖNDÜRƏN (ID - 12494)sif xüs. Əhəng hazırlanması işlərində işlədilən maşın və s. qurğu.
|
ƏHƏNGYANDIRAN (ID - 12495)is. Əhəng hazırlayan usta; əhəngçi.
|
ƏHKAM (ID - 12496)is. [ər. “hökm” söz. cəmi]. 1. Hər hansı bir dini təlimin, yaxud nəzəriyyənin rəddolunmaz və mütləq yerinə yetirilməli olan əsas və dəyişməz müddəaları, qanunları. Roma hüququ əhkamları. Dini əhkamlar. - Əhkami-şərə...
|
ƏHKAMCASINA (ID - 12497)zərf. Əhkam kimi, əhkam şəklində, qeyri-tənqidi; sübutsuz-dəlilsiz, qəti olaraq.
|
ƏHKAMÇI (ID - 12498)is. Hər şeyi əhkam kimi qəbul edən və başqalarına da qəbul etdirməyə çalışan adam; əhkamçılıq tərəfdarı.
|
ƏHKAMÇILIQ (ID - 12499)is. kit. Hər şeyi əhkam kimi qeyri-tənqidi qəbul etmə; yalnız quru əhkamlara əsaslanan qeyri-tənqidi təfəkkür.
|
ƏHKAMLAŞDIRILMA (ID - 12500)“Əhkamlaşdırılmaq” dan f.is.
|
ƏHKAMLAŞDIRILMAQ (ID - 12501)məch. Əhkam halına salınmaq.
|
ƏHKAMLAŞDIRMA (ID - 12502)“Əhkamlaşdırmaq” dan f.is.
|
ƏHKAMLAŞDIRMAQ (ID - 12503)f Əhkam halına salmaq.
|
ƏHL (ID - 12504)is. [ər.] 1. köhn. Yiyə, malik, sahib (bu mənada adətən tərkibdə işlənir; məs.: sərvət əhli, dərd əhli. Vidadi, xəstəyəm, günlər sanaram; Dərd əhliyəm, qəm hərfini qanaram. M.V.Vidadi. Qüvvətli təbiət də bizə baş əyir...
|
ƏHLİ (ID - 12505)sif [ər.] 1. Əhliləşdirilmiş, ələ öyrədilmiş; əhliləşmiş, ələ öyrənmiş. [Qəhrəman:] Bununla belə [fil] özü çox həlim və yumşaq heyvandır. Bunu tutub əhli heyvan edirlər. “Məktəb”.
2. Görmüş, keçirmiş, yaxşı-pis... |
ƏHLİ-XİBRƏ (ID - 12506) is. [ər.] hüq. bax ekspertiza. Bir şəxsin anlaqsız olmasını, yəni məsuliyyətə qabil olmamasını müəyyən etmək üçün mütləq həmin şəxs tibbi əhli-xibrəyə göndərilməlidir. V.Qəhrəmanov.
|
ƏHLİLƏNMƏ (ID - 12507)“Əhlilənmək” dən f.is.
|
ƏHLİLƏNMƏK (ID - 12508)b ax əhliləşmək.
|
ƏHLİLƏŞDİRİLMƏ (ID - 12509)“Əhliləşdirilmək” dən f.is. Vəhşi heyvanların əhliləşdirilməsi.
Camışların əhliləşdirilməsinə çox qədim zamanlarda Asiyada başlanmışdır. A.Ağabəyli. |
ƏHLİLƏŞDİRİLMƏK (ID - 12510)məch. Əhli edilmək, ələ öyrədilmək. Tülkü balası əhliləşdirilmişdir.
|
ƏHLİLƏŞDİRİLMİŞ (ID - 12511)f.sif. Əhli edilmiş, ələ öyrədilmiş. Əhliləşdirilmiş ayı. Əhliləşdirilmiş heyvan.
|
ƏHLİLƏŞDİRMƏ (ID - 12512)“Əhliləşdirmək” dən f.is.
|
ƏHLİLƏŞDİRMƏK (ID - 12513)f 1. Vəhşi heyvanı əhli etmək, ələ öyrətmək. Bu gün bizə xidmət edən bütün heyvanları insanlar əhliləş dirmişlər. - İnsan öz arzusuna müvafiq olaraq vəhşi çəki balığının təbiətini dəyişdirmiş və onu əhliləşdirmişdir....
|
ƏHLİLƏŞMƏ (ID - 12514)“Əhliləşmək” dən f.is. Əhliləşmə təsiri ilə heyvanlarda bir sıra dəyişikliklər əmələ gəlmişdir. “Ümumi zootexniya”.
|
ƏHLİLƏŞMƏK (ID - 12515)f. 1. Əhli olmaq, ələ öyrəşmək (vəhşi heyvan haqqında).
2. məc. zar. Adamlara uyuşmaq, alışmaq; adamlarla ünsiyyət, ülfət etməyə öyrəşmək; cəmiyyətdə özünü aparmağa alışmaq. |
ƏHLİLƏŞMİŞ (ID - 12516)f.sif.. Əhli olmuş, ələ öyrəşmiş. Əhliləşmiş dəvə.
|
ƏHLİ-SƏLİB (ID - 12517) is. [ər.] tar. XI-XIII əsrlərdə Qərbi Avropa feodallarının, katolik kilsəsinin təşəbbüsü və təhriki ilə müqəddəs torpağı, yəni Fələstini müsəlmanların əlindən qurtarmaq bəhanəsi ilə Yaxın Şərq ölkələrinə etdikləri...
|
ƏHLİYYƏT (ID - 12518)is. [ər.] 1. Ləyaqət, iqtidar, etibarlılıq, səlahiyyət. Əhliyyəti çatmır. Bu işdə onun əhliyyəti var.
2. Əhli etmə, ələ öyrətmə. Buna görə də onları bir ev quşu kimi əhliyyətə almağı və həyata öyrətməyi bacarmalıyıq.... |
ƏHMƏDİ-BİQƏM (ID - 12519) is. dan. Qəmsiz, dərdsiz, qayğısız adam. Əhmədi-biqəmin biridir.
Ancaq qızın bu qədər Əhmədi-biqəm olması, tənbəllik etməsi, qəsdən özünü işə verməməsi onu təbdən çıxartmışdı. Ə.Vəliyev. Bu dəllalların içində... |
ƏHMƏQ (ID - 12520)[ər.] bax axmaq. Əlhəq, münəccimbaşı dəxi, görünür ki, əhməq imiş. M.F.Axundzadə. Gücümü mən bilə-bilə nahaq; Şirə qıldım hücum, mən əhməq. Səhhət. Ağzını, az qaldı ki, dartıb cıraydım əhməqin! Yumruğumla qol-qabırğasın...
|
ƏHMƏR (ID - 12521) sif. [ər.] klas. Qırmızı. Hanı o sən görən əhmər yanaqlar; Müsəlsəl keysular, nəsrin buxaqlar. Q.Zakir. Rəngi-ruyi qızılgüldən əhmərdir; Əl-ayağı, sanasan ki, mərmərdir. Aşıq Ariz. Bəzənirsiz al qumaşa; Əhmər, yaqut,...
|
ƏHRAM (ID - 12522)is. [ər.] 1. İndi piramida adlanan həndəsi cismin köhnə terminologiyadakı adı.
Qədim Misir fironlarımn mumiyalanmış cənazələrinin saxlandığı, alt tərəfi dördbucaq şəklində, yuxarı qalxdıqca daralıb şişləşən, daşdan... |
ƏHRAMVARİ (ID - 12523) sif. Əhrama oxşayan, əhram şəkilli, getdikcə yuxarısı daralan.
|
ƏHRİMƏN (ID - 12524)is. [fars.] Zərdüşt dinində: şər allahı, şər və zülmət mənbəyi. // məc. Pis qüvvə, mənhus qüvvə, şər qüvvə. [Bəlli Əhməd:] Paşa, Koroğlunu heç əhrimənlər tuta bilmir. “Koroğlu”. Qoyma əğyar eyləsin kuyində cövlan,...
|
ƏHSƏN (ID - 12525)nida [ər.] 1. Bəyənmə, tərif bildirir - afərin! barakallah! eşq olsun! Əhsən sənə, ey vətənin qəhrəman oğlu! Əhsən onu yaradan əllərə! Əhsən bu kəlama! - Hər ildə müsəlman edə gər bunca tərəqqi; Bir az keçər aləm deyər:...
|
ƏHVAL (ID - 12526)is. [ər. “hal” söz. cəmi] 1. Kef, hal, ruhi vəziyyət. Əhvalın necədir? - Bəli, dərd əhlinin əhvalını dərd əhli bilir; Kimsə bilməz ki, necə yardan oldum məyus. S.Ə.Şirvani.
Keyfiyyət, vəziyyət, hal. Güldükcə təbiət... |
ƏHVALAT (ID - 12527)is. [ər.] Hadisə, olmuş iş, olub keçən işlər, qəziyyə. Əhvalatı söylədi. Əhvalat vaqe olur.. Əhvalatdan xəbərin varmı? - Alı kişi əhvalatı oğluna danışdı. “Koroğlu”. [Əhməd:] ..Əhvalat uzundur. Mən müxtəsər edirəm.....
|
ƏHVALLAŞMA (ID - 12528)“Əhvallaşmaq” dan f.is.
|
ƏHVALLAŞMAQ (ID - 12529)qarş. Bir-birinin əhvalını, kefini, halını soruşmaq; salamlaşmaq. Onlar əhvallaşıb dərdləşdilər. S.Rəhimov. Urəyin istəyən adam ilə danışmağa, əhvallaşmağa vaxt tapılar.. Mir Cəlal.
|
ƏHVALLI (ID - 12530)sif. dan. 1. Yaxşı xasiyyətli, xoşagələn, deyib-gülən, xoşsöhbət. Əhvallı adam. Əhvallı kişidir. - [Müdir:] Amma əcəb də əhvallı zabit idi. H.Nəzərli.
Varlı, dövlətli, tanqahlı. Əhvallı adam. Yaşlı, hörmətli.... |
ƏHVALPÜRSAN (ID - 12531)is. [ər. əhval və fars. ...pürsan] köhn.: əhvalpürsan olmaq- xəbər tutmaq, vəziyyəti öyrənmək. ..Zəlzələnin nəticəsindən əhvalpürsan olduq. C.Məmmədquluzadə. Hamısı əhvalpürsan olur. Fəramərz kişi əhvalatı söyləyir.....
|
ƏHVALPÜRSANLIQ (ID - 12532)is. köhn. Bir-birinin əhvalını soruşma, salamlaşıb əhvallaşma. Elə bu yerdə Kərəmin bir neçə dostu əhvalpürsanlığa gəldilər. “Əsli və Kərəm”. Salamlaşdıqdan və əhval-pürsanlıqdan sonra bir guşəyə çəkilib əyləşdik....
|
ƏHVALİ-RUHİYYƏ (ID - 12533) is. 1. Ruhi hal, ruhi vəziyyət. Düşkün əhvali-ruhiyyə. - ..Fərdiyyətçilik və xüsusiyyətçilik əhvali-ruhiyyəsi ölməkdədir. M.İbrahimov.
2. Bir şəxsin, ya kütlənin, cəmiyyətin fikri, hissiyyatı. Ictimaiyyətin əhvali-ruhiyyəsi.... |
ƏHYA (ID - 12534)is. [ər.] klas. 1. Diriltmə, canlandırma, oyatma; dirilmə, canlanma, oyanma. Nola gər əmvatü əhya versə sübhün dəmləri; Zikri-ləlindir, kim eylər dəmbədəm təkrar sübh. Füzuli.
məc. Yenidən həyat vermə, bərpa etmə, abadlaşdırıb... |
ƏHYANA (ID - 12535)bağl. dan. Əgər, hərgah, işdir. İşdi, əhyana birdən tutulsan, onda bir qurğu qurub Koroğlunu Bayazidə göndərəcəyəm. “Koroğlu”. [Səkinə xanım:] ..Sandıqlar içində aparıb, şahid-sübut ilə hakimi-şərə tapşırdı ki, əgər,...
|
ƏXBAR (ID - 12536) |
ƏXƏVİ (ID - 12537)is. [ər.] köhn. Qardaş. [Mirhaşım:] Hamınıza məlumdur ki, bəndənin kiçik əxəvisi banki-şahənşahidə qulluq edir. P.Makulu.
|
ƏXƏVİZADƏ (ID - 12538)is. [ər.] köhn. Qardaşoğlu.
|
ƏXİ (ID - 12539)is. [ər.] klas. 1. Qardaş.
2. tar. Cəm şəklində: əxilər - orta əsrlərdə Kiçik Asiyada və qismən Azərbaycanda meydana gəlmiş “Zəhmət qardaşlığı” deyilən cəmiyyətin üzvləri. [Qoca:] Əxilər məclisində mən səninlə... |
Bu səhifə dəfə baxılıb