İzahlı lüğət
ƏSNƏŞMƏ (ID - 13390)“Əsnəşmək” dən f.is. Məclisdə əsnəşmə düşdü.
|
ƏSNƏŞMƏK (ID - 13391)qarş. 1. Bərabər, birlikdə əsnəmək, hamı bir-birinə baxıb əsnəmək.
2. məc. Boş-boşuna vaxt keçirmək. |
ƏSPƏRƏK (ID - 13392)is. bot. Quru və daşlı yamaclarda bitən bitki.
|
ƏSR (ID - 13393)[ər.] 1. 100 illik dövr. On səkkizinci əsr. Indiki əsr. Keçən əsrdə. Əsrlər boyu(nca). Əsrlərdən bəri, dərdinə qaldığım yerdir bu yerlər. M.Müşfiq. Gözümdən günlər keçir; Əsrlərə bərabər; Zülmətləri əridən; Qaynar,...
|
ƏSRAR (ID - 13394)is. [ər. “sirr” söz. cəmi] Sirlər. Mən belə əsrarı qana bilmərəm; Qanmaz olub da dayana bilmərəm. M.Ə.Sabir. Səndə
var, bəlli, bir yığın əsrar; Söylə, aç söylə, bivəfa, qəddar! H.Cavid. |
ƏSRARƏNGİZ (ID - 13395) |
ƏSRARƏNGİZLİK (ID - 13396)is. Sirlilik, sirlə dolu olma, anlaşılmazlıq. Qəhrəman təbiətin bu əsrarəngizliyi içində düşünür. S.Rəhimov.
|
ƏSRARLI (ID - 13397)sif Sirli. ..Sehrli, əsrarlı bu həyat nədir? Həm gülünc, həm qorxunc bir əfsanədir... A.Şaiq. Əsrarlı və boğucu sükut yenə məhbəsi bürümüşdü. M.İbrahimov. [Əhməd] Cəmilənin öz iş otağına çəkildiyini görüb ayağa durdu,...
|
ƏSRDİDƏ (ID - 13398)sif [ər. əsr və fars. ...didə] Qoca, köhnə, qədim. ..Bazarın başında, yanından şırhaşırla bulaq axan əsrdidə bir çinar ağacı vardı. Ə.Əbülhəsən. Hələ gecə ikən [Qaraca Çoban] meşədən iri gövdəli əsrdidə ağaclardan...
|
ƏSRİ (ID - 13399)sif Müasir, əsrə müvafiq, yaxud əsrə aid olan.
|
ƏSRİK (ID - 13400)sif 1. Kökəlib yekəlmiş.
2. Qızmış. |
ƏSRİMƏ (ID - 13401)“Əsrimək” dən f.is.
|
ƏSRİMƏK (ID - 13402)f Qızmaq, coşmaq, azğınlaşmaq. Əsriyib-əsriyib, kükrəyib axan; Ağzı ağköpüklü divanə Samur! Aşıq Valeh.
|
ƏSRİMİŞ (ID - 13403)f.sif. Qızmış, coşmuş. Əsrimiş pələng. - Çənlibel üstündə əsrimiş nərsən; Düşmən qabağında dayanan ərsən. “Koroğlu”. Girəndə meydan içinə; Əsrimiş aslanı gördüm. Aşıq Teymur.
|
ƏSRİYİB-KÜKRƏMƏK (ID - 13404) f Özündən çıxmaq, hiddətlənmək, bərk hirslənmək, qızışıb hədələmək.
|
ƏSRLƏRCƏ (ID - 13405)zərf Əsrlər boyu, əsrlər ərzində. Əsrlərcə əsarət altında qalan müstəmləkə xalqları azadlığa qovuşdular.
|
ƏSRLİK (ID - 13406)sif Bir əsr davam edən, yaşayan, sürən. Qış günəşi isə ağır-ağır, əsrlik təmkini ilə qalxır. Mir Cəlal.
|
ƏSSALAM (ID - 13407)nida [ər.] köhn. Sizə salam(lar) olsun.
|
ƏSTƏGFÜR(ULLAH) (ID - 13408) nida [ər.] Əsil mənası “Allahdan bağışlanmağımı istəyirəm” deməkdir. Bəzən Azərbaycan dilində “Allah eləməsin, haşa, əsla, qətiyyən, heç vaxt, heç elə şey ola bilməz, heç elə şeyə razı ola bilmərəm” mənalarında...
|
ƏŞ (ID - 13409)is. 1. Tay, bərabər, misil, bənzər. Yoxdur mənə göydə əş; Deyərkən, getdi sərkəş. Ə.Cavad.
2. Dost, yar, həmdəm, yoldaş. Mənim də var baharım; Çiçəklərim, günəşim; Qəlbim, ruhum, işarım: Tapındığım şux əşim.... |
ƏŞAR (ID - 13410)is. [ər. “şeir” söz. cəmi] Şeirlər. Şairəm, çünki vəzifəm budur əşar yazım; Gördüyüm nikü bədi eyləyim izhar, yazım. M.Ə.Sabir. ..Hərəmiz bir istəkan çay içəndən sonra .. yoldaşım Teymur mirzə yazdığı əşarından...
|
ƏŞƏDD (ID - 13411)sif. [ər.] Şiddətli, güclü, son dərəcə (çox). [Rza bəy:] Əfəndilər, müsaidənizlə bir qaç kəlmə söz ifadəsinə əşəddi ehtiyacım vardır. Ü.Hacıbəyov.
|
ƏŞƏR (ID - 13412)is. [ər.] tar. Keçmişdə müəyyən məqsədlər üçün gəlirin onda biri miqdarında verilən vergi.
|
ƏŞXAS (ID - 13413)is. [ər. “şəxs” söz. cəmi] köhn. Şəxslər, adamlar. Əşxas fərmayişi əmələ gətirdilər. M.F.Axundzadə. Xərc edir bir para əşxas pulun bayramdə; Zəfərana, yağa, razyanaya, xaşxaşa, ətə. M.Ə.Sabir. Bizim müsəlmanlar arasında...
|
ƏŞİ (ID - 13414)nida. “A kişi” sözünün canlı dildə işlənən ixtisar şəkli olub, yerinə görə etinasızlıq, narazılıq, yaxud təkid və s. hissləri ifadə edir. Əşi, tez ol da! Əşi, mən nə bilim. Əşi, o da yoldaşdır! Əşi, qoy getsin! [Sultan...
|
ƏŞİRƏT (ID - 13415)is. [ər.] Bir əsildən törəyib birlikdə yaşayan və köçəri (bədəvi) həyat sürən ailələr toplusu; qəbilə, oymaq. Əşirət dövrü. Ərəb əşirətləri. Əşirət şeyxi (ağası, bəyi). Əşirət halında yaşayan tayfalar. Bütün...
|
ƏŞK (ID - 13416)is. [fars.] klas. Göz yaşı. Hicran gecəsi gəldi ki, hər qətreyi-əşkim; Pərvanələrə şəmi-şəbistan olacaqdır. Qövsi. Gecəgündüz ağlamaqdan əşki-xun; Saralıb gül rəngi solubdu, gördüm. Q.Zakir. Gözümdə cari edib əşk həm...
|
ƏŞKAL (ID - 13417)is. [ər. “şəkl” söz. cəmi] Şəkillər, şəkil. [Məstəli şah:] Xurcunu yerə qoy, ağzının bağını aç, içindən üstündə əşkal çəkilmiş taxtaparçaları çıxart. M.F.Axundzadə.
|
ƏŞKBAR (ID - 13418)sif [fars.] klas. Göz yaşı tökən, çox ağlayan. Yağma, canım, naleyi-biixtiyarımdan saqın; Tökmə qanım, abi-çeşmiəşkbarımdan saqın. Füzuli. Saldı məni damə zülfün xəyalı; Məni qoydun əşkbarda, gəlmədin. Sarı Aşıq. □...
|
ƏŞRAF (ID - 13419)is. [ər. “şərif” söz. cəmi] köhn. Əyanlar, nüfuzlu adamlar, kübarlar. Ərkanidövlət, üləma, .. əyan və əşraf və ərbabimənasib otağın qabağında səf çəkib əl-əl üstə durdular. M.F.Axundzadə. Bütün əşraf ikən qızın...
|
ƏŞRƏF (ID - 13420)sif [ər.] köhn. Ən şərafətli, ən əziz, çox hörmətli. [Arif:] Bir fəzilətsə öldürüb ölmək; Canavar bizdən əşrəf olsa gərək. H.Cavid. Budur, Yer üzünün əşrəfi insan; Yaradır gündə bir hicranlı dastan. S.Vurğun. [Gülyanaq:]...
|
ƏŞRƏFİ (ID - 13421)is. [ər.] köhn. Keçmişdə: beş manatlıq qızıl pul. Əşrəfi keçmişdə zinət olaraq işlənirdi. - Zərxaradan arxalıq; Əşrəfidən yaxalıq; Bir busə ver o xaldan; Dadına çatsın xalıq. (Bayatı). [Koroğlu Qırata:] Əzəldən bilsəydim...
|
ƏŞRƏFİLİ (ID - 13422) sif. Bəzək üçün əşrəfi taxılmış, əşrəfi asılmış. Ətəyi əşrəfili paltar. Ucu əşrəfili bulud kimi saç; Dal gərdəndə hər hörüyü bir qolac. M.P.Vaqif.
|
ƏŞSİZ (ID - 13423) sif. 1. Tayı, bərabəri, misli olmayan.
2. Dostu, yaxın adamı, həmdəmi olmayan; tək. |
ƏŞSİZLİK (ID - 13424)is. 1. Tayı, bərabəri, misli olmama.
2. Dostu, həmdəmi olmama; təklik. |
ƏŞYA (ID - 13425)is. [ər. “şey” söz. cəmi] 1. Şeylər. Ev əşyası. - Nişandan toya qədər qız evi qıza veriləsi cehiz əşyasını tədarük etməklə məşğul olur. R.Əfəndiyev. Məsmənin otağı ev əşyasından tamamilə boş imiş. S.Hüseyn. Səttarxan...
|
ƏT (ID - 13426)is. 1. Canlıların bədənində sümüklə dəri arasındakı maddə; əzələ toxumalarının adi adı. // Heyvan və insan bədəninin yumşaq hissəsi. Əti sümükdən ayırmaq. Kəsilmiş heyvan bədəninin xörəyə işlənən qismi. Qoyun əti....
|
ƏTA (ID - 13427)is. [ər.] klas. Vermə, veriş. // Bağışlanma. Kiçikdən xəta, böyükdən əta. (Ata. sözü). □ Əta etmək (eləmək) - bağışlamaq. Təmir üçün etdi çox ətalər; Tədric ilə qıldı çox binalər. Füzuli. [Mirzə:] Amma ağadan [xahişim]...
|
ƏTALƏT (ID - 13428)is. [ər.] Hərəkətsizlik, fəaliyyətsizlik, süstlük, boş durma; tənbəllik. Həvəs sövq eylər insanı həyatə; Ətalət cəlb edər şəxsi məmatə. M.Ə.Sabir. Qəlyan xoruldadıqca yuxuya bənzər qəribə bir ətalət [Hikmət İsfahaninin]...
|
ƏTALƏTLİ (ID - 13429)sif. 1. Hərəkətsiz, fəaliyyətsiz, süst; tənbəl. [Uzundərə] əski Şərqin tələsmək bilməyən ətalətli ruhunu özündə saxladığı üçün maraqsız deyildi. S.Hüseyn.
2. fiz. Hərəkətdə olan cismin xarici təsir olmadan öz... |
ƏTBALA (ID - 13430)bax ətcəbala. Ətbala qaranquş. - Uşaqlıq həyatı! Ətbala quş qanadlar altında pərvəriş tapan kimi, sən də isti ana qucağına sığınır, bütün dünyanın səadətini bu doğma yuvada tapırsan. Mir Cəlal.
|
ƏTBAŞ (ID - 13431)sif. dan. Ağılsız, gec anlayan, gec başa düşən; kütbeyin.
|
ƏTCƏ (ID - 13432)is. 1. Çılpaq uşaq bədəni.
2. Bax ətcəbala. Yuvada yumurtadan yenicə çıxmış ətcə kəklik balaları vardı. |
ƏTCƏBALA (ID - 13433)is. Yumurtadan lələksiz və gözləri açılmamış halda çıxan quş balası. ..Əlimi yuvaya soxdum və tüksüz ətcəbalaların üstündən ana alacəhrəni tutub .. ağacdan endim. S.S.Axundov. ..Orada bala-bala cücələr var, bax belə-belə,...
|
ƏTÇƏKƏN (ID - 13434)is. Əti xırda-xırda doğramaq üçün maşın.
|
ƏTÇİ (ID - 13435)is. Ətsatan.
|
ƏTÇİLİK (ID - 13436)is. Ətlik heyvan yetişdirmə işi. Ətçilik təsərrüfatı.
|
ƏTDOĞRAYAN (ID - 13437)is. 1. Ət döymək, doğramaq üçün kiçik kəsərti; qiyməkeş. Qonşudan ətdoğrayanı gətir. Kəsilmiş heyvanın ətini doğrayan adam; qəssab.
Bax ətçəkən. |
ƏTDÖYƏN (ID - 13438)bax ətdoğrayan 1 və 3-cü mənalarda.
|
ƏTƏC (ID - 13439)is. məh. Yun təmizləyən alət.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb
Böyükdən kiçiyə Rəsm kurslarımız mövcuddur
Tam məlumat...
Ofis proqramları kursu
Tam məlumat...
Kompüter kursları (word, excell, windows)
Tam məlumat...
......