İzahlı lüğət

İMKAN (ID - 18791)

is. [ər.] 1. Hər hansı şərait daxilində bir işin həyata keçirilə bilməsi, mümkünlük, mümkün olma. Nə dildə olsa olsun elm olsun xəlqi-aləmdə; Deyildir bir dilə məxsus, var hər dildə imkanı. S.Ə.Şirvani. ..Kömək etmək imkanı...

İMKANLI (ID - 18792)

sif İmkanı olan, mümkünü olan, iqtidarı olan.

İMKANSIZ (ID - 18793)

sif 1. İmkanı olmayan, mümkünü olmayan. Imkansız adam.
2. İmkansızdır şəklində - mümkün deyil, qeyri-mümkündür, çox çətindir. Xəstəliyin əlacı imkansızdır. Öhdəsindən gəlmək imkansızdır. □ İmkansız olmaq - mümkün...

İMKANSIZLIQ (ID - 18794)

is. Qeyri-mümkünlük, mümkün olmama, imkan olmama, çox çətin olma; bir işin yerinə yetirilməsi üçün imkan və şərait olmadığı hal. Gözəl Təliə, insanı bu qədər düşünməyə məcbur edən yeganə bir şey vardısa, o da imkansızlıqdır....

İMLA (ID - 18795)

is. [ər.] 1. Hər bir ədəbi dil üçün qəbul edilmiş vahid və düzgün yazı sistemi; orfoqrafiya. □ İmla qaydaları - hər hansı bir dildə düzgün yazma qayda və üsulları. Imla dərsi. Imla xatası. - Möhtərəm ədibimiz ingilislərin...

İMMANENT (ID - 18796)

sif [latıncadan] kit. Bir şeyin və ya hadisənin daxilən öz təbiətinə xas olan, ondan doğan; daxili. Kapitalist istehsalının immanent qanunları.

İMMİQRANT (ID - 18797)

is. [lat.] Mühacir, bir ölkədən köçüb başqa ölkədə yaşayan.

İMMÜN (ID - 18798)

is. [latıncadan] tib. biol. Yoluxan xəstəliklərə və müəyyən zəhərlərə qarşı qorunma qabiliyyəti olan. Insanın ömrü ərzində keçirdiyi müxtəlif xəstəliklərin nəticəsində onun qanında həmin xəstəlik törədən mikroblara...

İMMUNİTET (ID - 18799)

[latıncadan] tib. biol. Orqanizmin yoluxma xəstəliyinə tutulmamaq qabiliyyəti.

İMMUNİZASİYA (ID - 18800)

[lat.] tib. biol. İmmunitet yaratma (bax immunitet).

İMMUNLUQ (ID - 18801)

is. tib. biol. Yoluxucu xəstəliklərə və bəzi zəhərlərə qarşı qoruna bilmə qabiliyyəti.

İMPERATOR (ID - 18802)

[lat.] Padşahın, hökmdarın ən yüksək titulu və bu titulu daşıyan şəxs;
padşah. [Bağır xan:] Siz imperator zabitini soymaqmı istəyirsiniz? E.Sultanov.

İMPERATORLUQ (ID - 18803)

is. 1. İmperatorun titulu, adı. // İmperatorun hökmdarlıq etdiyi dövr, müddət.
2. Bir imperatorun idarəsi altında olan dövlət, ölkə; hökmdarı imperator titulu daşıyan dövlət. Roma imperatorluğu. - III Dövlət duması çar imperatorluğunun...

İMPERATRİÇƏ (ID - 18804)

is. 1. İmperatorun arvadı.
2. Qadın imperator.

İMPERİAL (ID - 18805)

[lat.] köhn. 10 manatlıq rus qızıl pulu (1755-ci ildən); 1897-ci ildən sonra (inqilaba qədər) 15 manat dəyərində olan qızıl pul. Pinəçilər bafta taxar boynuna; İmperial tökər vərəq oynuna. Q.Zakir. [Xonça qabının] içinə oğlan...

İMPERİALIST (ID - 18806)

[fr. ] 1. İmperializm və təcavüz siyasəti yürüdən inhisarçı kapitalın nümayəndəsi olan iri kapitalist. Müharibə qızışdıran imperialistlər.
2. İmperialist monopoliyalar.

İMPERİALIZM (ID - 18807)

[fr.] Kapitalizmin XIX əsrin axırında və XX əsrin əvvəlində daxil olduğu ən yüksək və axırıncı mərhələsi; iri inhisarlarla səciyyələndirilən xammal mənbələri və xarici bazarlar uğrunda özgə ölkələri tutmaq, özgə xalqları...

İMPERİYA (ID - 18808)

[lat.] 1. Başında imperator duran monarxist dövlət.
2. İri imperialist müstəmləkəçi dövlət. Britaniya imperiyası. - 1905-ci il inqilabı Rusiya imperiyasında yaşayan bütün xalqların həyatında yeni dövr açdı. M.İbrahimov.

İMPİÇMENT (ID - 18809)

is. [ing.] 1. Vəzifəsindən kənarlaşdırma.
2. Mühakimə etmək.

İMPORT (ID - 18810)

[ing. əsli lat.] bax idxalat.

İMPOTENSİYA (ID - 18811)

is. [lat.] Cinsi gücsüzlük.

İMPRESSARİO (ID - 18812)

is. [ital.] Konsert, tamaşa, qastrollar təşkil edən işbaz.

İMPRESSİONfST (ID - 18813)

[fr.] 1. İmpressionizm tərəfdarı olan rəssam, musiqiçi, yazıçı.
2. İmpressionizm mahiyyətində olan, impressionizm üçün səciyyəvi olan; şəxsi təəssürat və əhval-ruhiyyəyə əsaslanan. İmpressionist əsər. İmpressionist...

İMPRESSİONIZM (ID - 18814)

[fr.] XIX əsrin ikinci yarısında burjua incəsənətində meydana gəlmiş cərəyan (bu cərəyan tərəfdarları realizmi rədd edir, ictimai məsələlərdən qaçır, əsərlərində şəxsi əhval-ruhiyyə və təəssüratlarını verməyə çalışır...

İMPROVİZASİYA (ID - 18815)

[lat.] Hazırlaşmadan şeir, ya nitq söyləmə, hava oxuma və ya musiqi çalma; irtical. Vəznsiz musiqiyə bunlar daxildir: ladlar üzərində vokal və çalğı gəzişməsi (improvizasiya). U.Hacıbəyov.

İMPROVİZATOR (ID - 18816)

[lat.] İmprovizasiya qabiliyyəti olan adam: hazırlaşmadan şeir və ya nitq söyləmək, musiqi yaradıb çalmaq qabiliyyəti olan adam. Mahir improvizator.

İMPROVİZATORLUQ (ID - 18817)

is. İmprovizasiya qabiliyyəti; hazırlaşmadan döşdən şeir, nitq söyləmək, musiqi yaradıb çalmaq.

İMPULS (ID - 18818)

[lat.] kit. 1. Hər hansı bir hərəkəti doğuran daxili səbəb, təkan. Yaradıcılıq impulsu. İradə impulsu.
2. fiz. Cismin kütləsi ilə sürətinin hasilinə bərabər olan hərəkət miqdarı.

İMRƏNDİRMƏ (ID - 18819)

“İmrəndirmək” dən f.is.

İMRƏNDİRMƏK (ID - 18820)

f Həvəsləndirmək, tamaha salmaq, tamahsılandırmaq.

İMRƏNMƏ (ID - 18821)

“İmrənmək” dən f.is.

İMRƏNMƏK (ID - 18822)

f Həvəslənmək, tamaha düşmək, iştahaya gəlmək, ağzı sulanmaq; arzu və həvəs oyanmaq.

İMRİK (ID - 18823)

is. məh. Əzilmiş, döyülmüş şeyin içində qalan iri dənəsi. İmrik duz.

İMRİKLƏMƏ (ID - 18824)

“İmrikləmək” dən f.is.

İMRİKLƏMƏK (ID - 18825)

f məh. Buğda, duz və bu kimi şeyləri tam döyməmək, narın etməmək. Duzu imrikləmək. Arpanı imrikləmək.

İMRİKLƏTMƏ (ID - 18826)

“İmriklətmək” dən f.is.

İMRİKLƏTMƏK (ID - 18827)

bax imriklətdirmək.
Yarma xəşili bişirmək üçün buğdanı imriklətmək.

İMSİK (ID - 18828)

sif. İy bilən, iyi tez duyan. Imsik adam.

İMSİLƏMƏ (ID - 18829)

“İmsiləmək” dən f.is.

İMSİLƏMƏK (ID - 18830)

f məh. İyləmək, qoxulamaq, iy almaq. Külək də ac it kimi vurnuxur o küçədən bu küçəyə; Qapıları, divarları imsiləyir. R.Rza. Imsilədi o, havanı; Buynuzunu sürtdü daşa. Z.Xəlil.

İMSİLƏNMƏ (ID - 18831)

“İmsilənmək” dən f.is.

İMSİLƏNMƏK (ID - 18832)

f İy duymuş kimi oraburanı iyləmək. Sallayıb başını imsilənərək; Qapının ağzında gərnəşir köpək. S.Vurğun.

İMTAHAN (ID - 18833)

is. [ər.] 1. Hər hansı bir fənn üzrə keçirilən yoxlama sınağı. Yaz-yay imtahanları. Imtahana hazırlaşmaq. Imtahan komissiyası. - Imtahan məclisi qurulmuşdur; Zalda skamyalar qoyulmuşdur. A.Səhhət. Imtahan söhbəti indi hər yerdə...

İMTAHANEDİCİ (ID - 18834)

sif 1. İmtahan edən, imtahan qəbul edən. Imtahanedici komissiya.
məc. Sınayıcı, yoxlayıcı, sualedici. Polad bir dəqiqə Məşədi bəyə imtahanedici gözlərlə baxdı, sonra ətrafına boylanaraq, otaqda özlərindən başqa heç kim...

İMTAHANQABAĞI (ID - 18835)

sif İmtahan qarşısında olan, imtahan başlanmamış. Imtahanqabağı hazırlıq. Imtahanqabağı mühazirələr.

İMTAHANSIZ (ID - 18836)

zərf İmtahan vermədən, imtahan olmadan. Imtahansız qəbul olunmaq. Imtahansız sinifdən-sinfə keçmək.

İMTİNA (ID - 18837)

[ər.]: imtina etmək - boyun qaçırmaq, çəkinmək, istəməmək, rədd etmək. Yeməkdən imtina etmək. Qonaqlıqdan imtina etmək. - Rzaqulu xan səfarət ümurunda təcrübəm yox deyə, səfarətdən büsbütün imtina edirdi. M.S.Ordubadi. Mehriban...

İMTİYAZ (ID - 18838)

is. [ər.] 1. Müstəsna hüquq. // Üstünlük, güzəşt. Müharibə əlillərinə verilən imtiyazlar. - Məsmə, bir ittifaq üzvünün istifadə edə biləcəyi bütün hüquq və imtiyazlardan istifadəyə çalışır. S.Hüseyn.
2. iqt. Ölkə...

İMTİYAZLI (ID - 18839)

sif 1. İmtiyazdan istifadə edən, imtiyazı olan, müstəsna hüququ olan (bax imtiyaz 1-ci mənada). ..Əgər Qafqaz [Finlandiya] kimi imtiyazlı və həm müstəqil bir ölkə olsaydı, ana dilində açılmış məktəblərdən arzu olunan [nəticə]...

İMTİYAZNAMƏ (ID - 18840)

is. [ər. imtiyaz və fars. namə] İmtiyaz kağızı, imtiyaz müqavilənaməsi (bax imtiyaz 2-ci mənada).

Bu səhifə dəfə baxılıb

......
Insert Error: Table './shagird_myusers/spam_checker' is marked as crashed and last (automatic?) repair failed