İzahlı lüğət

İTALYAN (ID - 19741)

is. İtaliyanın əsas əhalisini təşkil edən xalq və bu xalqa mənsub adam. Italyan musiqisi. Italyan operası. Italyan dili Roma imperiyasının süqutundan sonra, latın xalq dili zəminində inkişaf etmişdir.

İTALYANCA (ID - 19742)

sif və zərf İtalyan dilində. Italyanca-rusca lüğət. Italyanca danışmaq. Italyanca söz sırası sərbəstdir. // is. İtalyan dili. Italyancanın başlıca fonetik və morfoloji xüsusiyyəti, əsasən, saitlə bitməsidir.

İTALYANÇILIQ (ID - 19743)

is. köhn. Musiqi əsərlərində, əksəriyyətlə operada italyan musiqisi üsullarının tətbiqi.

İTARISI (ID - 19744)

is. zool. Yuvasını yerdəki deşiklərdə quran bozaçalar rəngli arı növü.

İTBALIĞI (ID - 19745)

is. zool. Uzunsov başlı, əti yeyilməyən balıq növü.

İT-BAT (ID - 19746)

it-bat düşmək - itmək, yoxa çıxmaq, yox olmaq. It-bat eləmək - yox etmək, aradan götürmək, məhv etmək. Qarı qollarını çırmalayıb, Məlik vəzirin arvadını doğuzdurdu, gördü ki, bu bir oğlan doğdu ki, eynən Yusifi-Kənan. Istədi...

İTBAZ (ID - 19747)

is. İt saxlamağı, itlə məşğul olmağı sevən adam. [Koxa:] Səlim bəy itbazdır, tazıları var; Hər səhər onları hey öpüb yalar. S.Rüstəm. [Məktubunda] yazırsan ki, qəsəbənizin əhalisi xoruzbazların, qoçbazların və itbazların...

İTBAZLIQ (ID - 19748)

is. İt saxlama, itlə məşğul olma. Mollaxanadan qovulan gündən etibarən uşaq fikrini qoçbazlıq, bildirçinbazlıq, itbazlıq və bu kimi işlərə verərdi. H.Sarabski.

İTBOĞAN (ID - 19749)

is. bot. bax novruzgülü. Itboğanın bəzi növləri dekorativ bitki kimi becərilir.

İTBURNU (ID - 19750)

is. bot. Qızılgül fəsiləsindən tikanlı kol bitki və onun qırmızı meyvəsi. Itburnu kolu. Itburnu gülü. - Itburnu - qışda yarpağı tökülən, iki metrə qədər hündürlükdə, tikanlı koldur. May ayında çiçəklənir, meyvəsi vitaminlə...

İTÇİ (ID - 19751)

is. İt saxlayan, it yetişdirməklə məşğul olan adam.

İTÇİLİK (ID - 19752)

is. İt saxlamaqla, it yetişdirməklə məşğul olma.

İTDAMI (ID - 19753)

is. 1. İt saxlanan yer.
məc. Qaranlıq, kiçik, yaşayışa yaramayan, natəmiz yer. Bura ev deyil, itdamıdır.

İTDİRSƏYİ (ID - 19754)

is. Kirpik diblərində piy vəzilərinin irinli iltihabı; sızanaq. Gözünə itdirsəyi çıxmaq. Itdirsəyini sıxdıqda, göz yuvasının fleqmonasına səbəb ola bilər.

İTƏBAXAN (ID - 19755)

is. Ov və ya xidmət itlərinə baxan adam.

İTƏLƏYİCİ (ID - 19756)

is. tex. İşləmə zamanı mexanizmin müəyyən hissələrinin vəziyyətini təkanla dəyişdirən qurğu.

İTƏLƏMƏ (ID - 19757)

“İtələmək” dən fis.

İTƏLƏMƏK (ID - 19758)

f 1. Kəskin, ani bir hərəkətlə, təkanla bir şeyə toxunmaq. [Əmiraslan:] ..Nurəddin su çəkdiyi halda daldan itələyib suya salacağam. S.S.Axundov. Rüstəm kişi Telli arvadın yaxasından itələyib keçmək istədi. M.İbrahimov. [Ağca]...

İTƏLƏNMƏ (ID - 19759)

“İtələnmək” dən f.is.

İTƏLƏNMƏK (ID - 19760)

“İtələmək” dən məch.

İTƏLƏŞMƏ (ID - 19761)

“İtələşmək” dən f.is.

İTƏLƏŞMƏK (ID - 19762)

qarş. Bir-birini itələmək. Bəzi adamlar kəndin içində əyri-üyrü yolla qaçışır, bir çoxu yenə də bir-birinə toqquşub itələşir və həyətə doluşurdu. S.Rəhimov.

İTGƏ (ID - 19763)

is. dan. Qızılquş və qırğı balalarına xalq arasında verilən ad.

İTXİYARI (ID - 19764)

is. bot. Zibilli yerlərdə bitən, xiyara bənzər çoxillik yabanı bitki. Itxiyarı, yetişmiş meyvəyə toxunduqda saplağından qopur, içərisindəki acı maye ilə birlikdə toxumu ətrafa yayılır.

İTİ (ID - 19765)

1. sif Yaxşı itilənmiş, kəskin, çox kəsici. Iti bıçaq. Iti balta. Iti ülgüc. Iti qılınc. // Ucu şiş, batıcı, deşici. Iti ox. Iti tikan. - . .Heç bir zaval görməyəcəyini [pişik] hiss etdi, iti caynaqlarını qabırğaya ilişdirdi....

İTİAXAN (ID - 19766)

sif. Sürətlə axan, tez axan. Itiaxan çay.

İTİBAXIŞLI (ID - 19767)

sif Baxışı kəskin, baxışından zirəklik, əzmkarlıq duyulan. Itibaxışlı oğlan. - ..Onların içində bir nəfər qarayanız, itibaxışlı, sakitduruşlu bir gənc vardı. Mir Cəlal.

İTİBUCAQ(LI) (ID - 19768)

is. riyaz. İti bucağı olan həndəsi fiqur. // Buna oxşar hər hansı bir şey. Itibucaqlı daş.

İTİBURUN (ID - 19769)

sif. Burnu sivri, şiş, iti. Itiburun adam. Itiburun çəkmə.

İTİBUYNUZ(LU) (ID - 19770)

sif Buynuzu iti olan. Itibuynuzlu qoç. Itibuynuzlu çəpiş. - Biri var idi, biri yox idi, bir itibuynuz ala keçi var idi. (Nağıl).

İTİCƏ (ID - 19771)

1. sif. Çox iti. Iticə bir bıçaq.
zərf Çox iti, çox sürətli. Iticə yerimək.

İTİDƏMİR (ID - 19772)

is. xüs. Aşılanacaq gönün, dərinin üzərindəki ət qalıqlarını təmizləmək üçün ağzıiti dəmir alət.

İTİDIRNAQLI (ID - 19773)

sif. Dırnaqları iti, sivri olan. Itidırnaqlı quş. - Görsəydi havada itidırnaqlı; Yırtıcı dimdikli, qarmaqayaqlı; ..Vurardı başına ürəyindən qan. H.K.Sanılı.

İTİDİŞLİ (ID - 19774)

sif Dişləri iti olan. Itidişli çarx. Itidişli it. - [Ana:] [Buğacı] itidişli qaplanlara qapdırdınsa, gizlətmə, de! M.Rzaquluzadə.

İTİK (ID - 19775)

bax itki. Qonşu qonşunun itiyini bayatı çağıra-çağıra tapar. (Ata. sözü). Bu böyük itik, bu kədərli faciə .. ata-balaya bir vurğun kimi təsir etdi. A.Şaiq. [Pəri:] [Mirzə] sənin axtardığın itik bizdə tapılmaz.

ITIYI (ID - 19776)

itmiş - bir şeyi itmiş, bir şeyi itirmiş. [Hacı Səfiqulu Şamoya:] Əşi, buralar
da nə gəzirsən? - dedi, - itiyi itmiş adam kimi, xəlvəti-xəlvəti? S.Rəhimov.

İTİGEDƏN (ID - 19777)

sif. İti sürətli, çox sürətli gedən.

İTİGÖRƏN (ID - 19778)

sif. Gözdən iti olan. İtigörən adam.

İTİGÖZ(LÜ) (ID - 19779)

sif 1. Gözü iti, tez görən, ən incə şeyi görən. İtigözlü adam. - Onu, o itigözlü, girdə və gülərüzlü müəllimi kim tanımır, kim əzizləmir? Mir Cəlal.
2. məc. Sayıq, huşyar, həssas, diqqətli.

İTİGÖZLÜLÜK (ID - 19780)

is. İtigözlü adamın hal və keyfiyyəti; ən incə şeyi görmə qabiliyyəti.

İTİKÇİ (ID - 19781)

is. İtiyini gəzən, axtaran adam. İtikçinin acığı dabanından çıxar. (Məsəl).

İTİKLİ (ID - 19782)

sif Bir şey itirmiş, mühüm bir şeyi itmiş. [İlyas] vaqonlara girib itikli adamlar kimi hamını bir-bir nəzərdən keçirirdi. Mir Cəlal.

İTİLƏLƏK (ID - 19783)

sif Lələkləri iti olan.

İTİLƏMƏ (ID - 19784)

"İtiləmək” dən f.is.

İTİLƏMƏK (ID - 19785)

f 1. Kəsici alətləri bülövə, çarxa, qayışa və s.-yə çəkməklə yaxşı kəsər hala gətirmək, kəskin etmək. Bıçağı itiləmək. Baltanı itiləmək. Qayçını itiləmək.
Usta Hüseyn əllərini ətəklərinə silib götürdü...

İTİLƏNMƏ (ID - 19786)

“İtilənmək” dən f.is.

İTİLƏNMƏK (ID - 19787)

məch. İti hala gətirilmək, kəskinləşdirilmək. Burada xəncərlər sulanır, itilənir, hər cür tüfənglər yoxlanır.. Mir Cəlal.

İTİLƏŞDİRİLMƏ (ID - 19788)

“İtiləşdirilmək” dən f.is.

İTİLƏŞDİRİLMƏK (ID - 19789)

məch. Daha iti edilmək, daha kəsərli hala salınmaq.

İTİLƏŞDİRMƏ (ID - 19790)

“İtiləşdirmək” dən f.is.

Bu səhifə dəfə baxılıb

......
Insert Error: Table './shagird_myusers/spam_checker' is marked as crashed and last (automatic?) repair failed