İzahlı lüğət

İRQÇİ (ID - 19291) is. İrqçilik tərəfdarı. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRQÇİLİK (ID - 19292) is. “Yüksək” və “aşağı”, “kamil” və “qeyri-kamil” insan irqləri olması fikrinə əsaslanan ifrat mürtəce, elmə zidd nəzəriyyə və siyasət; irqlər (xalqlar) arasında nifaq və ədavət salma. İrqçilik siyasəti. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRQİ (ID - 19293) sif İrqə aid olan. İrqi əlamətlər. İrqi ayrı-seçkilik (müstəmləkəçilərin ağ irqə mənsub olmayan xalqların hüququnu tapdalaması). Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRLANDİYALI (ID - 19294) is. İrlandiya əhalisindən olan, İrlandiya vətəndaşı. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRMAQ (ID - 19295) is. Çay. Onda ki ağ omuzlara töküldü saçlar; Əsdi yarpaq, coşdu irmaq, güllər oynadı. C.Cabbarlı. Qatıldım bu yerdə əyləncələrə; Anlamış hər irmaq, bilmiş hər dərə. M.Müşfiq. Siz hey könlüm kimi coşan irmaqlar; Günahsız... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRMƏK1 (ID - 19296) f Çatmaq, yetişmək, irişmək. Mən Cüməyəm, bir murada irmədim; Ha ki cəfa çəkdim, səfa sürmədim. Molla Cümə. Kənd həyatının qoyduğu və mənim indi də ağlım irmədiyi bu adətə istər-istəməz tabe olmağa məcbur idik.. Qantəmir.... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRMƏK2 (ID - 19297) is. Adətən mal-qaraya verilən iri və yaxşı əzilməyən buğda, arpa unu. // Narın kəpək. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRPƏ (ID - 19298) bax ürpə. □ İrpə getmək - ürpərmək. ..Bir qoca qarı öz gəlini ilə bulaqda mənə rast gəldi, gəlin mən tərəfə baxmadı, baxmağı o yana dursun, hələ bədəni irpə getdi. A.Divanbəyoğlu. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRRASİONAL (ID - 19299) sif [lat.] 1. fəls. Fəlsəfədə: ağılla dərk edilə bilməyən, məntiqə uymayan, məntiqcə izah edilə bilməyən. 2. riyaz. Nə tam, nə də kəsr ədədlərlə ifadə oluna bilməyən, vahidlə ölçülə bilməyən. Sıfır, müsbət... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRRASİONALIZM (ID - 19300) [lat.] Fəlsəfədə: obyektiv varlığı irrasional hesab edən və elmi, məntiqi idrakı inkar edən cərəyan. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRRASİONALLIQ (ID - 19301) is. Ağılla dərk edilə bilməmə, məntiqə uymama, məntiqcə izah edilə bilməmə. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRRİQASİYA (ID - 19302) [lat.] k.t. Rütubəti az olan torpaqların məhsuldarlığını artırmaq üçün onların süni surətdə suvarılması. İrriqasiya qurğuları. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRS (ID - 19303) is. [ər.] 1. Sahibinin ölümündən sonra başqasının (övladın və ya yaxın qohumların) ixtiyarına keçən mal, mülk və s. miras. İrs almaq. İrs çatmaq. - [Gülsabah:] Xanım, qardaşın arvadının məgər irsdə payı var? M.F.Axundzadə.... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRSAL (ID - 19304) is. [ər.] klas. Göndərmə, yollama. Irsal etmək (qılmaq) - göndərmək, yollamaq. Ənam edibən ona bəsi mal; Leyli tələbinə qıldı irsal. Füzuli. Alıb irsal qıllam nəqdi-can ilə nə əmr etsən; Buyur, hər xidmətin vardır bizə nisbət,... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRSAL-MƏRSUL (ID - 19305) [ər.] köhn. Yazışma, məktublaşma, bir-birinə məktub göndərmə. □ Irsal-mərsul etmək, irsal-mərsula girmək - yazışmaq, məktublaşmaq, məktub göndərmək. [Ağa Məhəmməd xan:] Gürcüstan valisi Irakli bir yandan Rusiya dövləti... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRSƏN (ID - 19306) zərf [ər.] İrsi olaraq, irs yolu ilə, ata-anadan keçərək. Lamarka görə, həyat şəraitinin təsiri ilə baş verən dəyişmələr irsən nəslə keçir. M.Axundov. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRSİ (ID - 19307) sif [ər.] 1. Miras olaraq qalan, miras yolu ilə keçən. Irsi torpaq. Irsi mülk. 2. İrs olaraq ata-anadan keçən, nəslən keçən. Irsi xasiyyət. Irsi xəstəliklər. - Tərbiyə işi nəsli və irsi bir iş deyildir. M.S.Ordubadi. [Müəllim:]... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRSİLİK (ID - 19308) is. İrs olma, irsdən gəlmə, irsi hal. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRSİYYƏT (ID - 19309) is. [ər.] 1. Orqanizmin öz əcdadından almış olduğu təbii xüsusiyyətlərin məcmusu. Canlı orqanizmin öz fiziki və psixi xüsusiyyətlərini nəslinə keçirmə hadisəsi. Irsiyyət haqqında nəzəriyyə. - Cürbəcür bioloqlar cinsiyyət... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRŞAD (ID - 19310) is. [ər.] klas. Doğru yol göstərmə, doğru yola çəkmə, qəflətdən oyatma. Irşadını bilmədim qənimət; Yüz vay ki, fövt olundu fürsət. Füzuli. Döydülər, söydülər, əl çəkmədim irşadımdan. A.Səhhət. □ Irşad qılmaq klas.... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRTİBAT (ID - 19311) is. [ər.] Rabitə, əlaqə, bağlılıq. ..Bizim səadətimizlə yoldaşımızın səadəti arasında böyük bir irtibat vardır. Ü.Hacıbəyov. ..Məruf bir zat Azərbaycana gəldi, qeyri-rəsmi bir irtibat yaratdı. M.İbrahimov. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRTİBATÇI (ID - 19312) is. hərb. Rabitəçi, rabitə əsgəri. ..Arada bir irtibatçısından öyrəndi ki, .. top da hələ yaxşı müqavimət göstərməkdədir. Ə.Əbülhəsən. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRTİBATSIZ (ID - 19313) sif Rabitəsiz, rabitəsi, əlaqəsi olmayan, bir-birinə uyğun gəlməyən, bir-biri ilə bağlı olmayan. [Gülzarın] sözləri irtibatsız və nizamsız olduğu üçün, bəlkə məntiqsiz yerləri də var idi. C.Cabbarlı. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRTİCA (ID - 19314) is. [ər.] Dövrü keçmiş hakim siniflərin ictimai tərəqqiyə qarşı siyasi, iqtisadi və ideoloji müqaviməti; cəmiyyətin inkişafına mane olan keçmiş köhnə üsul və qaydaları mühafizə və ya bərpa etmək cəhdləri. Təbriz şəhəri... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRTİCAÇI (ID - 19315) is. Siyasi irtica tərəfdarı, mədəniyyət və tərəqqi düşməni. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRTİCAÇILIQ (ID - 19316) is. İrtica tərəfdarlığı, irtica siyasəti yeritmə, ictimai tərəqqiyə və mədəniyyətə düşmənlik. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRTİCAL (ID - 19317) is. [ər.] Qabaqcadan düşünmədən sinədən şeir və ya söz söyləmə; bədahət. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRTİCALƏN (ID - 19318) zərf [ər.] Qabaqcadan düşünmədən, sinədən; bədahətən. [Çopo:] Irticalən söylədiyi şeirdən [Milnirin] şair olduğu meydana çıxdı. Çəmənzəminli. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRTİCAPƏRƏST (ID - 19319) [ər. irtica və fars. ...pərəst] bax irticaçı. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRTİCAPƏRƏSTLİK (ID - 19320) bax irticaçılıq. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRTİHAL (ID - 19321) is. [ər.] köhn. 1. Yüksəlmə, yuxarı qalxma. Tərəqqi etmə, inkişaf etmə. Yüksəklik. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRTİKAB (ID - 19322) ... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRTMƏK (ID - 19323) is. Heyvanların quyruqlarının dibindəki sümük və bunun buğumu. // Quyruq. At irtməyini əyri tutur. - Keşnişlə, yemliklə bəzənib təpə; Ağ irtmək ceyranı edərdi qonaq. H.K.Sanılı. Dizlərini yerə qoyub irtməklərini oynada-oynada,... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRTMƏKLƏMƏ (ID - 19324) “İrtməkləmək” dən f.is. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRTMƏKLƏMƏK (ID - 19325) f Heyvanın irtməyindən yapışmaq. Dananı irtməkləmək. Atı irtməkləmək. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRZ (ID - 19326) is. [ər.] Namus, ismət, iffət, şərəf (çox vaxt namus sözü ilə birgə işlənir). Xain olsaq əgər bu dünyadə; Irzü namusumuz gedər badə. M.Ə.Sabir. [Piri baba:] Hansı bir rəiyyət qızının irz və namusuna ağalar toxunmamışdır.... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İRZSİZ (ID - 19327) sif İrzi, namusu olmayan; abırsız. Irzsiz adam. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İSABƏT (ID - 19328) is. [ər.] 1. Hədəfə çatma, hədəfə dəymə, hədəfə yetişmə. □ İsabət etmək - dəymək, çatmaq. Tapança bir daha partlar, [güllə] Əşrəflə Musanın arasında duran Rozanın köksünə isabət edər. H.Cavid. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İSA(Q)-MUSA(Q) (ID - 19329) is. Yaz, yay gecələrində həzin səslə oxuyan bir quş. Uzaqlarda isa-musa quşunun səsi eşidilirdi. Ə.Vəliyev. Yalnız isaq-musaq yorulmadan səslənir. Ə.Əbülhəsən. Haradasa isaq-musaq quşları bir-birini səsləyir, yerinə girən kimi... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İSBAT (ID - 19330) is. [ər.] Sübut; əsaslandırma, sübut etmə. Ey Füzuli, mən qənaət mülkünün sultanıyam; Səltənət isbatı əynimdə pəlasifəqr bəs. Füzuli. Tez verəsən bu sözlərin isbatın: Nədəndi binası abi-həyatın? Aşıq Ələsgər. □... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İSBATLI (ID - 19331) sif dan. 1. Sübutlu, sübut olunmuş, dəlilli. 2. Layiqli, görkəmli, yararlı. Isbatlı adam. Isbatlı paltar. □ İsbatlı olmaq - layiqli olmaq, yaramaq. Çoxları da yüngül, isbatlı olsun deyə, Ilyasa tikməli ipək yaylıqlar hazırlamışdılar..... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İSBATSIZ (ID - 19332) sif dan. Layiqsiz, görkəmsiz, yararsız. Isbatsız pay. Isbatsız geyim. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İSBİRƏ (ID - 19333) is. Xırda sızaqlar şəklində səpgi. Ağız isbirəsi. Boğaz isbirəsi. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İSBİRƏLİ (ID - 19334) sif İsbirəsi olan. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İSƏ (ID - 19335) bağl. 1. Qarşılıq bildirən bağlayıcılardan olub, əksərən tabesiz mürəkkəb cümlə tərkibindəki cümlələri və bəzən həmcins üzvləri bağlayır. Onlardan biri həkim, o birisi isə mühəndisdir. Onun işi çox, vaxtı isə azdır.... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İSƏVİ (ID - 19336) is. və sif [ər.] köhn. İsa dininə mənsub adam; xristian, xaçpərəst. [Papas Şeyx Sənana:] Heç bu mümkünmü isəvi bir qız; Bir müsəlmanə varsın. Anladınız!.. H.Cavid. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İSƏVİLİK (ID - 19337) is. köhn. İsa dininə mənsub olma; xristianlıq, xaçpərəstlik. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İSFAHAN (ID - 19338) is. [xüs. is. -dən.] mus. Azərbaycan klassik muğamlarından birinin adı. əsas muğam bunlar idi: üşşaq, nəva, busəlik, rast, əraq, isfahan, zirəfkənd, büzürg, zəngulə, rəhavi, hüseyni və hicaz. U.Hacıbəyov. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İSFƏNDAN (ID - 19339) is. Ağcaqayın. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

İSHAL (ID - 19340) is. [ər.] tib. Mədə pozğunluğu, qamı işləmə, ayaqyoluna düşmə. Insanlar bəzi bitkilərin ishal törətdiyini, bəzilərinin isə qusduruculuğunu görür və sonradan bundan istifadə edirdilər. M.Əfəndiyev. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

Bu səhifə dəfə baxılıb