İzahlı lüğət

İLTİFATKARLIQ (ID - 18741)

bax iltifatlılıq.

İLTİFATLI (ID - 18742)

sif 1. İltifatla olunan (edilən). İltifatlı münasibət. İltifat edən, hüsn-təvəccöh göstərən, xoş sifət, lütfkar.

İLTİFATLILIQ (ID - 18743)

is. İltifatlı olma, iltifat göstərmə, lütfkarlıq.

İLTİFATSIZ (ID - 18744)

sif İltifatı olmayan, iltifat göstərməyən (etməyən), üz göstərməmə, xoş üz göstərməmə; hörmətsizlik.

İLTİFATSIZLIQ (ID - 18745)

is. İltifat göstərməmə, xoş üz göstərməmə; hörmətsizlik, nəzakətsizlik.

İLTİHAB (ID - 18746)

is. [ər.] tib. Bədənin bir yerində qızdırma, şiş, qızartı şəklində təzahür edən xəstəlik prosesi. Ağ ciyər iltihabı. İltihab prosesi. Boğazında iltihab var.

İLTİHABLAŞMA (ID - 18747)

tib. 1. “İltihablaşmaq” dan f.is.
2. İltihab əmələ gəlmə, iltihab prosesi. Mədənin selikli qişası spirtin təsirindən şiddətli qıcıqlandığından iltihablaşma əmələ gəlir ki, bu da qidanın həzmində iştirak edən vəzilərin...

İLTİHABLAŞMAQ (ID - 18748)

f tib. İltihab əmələ gəlmək.

İLTİMAS (ID - 18749)

is. [ər.] Xahiş, rica. Mən yüzbaşının iltimasına görə bu kağızı cırıram. Məmmədquluzadə. Çoxlar getdi iltimasa, gəlmədin; Vaqif öldü, neçin yasa gəlmədin? M.P.Vaqif. Əslində Qədirin nə üçün sarınmağını bilməyən ağsaqqallar...

İLTİMASÇI (ID - 18750)

is. İltimas edən, minnətçi. [Usta Zeynal Qurbana:] ..De ki, ay kafir oğlu kafir, burada nə bir o qədər iş var ki, sən mənim sözümə inanmayıb, Hacı Rəsulu iltimasçı salırsan. C.Məmmədquluzadə.

İLTİSAQİ (ID - 18751)

[ər.]: iltisaqi dillər dilç. - sözün kökünü dəyişdirmədən, ona şəkilçilər artırılmaqla yeni formalar və ya yeni sözlər düzəldilən dilləri; məs.: türk dilləri, fin-uqor dilləri. Azərbaycan dili iltisaqi dillərdəndir.

İLTİSAQİLİK (ID - 18752)

is. dilç. İltisaqi dilin xüsusiyyəti, keyfiyyəti. Türk dillərinin iltisaqiliyi.

İLTİZAM (ID - 18753)

is. [ər.] 1. Bir işin yerinə yetirilməsini lazım bilmə, özü üçün borc hesab etmə, boynuna götürmə, öhdəsinə götürmə.
köhn. Qrammatikada: iş, hal və hərəkətin söz söylənən vaxtdan sonra icrasının lazım olmasını...

İLTİZAMÇI (ID - 18754)

is. köhn. Bir şeyi öhdəsinə götürərək, yerinə yetirəcəyi haqqında dilindən kağız vermiş adam.

İLTİZAMNAMƏ (ID - 18755)

is. [ər. iltizam və fars. namə] Mütləq yerinə yetirməyi tələb edən yazılı vəd, öhdəçilik kağızı. Iltizamnamə vermək (dilindən kağız vermək). - Şübhəsiz ki, belə bir iltizamnaməni imza etmək hər kəs üçün çətin idi....

İLYARASI (ID - 18756)

is. Sağalması uzun sürən və sağalandan sonra (adətən üzdə) yeri qalan yara. [Bəyin] çənəsinin yanları.. yanağında ilyarası, qırışıqlar, çal-çarpaz cizgilər arasında bürüşmüşdü. Mir Cəlal.
İ MA is. [ər.] klas. İşarə,...

İMAJİNİST (ID - 18757)

is. ədəb. İmajinizm tərəfdarı.

İMAJİNİZM (ID - 18758)

[fr.] XX əsrin əvvəllərində rus poeziyasında ədəbi yaradıcılıqda ideyalılığı rədd edən formalist cərəyanlardan biri.

İMALƏ1 (ID - 18759)

is. [ər.] 1. Mədəni süni surətdə təmizləmək məqsədi ilə düz bağırsağa maye daxil etmə. Imalə etmək.
Bu mayeni düz bağırsağa yeridən alət.

İMALƏ2 (ID - 18760)

is. [ər.] ədəb. köhn. Əruz vəznində yazılmış şeirlərdə: qısa oxunması lazım gələn hərəkənin vəznə uyması üçün qeyri-təbii olaraq uzadılmasından ibarət vəzn nöqsanı.

İMAM (ID - 18761)

is. [ər. ] 1. Müsəlmanlarda: camaat namazına başçılıq edən, habelə bir məhəllədə nikah, ölüm və s. dini işlərə baxan ruhani. Imamə ixtiyarın vermə, hərgiz uyma təkbirə: Özün kim faili-muxtarsan, biixtiyar olma. S.Ə.Şirvani....

İMAMCÜMƏ (ID - 18762)

is. [ər.] din. Cümə günləri camaat namazına başçılıq edən ruhani. [İsmayıl:] Təbriz böyük şəhərdir, savadlı imamcümələr var. P.Makulu.

İMAMƏT (ID - 18763)

is. [ər.] din. İmamlıq. Vaxta ki, ona imamət verilib, o hər şeyi bilər. Ə.Haqverdiyev.

İMAMLIQ (ID - 18764)

is. din. İmam vəzifəsi, imam rütbəsi. Imamlıq etmək.

İMAMZADƏ (ID - 18765)

is. [ər. imam və fars. ...zadə] İmamların, övliyaların və onların övladlarının basdırıldığı yer; ziyarətgah. [Gövhərtacın anası:] Dünən mən gedib imamzadədə şam yandırdım. Ə.Haqverdiyev. Bu on beş il ərzində yer qalmadı...

İMAN (ID - 18766)

is. [ər.] 1. İnanma, dərin inam. [Nüşabə:] Sənə qəlbimdə bir iman vardı; Könlümü şübhə, tərəddüd sardı. A.Şaiq. [Kərimxan:] Hələ də öz imanında möhkəm qalmaq istəyirdi. M.İbrahimov. // İslamiyyətdə: dinə, Allahın birliyinə,...

İMANLI (ID - 18767)

sif. Dinə inanan, dindar. // İnsaflı. Amma bu qarı çox imanlı qarı idi. “Əsli və Kərəm”.

İMANSIZ (ID - 18768)

sif. 1. Dinsiz, Allahsız, etiqadsız; kafir. // İs. mənasında. [Bəndalı:] Görmürsən bu imansızları, bu saqqalı qana bulanmışları! Mir Cəlal.
2. məc. Mərhəmətsiz, insafsız, qəddar. Dinsizin öhdəsindən imansız gələr. (Ata....

İMANSIZCASINA (ID - 18769)

zərf İnsafsızlıqla, mərhəmətsizcəsinə, amansızcasına, qəddarcasına.

İMANSIZLIQ (ID - 18770)

is. 1. Dinsizlik, kafirlik.
2. məc. Mərhəmətsizlik, insafsızlıq, qəddarlıq, amansızlıq.

İMARƏT (ID - 18771)

İMDAD (ID - 18772)

is. [ər.] Kömək, yardım; darda qalmış bir adamın köməyinə yetişmə, dadına yetmə. Koroğlunun dəlilərdi imdadı; Qılınc çəkdi, hasil ola muradı. “Koroğlu”. Görüşdülər, öpüşdülər o qəhrəmanlar; Birbirinin xilaskarı,...

İMDADSIZ (ID - 18773)

sif. Köməksiz, yardımsız. Imdadsız qalmaq - köməksiz qalmaq, tək qalmaq, əli heç kəsə çatmamaq.

İMDADSIZLIQ (ID - 18774)

is. Köməksizlik, çarəsizlik.

İMDİ (ID - 18775)

bax indi. Bu çərxi-fələk tərsinə dövran edir imdi. M.Ə.Sabir. [Sabbah:] Saqın, imdi sizə verməm sevgili Xəyyamı. H.Cavid. ImdIcə bax indicə.

İMƏCİ (ID - 18776)

is. İməcilikdə iştirak edən adam. Həyətdə iri palazlar döşəmiş, iməcilər çağırmışdı. A.Şaiq. □ Iməci olmaq - birinə kömək etmək məqsədi ilə görülən faydalı işdə iştirak etmək. [Ballının] bildirə kimi atası kəndin...

İMƏCİLİK (ID - 18777)

is. Könüllü olaraq və zəhmət haqqı almadan ictimai-faydalı bir işi, tapşırığı kollektiv surətdə, elliklə yerinə yetirmə. Bu iməcilik böyük bir əmək bayramına dönmüşdü. Burada hər millətdən çalışan vardı. B.Talıblı....

İMƏK (ID - 18778)

iməyə düşmək - iməkləməyə başlamaq. Iməyə düşən uşaq .. yəhərin qaşından tutdu. S.Rəhimov.

İMƏKLƏMƏ (ID - 18779)

“İməkləmək” dən f.is.

İMƏKLƏMƏK (ID - 18780)

f Əllər və dizlər üzərində hərəkət etmək. Nə isə, vaxt yetişdi, gərək uşaq iməkləsin, yerisin, gülsün, danışsın, şad olsun.. N.Nərimanov. [Atakişi:] Ay sənə qurban inəklər; Bu balam haçan iməklər. Cabbarlı. Əllərin...

İMƏKLƏTMƏ (ID - 18781)

“İməklətmək” dən f.is.

İMƏKLƏTMƏK (ID - 18782)

f Uşağın iməkləməsinə kömək etmək, iməkləməyə öyrətmək.

İMHA (ID - 18783)

is. [ər.] Məhv etmə, tələf etmə. Bunların içindəki müzürr mikrobların imhası üçün oralar hər gün .. dezinfeksiya olunaraq, son dərəcə pak və təmiz saxlanmaqdadır.. T.Ş.Simurq.

İMİC (ID - 18784)

is. [iing.] 1. Fikri surət, fikri təsəvvür.
2. Rəmz, simvol.

İMİR (ID - 18785)

is. məh. Şah arı.

İMİRÇİMƏ (ID - 18786)

“İmirçimək” dən f.is.

İMİRÇİMƏK (ID - 18787)

f dan. İylənmək, xarab olmağa başlamaq, turşumaq, ağırlaşmaq. Qatıq imirçiyib. Pendir imirçiyib.

İMİRÇİMİŞ (ID - 18788)

f.sif. dan. Ağırlaşmış, xarab olmuş, turşumuş, iylənmiş. Imirçimiş yağ.

İMİŞ (ID - 18789)

Qoşulduğu sözü keçmiş zamana bağlayaraq ona rəvayət mənası verən bağlama. Şəhər çox böyük imiş. Onun qisməti belə imiş. - Hər kəs [Zeynala] adi bir idarə məmuru kimi baxır imiş. S.Hüseyn. Məmmədquluzadənin təsvirinə...

İMİTASİYA (ID - 18790)

[lat.] 1. Oxşatma, bənzətmə; bir şeyin saxtasını düzəltmə. Mərmər imitasiyası (mərmərə oxşadılmış şey). Dəri imitasiyası (dəriyə oxşadılmış material).
2. mus. Musiqi motivinin bir interval yuxarı və ya aşağı olaraq...

Bu səhifə dəfə baxılıb

......
Insert Error: Table './shagird_myusers/spam_checker' is marked as crashed and last (automatic?) repair failed