İzahlı lüğət

İBTİDAİ (ID - 18090)

sif 1. Başlanğıca aid, ən əvvəl olan; ilk. Küçələrdə və meydançalarda gördüyünüz yaralılara ibtidai yardım [ediniz]. M.S.Ordubadi. Hələ mükəmməlləşməmiş, inkişaf etməmiş. Ibtidai həyat. - Həsən bəy inkişaf etməmiş,...

İBTİDAİLƏR (ID - 18091)

is. zool. Birhüceyrəli heyvanlar qrupu.

İBTİDAİLİK (ID - 18092)

is. İbtidai halda olma, ilk mərhələdə olma. // İlkinlik.

İBTİDASIZ (ID - 18093)

sif. İbtidası, başlanğıcı olmayan.

İBTİLA (ID - 18094)

is. [ər.] Bir şeyə xəstəlik dərəcəsində mübtəla olma; mübtəlalıq, düşkünlük. Demək, Ələkbər yoldaş yenə də Hacı xanla qumar oynamış imiş. Onlar ikisi də ibtiladan yaxalarını qurtara bilmirlərdi. M.S.Ordubadi. Mirzağa...

İCAB (ID - 18095)

[ər.]: icab etmək kit. - lazım olmaq, lazım gəlmək: vacib, labüd, zəruri olmaq. Həqiqi inqilab nə qədər ki, dedikcə, böyük bir əmrdir, bu böyük əmri yerinə yetirmək üçün də .. amal və əfkarı uca olan adamların meydana çıxması...

İCAD (ID - 18096)

is. [ər.] Vücuda gətirmə (gətirilmə), yoxdan var etmə (edilmə), yaratma (yaradılma), düzəltmə (düzəldilmə); ixtira (etmə), kəşf (etmə). Radionun icadı. Telefonun icadı. Hürufatın icadı. Yeni icad (yeni çıxmış şey, yeni ixtira)....

İCARƏ (ID - 18097)

is. [ər.] Müəyyən şərtlər əsasında daşınmaz əmlakın müvəqqəti istifadəyə verilməsi, ya alınması; kirə. İcarə haqqı. İcarə kağızı. İcarə şərtləri. - [Kərbəlayı Qulam:] Hacı, özünüz bilirsiniz ki, mərhum Ağa Heydərin...

İCARƏÇİ (ID - 18098)

bax icarədar.

İCARƏDAR (ID - 18099)

is. [ər. icarə və fars. ...dar] Birinin mülkünü və s.-ni icarəyə götürən adam. Kişi də hacının yuxarı baş karvansarasının icarədarıdır. P.Makulu.

İCARƏDARLIQ (ID - 18100)

is. İcarəyə götürmə, kirə etmə.

İCARƏLƏMƏ (ID - 18101)

“İcarələmək” dən f.is.

İCARƏLƏMƏK (ID - 18102)

f İcarəyə götürmək, kirələmək. Torpaq icarələmək.

İCARƏLƏNMƏ (ID - 18103)

“İcarələnmək” dən f.is.

İCARƏLƏNMƏK (ID - 18104)

məch. İcarəyə (kirəyə) götürülmək; kirələnmək. Torpaq icarələnib.

İCARƏNAMƏ (ID - 18105)

is. [ər. icarə və fars. ...namə] İcarəyə almaq və ya vermək haqqında yazılı sənəd; icarə kağızı.

İCAZƏ (ID - 18106)

is. [ər.] 1. İzin, rüsxət, ixtiyar. İcazə almaq. İcazə istəmək. İcazə vermək. Kargüzar qardaşına toy eləmək üçün icazə alıb, kəndə getmişdi. S.Rəhman.
2. İcazənamə, icazə vərəqəsi. İcazənizi göstərin.

İCAZƏLİ (ID - 18107)

sif İcazə verilmiş, rüsxət verilmiş, icazə almış, bir şeyi etməyə icazəsi olan.

İCAZƏNAMƏ (ID - 18108)

is. [ər. icazə və fars. ...naməj Bir yerə daxil olmaq və ya bir iş üçün verilən icazə vərəqəsi; rüsxətnamə. Bütün müxbirlərin icazənamələri bir yerdə imzalanıb. Ə.Məmmədxanlı.

İCAZƏSİZ (ID - 18109)

zərf İzinsiz, rüsxətsiz, icazə olmadan, icazə almadan. Icazəsiz danışmaq. Icazəsiz getmək. Icazəsiz götürmək. - Əminə ərindən icazəsiz qızıl verib, iki nəfərin dəvəsini almış(dı). Ə.Əbülhəsən.

İCAZƏT (ID - 18110)

klas. bax icazə 1-ci mənada. İcazət olunmaq - icazə verilmək, izin verilmək. Şah buyurdu ki,.. bu məclisi-xasdır, ona binaən mənim tərəfimdən icazət olunur ki, oturasımz. M.F.Axundzadə. Divan-dərəni bəndə çəkib aldı dübarə;...

İCBAR (ID - 18111)

is. [ər.] Cəbr etmə, məcbur etmə; öz razılığı, arzusu olmadan bir işə sövq etmə. İcbar etmək - məcbur etmək.

İCBARİ (ID - 18112)

sif Məcburi. Ümumi icbari təhsil.
// İstəməyərək, güclə.

İCBARİLİK (ID - 18113)

is. Məcburilik.

İCLAS (ID - 18114)

is. [ər.] Bir məsələni müzakirə etmək üçün hər hansı bir təşkilat üzvlərinin bir yerə yığılması; yığıncaq. Fəallar iclası. Valideynlər iclası. Iclas salonu. - O günün sabahı iclasdan əvvəl qurultay binasında təşkil...

İCLASÇI (ID - 18115)

is. Məhkəmə iclasında iştirak edən xalq nümayəndəsi.

İCLASÇILIQ (ID - 18116)

is. İclasçı işi, iclasçı vəzifəsi.

İCLASBAZ (ID - 18117)

is. [ər. iclas və fars. ...baz] İclası, iclas etməyi çox sevən adam (mənfi mənada işlənir).

İCLASBAZLIQ (ID - 18118)

is. Çox iclas çağırma, çox iclas etmə; iclas etməyi, çox iclasa getməyi sevmə (mənfi mənada işlənir).

İCMA (ID - 18119)

is. [ər.] 1. Qədimdə: hər hansı bir ərazi daxilində yaşayan əhalinin özünüidarə hüququna malik birliyi, təşkilatı. Şəhər icması. Qədim Rusiyada kəndli icması.
2. köhn. Cəmiyyət, təşkilat, məclis, ittifaq. Dini icma....

İCMAL (ID - 18120)

is. [ər.] 1. Qısa məlumat, bir məsələnin ümumi şəkildə qısaca şərhi; xülasə. İcmal vermək - xülasə etmək. Təfsili-qəminə verdi icmal; Qıldı ona ərzi-surəti-hal. Füzuli.
2. Qəzetlərdə günün siyasi hadisələrini ümumi...

İCMALÇI (ID - 18121)

is. İcmal yazan jurnalist, icmal müəllifi (bax icmal 2-ci mənada).

İCMALƏN (ID - 18122)

zərf [ər.] köhn. Qısaca, müxtəsər, xülasə şəklində.

İCRA (ID - 18123)

is. [ər.] Bir işin, qərarın, hökmün və s.-nin yerinə yetirilməsi, həyata keçirilməsi. Icranı yoxlamaq. Göstərişin icrasına çalışmaq. - [Yusif şah] naçar ümuri-səltənətin icrasına iqdam etdi. M.F.Axundzadə. Balacayev bu gün...

İCRAÇI (ID - 18124)

is. 1. Bir qərarı, hökmü, əmri, göstərişi icra edən, əməli surətdə yerinə yetirən, həyata keçirən adam. Hüsaməddin kimi adamlar onun fikrinin icraçılarıdır. M.S.Ordubadi. // Sif. mənasında. [Yunis] əvvəl icraçı mühəndis,...

İCRAEDİCİ (ID - 18125)

bax icraçı. İcraedici orqanlar.

İCRAİYYƏ (ID - 18126)

icraiyyə komitəsi - hökumət qərarlarını həyata keçirmək, bir şeyi əməli surətdə idarə etmək vəzifəsini həyata keçirən orqanların adı. Rüstəm kişi .. rayon icraiyyə komitəsi sədrinin yanına getməyi qərara aldı. M.İbrahimov....

İCRAKOM (ID - 18127)

is. [ər. icra və fr. comite] İcraiyyə komitəsinin qısaldılmış adı. İcrakomun sədr müavini qırmızı karandaşı naxışlı qələmdandan çəkib, vacib görkəm aldı. B.Bayramov.

İCRASIZ (ID - 18128)

sif və zərf Yerinə yetirilməmiş, əməl edilməmiş, həyata keçirilməmiş. Evdə uşaq heç bir rejimə tabe olmadan yaşayarsa, məktəbin verdiyi tapşırıqlar da icrasız qalar. “Az. qad.”

İCRƏT (ID - 18129)

is. [ər.] köhn. 1. Görülən iş üçün verilən haqq (pul), muzd (maaş), zəhmət haqqı. [Hacı Rəcəbəli:] Ağa Mərdan, uşaqların icrətini məlum elə! M.F.Axundzadə. Vəliquluya və Zibaya Xudayar bəy o qədər icrət təyin elədi ki,...

İCTİHAD (ID - 18130)

is. [ər.] klas. 1. Cidd-cəhd, var gücü ilə çalışma, səy etmə, çalışıb-çapalama. □ İctihad etmək köhn. - gücü çatdıqca çalışmaq, səy etmək, əlləşmək. ..Elə güman eliyirdim ki, bunların içində yenə heç olmasa minlərcə...

İCTİMAİ (ID - 18131)

sif. [ər.] 1. İnsan cəmiyyətinə aid olan. İctimai quruluş. İctimai inkişaf qanunları. // Cəmiyyətdə insanların həyat və münasibəti ilə bağlı olan, cəmiyyətdə cərəyan edən, cəmiyyətdə törəyən, cəmiyyətin həyatına aid...

İCTİMAİLƏŞDİRİLMƏ (ID - 18132)

“İctimailəşdirilmək” dən f.is. İstehsal vasitələrinin ictimailəşdirilməsi. Torpağın ictimailəşdirilməsi.

İCTİMAİLƏŞDİRİLMƏK (ID - 18133)

məch. Fərdilikdən, xüsusilikdən çıxarılıb, cəmiyyətin, kollektivin ixtiyarına verilmək; ümumiləşdirilmək, ellikləşdirilmək.

İCTİMAİLƏŞDİRİLMİŞ (ID - 18134)

f.sif. Fərdilikdən, xüsusilikdən çıxarılıb, cəmiyyətin, kollektivin ixtiyarına verilmiş; ümumiləşdirilmiş, ellikləşdirilmiş. Ictimailəşdirilmiş təsərrüfatlar. Ictimailəşdirilmiş torpaqlar.

İCTİMAİLƏŞDİRMƏ (ID - 18135)

“İctimailəşdirmək” dən f.is.

İCTİMAİLƏŞDİRMƏK (ID - 18136)

f Dağınıq, fərdi, xüsusi təsərrüfatı, istehsal vasitələrini, təsərrüfat obyektlərini və s.-ni ictimai kollektiv, təsərrüfat halına gətirmək; ümumiləşdirmək, ellikləşdirmək. Istehsal alət və vasitələrini ictimailəşdirmək....

İCTİMAİLƏŞMƏ (ID - 18137)

“İctimailəşmək” dən f.is.

İCTİMAİLƏŞMƏK (ID - 18138)

f Fərdilikdən, xüsusilikdən çıxıb ümumiləşmək, cəmiyyətin mülkiyyətinə keçmək, ellikləşmək.

İCTİMAİLİK (ID - 18139)

is. İctimai xarakterdə olma; ümumilik, kollektivlik.

Bu səhifə dəfə baxılıb

......
Insert Error: Table './shagird_myusers/spam_checker' is marked as crashed and last (automatic?) repair failed