YEŞİKDAŞIYAN (ID - 43575)sif. Yeşikləri daşıyan (fəhlə, işçi).
|
YEŞİKLİ (ID - 43576)sif. Yeşiyi və ya yeşikləri olan. Yeşikli stol.
|
YEŞİKLİK (ID - 43577)sif. 1. Yeşiyə yarayan. Yeşiklik taxta.
2. Adətən saylarla - ... yeşiyə yetəcək qədər. Bir yeşiklik taxta. |
YETDİK (ID - 43578)sif. 1. Çatacaq qədər, kifayət edəcək qədər. Bir stəkan çaya yetdik qənd ayırdı. Bir günə yetdik çörək.
2. Çatası, çatmalı olan. Sinəmdə sizə yetdik; Mənim bir az sözüm var. R.Rza. |
YETƏN (ID - 43579)hər yetən - hər kəs, hər adam, hər biri. Hər yetən gözələ gözəl demərəm; Gözəldə bir qeyri əlamət olur. M.P.Vaqif. [Həcər xanım:] Mən Həcərəm, əbrü ətlas geymərəm; Hər yetən gədayə boyun əymərəm. Aşıq Ələsgər....
|
YETƏR (ID - 43580)1. sif. Bəs olan, kifayət edən. Bağları yetər qədər üzüm verir. Bütün ilə yetər taxılı var.
Əmr mənasında. Bəsdir, kifayətdir! Yetər, ağlama! Yetər, canım! □ Artıq yetər daha bəsdir, kifayətdir, daha lazım deyil. Xəbər... |
YETƏRLİK (ID - 43581)sif. Kafilik, bəslik. Bir xəmirə yetərlik unumuz qalmışdır.
|
YETİK (ID - 43582)sif. 1. Bələd, tanış, xəbərdar, vaqif, yaxın. Ələsgərəm, mən yetiyəm hər işə; iki könül bir-biriynən barışa. Aşıq Ələsgər. [Sona:] Görmüşəm, sifətdən gözəldir, ancaq təbiətini bilmirəm, anam onlara çox yetikdir. A.Şaiq.
2.... |
YETİKLİK (ID - 43583)is. 1. Yetik olma, xəbərdar olma; bələdlik, yaxınlıq.
2. Yetkinlik. |
YETİM (ID - 43584)sif. 1. Atası-anası, yaxud atası və ya anası ölmüş. Yetim uşaq. Atadan yetim qız. - Qürbət içrə fəhləliklə saxlar idi öz başın; Həm vətəndə dul anasın, yetim bacı, qardaşın. A.Səhhət. // Is. mənasında. Yetimə cancan deyən...
|
YETİMCƏSİNƏ (ID - 43585)zərf Yetim kimi; zavallıcasına, yazıq-yazıq, məzlum-məzlum, fağırfağır.
|
YETİMCİYƏZ (ID - 43586)is. “Yetim”dən oxş.
|
YETİMÇƏ (ID - 43587)1. “Yetim”dən kiç. və oxş.
2. is. Bəzən təhqir, söyüş məqamında. Yamacın yetimçəsi mənə qalmayıb, - deyə [Əlləzoğlu] kinli-kinli söylənirdi. İ.Hüseynov. |
YETİMÇİLİK (ID - 43588)bax yetimlik. [Kərim xan] iyirmi yaşı olar-olmaz özü kimi yetimçilikdə böyümüş Xavər adlı yoxsul, lakin yaraşıqlı və nəcib təbiətli bir qızla evlənmişdi. M.İbrahimov. Məni yetimçiliklə saxlayıb, adam eləyib kişilər cərgəsinə...
|
YETİMDAR (ID - 43589)sif Yetim uşaq saxlayıb böyüdən, yetim uşaq saxlayan. [Murad] Nigarı alacaqdı. Onun yaşının azlığı, özünün yetimdar bir kişi olması əhəmiyyətsiz şeylərdi. S.Hüseyn.
|
YETİMDARLIQ (ID - 43590)is. Yetim uşaq saxlayıb böyütmə, yetim uşaq saxlama.
|
YETİMDOYURAN (ID - 43591)sif. dan. zar. Yekə, iri (qab, boşqab haqqında). // İs. mənasında. [Almaz:] Bu heç adamın boğazını da yaşlamaz ki, yetimdoyuranı gətir. N.Vəzirov.
|
YETİMXANA (ID - 43592)is. Atasız-anasız, kimsəsiz qalmış uşaqlara məxsus xeyriyyə müəssisəsi. Bülənd bütün bunlara baxır, yetimxananı tezliklə yorğan-döşəklə də təmin etmək lazım olduğunu düşünürdü; çünki yetimxananın açılması bundan...
|
YETİMLƏŞMƏ (ID - 43593)“Yetimləşmək”dən f.is.
|
YETİMLƏŞMƏK (ID - 43594)f Yetim olmaq, ata və ya anası ölmək.
|
YETİMLİK (ID - 43595)is. Ata-anası olmayan uşağın halı, vəziyyəti. Yetimlik çəkmək. - Yetimliyi halətindən bəllidir; Fəqirliyi zillətindən bəllidir. A.Səhhət. Biz ki yetimliklə böyüdük qoşa; Birgə qonaq getdik yara, yoldaşa. S.Vurğun. Durnanın...
|
YETİM-YESİR (ID - 43596)top. dan. 1. Atasız-anasız uşaqlar, yetimlər. [Məşədi Cəfər:] Məndən sonra bir bölük yetim-yesir qalacaq. Ə.Haqverdiyev.
2. məc. Yoxsullar, məzlumlar, evsiz-eşiksizlər. Amma bunu da biliniz, ey mollalar ki günlər dolanar, ..zəmanə... |
YETİRİCİ (ID - 43597)sif. Yetirən, verən, yetişdirən, hasiledici. ..Ziyadə məhsulatyetirici və meyvəcat yetirici yerlərdə əhali elmsizlik cəhətindən fəqir və zillətdə dolanmaqdadırlar. F.Köçərli.
|
YETİRİLMƏ (ID - 43598)“Yetirilmək”dən f.is.
|
YETİRİLMƏK (ID - 43599)məch. Çatdırılmaq.
|
YETİRMƏ (ID - 43600)1. “Yetirmək”dən f.is.
2. is. bax yetişdirmə 2-ci mənada. O, kimin yetirməsidir? - Guya bütün salamabadlılar öz yetirmələrinə məktəb düzəldəcəklər. Mir Cəlal. |
YETİRMƏK (ID - 43601)f . 1. Bir şeyi, yaxud bir sözü (xəbəri, məlumatı) başqa bir kəsə və ya yerə hər hansı bir vasitə ilə çatdırmaq. Məktubu sahibinə yetirmək. Məndən ona salam yetir. - Şah Abbas o saat əmr elədi, lazımi xəbəri fırəng elçilərinə...
|
YETİŞDİRİLMƏ (ID - 43602)“Yetişdirilmək”dən f.is.
|
YETİŞDİRİLMƏK (ID - 43603)məch. Becərilmək, bəslənib böyüdülmək; vücuda gətirilmək. Bağlarda dadlı meyvələr yetişdirilir. // Tərbiyə edilib meydana gətirilmək, ortaya çıxarılmaq; hazırlanmaq, yaradılmaq. Ali məktəblərimizdə müxtəlif sahələrə...
|
YETİŞDİRMƏ (ID - 43604)1. “Yetişdirmək”dən f.is.
2. is. Biri tərəfindən tərbiyə və təhsil verilib yetişdirilmiş adam. Universitetin yetişdirməsi. O, məşhur alimin yetişdirməsidir. Bizim institutun yetişdirməsidir. - Mirzə Valehin yetişdirməsi olan... |
YETİŞDİRMƏK (ID - 43605)f 1. Bax yetirmək. Cavan meyvə ağacları yetişdirmək. Yeni kadrlar yetişdirmək. - Mehriban dindar, əski bir müsəlman ailəsinin tərbiyə edib yetişdirdiyi bir qızdı. S.Hüseyn.
2. Çatışdırmaq, öhdəsindən gəlmək, vaxtında görə... |
YETİŞHAYETİŞ (ID - 43606)is. 1. Çatmaq, yetişmək, yaxınlaşmaq üzrə olma. [Tərlan] kolxoz idarəsinə yetişhayetişdə çevik addımlarla gələn bir nəfərlə qarşılaşdı. M.Hüseyn.
2. Yetişmək, dəymək üzrə olma (meyvələr haqqında). |
YETİŞKƏN (ID - 43607)sif Yaxşı yetişmiş, lap dəymiş. Yetişkən meyvə. // Is. mənasında. Tutun yetişkənlərindən dər.
|
YETİŞKƏNLİK (ID - 43608)is. Yetişmiş, dəymiş meyvənin halı.
|
YETİŞMƏ (ID - 43609)“Yetişmək”dən f.is.
|
YETİŞMƏK (ID - 43610)f . 1. Bir istiqamətdə gedərək nəzərdə tutduğu bir yerə çatmaq, yetmək, varmaq, varid olmaq. Yüzbaşının çavuşu Nəzərəli at üstə, çaparaq yetişər xərmənə. C.Məmmədquluzadə. [Hacı:] Kəndə yetişəndən sonra Almaz uzunboğaz...
|
YETİŞMİŞ (ID - 43611)sif 1. Dəymiş, yeməli hala gəlmiş. Yetişmiş meyvə. Yetişmiş üzüm. // işlənmək, yeyilmək, istifadə edilmək üçün hazır olan; gəlmiş. ..Pendir saxlananda onun kazeininin bir hissəsi dönüb piy və ətirli yağ olur ki, belə pendirə...
|
YETKİN (ID - 43612)sif. 1. Hər cəhətdən yetişmiş, kamilləşmiş, təcrübəli. Yetkin adam. Yetkin mütəxəssis. Yetkin sənətkar. - Əsgər rayon mərkəzinə yola düşəndə fikirləşir və bu qərara gəlirdi ki, o bir mütəxəssis olaraq hələ yetkin deyil....
|
YETKİNLƏŞMƏ (ID - 43613)“Yetkinləşmək”dən f.is.
|
YETKİNLƏŞMƏK (ID - 43614)f 1. Yetkin hala gəlmək, təcrübələnmək, kamilləşmək; daha yetkin olmaq.
2. Dəymək, yetişmək (meyvə, taxıl). |
YETKİNLİK (ID - 43615)is. 1. Təcrübəlilik, kamillik. [“Dəli Kür” ] ..əsərin toxumu I.Şıxlının qan yaddaşında həmişə mövcud olub, sadəcə, əlverişli şərait yarananda - oyanıb, Şıxlı da onu qələmə alıb; xoşbəxtlikdən bu, onun sənətkar kimi...
|
YETMƏ (ID - 43616)1. “Yetmək”dən f.is.
2. sif. Yetişmiş, yetkin. Gölə cumar yaşılbaşlı sonalar; Əcəb yetmə gözəl bəslər analar. Aşıq Kərəm. |
YETMƏK (ID - 43617)f . 1. Bax yetişmək 3-cü mənada. Pul sənə yetdimi? Məktub sahibinə hələ də yetməmişdir. Sənə yetmək olmur. - Yetənə yetir, yetməyənə daş atır. (Ata. sözü). Yar gələr, yara yetməz; Sonalar sara yetməz; Pis gündən qurtarmağa;...
|
YETMİŞ (ID - 43618)1. Altmış doqquzdan sonra gələn say - 70. Yetmişdə yeddi onluq var. Yetmiş manat. Yetmişə yaxın adam.
2. is. Yetmiş yaş. Yetmişi keçmişdir. |
YETMİŞİLLİK (ID - 43619)1. is. Yetmiş il davam etmiş dövr, ömür. Yetmişilliyini bayram etmək. YetmişiHiyi münasibəti ilə gələn təbriklər. Şairin yetmişilliyi.
2. Sif. mənasında. Yetmiş il davam etmiş, yetmiş il sürmüş. Yetmişillik bir ömür. Məsələnin... |
YETMİŞİNCİ (ID - 43620)“Yetmiş”dən sıra s.
|
YETMİŞLİK (ID - 43621)sif. Yetmiş yaşında. Yetmişlik bir qarı.
|
YETMİŞYAŞLI (ID - 43622)sif. Yetmiş yaşında olan. Yetmişyaşlı qoca. Yetmişyaşlı qadın.
|
YEY (ID - 43623)[qəd. ] bax eyi. Əgərçi bir neçə gün xar zəhmətin çəkdin; Vəli yey oldu gününgündən ey həzar, bu il. Qövsi. Ayrılıqdan ölüm yeydi; Yar həsrəti qəddim əydi. Aşıq Ələsgər.
|
YEYƏ1 (ID - 43624)is. Metalı yonmaq, təmizləmək üçün üzəri diş-diş olan polad alət; suvand, törpü. inşaata gələndə yeyəni tutmağı bacarmayan .. ibrahimə ustası mürəkkəb bir hissə göstərdi. Mir Cəlal.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb