YAVANLIQSIZ (ID - 43075)1. sif. Yavanlığı olmayan. Yavanlıqsız çörək.
2. zərf Yavanlıq olmadan. Yavanlıqsız qalmaq. |
YAVANSIZLIQ (ID - 43076)is. Yavanlığın olmadığı hal.
|
YAVAN-YAVAN (ID - 43077)zərf Yavanlıq olmadan, yavanlıqsız. Tərlan doğranmış çörəkdən bir parça götürüb yavan-yavan gəvələməyə başladı. M.Hüseyn.
|
YAVAŞ (ID - 43078)zərf 1. Hərəkəti asta, zəif, ağır. Yavaş yerimək. // Sif. mənasında. Qız.. yavaş addımlarla onu izləyir. M.Hüseyn. Sakit, asta, qışqırıqsız, səssiz. Yavaş danış!
sif. Sakit, mülayim, həlim. Yavaş inək. Yavaş uşaq. yavaş-yavaş... |
YAVAŞAN (ID - 43079)is. məh. bax yovşan.Xırdacaxırdaca çəpişlər; Yavaşanın başın dişlər. (Sayaçı sözü).
|
YAVAŞCA (ID - 43080)zərf Astaca, üsulluca, yavaşcadan, hiss etdirmədən, səs çıxarmadan, bildirmədən. Yavaşca yerindən durdu. Yavaşca kənara çəkildi. - Axırda zəiflər yavaşca başlayırlar əkilməyə və güclülər, yəni dəstə sahibləri qalırlar...
|
YAVAŞCADAN (ID - 43081)bax yavaşca. [Məmmədcəfər] əyilib yavaşcadan qulağıma pıçıldadı. Qantəmir. Yenə əvvəlki gecələr kimi [müəllim və Telli] yavaşcadan söhbətə başlamışlardı. S.Hüseyn. Əzizin dizləri titrədi, yavaşcadan çamadanının üstündə...
|
YAVAŞCALIQLA (ID - 43082)zərf dan. Yavaş, yavaşca. Çoban yavaşcalıqnan əyilib Aşıq Şirvandan xəbər aldı. “Abbas və Gülgəz” .
|
YAVAŞCANA (ID - 43083)dan. bax yavaşca.
|
YAVAŞDAN (ID - 43084)zərf bax yavaşca. Qoca kapitan qəmgin səslə yavaşdan dilləndi. M.Süleymanov.
|
YAVAŞIDICI (ID - 43085)sif və is. tex. Sürəti, hərəkəti yavaşıdan, azaldan (cihaz və s.).
|
YAVAŞIMA (ID - 43086)“Yavaşımaq”dan f.is.
|
YAVAŞIMAQ (ID - 43087)f Bir şeyin hərəkətinin, sürətinin, şiddətinin, təsirinin və s.-nin gücü getdikcə azalmaq, zəifləşmək, ağırlaşmaq, sakitləşmək. Külək yavaşımağa başladı. Sel yavaşıdı. Maşının hərəkəti yavaşıdı. Ağrı yavaşıdı....
|
YAVAŞITMA (ID - 43088)“Yavaşıtmaq”dan f.is.
|
YAVAŞITMAQ (ID - 43089)icb. Hərəkətin sürətini azaltmaq, astalaşdırmaq, zəiflətmək, alçaltmaq. Addımını yavaşıtmaq. - Xanım bir yerdə durdumu, Həmzə bəy də yerişini yavaşıdıb gözlərini ondan çəkmirdi. Çəmənzəminli. Bəbir bəy səsini yavaşıtdı....
|
YAVAŞLAMA (ID - 43090)“Yavaşlamaq”dan f.is.
|
YAVAŞLAMAQ (ID - 43091)f . Yerişini, sürətini azaltmaq, yavaş etmək. Məşədi Əsgər bir az yavaşlayıb özünü bir qaranlıq yerə çatdırdı. S.M.Qənizadə.
|
YAVAŞLANDIRICI (ID - 43092)bax yavaşıdıcı.
|
YAVAŞLANDIRMA (ID - 43093)“Yavaşlandırmaq”dan f.is.
|
YAVAŞLANDIRMAQ (ID - 43094)icb. Yavaş etmək, yavaşıtmaq, ağırlaşdırmaq, azaltmaq.
|
YAVAŞLANMA (ID - 43095)“Yavaşlanmaq”dan f.is.
|
YAVAŞLANMAQ (ID - 43096)f . Yavaş olmaq, yavaşımaq, ağırlaşmaq, azalmaq, zəifləşmək.
|
YAVAŞLATMA (ID - 43097)“Yavaşlatmaq”dan f.is.
|
YAVAŞLATMAQ (ID - 43098)icb. Yavaş etməyə, azaltmağa, zəifləşdirməyə, yavaşıtmağa məcbur etmək. Külək Dilbərin üzünə çırpır, qulaqlarında uğuldayır, yerişini yavaşladırdı. C.Cabbarlı.
|
YAVAŞLIQ (ID - 43099)is. Hərəkətdə, sürətdə astalıq. Bir-iki yolçu da bu yavaşlıqdan istifadə edərək tramvaydan atılıb çıxdı. Qantəmir.
|
YAVA-YAVA (ID - 43100)zərf dan. Hərzə-hərzə, ağzına nə gəldi, həyasız-həyasız, ədəbsizcəsinə, tərbiyəsizcəsinə. Yava-yava danışmaq. - [Hacı Qara:] Yava-yava danışma, yoldan çox adam gedir, doğrusun de görüm, kimsiniz? M.F.Axundzadə. [Sultan bəy...
|
YAVƏR (ID - 43101)is. [fars.] 1. klas. Yardımçı, köməkçi, imdada çatan. Anadan yaxşı yavər olmaz. (Ata. sözü). Təklif nə hacətdi, gözüm, vaqifi-halə; Dildadələrin dadrəsi, yavəri sənsən. Q.Zakir. Bikəsəm aləmara dərdü qəmimdən özgə; Nə...
|
YAVƏRLİK (ID - 43102)is. Yavərin gördüyü iş, vəzifə.
|
YAVINC (ID - 43103)is. məh. Tabeçilik, tabe olan.
|
YAVRU (ID - 43104)is. Çocuq, uşaq, körpə, bala (nəvazişlə deyilir). Yavrum, quzum! Yatanlar ayılmaz mahaldır? Ancaq mənimki nalə, səninki sualdır. M.Ə.Sabir. Yanaşar bəstəriətfalə ana; Uyqudan yavrusu istər oyana. A.Səhhət. [Nazlı Marala:] Mən sənə...
|
YAVRUCUQ (ID - 43105)“Yavru”dan oxş. Lay-lay mələyim, sevdiciyim, yavrucuğum yat; Bir də ələ düşməz bu çocuqluq dəmi, heyhat! A.Şaiq. Zəhra yuvası dağılmış bu yavrucuqların, analarını itirmiş bu üç qızın halını, ürək parçalayan səmimi...
|
YAVUQ (ID - 43106)sif. Yaxın. Qarı gəlir bizə yavuq; Əl-ayağı tutub soyuq. “Koroğlu” . Mehmanlara var saf suyun özgə səfası; Derlər ki, yavuqdur ola on dörd gecəlik ay. Qövsi. [Xədicə:] [Nazlını] özümə bacıdan yavıq adam bilib hamı gizlin...
|
YAVUQLAŞMA (ID - 43107)“Yavuqlaşmaq”dan f.is.
|
YAVUQLAŞMAQ (ID - 43108) |
YAVUQLU (ID - 43109)sif. və is. məh. Adaxlanmış, nişanlanmış; adaxlı, nişanlı, deyikli.
|
YAVUQLUQ (ID - 43110)is. Yaxınlıq. İtaliya məmləkətinin Napoli [Neapol] şəhərinin yavuqluğunda bir qədim bütpərəstlərə təəllüq ibadətgahın xərabəsi var. H.Zərdabi. [Kətxuda] bilirdi ki, bunlara yavuqluq etsə, qulluq işləri də yaxşı gedəcəkdir....
|
YAVUZ (ID - 43111)sif. qəd. 1. Şiddətli, çox sərt və tünd, yaman.
2. Məharətli, ustad. Yavuz çox sağlam bayatı sevər; Gah öyünər, tək-tək özündən deyər. M.P.Vaqif. |
YAY1 (ID - 43112)is. İlin, yazla payız arasında olan ən isti fəsli. Yayın isti günləri. Yay günləri. Yay meyvələri. Yay tətili. Yay istirahəti. - Hamı bunu bilir ki, yay fəsli üç ay məktəblər bağlıdır. C.Məmmədquluzadə. Bu il yay tətili münasibəti...
|
YAY2 (ID - 43113)is. 1. Ox atmaq üçün yarımdairə şəklində əyilib ucları tarım iplə birləşdirilmiş ibtidai silah. Dəmirçioğlu yayı çiynindən aşırdı, oxları bir-bir çilləyə-kamana mindirib yerindən tərpənəni vurub yerə saldı. “Koroğlu”...
|
YAYBAŞI (ID - 43114)zərf Yayın başlanğıcında, yayın əvvəlində, yay girəndə. Yaybaşı Bəbir bəy külfəti [dağa] aparmaq istədi. Mir Cəlal.
|
YAYCI (ID - 43115)is. Qədim türkdilli tayfalardan biri.
|
YAYCIQ (ID - 43116)is. Balaca yay.
|
YAYÇI(LAR) (ID - 43117)is. Qədim türkdilli tayfalardan biri.
|
YAYDIRMA (ID - 43118)“Yaydırmaq”dan f.is.
|
YAYDIRMAQ (ID - 43119)icb. Başqasına yayma işi gördürmək, yaymağa məcbur etmək.
|
YAYDIRTMA (ID - 43120)“Yaydırtmaq”dan f.is.
|
YAYDIRTMAQ (ID - 43121)bax yaydırmaq.
|
YAYĞIN (ID - 43122)sif. 1. Tez yayılmaq xassəsi olan, tez yayılan; sıyıq.
2. məc. Konkret, dəqiq olmayan, lazımınca aydın olmayan; qeyri-müəyyən. Yayğın fikir. |
YAYĞINLAŞDIRILMA (ID - 43123)“Yayğınlaşdırılmaq”dan f.is.
|
YAYĞINLAŞDIRILMAQ (ID - 43124)məch. 1. Yayğın hala salınmaq, yayğınlıq xassəsi verilmək; sıyıqlaşdırılmaq.
2. məc. Konkretlikdən, aydınlıqdan, dəqiqlikdən məhrum edilmək. |
Bu səhifə dəfə baxılıb