İzahlı lüğət

ALOVLU (ID - 1201) sif. 1. Şiddətlə yanan, parlayan, alov çıxan. məc. tənt. Hərarətli, atəşin, ehtiraslı, coşqun. Alovlu salamlar. Alovlu nitq. Alovlu sözlər. Alovlu baxışlar. // Hiddətdən qıpqırmızı olmuş. Bu halda [Toğrulun] alovlu gözləri... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALOVLULUQ (ID - 1202) is. Ehtiraslılıq, qızğınlıq, coşqunluq, hərarətlilik. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALOVSAÇAN (ID - 1203) sif. Odsaçan, od püskürən, atəşin, alovlu; hərarətli, qızğın. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALP (ID - 1204) is. və s. qəd. Qədim türk ordusunda xüsusi zümrə təşkil edən adamların yalnız qılınc və qan bahasına qazanaraq aldıqları titul. Alp ərə qorxu vermək eyib olur. “Dədə Qorqud” Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALPİNİST (ID - 1205) [xüs. is.-dən] Alpinizm ilə məşğul olan adam, dağ turisti. İlk alpinist klubları. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALPİNIZM (ID - 1206) [Alp dağları adından] Dağ turizmi; uca dağların təpəsinə, buzlaqlara çıxmaqdan ibarət idman növü. Alpinizm tədbirlərinin təşkili. Beynəlxalq Alpinizm Assosiasiyası İttifaqı. Alpinizmdə xüsusi ləvazimatdan istifadə olunur. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALT (ID - 1207) is. 1. Bir şeyin aşağı hissəsi, üstünün əks tərəfi, səth üzərinə qoyulan tərəfi. Qənddanın altı. Dibçəyin altı. Qutunun altı. Çəlləyin altı qopdu. // Örtülü bir şeyin üst tərəfinin əksi, aşağısındakı yer. Damın... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTAĞIZ (ID - 1208) is. zool. Çəki balıqlarının çayların dibində yaşayan bir növü. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTDAN (ID - 1209) zərf 1. Aşağı tərəfdən, alt tərəfdən. Altdan tutub qaldırmaq. məc. Gizli, xəlvəti. [Gədə:] Mən onların altdan söydüyünü görmüşəm. S.Rəhimov. altdan-altdan zərf b a x altdan 2-ci mənada. [Nabat] əlaltı özünə paltar... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTDAN-ÜSTDƏN (ID - 1210) zərf Yalan, düzgün olmayaraq. [Xan qəti bir səslə:] Düzünü de görüm, necə oldu? - dedi, - bax, birini altdan-üstdən desən, başın cəllad əlindədir! Çəmənzəminli. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTDAN-YUXARI (ID - 1211) zərf Aşağıdan-yuxarı. Aqil altdan-yuxarı Həbibin üzünə baxdı. Ə.Vəliyev. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTERASİYA (ID - 1212) [lat.] mus. Musiqi kökündə əsas səsin yarım ton, yaxud bütöv ton zilləşdirilməsi (yüksəldilməsi) ya da, əksinə, bəmləşdirilməsi (aşağı salınması). Alterasiya işarələri. - ..Artırılmış sekunda, triton orta tonlarının alterasiya... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTERNATİV (ID - 1213) is. [/T.] 1. Bir-birini istisna edən imkanlardan hər biri. 2. Bir-birini istisna edən imkanlardan birini seçmə. Alternativ öhdəlik. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTI (ID - 1214) miqd. s. Beşdən sonra gələn ədəd - 6. altı-altı zərf Hər birinə, yaxud hər dəfəsinə altı. Dəftərləri altı-altı ayırmaq. Əsgərlər altı-altı sıraya düzüldülər. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTIAÇIQ (ID - 1215) 1. sif. Alt tərəfi açıq olan. 2. is. məh. Talvar. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTIAÇILAN (ID - 1216) is. dan. Çaxmağı ilə lüləsi arasında altı güllə tutan, hərlənən topu olan tapança. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTIAVARLI (ID - 1217) sif Üç cüt avarı olan. Altıavarlı qayıq. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTIAYLIQ (ID - 1218) sif. 1. Altı ay, yarım il davam edən və ya davam etmiş. Altıaylıq hesabat. Altıaylıq bir dövr. Altıaylıq möhlət. Məsələnin altıaylıq bir tarixi var. Yaşı altı ay olan, yarımillik. Altıaylıq uşaq. Altıaylıq buzov. Altıaylıqda... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTIBARMAQ (ID - 1219) sif. Əlində və ya ayağında altı barmaq olan. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTIBAŞLI (ID - 1220) sif. Altı təpəsi, ucu, başı olan. Altıbaşlı dağ. Altıbaşlı ağac. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTIBUCAQ (ID - 1221) is. hənd. Altı bucağı olan cisim. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTIBUCAQLI (ID - 1222) sifi Altı bucağı olan. Altıbucaqlı cisim. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTICƏHƏT (ID - 1223) sif. Altıtərəfli, altı tərəfı olan. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTICƏRGƏLİ (ID - 1224) sif. Altı cərgə (sıra) şəklində olan, altı sıra şəklində düzülmüş, altı cərgədən ibarət olan. Altıcərgəli əkin. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTIDÜYMƏ (ID - 1225) sif. dan. Ölçüsü altı düymə olan. Altıdüymə taxta. Altıdüymə mıx. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTIGÜLLÜK (ID - 1226) is. məh. Yer altında yuva tikən göy rəngli bir quş. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTIGÜNLÜK (ID - 1227) 1. sif. Altı gün sürən və ya sürmüş. Altıgünlük müddət. Altıgünlük səyahət. 2. is. Altı gündən ibarət müddət. Aprelin birinci altıgünlüyü. Altıgünlüyün birinci günü. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTIQATLI (ID - 1228) sif 1. Altı mərtəbəsi olan. Altıqatlı ev. Altıqatlı şkaf. 2. Altı qatı, altı layı olan. Altıqatlı karton. Altıqatlı mədən yatağı. Altıqatlı faner. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTILIQ (ID - 1229) 1. sif Ölçüsü (eni, hündürlüyü, qalınlığı) altı düymə (və s.) olan. Altılıq taxta. Altılıq mismar. 2. is. Oyun kağızlarında altı xalı olan vərəq, yaxud altı nömrəli şey. Altılıq kart. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTIMANATLIQ (ID - 1230) sif Altı manata dəyən; qiyməti altı manat olan. Altımanatlıq parça. Altımanatlıq köynək. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTIMƏRTƏBƏ(Lİ) (ID - 1231) sif. Hündürlüyü altı mərtəbə olan, altıqatlı. Altımərtəbə(li) ev. Nəhayət, trest altımərtəbəli yaşayış evinin üstündə durmuşdu. M.İbrahimov. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTINCI (ID - 1232) sıra s. Sıra ilə beşincidən sonra gələn ədəd. Altıncı sinif. Altıncı sıra. Həftənin altıncı günü (şənbə). - Nəriman ilk cərgədən altıncı adam idi. Qabaqda dayanmağından məmnun idi. Mir Cəlal. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTISAATLIQ (ID - 1233) sif Altı saat sürmüş və ya sürən; altı saat vaxt tələb edən. Altısaatlıq iş günü. Altısaatlıq yol. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTITARLALI (ID - 1234) sif. k.t. Altı ildən bir dövr edən (əkin dəyişmə). Altıtarlalı təsərrüfat. Altıtarlalı əkin. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTIÜZLÜ (ID - 1235) sif. hənd. Altı üzü olan həndəsi cisim. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTIYANLI (ID - 1236) b a x altıüzlü. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTIYAŞAR (ID - 1237) sif Altı yaşında olan. Altıyaşar uşaq. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTIYAŞLI (ID - 1238) sif Yaşı altı olan. Altıyaşlı Ədalət də iş görür, kömək edirdi. Mir Cəlal. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTLIQ (ID - 1239) is. 1. Bir şeyi saxlamaq üçün onun altına qoyulan şey, dayaq və s. Dibçək altlığı. Bünövrə, əsas, dayaq, bir şeyin aşağı hissəsi, altı. Heykəlin altlığı. Abidənin altlığı mərmərdəndir. Ayaqqabının altına vurulan... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTMIŞ (ID - 1240) miqd. s. Altı onluq; əlli doqquzdan sonra gələn ədəd - 60. Əllisində əlif qəddin bükülər; Altmışında ön dişlərin tökülər.. “Koroğlu”. Altmış illik ömrüm oldu səndə bərbad, Ərdəbil. M.Ə.Sabir. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTMIŞINCI (ID - 1241) sıra s. Sıra ilə əlli doqquzuncudan sonra gələn ədəd. Altmışıncı illər. Altmışıncı səhifə. Altmışıncı ildönümü. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTMIŞLIQ (ID - 1242) sif Altmış yaşlı, altmış yaşında. Yamaqlı çarşabı altından altmışlıq bir qadın yaşıl damarları çıxmış gəmik əli ilə bir kağız parçasını uzadaraq: - Oğul, al bu kağızı oxu, gör kimə veriləcək? - dedi. A.Şaiq. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTO (ID - 1243) [ital.] mus. 1. Xor, yaxud vokal ansambllarında bəm qadın və ya uşaq səsləri ilə ifa olunan partiya. // Bu səslə oxuyan adam. 2. Skripkaya oxşar, lakin ondan bir qədər böyük, 4 simli musiqi aləti. // Alçaqsəsli nəfəslə... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTRUİZM (ID - 1244) [/r.] Başqasının naminə, təmənnasız olaraq, öz mənafeyini qurban verməkdən ibarət əxlaqi prinsip. Altruizm prinsipinin mənşəyi Qədim Şərqin əxlaq haqqındakı təsəvvürləri ilə bağlıdır. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALTUN (ID - 1245) is. Qızıl. Sənə gülşəndə nisar etmək üçün, hər nərgis; Götürübdür başa altun dolu bir sim təbəq. Füzuli. [Aydın:] Dünyada hakim bir qüvvət varsa, o da altun, yenə altundur. C.Cabbarlı. Payız günəşi ətrafındakı kolların... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALT-ÜST (ID - 1246) zərf Qarmaqarışıq, pozğun, nizamsız, bərbad bir halda. Gəldim bütün kağızlarımı alt-üst gördüm. □ Altını üstünə çevirmək - b a x alt-üst etmək (eləmək) 1-ci mənada. Gecə yarısı [qorodovoylar] Feyzullanın arvadını,... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALU (ID - 1247) [fars.] b a x alı. Dedi: “Meylin olurmu aluyə; Təmi meyxoş qızıl gavaluyə?” M.Ə.Sabir. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALUDƏ (ID - 1248) [fars.] Tutulmuş, mübtəla; vurulmuş, məftun. Biz ol aludeyi-dərdik ki, cami-mey dəvamızdır. S.Ə.Şirvani. □ Aludə olmaq - 1) tutulmaq, mübtəla olmaq, qapılmaq, başı qızışmaq. Oğlan oyuna bir mərtəbədə aludə olmuşdu ki,... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALUDƏLİK (ID - 1249) is. 1. Bir şeyə aludə olmuş adamın halı; mübtəlalıq. Böyük həvəs, şövq. Firidun ədəbi əsərləri atəşin bir aludəliklə (z.) təhlil edərdi. M.İbrahimov. Mədəd .. böyük bir səylə və aludəliklə məktubun axırıncı cümlələrini... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

ALUNİT (ID - 1250) [fr.] miner. Zəy daşı. Daşkəsən yaxınlığında olan Zəylik alunit yatağının çox böyük əhəmiyyəti vardır. M.Qaşqay. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

Bu səhifə dəfə baxılıb