İzahlı lüğət
ATLI (ID - 2101)1. sif. At minmiş, süvari. Atlı qoruqçu. Meşənin dalından bir neçə atlı əsgər göründü. - Rüxsarə başını qaldırıb atlı adama baxdı. S.Rəhimov. [Süleyman bəy:] A kişi, gəzməyin elə bir ləzzəti piyada getməkdir, atlı (z.)...
|
ATLIAĞAC (ID - 2102)is. məh. Ağacla oynanılan uşaq oyunlarından birinin adı.
|
ATLIQARIŞQA (ID - 2103)is. Adi qarışqadan iri, ayaqları uzun, uzunsov və itigedən qarışqa növü.
|
ATMA (ID - 2104)“Atmaq”dan fis. və s. Atma nizə. Ən qədim insanların ilk atma silahı daş, ağac parçası və s. idi.
|
ATMACA (ID - 2105)is. Birinə sataşmaq məqsədi ilə, yaxud zarafatla deyilən kinayəli söz. [Mindilli:] Yusif atmaca ilə danışma. S.Rəhman. Gülsənəmin atmacasından sonra heç kim dinmirdi. M.Hüseyn. Nərgizin atmacaları, Həbibin eyhamları səmərə vermədi....
|
ATMACALAMA (ID - 2106)“Atmacalamaq”dan f.is.
|
ATMACALAMAQ (ID - 2107)f Atmaca söyləmək, söz atmaq. Monarxistlərdən daha mürtəce bir professor olmaq necə? - deyə Səlim dözə bilməyib atmacaladı. M.Hüseyn.
|
ATMACALI (ID - 2108)sif. Atmaca mahiyyətində olan. Atmacalı söz. Atmacalı-atmacalı (z.) danışmaq.
|
ATMAQ (ID - 2109)f 1. Bir şeyi əlindən buraxaraq yaxına, ya uzağa tullamaq, fırlatmaq. Yol daşını yol quşuna; Atma, qardaş, kərəm eylə. Xətayi. [Usta] ..əlindəki gül dəstəsini yemək masasının üstünə atdı. M.Hüseyn. Nisa kömür qabını yerə...
|
ATMİLÇƏYİ (ID - 2110)is. zool. Atların qanını sormaqla qidalanan milçək növü.
|
ATMİNƏN (ID - 2111)is. Yaxşı at sürən adam, minici.
|
ATMOSFER (ID - 2112)[yun.] 1. Yer kürəsini və bəzi başqa planetləri, habelə Günəş və ulduzları bürüyən qazaoxşar təbəqə. Günəşin şəffaf hissəsinə onun atmosferi, atmosferdən alt qata isə fotosfer deyilir. - [Şahsuvarov:] Mənə hər dəqiqə...
|
ATOM (ID - 2113)[yun.] 1. Kimyəvi elementin nüvədən və elektrondan ibarət ən kiçik hissəsi. Atom enerjisi. Atom nüvəsinin radiusu təcrübədə ölçülə bilər. Atom kvant mexanikası qanunlarına tabe olan mikroskopik sistemdir. Atom bombası. Atom çəkisi.
2.... |
ATOMÇU (ID - 2114) |
ATOMİSTİK (ID - 2115)sif. Atomistikaya, atomizmə aid olan. Atomistik nəzəriyyə.
|
ATOMİSTİKA (ID - 2116)[yun.] bax atomizm. Atomistikanın əsas inkişaf mərhələləri.
|
ATOMİZM (ID - 2117)[yun.] fəls. Materiyanın daim hərəkətdə olan əbədi, bölünməz və xırda zərrələrdən - atomlardan ibarət olduğunu iddia edən materialist nəzəriyyə (bu nəzəriyyə ilk dəfə eramızdan qabaq VI əsrdə qədim hind filosofları və...
|
ATRİBÜT (ID - 2118)[lat.] 1. Fəlsəfədə: hadisənin ayrılmaz, daimi, zəruri əlaməti, xassəsi. Hərəkət materiyanın ayrılmaz atributudur. Bəziləri hətta təfəkkürü materiyanın atributu adlandırmışlar.
2. Qrammatikada: təyin (cümlə üzvü). |
ATRİBUTİV (ID - 2119)sif. qram. Atributa (2-ci mənada) aid, atribut mahiyyətində olan; təyini, təyin kimi işlənilən.
|
ATRİBUTİVLİK (ID - 2120)“Atributiv”dən mücər.
|
ATROPİN (ID - 2121)[yun.] Təbabətdə ağrıkəsən dərman və s. kimi işlənilən alkaloidlərdən biri. Atropinin sulfat duzu məhlulu.
|
ATSİFƏT (ID - 2122)sif. dan. Sifəti çox yekə və uzun. Jandarmların yanında dayanmış qoca atsifət bir arvad .. bu qadınları axtarmağa başladı. S.Rəhman.
|
ATŞABALIDI (ID - 2123)is. bot. Xarici görünüşcə şabalıd ağacına oxşayan bəzək bitkisi (ağac). Atşabalıdının vətəni Cənubi Avropadır. Ağacları kürəyəbənzər çətir əmələ gətirir, boyu 15 m-dən hündür olur. Uzun saplaqlı yarpaqları qarşı-qarşıya...
|
ATTAŞE (ID - 2124)[fr.] dipl. Bir ölkənin başqa ölkədəki diplomatik nümayəndəliyində müəyyən sahə üzrə mütəxəssis konsultant kimi çalışan diplomatik işçi. Hərbi attaşe. Mətbuat attaşesi. Ticarət attaşesi.
|
ATTESTASİYA (ID - 2125)[lat.] İşçinin bilik və bacarığını yoxlayan komissiyadan keçməsi. İşçilərin attestasiyadan keçməsi tələb olunur.
|
ATTESTAT (ID - 2126)[lat.] 1. Orta məktəbi bitirmək və ya xidmət haqqında şəhadətnamə. Mənim 20 yaşında olan oğlum Rəşid bəy Axundov 2 il bundan qabaq Tiflis klassik gimnaziyasının tam kursunu bitirərək, elmləri öyrənməsinə dair lazımi attestat...
|
ATTRAKSİON (ID - 2127)[fr.] Sirkdə, ya estradada tamaşa proqramının tamaşaçıların nəzərini ən çox cəlb edən hissəsi.
// Mədəniyyət və istirahət parkında əyləncə. |
ATÜSTÜ (ID - 2128) |
AUDİTORİYA (ID - 2129)[lat.] 1. Mühazirə, məruzə dinləmək, iclas, məşğələ və s. keçirmək üçün zal, otaq və s. Tələbələr auditoriyaya doluşdular.
2. Mühazirə, məruzə, nitq və sairə dinləyənlər. Özünə auditoriya tapmış pəltək natiqlər... |
AUKSİON (ID - 2130)[lat.] Müzayidə ilə satış; bir mülkün, malın və ya başqa bir şeyin açıq satışa qoyulması (belə satışda mal, mülk və ya şey, ona ən yuxarı qiymət verən adama çatır); hərrac. Auksionun keçirilməsi vaxtı və yeri əvvəlcədən...
|
AUL (ID - 2131)is. Dağıstanda, Mərkəzi Asiyada məskun məntəqə, kənd.
|
AVADANLIQ (ID - 2132)is. 1. Ev şeyləri, müxəlləfat, dir-dirrik. Evinə avadanlıq almaq.
2. Bir iş üçün lazım olan təchizat və ləvazimat; maşınlar, alətlər, cihazlar, mexanizmlər, qurğular və s. Bəziləri hətta işdən kənar vaxtda elektrik stansiyası... |
AVAM (ID - 2133)sif. [ər.] Oxumamış, savadsız. Avam adam. - Naçalnik Qurbanəli bəyə cavab verdi ki, Kərbəlayı Qasım qanmır, avamdı. C.Məmmədquluzadə. [Tahir:] Usta, məni o qədər də avam hesab etmə. Mən zəmanəmizin qədrini yaxşı bilirəm. M.Hüseyn.
... |
AVAMCASINA (ID - 2134)zərf Avam adam kimi, heç bir şeyi başa düşməyən adam kimi; cahilcəsinə. Məşədi Kazım ağa .. avamcasına güldü. M.S.Ordubadi.
|
AVAMLIQ (ID - 2135)is. Cahillik, cəhalət, savadsızlıq, mədəni gerilik, mədəniyyətsizlik. [Kor kişi] tamamilə əski həyatın bir yadigarı idi. Əlbisəsinin tərzi, biçimi avamlığını .. andırırdı. S.Hüseyn.
// Sadəlik mənasında. [Səriyyə] sadəliyindən,... |
AVAMYANA (ID - 2136)b a x avamcasına.
|
AVAND (ID - 2137)is. Bir şeyin, xüsusən, toxunmuş şeyin üst tərəfi, sığallı tərəfi; üz. Bu parçanın astarı avandından yaxşıdır.
// Sif. mənasında. Parçanın avand tərəfi. - Qiraətxananın ortasındakı uzun masanın üstü isə .. avandına... |
AVANDLAŞDIRMAQ (ID - 2138)f. Yaxşılaşdırmaq, düzəltmək, sahmanlaşdırmaq, sahmana salmaq.
|
AVANDLAŞMA (ID - 2139)“Avandlaşmaq”dan f.is.
|
AVANDLAŞMAQ (ID - 2140)f. Yaxşılaşmaq, düzəlmək, sahmanlaşmaq, sahmana düşmək, qaydaya düşmək.
|
AVANI (ID - 2141)sif. məh. Ehtiyatlı, tədbirli. Aslan bəy bir az avanı oğlandır, o, işini möhkəm aparıb, heç zad eyləyə bilməzsən. N.Vəzirov.
|
AVANQARD (ID - 2142)[fr.] Ön dəstə, qabaqcıl dəstə; pişdar.
// məc. Hər hansı bir ictimai qrupun, sinfin kütləni öz arxasınca aparan qabaqcıl hissəsi. |
AVANQARDLIQ (ID - 2143)is. Qabaqcıllıq; rəhbərlik. İşçi sinfinin avanqardlıq rolu.
|
AVANS (ID - 2144)is. [fr.] Əvvəlcədən ödəmə, beh. Avans almaq. Avans vermək.
2. Müəyyən xərclər üçün qabaqcadan verilən pul. Ezamiyyətə getmək üçün idarədən avans almaq. Avans almaq hüququ. |
AVANTÜRA (ID - 2145)[fr.] Təsadüfi müvəffəqiyyət ümidi ilə edilən şübhəli təşəbbüs, həqiqi qüvvə və şəraiti nəzərə almadan görülən iş; xətərli təşəbbüs, macəra. ..Miss Hanna avantüranı sürətlə hiss edən, .. bərkə düşərsə özünü...
|
AVANTÜRAÇI (ID - 2146)is. Macəraçı, macəra axtaran, avantüra düzəldən, fırıldaqçı.
|
AVANTÜRAÇILIQ (ID - 2147)is. Avantüraya meyil (b a x avantüra).
|
AVANTÜRİST (ID - 2148)[fr.] bax avantüraçı. Rayon işçiləri çox Möhlətov kimi avantüristlərin maskasını yırtmışdır.. Mir Cəlal. [Şahsuvarov:] İnsan nə qədər avantürist olmalıdır ki, belə işlər tutsun. İ.Əfəndiyev. [Çar] hökuməti .. canilərin,...
|
AVANTÜRİZM (ID - 2149)[fr.] b a x avantüraçılıq.
|
AVAR1 (ID - 2150)is. Qayığı sürmək üçün kürək, qayıqçı kürəyi. Avar çəkmək. - Şamil bütün qüvvəti ilə avar çəkərək, qayığı gölün o biri sahilinə doğru sürürdü. A.Şaiq. Bədən tərbiyəsi hərəkətləri ilə, xüsusən idmanın...
|
Bu səhifə dəfə baxılıb
Ofis Proqramları üzrə kurslar
Tam məlumat...
Vakansiya - Rus bolmə üçün Riyaziyyat müəlimi
Tam məlumat...
Rəsm kursu (kursda / online)
Tam məlumat...
......