İzahlı lüğət

ADIGEY (ID - 301)

is. Şimali Qafqazda xalq adı. Adıgeylərin xalq poeziyası.

ADIGEYCƏ (ID - 302)

sif. və zərf Adıgey dilində.

AD(I)NA (ID - 303)

is. Cümə axşamı, həftənin dördüncü günü. Adna günü. Adına axşamları. Burada oğlan anası qudasına cavab verəcək ki, biz adına günü toy başlayırıq. R.Əfəndiyev.

ADINALIQ (ID - 304)

is. məh. Ölən adam üçün cümə axşamı günləri verilən ehsan.

ADIVAYQANLI (ID - 305)

is. dan. Haqsız olaraq hər bir pis iş isnad edilən adam.

ADİ (ID - 306)

sif [ər.] 1. Adət halına keçmiş, gündəlik, hər vaxtkı. Adi hal. Adi işlər. Adi qayda.
// Həmişəki. Ən çətin zamanlarda Əsgər kişi öz kitabxanasını adi səliqəsi ilə saxlamışdı. Mir Cəlal. Günəş qalın buludları yırtıb...

ADİL (ID - 307)

ADİLANƏ (ID - 308)

zərf [ər. adil və fars. ...anə] Adilcəsinə, ədalət üzrə, ədalətlə, insafla.

ADİLƏŞDİRİLMƏ (ID - 309)

“Adiləşdirilmək”dən fis.

ADİLƏŞDİRİLMƏK (ID - 310)

məch. 1. Adi hala salınmaq.
2. Bəsitləşdirilmək, sadələşdirilmək; bayağılaşdırılmaq.

ADİLƏŞDİRMƏ (ID - 311)

“Adiləşdirmək”dən fis.

ADİLƏŞDİRMƏK (ID - 312)

f 1. Adi hala salmaq.
2. Bəsitləşdirmək, sadələşdirmək; bayağılaşdırmaq. Mövzunu adiləşdirmək.

ADİLƏŞMƏ (ID - 313)

“Adiləşmək”dən fis.

ADİLƏŞMƏK (ID - 314)

f 1. Adi şəklə düşmək, həmişəki kimi olmaq.
2. Bəsitləşmək, sadələşmək; bayağılaşmaq.

ADİLİK (ID - 315)

is. 1. Adi şeyin halı. Qız etiraz etdi: - Söhbətlərimizdə adilik yoxdur. M.S.Ordubadi.
Bəsitlik, sadəlik, bayağılıq.

ADİLLİK (ID - 316)

is. Ədalətlilik, ədalət.

ADİNƏ (ID - 317)

[fars.] b a x adına.

ADQOYDU, ADQOYMA (ID - 318)

is. Uşağa ad verilməsi münasibətilə düzəldilmiş ziyafət. Adqoydu günü. Adqoyma bayramı (bir adamın adqoyma günü münasibəti ilə edilən bayram).

ADLAMA (ID - 319)

“Adlamaq”dan f.is.

ADLAMAQ (ID - 320)

b a x addamaq. Nalqıran dağları adlayıb aşarkən; Məni də alınız, uçayım dağlara; Könlümdə nə varsa açayım dağlara. M.Müşfiq. Qız kəndə gedən cığıra adlayaraq dağa qalxdı. Ə.Sadıq. [Qəhrəmani] vağzalın böyük binasından...

ADLANDIRILMA (ID - 321)

“Adlandırılmaq”dan fis.

ADLANDIRILMAQ (ID - 322)

“Adlandırmaq”dan məch. Görülmüş iş əla bir iş adlandırıla bilməz.

ADLANDIRMA (ID - 323)

“Adlandırmaq”dan f.is.

ADLANDIRMAQ (ID - 324)

f 1. Ad qoymaq, ad vermək, ləqəb qoymaq. Bütün el onu şair atası adlandırırdı. Yoldaşları onu qorxaq adlandırdılar.
Adını çəkmək, adını dilinə gətirmək. Naməlsəm məhəlləsində böyükləri öz adları ilə adlandırmaq...

ADLANMA (ID - 325)

“Adlanmaq”dan fis.

ADLANMAQ (ID - 326)

f Müəyyən ad daşımaq, müəyyən adı olmaq. Hər şey öz adı ilə adlanmalıdır.

ADLANMA(N)C (ID - 327)

is. məh. 1. Dar dərə, çay və yarğanlar üzərindən atılan kiçik körpü.
2. Çəpər yolu, çəpərin üstündən keçən yol.

ADLI (ID - 328)

sif 1. Müəyyən adı olan, ...adında. Birdən tələbələrdən Merac adlısı bərkdən qışqırdı. Ə.Vəliyev. Komandir, Əliyev adlı bir azərbaycanlı kapitan idi. Mir Cəlal.
Məşhur, adlı-sanlı, adı çıxmış, tanınmış. Ölkəmizin...

ADLIQ: (ID - 329)

adlıq hal qram. - kim, nə sualına cavab olan hal.

ADLI-SANLI (ID - 330)

sif 1. Hər hansı bir sahədə öz fəaliyyəti ilə ad qazanmış, tanınmış, şöhrət tapmış. Ölkəmizin adlı-sanlı adamları. Adlı-sanlı buruq ustaları. - Böyük qızını adlı-sanlı bir mühəndis görən Nərgiz xanım kiçik qızı...

ADMİRAL (ID - 331)

is. [ər. əmirülbəhr - “dəniz əmiri” sözündən] Bütün dövlətlərdə qəbul edilmiş hərbi dəniz donanmasında yüksək rütbə. Admiral Naximovun vaxtından bu sahillərə düşmən gəmisi yan ala bilməmişdi. M.Hüseyn. Çək lövbəri,...

ADMİRALLIQ (ID - 332)

is. 1. Admiral rütbəsi.
2. köhn. Hərbi donanmanı idarə edən ali orqan.

ADRES (ID - 333)

[fr.] 1. Bir şəxsə, ya idarəyə göndərilən məktub və s.-nin üstündə həmin şəxsin yaşadığı, yaxud idarənin olduğu yeri və adını göstərən yazı; ünvan.
Bir şəxsin yaşadığı və ya bir idarənin olduğu yer; ünvan. Ancaq...

ADRESAT (ID - 334)

[fr.] Adına məktub, teleqram və s. göndərilən şəxs.

AD-SAN (ID - 335)

is. Nüfuz, şöhrət, etibar, hörmət, şan, yaxşı ad. Ol keçən dəmləri hanı Zakirin; İtkin olub adı-sanı Zakirin. Q.Zakir. Əsrin caynağında yumaqdı ad-san; Gecə pəncərəmə dırmaşan pişik! M.Araz. [Hacı Kazım:] Ə, sənin mahalda...

ADSIZ (ID - 336)

sif. 1. Adı olmayan. Adsız ada. Adsız yerlər.
// Adı məlum olmayan. Deyir yana-yana adsız bir cisim: Günəş haqqımızı tapdayır bizim! M.Araz.
Şöhrəti, adı-sanı olmayan, tanınmayan. İgid cavanlar bəxtini burada sınar, adsızlar...

ADSIZLIQ (ID - 337)

“Adsız”dan mücər.

ADSIZ-SANSIZ (ID - 338)

sif. Adı-sanı olmayan, tanınmayan, heç bir cəhətdən məşhur olmayan, adi. Adsız-sansız adam. - Amma indi ikinci dəfə onu xəcil edən bu adam o vaxtkı adsız-sansız odunçu oğlu deyildi, xalqın sevimlisi idi və yüzlərlə havadarı vardı....

ADVOKAT (ID - 339)

is. [lat.] hüq. Məhkəmədə bir tərəfə xidmət göstərən hüquqşünas. b a x vəkil 2-ci mənada. Sat var-yoxunu, advokata ver neçə xələt; Puç ol hələ-həlbət. M.Ə.Sabir. Çox yazmaq yazıçı peşəsidir, çox kitab oxumaq bikar advokatların...

ADVOKATLIQ (ID - 340)

b a x vəkillik. Rusiyada övrətlərə izn var idi ki, teleqrafxanalarda və dəmiryollarda qulluq etsinlər. İndi onlara ixtiyar verilib ki, vəkillik, yəni advokatlıq etsinlər. “Əkinçi”.

ADYAL (ID - 341)

is. [əsli rus.] Yun və ya iplikdən toxunma birqat yorğan. Nəriman gah adyal üstünə atılmış sədəfli tara, gah bu saat ayrılmalı olduğu babasına baxır.. Mir Cəlal. [Kəyan] oturduğu yerdən adyal döşənmiş tirədə uzanıb, şinelin...

ADYUTANT (ID - 342)

is. [əsli lat.] hərb. Hərbi hissə komandirinin tapşırığını icra edən, yaxud qərargah işlərini icra edən hərbi qulluqçu. Qara, Çernışevin adyutantına da yer göstərdi. Ə.Əbülhəsən.

ADYUTANTLIQ (ID - 343)

is. Adyutant vəzifəsi və işi

aero... (ID - 344)

[yun.] Mürəkkəb sözlərin əvvəlində həmin sözlərin havaya, havada uçuşa, aviasiyaya aid olduğunu bildirir; məs.: aerologiya, aeroplan, aerostat.

AERODİNAMİK (ID - 345)

sif. Aerodinamikaya aid olan, xas olan. Aerodinamik tədqiqat. Cisimlər havada hərəkət etdikdə aerodinamik qüvvə əmələ gəlir.

AERODİNAMİKA (ID - 346)

[yun.] Havanın və digər qazların hərəkətindən, habelə qazların, onların içində olan cisimlərə təsirindən bəhs edən elm.

AERODROM (ID - 347)

[yun.] Təyyarələrin və ya başqa uçucu aparatların havaya qalxması, enməsi və durması, habelə onların uçuşunu təmin etmək üçün müvafiq tikililəri olan meydança.

AEROFOTOQRAFİYA (ID - 348)

[yun.] Təyyarədən bir yerin fotoşəklini çəkmə. Aerofotoqrafiya hava kəşfiyyatında xüsusilə əhəmiyyətli rol oynayır.

AEROXİZƏK (ID - 349)

is. [yun. aero və xizək] Propeller vasitəsilə hərəkət edən xizək.

AEROKLUB (ID - 350)

[yun. aero və ing. klub] Təyyarəçilik ilə maraqlanan və ya məşğul olan şəxslərin ictimai təşkilatı (klubu). Aeroklub təyyarəçilik mədəniyyətinin gözəl idarələrindən biridir. - Əli aerokluba yola düşər, Gülnaz Alya ilə teatra...

Bu səhifə dəfə baxılıb

......
Insert Error: Table './shagird_myusers/spam_checker' is marked as crashed and last (automatic?) repair failed