İzahlı lüğət
ASFALT-BETON (ID - 1801)[yun. asfalt və fr. beton] Çınqıl, qum və asfalt qatışığından ibarət tikinti materialı. Asfalt-betonun tərkib hissələri.
|
ASFALTLAMA (ID - 1802)“Asfaltlamaq”dan f.is. Asfaltlama işləri. Asfaltlama planı.
|
ASFALTLAMAQ (ID - 1803)f. Asfalt çəkmək, asfaltla örtmək, asfalt döşəmək. Küçələri asfaltlamaq. Meydançanı asfaltlamaq.
|
ASFALTLANMA (ID - 1804)“Asfaltlanmaq”dan f.is.
|
ASFALTLANMAQ (ID - 1805)məch. Asfalt döşənmək, asfalt çəkilmək, asfaltla örtülmək. Yolların çoxu asfaltlanmışdır. Asfaltlanmalı yer az qalmışdır.
|
ASFALTLANMIŞ (ID - 1806)f.sif. Asfaltla örtülmüş, asfalt döşənmiş. Asfaltlanmış küçə. Asfaltlanmış səki.
|
ASFALTLI (ID - 1807)sif. 1. Üzərinə asfalt çəkilmiş, asfalt döşənmiş, asfaltla örtülü. Asfaltlı yollar. Asfaltlı küçələr. - “L-1 ” maşınları çay üstündə uçan qaranquş kimi asfaltlı küçələrlə süzüb gedirdi. Mir Cəlal. Beş dəqiqə...
|
ASFALTSIZ (ID - 1808)sif. Asfalt salınmamış, asfalt döşənməmiş. Asfaltsız yol.
|
ASGÜLÜ (ID - 1809)is. bot. Rəngi ağ, ya sarı bir çiçək.
|
ASILI (ID - 1810)sif. 1. Asılmış halda olan, asılmış vəziyyətdə duran. Asılı nərdivan. Asılı paltar. Asılı ip. - Qulam müəllim divardan asılı çantanı endirib açdı və içindəki şeyləri çıxarıb çarpayının bəri başına tökdü. S.Rəhimov.
2.... |
ASILILIQ (ID - 1811)is. 1. Birinin iradəsinə, hökmünə tabelik, birinin yardım və köməyinə möhtac olma; sərbəstliyin, müstəqilliyin olmaması. - Getdikcə Mirzə Valeh bir asılılıq, bir məhkumluq hiss edirdi. S.Rəhimov. Kürd Əhməd böyük .. vəzifə...
|
ASILQAN1 (ID - 1812)is. Paltar və başqa şeylər asılan taxta və ya dəmir mebel. Səkinə qarı .. Züleyxanın yüngül boz .. paltosunu aldı və asılqana taxdı. M.İbrahimov. Fərhad şinelini çıxardıb asılqana keçirtdi. M.Hüseyn.
|
ASILQAN2 (ID - 1813)is. Zəncirə bağlanmış qiymətli daş, qızıl və s. düzəldilmiş bəzək şeyləri.
|
ASILMA1 (ID - 1814)“Asılmaq1’dan f.is.
|
ASILMA2 (ID - 1815)“Asılmaq2”dan f.is.
|
ASILMAQ1 (ID - 1816)1. t-siz. Bir yerə ilişib, yaxud bir yerdən tutub sallanmaq. Budaqdan asılmaq. - ..Bir dəstə gül olaydım; Asılaydım yaxandan. (Bayatı).
məch. Bir yerə ilişdirilərək, keçirilərək, bir yerə bənd edilərək asılı vəziyyətə salınmaq.... |
ASILMAQ2 (ID - 1817)məch. Bişmək üçün od üstünə qoyulmaq (xörək, qazan. və s.). Xörək çoxdan asılıbdır. - Gəldiyev gələn kimi düyü islanar, qazan asılardı. Mir Cəlal. Bir gün qabaq, həyətdə böyük ocaqlar qurulub, böyük qazanlar asılardı....
|
ASILMIŞ1 (ID - 1818) |
ASILMIŞ2 (ID - 1819)f.sif. Bişmək üçün od üstünə qoyulmuş (xörək).
|
ASIM-ASIM (ID - 1820) |
ASIRQAL (ID - 1821)is. bot. Qarğıdalı şaxına oxşar yarpaqları olan acı ot. Asırqalın bütün növləri zəhərlidir.
|
ASIRQALLIQ (ID - 1822)is. Asırqal bitən yer.
|
ASİ (ID - 1823)is. və sif. [ər.] 1. Üsyançı, hökumət əleyhinə baş qaldıran, hökumətə ağ olan. ..Budaq, Rəhman, Qəhrəman və Səlma bir neçə asi ilə vuruşa-vuruşa səhnəyə daxil olurlar. A.Şaiq.
□ Asi olmaq - tabe olmamaq, əleyhinə baş... |
ASİ-KİFİR (ID - 1824)sif. dan. Bu və ya digər səbəb üzündən hirslənmiş, acıqlanmış, narazı, bezikmiş, cana doymuş.
□ Asi-kifir etmək hirsləndirmək, bezikdirmək, cana doydurmaq. Asi-kifir olmaq - bərk hirslənmək, bezikmək, cana doymaq. |
ASİLƏNDİRMƏK (ID - 1825)f Üzə qaldırmaq; hirsləndirmək, acıqlandırmaq.
|
ASİLƏŞMƏ (ID - 1826)“Asiləşmək”dən f.is.
|
ASİLƏŞMƏK (ID - 1827)f Üzə qalxmaq; hirslənmək, qəzəblənmək.
|
ASİLİK (ID - 1828)is. 1. İtaətsizlik, azğınlıq.
2. Günahkarlıq. |
ASİMAN (ID - 1829)is. [fars.] Göy, səma. Könülpərvaz etdi qalxdı havaya; Yer üzündən asimana yetişdim. M.P.Vaqif. Qatar-qatar olub qalxıb havaya; Nə çıxıbsız asimanə, durnalar! M.V.Vidadi. İnsan övladının asiman qədər; Ulduzu sayrışan bir lisanı...
|
ASİMANXƏRAŞ (ID - 1830)sif. [fars.] Çox uca, çox hündür. Təzəpir məscidinin asimanxəraş minarələri başındakı aypara [və] çarlıq dövrünün sönmüş dəhşətlərini nişan verən kilsələr görünürdü. M.S.Ordubadi.
|
ASİMANİ (ID - 1831)sif. [fars.] 1. Açıq-mavi, göy rəngində.
Göyə mənsub və aid olan. məc. şair. Təmiz, ləkəsiz, pak, müqəddəs mənasında. [Qətibə:] Çünki şair mənim qeyd etdiyim asimani və nümunəvi kişilərdəndir. M.S.Ordubadi. |
ASİYALI (ID - 1832)is. Asiya əhli, Asiya qitəsində yaşayan adam. Avropanı viran qoyan da asiyalılar olmuş, Avropanı mədəniləşdirən də... - [Xəlifə Məmun] Orta Asiyalı məşhur şahmatçı Rəb-rəbi sarayına gətirdərək, teztez hüzurunda şahmat yarışları...
|
ASKARİD (ID - 1833)[yun.] zool. İnsan və ev heyvanlarının bağırsaqlarında parazitlik edən girdə qurd. İnsanın bəzi qurdları, məsələn, bizquyruqlar, askaridlər çox vaxt bağırsaqlardan özbaşına və ya ifrazat ilə çıxır.
|
ASKETIZM (ID - 1834)[yun. askeo - cəhd edirəm] Əxlaqi və yaxud dini ideala çatmaq məqsədi ilə Yer üzərindəki nemətlərdən son dərəcə imtina edilməsi ilə səciyyələnən davranış prinsipi və həyat tərzi.
|
ASQI (ID - 1835)is. Paltar və ya başqa şeylər asmağa məxsus alət. Bu paltarlı skeletin iti çiyin sümükləri asqı kimi ağ abanı saxlayır. Mir Cəlal. Başqa vaxt olsaydı, çoxdan ev adamından biri cumub, onun [Həmzənin] paltosunu, papağını alaraq...
|
ASQIRDICI (ID - 1836)sif. Asqırdan, asqırıq doğuran. Asqırdıcı maddələr. Asqırdıcı qaz.
|
ASQIRIQ (ID - 1837)is. Burun sinirlərinin birdənbirə qıcıqlanması nəticəsində qeyri-iradi olaraq öskürməyə bənzər səs çıxarmaqla, burun və ağızdan selik püskürmə.
|
ASQIRIQOTU (ID - 1838)is. bot. Asqırtmaq xassəsinə malik olan bir bitki. Asqırıqotu çoxillik bitki olub, hündürlüyü 1,5 m-ə çatan düz və yoğun gövdəyə malikdir. R.Əliyev
|
ASQIRMA (ID - 1839)“Asqırmaq”dan f.is. Tənəffüs yollarına düşmüş toz asqırma və öskürməyə səbəb olur. - Öskürmələr, asqırmalar, boğaz arıtmalar bir-birinə qarışdı. M.S.Ordubadi.
|
ASQIRMAQ (ID - 1840)f. Burun sinirlərinin birdənbirə qıcıqlanması nəticəsində qeyri-iradi olaraq öskürməyə bənzər səs çıxarmaqla burun və ağızdan selik püskürmək; səbir gətirmək. Zökəm olanda adam çox asqırır. Qripli adam asqırarkən ağzını...
|
ASQIRTI (ID - 1841)b a x asqırıq.
|
ASQIRTMA (ID - 1842)“Asqırtmaq”dan f.is.
|
ASQIRTMAQ (ID - 1843)icb. Asqırmasına səbəb olmaq. Burunotu adamı bərk asqırdır.
|
ASLAN (ID - 1844)is. 1. Şir, arslan. Aslanın pələng və bəbirlə mələzləri də var.
2. məc. Qoçaq, igid, qəhrəman mənasında. Aslan yatışından da bəllidir. - Bu dağlar qoynunda aslan yatmışdır; Burda Koroğlular at oynatmışdır. S.Vurğun. |
ASMA (ID - 1845)1. “Asmaq”dan f.is.
sif. Bir yerdən asılan, sallanan. Asma tərəzinin, əl tərəzisinin yanında və zəncirlərində hədsiz milçək qarasını görüb, Kəblə Novruzqulu özündən çıxırdı. H.Sarabski. Uzun çayxanada asma lampa yanırdı.... |
ASMAQ1 (ID - 1846)f 1. Bir şeyi yuxarıdan bir yerə ilişdirib sallamaq, asılı hala salmaq. Lampanı asmaq. Divardan şəkil asmaq. - Gülnaz qaçıb, saxsı çırağı yandırdı və tövlənin iç tərəfindən qapının yanından asdı. M.İbrahimov. Gəldiyev sözünü...
|
ASMAQ2 (ID - 1847)f Xörək və s.-ni ocaq (od) üstünə qoymaq. [Telli:] Ay Pərzad xala! Yeri onları [uşaqları] da yığ gətir, bir yerdə yeyək, bozbaş asmışam. Çəmənzəminli. Ocağı qalayıb süd qazanlarını qoca kişi ilə ocağa asdıq. A.Divanbəyoğlu....
|
ASMALIQ (ID - 1848)1. sif. Bandaq vurulmağa, asılıb saxlanmağa yarar. Asmalıq üzüm. Asmalıq armud.
is. məh. Qaşıqları düzmək üçün ipdən və s.-dən toxunmuş tor, səbət. |
ASORİ (ID - 1849)b a x aysor.
|
ASPEKT (ID - 1850)[lat.] Əşya, hadisə və anlayışlara münasibət, nöqteyi-nəzər. Fəlsəfi aspekt.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb
Rus dili kursu
Tam məlumat...
Ofis proqramları kursu
Tam məlumat...
Coğrafiya hazırlığı (online - kursda)
Tam məlumat...
......