İzahlı lüğət
ACINDIRICI (ID - 151)b a x acınacaq(lı).
|
ACINDIRMAQ (ID - 152)f. Təəssüf doğurmaq, şəfqət doğurmaq.
|
ACINMAQ (ID - 153)b a x acımaq1
|
ACIŞDIRICI (ID - 154)sif. Göynədici, gicişdirici. Mərmi və mina ilə dağım-dağım olan yerin bağrından barıt iyi verən boğaz və göz acışdırıcı tüstülər qalxırdı. Ə.Əbülhəsən.
|
ACIŞDIRMA (ID - 155)“Acışdırmaq”dan f.is.
|
ACIŞDIRMAQ (ID - 156)f. 1. Ağrıyan bir yeri, yaranı qaşımaqla, dərman qoymaqla qıcıqlandırmaq. Yaranı acışdırmaq. - Adamların burnunu və boğazını acışdıran kəsif çürüntü iyi ətrafı bürümüşdü. P.Makulu.
// Göynətmək, ağrıtmaq. 2.... |
ACIŞMA (ID - 157)“Acışmaq”dan f.is.
|
ACIŞMAQ (ID - 158)f. Göynəmək, ağrımaq, gicişmək, qıcıqlanmaq. İsmayılzadə dodaqları arasındakı papirosun tüstüsündən acışan gözünü qıyıb, o biri gözü ilə altdan yuxarı Fikrətə baxırdı. M.Hüseyn. Professor bu dəfə də dəsmalı ilə...
|
ACITƏHƏR (ID - 159)sif. Bir az acı, bir qədər acı, acı dadan.
|
ACITMA (ID - 160)is. Xəmir mayası, acıxəmrə. Xəmirə acıtma qatmaq.
|
ACITMAQ1 (ID - 161)f. 1. Acı etmək, acılaşdırmaq. Çox saxlamaqdan yağı acıtmışlar.
2. Turşutmaq, qıcqırtmaq. Xəmiri acıtmaq. |
ACITMAQ2 (ID - 162)f. İncitmək, acığını tutdurmaq. Sözüm onu acıtdı. - Acıtdı məni acı sözün, tünd nigahın. Füzuli. Yalnız Mahmudu acıdan bu idi ki, .. arvadı üzünün dörddən biri və yaxud yarısını göstərməyi əvəzinə, çarşabı lap çiyninə...
|
ACITMALI (ID - 163)sif. Acıtma vurulmuş, acıtma qatılmış, acıtması olan. Acıtmalı xəmir.
|
ACITMALIQ (ID - 164)sif. Acıtma üçün olan, acıtmaya yarar. Acıtmalıq xəmir.
|
ACIYONCA (ID - 165)is. bot. Çəmənlərdə, meşə kənarlarında bitən çoxillik bitki.
|
ACIYOVŞAN (ID - 166)is. bot. Meşə kənarlarında otlu yamaclarda bitən dərman bitkisi.
|
ACİZ (ID - 167)sif. [ər.] 1. Əlindən iş gəlməyən, bacarıqsız, zəif. Aciz uşaq. Aciz adam. O çox aciz adamdır. - Bizim söhbətimizə gəldikdə, tələbə Əbdülhəsənzadə Xəlil, necə ki axırda məlum oldu, heç də aciz deyilmiş. C.Məmmədquluzadə.
... |
ACİZANƏ (ID - 168)zərf [ər. aciz və fars. ...anə]
Acizcəsinə, aciz bir halda. Nəzakət bildirən köhnəlmiş ifadə həqiranə. Acizanə boyun əyərək. Acizanə xahiş etmək. - [Güləsərin] ..baxışlarında acizanə yalvarışla bahəm dərin bir məzəmmət,... |
ACİZLƏŞDİRMƏ (ID - 169)“Acizləşdirmək”dən fis.
|
ACİZLƏŞDİRMƏK (ID - 170)f Acizləşməsinə səbəb olmaq, aciz etmək.
|
ACİZLƏŞMƏ (ID - 171)“Acizləşmək”dən fis.
|
ACİZLƏŞMƏK (ID - 172)f Getdikcə aciz olmaq, bacarığını, iqtidarını itirmək, daha əlindən iş gəlməmək. Xəstələnəndən sonra lap acizləşmişdir.
|
ACİZLİK (ID - 173)is. Bacarıqsızlıq, iqtidarsızlıq, zəiflik, cəsarətsizlik, qətiyyətsizlik. İşdə acizlik. Onun bütün müvəffəqiyyətsizliyi acizliyindən doğur. - [Nizami:] Ümidsiz olmaq acizlikdir, insan yer üzünə səadət üçün gəlir. M.Hüseyn.
... |
ACQARINA (ID - 174)zərf b a x ac-acına. Acqarına papiros çəkmək zərərdir. - Acqarına bir nəfər nəğmə oxurmu məgər? A.Səhhət.
|
ACLIQ (ID - 175)is. 1. Yeməyə ehtiyac hissi. Səhərdən aclıq hiss edirəm.
// Uzun müddət doyunca yeməmə. Aclıqdan tələf olmaq. [Şahbaz bəy:] Adam aclığından, susuzluğundan oğurluğa, quldurluğa qurşanar. M.F.Axundzadə. Uşaqlar da aclıqdan... |
ACMA (ID - 176)“Acmaq”dan fis.
|
ACMAQ (ID - 177)f Aclıq hiss etmək, yemək istəmək. Bu bulağın suyunu içən kimi adam acır.
|
AC-SUSUZ (ID - 178)zərf Heç bir şey yemədən, acqarına, tamamilə ac halda. [Hacı Murad:] Ac-susuz altı saatdır o tacirin, bu tacirin dükanının qabağını kəsdirib borc yığıram. S.S.Axundov. Neçə gün meşədə ac-susuz qalan Xanməmməd təsadüfən...
|
AC-YALAVAC (ID - 179)is. və sif. Ac, heç bir şeyi olmayan, yoxsul, dilənçi, səfil. [Azyaşlı uşaqlar] ac-yalavac, dilənçi günündə yaşayır, gecə-gündüz insan qüvvəsindən xaric işləyirdilər. H.Sarabski.
□ Ac-yalavac qoymaq - hər şeydən məhrum... |
AÇAR (ID - 180)is. 1. Qıfılı açmaq və ya bağlamaq aləti. Qapı açarı. Stolun açarı. Şkaf açarı.
Sən də açılmamış bir dəfinəsən; Açarı qeyb olan bir xəzinəsən. M.Müşflq. // Məc. mənada. Beş dənizin açarı indi əlimizdədir.... |
AÇARÇI (ID - 181)is. 1. Açar qayıran, qıfıl, açar ustası, çilingər.
Mədənlərdə və s.-də mexanizmləri bağlayan fəhlə. [Ramazan:] İndi elə vaxt deyil ki, buruq ustası olmaq üçün otuz-qırx il külüng çalasan, .. bu gün şagirdsən, sabah açarçı... |
AÇARÇILIQ (ID - 182)is. Açarçı sənəti, işi.
|
AÇARLI (ID - 183)sif 1. Açarı olan. Açarlı saat. Açarlı qıfıl.
2. Canlı dildə bəzən “qıfıllı, qıfılla bağlı” mənasında işlənir. Qapı açarlıdır. |
AÇDIRMA (ID - 184)“Açdırmaq”dan fis.
|
AÇDIRMAQ (ID - 185)icb. Açmağa məcbur etmək. Alınan məktubu anası güc ilə Rüxsarəyə açdırdı. S.Rəhimov.
|
AÇIQ (ID - 186)sif 1. Qapalı olmayan, örtülü olmayan. Açıq pəncərə. Açıq qutu. Açıq kitab.
Səhər Sona yuxudan ayılıb medalyonu açıq (z.) gördü. N.Nərimanov. // Qıfılsız, bağlı olmayan. Açıq şkaf Açıq qapı. Örtüksüz, üstü... |
AÇIQ-AÇIĞINA (ID - 187)zərf Açıq bir surətdə, gizlətmədən, qorxmadan, çəkinmədən. Lakin Əhməd pəncərələrə tərəf nə üçün baxdığını açıq-açığına Cəmiləyə deyə bilmirdi. S.Rəhimov.
|
AÇIQ-AŞKAR (ID - 188)b a x açıq-aydın. Ölümsüzdür açıq-aşkar açılan güllə; Qara həsəd gizli-gizli yeyir ürəyi. B.Vahabzadə.
|
AÇIQ-AYDIN (ID - 189)zərf və sif. b a x açıq. Açıq-aydın məsələ. Fikrini açıq-aydın söyləmək. Açıq-aydın danışmaq. - Dostumuzun açıq-aydın baxışlarından; Mavi suya nur tökülür, mənalar yağır. S.Vurğun.
|
AÇIQCA (ID - 190)1. zərf Açıq-aydın bir surətdə, gizlətmədən, qorxmadan, çəkinmədən. Fikrini açıqca söyləmək. Məqsədini açıqca anlatmaq. Səhvlərini açıqca boynuna almaq.
Əsgər və Əlyar Rüxsarə haqqında, öz aralarında açıq söhbət... |
AÇIQCASINA (ID - 191)b a x açıqca.
|
AÇIQDAN (ID - 192)zərf Aydın surətdə, aşkar surətdə, gizlətmədən. Açıqdan ədavət bəsləmək. Fikrini açıqdan söyləmək.
|
AÇIQDAN-AÇIĞA (ID - 193)b a x açıq-açığına. Eyiblərini açıqdan-açığa söyləmək. Açıqdanaçığa düşmənçilik etmək. Açıqdan-açığa yalan danışır. - [Məsmə] kimsəyə əl açmayacağını, kimsədən bir şey dilənməyəcəyini açıqdan-açığa...
|
AÇIQFİKİRLİ (ID - 194)sif. Azad düşünən, düzgün düşünən, sağlam fikirli; dünyagörüşü mütərəqqi olan. Doktorun oğlu darülfünun son kursunda oxuyurdu. O, zəkalı, açıqfikirli və cəsarətli bir adam idi. M.İbrahimov. Mirzə Hüseyn də .. açıqfikirli...
|
AÇIQFİKİRLİLİK (ID - 195)is. Açıqfikirli adamın xassəsi, sağlam fikirlilik, düzgün düşünən, görüşdə qabaqcıllıq, tərəqqipərvərlik.
|
AÇIQGƏZƏN (ID - 196)sif. Çadrasız, çadra örtməyən. [Bəşir] ..dediyini yenə də deyir: mən oxumuş, açıqgəzən azərbaycanlı qızı alacağam. S.S.Axundov.
|
AÇIQGÖZ(LÜ) (ID - 197) sif. Ayıq, sağlam düşünən, hər şeyi olduğu kimi görən, gözüaçıq. Açıqgözlü adam.
|
AÇIQGÖZLÜLÜK (ID - 198)is. Sağlam düşünmə, hər şeyə açıq gözlə baxma xassəsi; gözüaçıqlıq, ayıqlıq.
|
AÇIQLIQ (ID - 199)is. 1. Açıq yer, düzəngah, açıq sahə, meydan. Açıqlıqda çadır qurmaq. Uşaqlar açıqlıqda top-top oynayırlar.
[Maro] meşədə xeyli dolandıqdan sonra, meşənin dərinliyində alaçıq böyüklüyündə açıqlıq tapdı. S.Rəhimov. ... |
AÇIQRAQ (ID - 200)sif. köhn. Daha açıq.
// Bir qədər açıq, azacıq açıq. |
Bu səhifə dəfə baxılıb
Tarix fənni üzrə hazırlıq (Abituriyent və MİQ hazırlığı)
Tam məlumat...
Vakansiya - Rus bolmə üçün Riyaziyyat müəlimi
Tam məlumat...
İngilis dili dərsləri
Tam məlumat...
......