İzahlı lüğət

AHUYERİŞLİ (ID - 701) sif. şair. Gözəl yerişli (klassik ədəbiyyatda gözəlin epitetlərindən biri). Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AH-VAY, AHÜ VAY (ID - 702) is. Dərd, kədər, qüssə, qəm. Çox etdi mənçün ah-vayı; Gözündən axıtdı dürlü çayı. Xətayi. // Fəryad, fəğan. ..Getdikcə şəhərin hər tərəfini saran fəryad və ah-vay səslərini eşidirdik. M.S.Ordubadi. Mən az görməmişəm... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AH-VAYÇI (ID - 703) sif. Ah-vay edən, şikayətlənən, daim inildəyən, sızlayan. Görünür, bu cür ah-vayçı nitqlər yığıncaqdakıların zəhləsini tökmüşdü. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AH-ZAR, AHÜ ZAR (ID - 704) is. Ah çəkmə, sızlama, zarıldama; fəryad, inilti. Ey yüzi gülşən, sana bu ah-zarım xoşmudur? Nəsimi. Nə vaxtadək ğəmi-hicrində ahü zar çəkim? X.Natəvan. Çəməndə bülbül oxur, ya fəğani-Seyyiddir? Gənə bu nəğmə onun ahü... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AX (ID - 705) nida. 1. Təəccüb, təəssüf, arzu, həsrət və başqa hissləri bildirir (bəzən təkrar şəklində işlənir). Ax, az qala yadımdan çıxmışdı. Ax, nə gözəldir! - Ax, necə kef çəkməli əyyam idi! M.Ə.Sabir. [Əvvəlinci azarlı:] Ax!... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXAN (ID - 706) f.sif. 1. Bax axar 1-ci mənada. [Salam] lal axan kəhriz suyundan ovuc dolusu içdi. Mir Cəlal. 2. məc. Süzgün, xumar. Yuxusuz maraltək hərdən süzülüb; Axan gözlərinin sədəqəsi canım. Q.Zakir. □□ Axan ulduz - fəzalardan çox... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXAR (ID - 707) 1. sif. Daim axan (axmaz əksi). Axar su. Axar çay. Axar bulaq. - Sevgili bir çoban, on bir yaşında; Düdük çalır axar sular başında. H.Cavid. Yenə axar çaylar üstdə dəmir körpü qurulacaq. S.Vurğun. Səltənət axar su axtarırdı. Mir... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXAR-BAXAR (ID - 708) is. 1. Hər tərəfi açıq və xoş mənzərəli yer, göz işlədikcə görünən yer; mənzərə. Əlli beş evdən ibarət olan bu kəndin çox gözəl və qəşəng axar-baxarı vardı. Ə.Vəliyev. 2. Suayırıcı; iki çay və ya su hövzəsini... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXAR-BAXARLI (ID - 709) sif. Hər tərəfi açıq və xoş mənzərəli. Alaçığımız obadan bir az uzaq, atamın bəyəndiyi axar-baxarlı gözəl bir yerdə quruldu. A.Şaiq. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXARLI (ID - 710) sif. 1. xüs. Hərəkət zamanı havanın müqavimətinə daha az məruz qalmaq üçün müvafiq bir formada düzəldilmiş (avtomobil, təyyarə haqqında). Təyyarənin qanadı hava üçün xüsusilə axarlı (z.) qayrılmışdı. 2. Bir tərəfdən... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXARLIQ (ID - 711) is. 1. Qərarsızlıq, səbatsızlıq, tez-tez dəyişmə. İşçi qüvvəsinin axarlığı. 2. məc. Səlislik, ahəngdarlıq, rəvanlıq. Şerin axarlığı. Musiqinin axarlığı. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXÇA (ID - 712) b a x ağça. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXÇASIZ (ID - 713) b a x ağçasız. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXDIRMAQ (ID - 714) “Axmaq”dan icb. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXI (ID - 715) əd. Əvvəlki fikri əsaslandırmaq, yaxud bir şeyi sübut etmək, ifadəni gücləndirmək üçün söylənir, bəzən etiraz, narazılıq, məzəmmət, bəzən də xahiş, təkid bildirir. Niyə belə yubanırsan, axı işə gecikirsən. Axı bu bir... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXICI (ID - 716) sif. 1. Axmağa qabil olan; duru. Axıcı cisimlər. məc. Səlis, rəvan. Bütün əsər boyu istər yazıçının təsvirlərində, istərsə surətlərin danışığında axıcı, ahəngdar, gözəl Azərbaycan dilinin musiqisi qulağımıza dəyir.... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXICILIQ (ID - 717) b a x axarlıq. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXIDILMA (ID - 718) “Axıdılmaq”dan f.is. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXIDILMAQ (ID - 719) “Axıtmaq”dan məch. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXIM (ID - 720) is. Axma, axıntı. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXIN (ID - 721) is. 1. Sürətlə axan su; sel; iti cərəyan, güclü axan su, selab. Yağışdan əmələ gələn axın yolları xarab etdi. // Cərəyan, suyun axıb getdiyi tərəf. Çayın axını ilə üzmək. - Sən ki son nəfəsinlə vətəni andın; Çayların... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXINÖLÇƏN (ID - 722) is. xüs. Axının gücünü, istiqamətini və s. xüsusiyyətlərini müəyyən etmək üçün cihaz. Avtomatik dalğaölçən və axınölçən cihazları ekspedisiya üzvləri ixtira etmişlər. Qəzetlərdən. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXINTI (ID - 723) is. 1. Bir tərəfə doğru hərəkət edən su, hava, yaxud elektrik kütləsi cərəyanı. Su ilə axıb bir yerə yığılan şeylər, suyun özü ilə gətirdiyi şeylər. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXINTILI (ID - 724) sif. Axar, axıntısı olan, suyun axar yeri olan. Axıntılı göl. Axıntılı hovuz. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXIR (ID - 725) is. 1. Son, nəhayət; bir şeyin son nöqtəsi, qurtaracağı. Yolun axırı. İşin axırı. Qışın axırı. İclasın axırı. Mahnının axırı. İlin axırına az qalır. Şəhərin axırında yaşayıram. - [Mirzə Fətəli:] Hər bir qaranlığın... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXIRDA (ID - 726) zərf 1. Hamıdan sonra, qurtaracaqda. Axırda duran kimdir? Nəticədə, ən nəhayətdə, bir şeyin nəticəsində, nəhayət. Axırda dilə gəlib cavab verdi. O, axırda özü avara qalacaqdır. Axırda bildiyi yadından çıxacaq. - Ey xuda,... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXIR-ƏZƏL (ID - 727) zərf [ər.] Tez-gec, mütləq, nəhayətdə. Heç nə istəmərəm iki dünyada; Sənsən mənim axır-əzəl, sevdiyim. M.P.Vaqif. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXIRI (ID - 728) b a x axırda 2-ci mənada. Axırı bir gün atası rəhmətlik hesabdar Gəldiyevi ayıltdı. Mir Cəlal. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXIR(I) Kİ (ID - 729) - gözlənilən bir hadisə baş verdikdə deyilir; nəhayət. Axırı ki, duman seyrəkləşdi. Elə bil, üfüqdən-üfüqə uzanan boz bir pərdəni yuxarı qaldırıb çadır kimi başımızın üstündən asdılar. R.Rza. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXIRINCI (ID - 730) sif. 1. Bir şeyin sırasında sonuncu, ən axırdakı; ən axırda olan (gələn). Axırıncı tamaşa. Axırıncı dərs. Küçədə axırıncı bina. Axırıncı qurtum. Axırıncı dəfə. Axırıncı iclas. Axırıncı aşırım. Həftənin axırıncı... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXIRSIZ (ID - 731) sif. 1. Sonsuz, nəhayətsiz; sonu, həddi olmayan. Son dərəcə uzun, sürəkli, bitməyən. Nəticəsiz, aqibətsiz. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXIRSIZLIQ (ID - 732) is. 1. Sonsuzluq, nəhayətsizlik; sonu, nəhayəti olmama. Nəticəsizlik, aqibətsizlik. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXIR-UXUR (ID - 733) sif. və is. dan. Son, axır. Münəvvər xanım süfrə açanda əri, sanki kiminləsə savaşmasının axır-uxurunu danışırdı. Mir Cəlal. // Son qalıq. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXIRZAMAN (ID - 734) is. din. Dünyanın axırı, qiyamət. Axırzamandı, bir qulaq as, ərşi titrədir; Millətlərin haray-mədədi, əl-aman səsi. Şəhriyar. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXIŞ (ID - 735) is. Axma, axma tərzi. Dağların yağışından; Rəngindən, axışından; Bu gediş ömürlükdür; Duymuşam baxışından. (Bayatı). Gümüş xəncərə bənzər dağ döşündən axan çay; O çayların axışı şerimə olarını tay? S.Rüstəm.... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXIŞMA (ID - 736) “Axışmaq”dan f.is. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXIŞMAQ (ID - 737) f 1. Axıb bir yerə yığılmaq, hər tərəfdən axıb gəlmək, axıb tökülmək; axmaq. Çöl suları axışıb dərəyə tökülür. Qızdı günəş, əsdi isti yellər; Qarlar əridi, axışdı sellər. A.Şaiq. 2. məc. Axın halına gəlmək,... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXITDIRMA (ID - 738) “Axıtdırmaq”dan f.is. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXITDIRMAQ (ID - 739) b a x axdırmaq. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXITMA (ID - 740) “Axıtmaq”dan f.is. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXITMAQ (ID - 741) f 1. Axmasına səbəb olmaq. Suyu axıtmaq. Südü axıtmaq. Qan axıtmaq (adam öldürmək, ya yaralamaq). - Göztək bulaqlardan, buztək suları; Axıdıb çaylara qatar o dağlar. H.K.Sanılı. Tökmək. Ey Füzuli, axıdıb seyli-sirişk ağlıyalı;... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXIZDIRILMAQ (ID - 742) məch. Azca-azca axıdılma, tökülmək. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXIZDIRMAQ (ID - 743) f Azca-azca axıtmaq, tökmək. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXIZMAQ (ID - 744) b a x axızdırmaq. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXİRƏT (ID - 745) is. [ər.] Dini etiqadlara görə, öləndən sonra insanların düşəcəyi ikinci və əbədi dünya. Ey xoş ol sərməst kim könlündə şövqü sövqdən; Axirət əndişəsi, dünya xəyalı qalmadı. Füzuli. Axirət sözünü salma yadına; Dürüst... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXİRƏTLİK (ID - 746) is. 1. Axirətə mənsub olan. 2. Dinə sadiq qalmaqla və öz əməllərilə axirəti qazanmış adam. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXİRƏTSİZ (ID - 747) sif. din. Dinsiz, imansız, günahkar. [Şirin:] Paho, paho! Nurcahan qarı, axirətsiz, nə tez xam yerə şikarə çıxmısan? N.Vəzirov. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXİRÜLƏMR (ID - 748) ara söz [ər.] Axırda, nəticədə, işin axırında, ən nəhayət. Axirüləmr, məsələ anlaşıldı. C.Məmmədquluzadə. [Məşədi Əsgər] axirüləmr naümidliklə yenə öz evi tərəfə üz döndərib Qanlı təpə üstünə qayıtdı. S.M.Qənizadə.... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXMA (ID - 749) “Axmaq1dan f.is. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

AXMAQ1 (ID - 750) f 1. Bir istiqamətdə getmək, cərəyan etmək (mayelər və hava haqqında). Çay axır. Su axır. Damarlarda qan axır. Ərir dağın, çölün qarı; Axır dərələrə sarı. A.Səhhət. [Tahir] pəncərədən içəri axan təmiz havada xumarlana-xumarlana... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

Bu səhifə dəfə baxılıb