İzahlı lüğət
ASTRONAVTİKA (ID - 1901)[yun.] Uçucu aparatların fəzalarda uçması haqqında elm.
|
ASTRONOM (ID - 1902)[yun.] Astronomiya ilə məşğul olan ali^.
|
ASTRONOMIK (ID - 1903) |
ASTRONOMİYA (ID - 1904)[yun.] Göy cisimlərini öyrənən elm. Astronomiya rəsədxanaları. Astronomiya ən qədim elmlərdəndir.
|
ASTRONOMLUQ (ID - 1905)is. Astronomun işi, sənəti.
|
ASTROSPEKTROQRAF (ID - 1906)is. [yun.] Göy cisimləri spektrlərinin fotoşəklini çəkmək üçün cihaz. Prizmalı kamera, yarıqlı və yarıqsız spektroqraflar astrospektroqrafın əsas növləridir.
|
ASTROTURF (ID - 1907)is. İdman meydançalarında süni ot.
|
ASUDƏ (ID - 1908)sif və zərf [fars.] 1. Rahat, dinc, qayğısız, arxayın. Asudə həyat. Asudə yaşamaq. - Olduz hərəniz bir evin oğlanı, uşaqlar! Asudə gəzin indi bu dünyanı, uşaqlar. M.Ə.Sabir. Buna bax, gör necə yatmış burada asudə; Yazmayır,...
|
ASUDƏÇİLİK (ID - 1909)dan. b a x asudəlik.
|
ASUDƏLƏNMƏK (ID - 1910)b a x asudələşmək.
|
ASUDƏLƏŞMƏ (ID - 1911)“Asudələşmək”dən f.is.
|
ASUDƏLƏŞMƏK (ID - 1912)f. Asudə olmaq, rahatlanmaq, arxayınlaşmaq, azad olmaq. Şəhərin (havasının) qəlizliyindən, tozundan, zəhmətinin kəsrətindən bir qədər asudələşmək .. üçün kəndə rəvan oldum. Ə.Haqverdiyev.
|
ASUDƏLİK (ID - 1913)is. Rahatlıq, dinclik, sakitlik, arxayınlıq, qayğısızlıq. Asudəliyə çıxmaq.
|
Asudəlik (ID - 1914)istərsən, dünyadan uzaqlaş sən; Keçmişlərə et tövbə, təqsirinə peşman ol. Heyran xanım. Əmisi Ağayar haqqında eşitdiklərini asudəliklə (z.) fikirləşməyə indi onun [İkramın] çox böyük ehtiyacı vardı. Ə.Əbülhəsən.
|
AŞ1 (ID - 1915)is. 1. Xörək, yemək, bişmiş. Aşın sıyıqlığı dənin azlığındandır. (Ata. sözü). Bəzi yerlərdə təsadüf olunur aşa, ətə. M.Ə.Sabir.
Plov. Südlü aş. Çığırtmalı aş. Lobyalı aş. Qiyməli aş. Un, düyü, yarma və... |
AŞ2 (ID - 1916)is. b a x aşı.
|
AŞAFATMA (ID - 1917)is. məh. Qövsi-qüzeh, göy qurşağı, qarınənə örkəni.
|
AŞAĞA, AŞAĞI (ID - 1918)1. is. Bir şeyin dibinə, yerə ən yaxın olan hissəsinə tərəf, alt (yuxarı ziddi). Dirəyin aşağısı çürümüşdür.
// Sif. mənasında. Aşağı mərtəbə. Dirəyin aşağı tərəfi. // is. Altlıq. Heykəlin aşağısı. zərf... |
AŞAĞI-YUXARI (ID - 1919)zərf dan. Artıq-əskik, az-çox, təqribən. Aşağı-yuxarı danışmağına əhəmiyyət verən olmadı.
|
AŞAĞILATMA (ID - 1920)“Aşağılatmaq”dan f.is.
|
AŞAĞILATMAQ (ID - 1921)f. 1. Aşağı salmaq, endirmək, azaltmaq, salmaq, düşürmək.
məc. Alçaltmaq, kiçiltmək. Vəzifəsini aşağılatmaq. Gərək özünü aşağılatmayaydı. |
AŞBAŞI (ID - 1922)is. məh. Aşın (plovun) başına qoyulan xuruş (ət, toyuq, quş və s.).
|
AŞÇI (ID - 1923)is. xüs. Dəri, gön aşılayan usta, dabbağ.
|
AŞDİBİ (ID - 1924)is. Qazanın dibində qalan qazmaq qırıntıları qarışıq aş qalığı. Aşdibi yeyənin toyunda qar yağar, - deyirlər.
|
AŞXANA (ID - 1925)is. Yeməkxana. Məktəbin aşxanası. - Şofer dəftərxanaya yapışıq tikilmiş birmərtəbəli aşxananın pəncərəsindən başını çıxardıb cavab verdi. M.Hüseyn.
|
AŞXANAÇI (ID - 1926)is. köhn. Aşxana saxlayan adam, aşxanaçılıqla məşğul olan adam, aşxana sahibi.
|
AŞXANAÇILIQ (ID - 1927)is. köhn. Aşxanaçının işi, peşəsi.
|
AŞI (ID - 1928)is. 1. tib. Yoluxucu xəstəliyə qarşı qoruyucu maddə kimi tətbiq edilən maddə; peyvənd (yoluxucu xəstəliklərin zəiflədilmiş, yaxud öldürülmüş mikroblarından ibarət olan tibbi preparat). Çiçək aşısı. Difteritə qarşı aşı....
|
AŞIB-DAŞMA (ID - 1929)“Aşıb-daşmaq”dan f.is.
|
AŞIB-DAŞMAQ (ID - 1930)f Həddindən artıq olmaq, son dərəcə çox olmaq, bol olmaq; tükənməmək. Arzular aşıb-daşır. Vətənimizin sərvətləri aşıb-daşır. - Küçəni dolduran insan dənizinin kin və qəzəbi get-gedə aşıb-daşırdı. M.Hüseyn. Məhəbbət...
|
AŞIQ1 (ID - 1931)is. Xalq xanəndəsi; həm oxuyan, həm çalan, həm də söz qoşan el sənətkarı. Xalq aşığı. Aşıq havaları. - Aşığın sözü qurtaranda “neylim-neylim ” deyər. (Məsəl). El aşıqları incə Azərbaycan dilində xalqımızın mərdliklərini...
|
AŞIQ2 (ID - 1932)is. 1. anat. Diz qapaqlarından çıxan oynaq sümüyü.
// Uşaqların aşıq-aşıq oyununda işlətdikləri həmin (adətən qoyunların diz qapağından çıxarılan) sümük. [Tükəz:] Uşaq aşıq yığan kimi bu qədərpulu yığıb nə edəcəksən?... |
AŞIQ-AŞIQ (ID - 1933)is. Aşıqla oynanılan uşaq oyunu. Aşıq-aşıq oynamaq.
|
AŞIQBOYLU (ID - 1934)sif. Çox xırda boylu adam. Birdən bu aşıqboylu kişi ilişdi, çinar kimi yerə gəldi, sonra? Onda gərək ölümü qoyub, dirimi ağlayam. S.Rəhimov.
|
AŞIQHƏNGİ (ID - 1935)1. B a x aşıqsayağı.
|
AŞIQQOZ (ID - 1936)is. köhn. Aşıq və qoz ilə oynanılan uşaq oyunu.
|
AŞIQLAMAQ (ID - 1937)f məh. Aşiq etmək, bənd etmək, məftun etmək. [Camalm anası:] Xan sağ olsun, Cənnət qızın üstə atıb, qız da bizim bu uşağı .. aşıqlayıb. S.Rəhimov.
|
AŞIQLIQ1 (ID - 1938)is. Aşıq sənəti, el xanəndəliyi, saz şairliyi. Aşıqlıq istedadı. - Bu meydana girib sərdən keçdinmi? Aşıqlıqda başqabaşqa hal olur. “Aşıq Qərib”. Çıxdım aşıqlığa, düşdüm ellərə; Aşıqlardan san almağa gəlmişəm....
|
AŞIQLIQ2 (ID - 1939)is. Dizin aşıq sümüyü gizləndiyi yeri. Qoyunun aşıqlığı sınıb, axsayır.
|
AŞIQSAYAĞI (ID - 1940)1. is. mus. Aşıq musiqisi səpkisində bəstələnmiş kiçik formalı musiqi pyesi. Üzeyir Hacıbəyovun aşıqsayağısı.
sif. Aşıq paltarma oxşayan, aşıqlara məxsus olan. ..Əmiraslan babanı, öz aşıqsayağı libasını geyən görüb... |
AŞILAMA (ID - 1941)“Aşılamaq”dan f.is.
|
AŞILAMAQ (ID - 1942)f 1. tib. Bir xəstəliyin qabağını almaq, ya başlanmış xəstəliyi sağaltmaq üçün bədənə aşı maddəsi yeritmək, aşı vurmaq, peyvənd etmək. Uşaqları çiçəyə qarşı aşılamaq. Mal-qaranı aşılamaq.
k.t. Cır ağacı peyvənd... |
AŞILANMA (ID - 1943)“Aşılanmaq”dan f.is.
|
AŞILANMAQ (ID - 1944)məch. 1. Bir xəstəliyin qarşısı alınmaq və ya başlanmış xəstəliyin sağaldılması üçün bədənə aşı vurulmaq, aşı maddəsi yeridilmək. Məktəbdə bütün uşaqlar çiçəyə qarşı aşılandılar. Mal-qara aşılandı. Qoyunlar...
|
AŞILANMIŞ (ID - 1945)f.sif. 1. Aşı vurulmuş, aşı maddəsi yeridilmiş.
xüs. Aşıya qoyulmuş. Aşılanmış dəri. k.t. Peyvənd edilmiş, calanmış. məc. Beyninə yeridilmiş, öyrədilmiş, mənimsədilmiş. |
AŞILAYICI (ID - 1946)sif 1. Aşılama işi ilə məşğul olan adam, peyvənd edən. Aşılayıcı kursları. Aşılayıcı laborantlar.
Aşılayan, aşılamağa məxsus, aşı üçün olan. Aşılayıcı maddə. |
AŞILMAZ (ID - 1947)sif. Çox uca, üzərindən keçilməz. [Yasavul] özünü .. aşılmaz bir dağ, basılmaz bir qala sayır(dı).. S.Rəhimov.
|
AŞINDIRICI (ID - 1948)sif. xüs. Aşmdırma xassəsinə malik olan. Aşındırıcı maddələr.
|
AŞINDIRILMA (ID - 1949)“Aşmdırılmaq”dan f.is.
|
AŞINDIRILMAQ (ID - 1950)məch. xüs. Kimyəvi üsulla və ya sürtülüb oyulmaq vasitəsilə çuxurladılmaq, naxış açılmaq.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb
Tarix fənni üzrə hazırlıq (Abituriyent və MİQ hazırlığı)
Tam məlumat...
Tibb bacısı kursu
Tam məlumat...
Sürətli hesablama. Mental arifmetika.
Tam məlumat...
......