İzahlı lüğət
MATERİYA (ID - 27999)[lat.] 1. fəls. Insan şüurundan kənarda və ondan asılı olmayaraq mövcud olan obyektiv varlıq; maddə.
Təbiətin fiziki cisimlərini təşkil edən maddə. Materiyanın quruluşu. dan. Parça, arşınmalı, material. |
MATƏM (ID - 28000)is. [ər.] Yas, təziyə, əza. □ Matəm geymək məc. - matəm əlaməti olaraq qara geymək; yas saxlamaq, təziyə tutmaq. Mən köçdüm dünyadan vaxtından qabaq; Ki, matəm geyməsin bu ana torpaq. M.Rahim. Matəm qopmaq - ağlaşma başlamaq,...
|
MATƏMƏNGİZ (ID - 28001)sif [ər. matəm və fars. ...əngiz] klas. Matəmi xatırladan, hüzn və kədər doğuran. Gecənin üç payı keçmiş, mumlar, çıraqlar sönmüş, təbiəti matəməngiz bir zülmət bürümüşdü. A.Şaiq.
|
MATƏMGAH (ID - 28002)is. [ər. matəm və fars. ...gah] klas. Matəm saxlanılan yer; yasxana.
|
MATƏMXANA (ID - 28003)is. [ər. matəm və fars. ...xanə] Matəm saxlanan ev, yaslı ev. Kərbəlayı Kazımın matəmxanaya dönmüş evini beşlik bir neft çırağı işıqlandırırdı. P.Makulu.
|
MATƏMKƏDƏ (ID - 28004)[ər. matəm və fars. ...kədə] klas. bax matəmgah. Matəmkədə eylədi məqamın; Matəmdə keçirdi sübhü şamın. Füzuli.
|
MATƏMLİ (ID - 28005)sif 1. Yaslı. Matəmli adam.
Göylər matəmlilər kimi qara çarşaba bürünmüş, dağlar, çöllər ağ kəfənlə örtülmüşdü. Şaiq. 2. məc. Matəmi andıran; qəmli, kədərli, qüssəli, hüznlü. Yanan şamlar otağa matəmli bir... |
MATƏMZƏDƏ (ID - 28006)sif [ər. matəm və fars. ...zədə] klas. Yaslı, matəmli, fəlakətzədə, fəlakət üz vermiş, fəlakətə uğramış. Matəmzədə olduğun eşitdim; Qıldım yaxa çakü şivən etdim. Füzuli.
|
MATQAB (ID - 28007)is. [ər.] Dəlici alət, burğu. 16-cı və 17-ci nömrələrin arasında olan taxta qapı matqab ilə iki yerdən deşilib gizlincə baxmaq üçün gözyerləri qayrılmışdı. S.M.Qənizadə.
|
MAT-QUT (ID - 28008)is.: matı-qutu qurumaq (çəkilmək) - donub qalmaq, heyrət içində olmaq. Qorxudan matı-qutu çəkildi. - Atanın matı-qutu qurudu. Oğluna nə cavab verəcəyini bilmədi. Ə.Vəliyev.
|
MAT-MAT (ID - 28009)zərf mat-mat baxmaq - donuxmuş halda sakit-sakit baxmaq, heyrətlə, təəccüblə baxmaq. Balaca dördyaşında Cəbi atasına mat-mat baxardı, bir söz də söyləməzdi. N.Nərimanov. Mat-mat gözlərini döymək - bax mat-mat baxmaq. Özünü itirən...
|
MAT-MƏBHUT (ID - 28010)zərf [ər. ] Heyrət içində, böht içində, çox təəccüblə. Mat-məbhut durmaq. - Hamı mat-məbhut bir-birinə baxırdılar. H.Nəzərli. [Dərviş:] Mən mat-məbhut qaldım. A.Divanbəyoğlu. Kərim mat-məbhut oturub dərin fikrə getmişdi....
|
MAT-MƏƏTTƏL (ID - 28011)bax mat-məbhut. Bəlli Əhmədmat-məəttəl dayanmışdı. “Koroğlu” . Fatma bir müddət mat-məəttəl ətrafına baxır. M.Dilbazi.
|
MATRİARXAT (ID - 28012)[lat. mater - ana və yun. arche - hakimiyyət] b a x madərşahlıq.
|
MATRİKUL (ID - 28013)[lat. matricula - açıq siyahı] Tələbənin qiymətləri qeyd olunan sənəd; zaçot dəftərçəsi.
|
MATRİSA (ID - 28014)[alm.] 1. Metal lövhələrini basqı üsulu ilə işləmək, tökmə üsulu ilə literləri və s. hazırlamaq üçün tətbiq edilən çuxur metal qəlib. Mətbəədə yığılmış mətnin (hürufatın) əks surəti olan karton qəlib. Kitabın yeni...
|
MATROS (ID - 28015)[holl.] Hərbi donanmada: komanda heyətinə mənsub olmayan sıravi xidmətçi, habelə mülki donanmada adi dənizçi.
|
MATROSKA (ID - 28016)[rus.] Xüsusi biçimli, iri qatlama yaxalıqlı rəsmi matros bluzası. // Bu biçimdə uşaq və ya qadın üst bluzası. Uşaq üçün matroska almaq.
|
MATROSLUQ (ID - 28017)is. Matrosun işi, vəzifəsi. Matrosluq kursu.
|
MAUZER (ID - 28018) |
MAVƏRA (ID - 28019)is. [ər.] köhn. Nəyinsə arxasında olan, o tayında və ya gerisində olan. Sığmadın zülmətsərayi-aləmə; Hicrət etdin mavərayi-aləmə. A.Səhhət.
|
MAVİ (ID - 28020) |
MAVİGÖZ (ID - 28021)sif Gözləri mavi rəngdə olan. Mavigöz qız.
|
MAVİLƏŞMƏ (ID - 28022)"Maviləşmək” dən f.is.
|
MAVİLƏŞMƏK (ID - 28023)f Mavi rəngə düşmək, mavi rəng almaq. Səma maviləşir.
|
MAVİLİK (ID - 28024)is. Mavi rəngdə olma. Səmanın maviliyi. Gözün maviliyi. - Sənə meşələrdən yaşıl xışıltı; Sənə dənizlərdən sərin mavilik; ..Gətirmişəm mən. S.Tahir.
MAVİMSOV, MAVİMTRAQ sif Maviyə çalar, az mavi olan. Titrəşən mavimtraq... |
MAVZOLEY (ID - 28025)[yun.] Qəbir üzərində tikilən böyük memarlıq abidəsi; türbə. Mavzoley qapısında salama durmuş sükut; Mavzoleyin içində müqəddəs ulu tabut. R.Rza.
|
MAY (ID - 28026)[lat.] Təqvim ilinin beşinci ayı.
|
MAYA1 (ID - 28027)is. [fars.] 1. Bəzi qidalarda qıcqırma əmələ gətirən maddə. Xəmir mayası. Pendir mayası. □ Maya vurmaq - b a x mayalamaq 1 -ci mənada. Qatığa maya vurmaq.
biol. Rüşeym, döl. Mayası pisdir. // məc. Əsas, əsil kök. Bu torpaqdır... |
MAYA2 (ID - 28028)is. [fars.] 1. Dişi dəvə. Dəvə, maya, nər, köşək; Lökləyirlər dalbadal. A.Səhhət. Ağ mayaların üstündə oturub, yayxanayayxana gedən qoca qarıların qucağında camış balağı, çəpiş, yaxud it küçüyü gözə dəyirdi. Ə.Vəliyev....
|
MAYABAŞ (ID - 28029)sif və zərf Ticarət və ya qumarda: nə qazancı, nə də ziyanı olmadığını, mayanın olduğu kimi qaldığını bildirən söz. Mayabaş olmaq (qalmaq).
|
MAYABAŞLIQ (ID - 28030)is. Mayabaş olma, qazanc və ziyansız olma.
|
MAYAK (ID - 28031)is. [rus.] Gəmilərə yol göstərmək üçün siqnal işığı olan hündür qüllə. Kəsildi səs, daha yox bir səda, mayak da yanır. A.Səhhət. ..Mayakın qırmızı işığı müntəzəm surətdə yanıb-sönürdü. M.Süleymanov. // məc. Yolgöstərən,...
|
MAYALAMA (ID - 28032)“Mayalamaq” dan f.is. Süni mayalama məntəqəsi.
|
MAYALAMAQ (ID - 28033)f 1. Maya vurmaq. Südü mayalamaq.
Dölləndirmək. Birinci süddən əmmək, yemək (yeni doğulmuş heyvanlar haqqında). Möhsün balanı mayalayıb Səbanı çağırdı. S.Rəhimov. |
MAYALANDIRMA (ID - 28034)“Mayalandırmaq” dan f.is.
|
MAYALANDIRMAQ (ID - 28035)f 1. Dölləndirmək. Qoyunu mayalandırmaq.
2. Yeni doğulmuş heyvanlara birinci süddən əmdirmək, yedirtmək. Quzuları mayalandırmaq. |
MAYALANMA (ID - 28036)“Mayalanmaq” dan f.is.
|
MAYALANMAQ (ID - 28037)məch. Döllənmək (boğaz olmaq). Ana qoyunların nə vaxt və hansı qoyunla mayalandığı, ondan hansı quzu alındığı [jumala] qeyd edilir.
|
MAYALI (ID - 28038)sif 1. Maya vurulmuş, mayalanmış, maya salınmış, maya qatılmış. Mayalı pendir.
2. Ticarət və ya təsərrüfatla məşğul olmaq üçün mayası - pulu olan. // Ümumiyyətlə, pullu, varlı, dövlətli. |
MAYALIQ (ID - 28039)sif Maya üçün yarayan, maya üçün olan. Mayalıq xəmir. Mayalıq qatıq.
|
MAYALLAQ (ID - 28040)is. [ər.] Başı aşağı əyib bədənlə ayaqları o biri tərəfə aşırma. □ Mayallaq aşmaq (vurmaq) - başın üstündən o biri tərəfə çevrilmək, aşmaq. Molla Abbas mayallaq aşır, Rüstəm və Heydər gülüşürlər. Məmmədquluzadə....
|
MAYAOTU (ID - 28041)is. bot. Uzun gövdələri üzərində tikancıqları olan çoxillik sarmaşıq-bitki.
|
MAYASIZ (ID - 28042)sif 1. Maya vurulmamış, maya qarışdırılmamış, mayası olmayan. Mayasız fətir.
2. Əlində mayası (pulu) olmayan. |
MAYASIZLIQ (ID - 28043)is. Mayası olmayan şeyin halı.
|
MAYBÖCƏYİ (ID - 28044)is. zool. Sərtqanadlı, qara rəngli, zərərverici, gəmirici böcək.
|
MAYE (ID - 28045)is. [ər.] Axmaq və kəmiyyətini dəyişmədən olduğu qabın şəklini almaq xassəsinə malik olan maddə. Şüşənin içində bulanıq maye var. // Sif. mənasında. Maye cisim.
|
MAYEHTAC (ID - 28046)is. [ər.] Lazım olan, gərək olan, ehtiyat üçün, ehtiyacı ödəmək üçün hazırlanan şeylər. Səfər mayehtacı. - [Qarı:] Bala, biz qış mayehtacını yığmaqdan ötrü qırx günlüksəfərə getməliyik. (Nağıl). [Səlim bəy:] Axşamdan...
|
MAYELƏŞDİRİLMƏ (ID - 28047)“Mayeləşdirilmək” dən f.is.
|
MAYELƏŞDİRİLMƏK (ID - 28048)məch. Maye halına salınmaq, durulaşdırılmaq.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb
Tarix fənni üzrə hazırlıq (Abituriyent və MİQ hazırlığı)
Tam məlumat...
Tibb bacısı kursu
Tam məlumat...
Tarix dərsləri
Tam məlumat...
......