MƏDHİYYƏ (ID - 28399)is. [ər.] ədəb. Birini mədh etmək, tərifləmək məqsədilə yazılmış şeir; mədhnamə, mədh.
|
MƏDHİYYƏÇİ (ID - 28400)bax məddah.
|
MƏDHİYYƏÇİLİK (ID - 28401)is. bax məddahlıq.
|
MƏDHNAMƏ (ID - 28402)is. [ər. mədh və fars. ...namə] Bir şəxsi və ya şeyi tərif etmək məqsədilə yazılmış şeir; mədhiyyə. ..Osmanlı ədiblərindən Xocazadə Məhəmməd Übeydulla bəy əfəndi öz barəsində ərəbcə yazdığı mədhnamələri oxuduq....
|
MƏDXƏL (ID - 28403)is. [ər.] klas. Müqəddimə, giriş.
|
MƏDRƏSƏ (ID - 28404)is. [ər.] Dini məktəb, ruhani məktəbi. Təzəpirdə bir yaxşı məscidi-ali; Yanında mədrəsədən ötrü hücrələr varmış. Ə.Nəzmi. // köhn. Ümumiyyətlə məktəb, tədris müəssisəsi. Hər vilayətdə şəfaxanələr tikilsin və...
|
MƏƏTTƏL (ID - 28405)is. [ər. müəttəl] 1. Gözləmə, intizar. Elə kəndlilər bu sözün məəttəli idi(lər). Qantəmir. [Vahid:] Elə bil anam bu suala məəttəl imiş. B.Bayramov. // Yubanma, intizarda olma. [Xannazir öz dəstəsinə:] Daha nəyin məəttəlisiniz,...
|
MƏƏTTƏLÇİLİK (ID - 28406)is. dan. Çatışmayan bir şeyə görə yubanma, məəttəl olma, iş görə bilməmə; məəttəllik. Nə cavab verim? Məəttəlçilikdir. H.Nəzərli. □ Məəttəlçilik çəkmək - çətinlik çəkmək. O indi qızın üzünə baxa bilmirdi, çünki...
|
MƏƏTTƏLLİK (ID - 28407)bax məəttəlçilik. Şəhərimizin bu çağacan notariusu yoxdur, ona binaən çox məəttəllik çəkirdik. “Əkinçi” .
|
MƏFHUM (ID - 28408)is. [ər.] Bir şey haqqında məntiqi cəhətdən formalaşmış ümumi fikir; anlayış. Dəyər məfhumu. Sinif məfhumu. - Yaxşı, yamanlıq, toxluq və aclıq məfhumlarına qarşı yenə yad və laqeyd idim. Çəmənzəminli. Qəhrəmanlıq məfhumunun...
|
MƏFKURƏ (ID - 28409)[ər.] bax ideologiya. Burjua məfkurəsi. - Dünya məfkurə mübarizəsində çalxanır. S.Vurğun.
|
MƏFKURƏLİ (ID - 28410)bax ideyalı. [Qadın ovçuya:] Nəyaman məfkurəli adamsan. H.Seyidbəyli.
|
MƏFKURƏLİLİK (ID - 28411)bax ideyalılıq.
|
MƏFKURƏSİZ (ID - 28412)bax ideyasız.
|
MƏFKURƏSİZLİK (ID - 28413)bax ideyasızlıq.
|
MƏFKURƏVİ (ID - 28414)[ər.] b ax ideoloji. Məfkurəvi mübarizə.
|
MƏFRƏŞ (ID - 28415)is. [ər.] Yorğan-döşək, xalçapalaz və s. şeyləri qablamaq üçün palaz kimi toxunmuş dördkünc çuval, kisə. Məfrəşi çırpmaq. - Rəşid isə özü ilə aparacaq şeyləri qutulara və məfrəşlərə yığıb bağçalarında gəzir idi....
|
MƏFSƏL (ID - 28416)is. [ər.] Oynaq, bənd, buğum.
|
MƏFTİL (ID - 28417)is. [ər.] Nazik və ya qalın ip şəklində olan metal məmulat. Mis məftil. Polad məftil. Tikanlı məftil (üzərində tikanlar olan məftil). // Məftildən olan, məftildən düzəldilmiş. Düşmənin məftil hasarını dağıtmaq, puça çıxarmaq...
|
MƏFTUN (ID - 28418)sif. [ər.] Vurğun, özünü unudacaq dərəcədə vurulmuş, eşqə giriftar. Kamran gözlərini Səidə xanıma zillədi, nə isə çox məftun baxışlarla onu süzməyə başladı. M.Hüseyn. □ Məftun etmək - özünü sevdirmək, özünə bənd...
|
MƏFTUNCASINA (ID - 28419)zərf Məftun olmuş kimi; vurğuncasına, heyrancasına, sehrlənmiş kimi. Məftuncasına baxmaq.
|
MƏFTUNEDİCİ (ID - 28420) |
MƏFTUNİYYƏT (ID - 28421)is. klas. Məftunluq. ..Bir qismi də qara gözlərə, qara qıvırcıq saçlara, açıq-buğdayı rəngə daha ziyada məftuniyyət göstərir. A.Şaiq.
|
MƏFTUNLAŞMAQ (ID - 28422)f Məftun olmaq, heyran qalmaq, valeh olmaq. Yürüyür dağ aşağı orda çoban da dərəyə; İştə məftunlaşır insan bu gözəl mənzərəyə. A.Səhhət.
|
MƏFTUNLUQ (ID - 28423)is. Məftun olmuş adamın halı; vurğunluq, valehlik, heyranlıq. Dilara məftunluq içərisində məktəbdən gələn səsləri dinləməyə başladı. Ə.Məmmədxanlı.
|
MƏGƏR (ID - 28424)[fars.] 1. əd. Sual məqamında işlənib, şübhə, inamsızlıq və ya təəccüb bildirir: olmaya, bəs, yoxsa (bəzən “ki” bağlayıcısı ilə işlədilir). Məgər sənin xəbərin yoxdur? Məgər o gəlməyəcək? - Məgər ki, aşiqin qəmin...
|
MƏĞBUN (ID - 28425)[ər.] b ax məğmun. Canım aldın mey üçün, saqi, içirdin mənə qan; Dad əlindən ki, məni al ilə məğbun eylədin. Füzuli.
Ol ki, bir şişə şərabi-ala dünyanı verib; Etiqadım budur, ol kəs genə məğbun eylər. S.Ə.Şirvani. |
MƏĞLƏTƏ (ID - 28426)is. [ər.] Qarışıqlıq, araqarışma, dava-dalaş, hay-küy. □ Məğlətə salmaq - ara qarışdırmaq, qarışıqlıq salmaq, hay-küy qoparmaq, dava-dalaş salmaq. [Hacı
Əhməd:] O bizim kəndimizə məğlətə salır. C.Cabbarlı. |
MƏĞLUB (ID - 28427)sif [ər.] Müharibədə, yarışda, müsabiqədə, mübahisədə və s.-də məğlub olmuş, basılmış (qalib əksi). □ Məğlub etmək - müharibədə, yarışda, mübahisədə və s.-də basmaq, qalib gəlmək, üstün gəlmək, udmaq. Nəbi düşməni...
|
MƏĞLUBEDİLMƏZ (ID - 28428)sif Məğlubiyyət bilməyən, məğlub olunmaz; basılmaz, yenilməz, çox güclü, həmişə qalib gələn. Məğlubedilməz ordu. - [Qızıl Arslan:] İdarə etdiyimiz məmləkətin xalqı yenilməz və məğlubedilməz bir xalqdır. M.S.Ordubadi.
|
MƏĞLUBEDİLMƏZLİK (ID - 28429)is. Məğlubiyyət bilməmə, məğlub edilə bilməmə, həmişə qalib gəlmə, basılmazlıq, yenilməzlik.
|
MƏĞLUBİYYƏT (ID - 28430)is. [ər.] Məğlub olma, basılma (qalibiyyət əksi). Çarizm və qara irtica meydan sulasa da, müvəqqəti məğlubiyyət inqilabçıları ruhdan salmadı. M.Ibrahimov. Məğlubiyyətə uğramaq - məğlub olmaq, basılmaq.
|
MƏĞLUBLUQ (ID - 28431)bax məğlubiyyət.
|
MƏĞMUN (ID - 28432)sif [ər.] 1. Aldanmış, zərər çəkmiş, uduzmuş, gözlədiyi şeydən əli çıxmış, məhrum olmuş. Böyük özünü aldanmış saydığı kimi, Məhərrəm də özünü məğmun hesab edirdi. Mir Cəlal. □ Məğmun etmək (eləmək) - zərərə...
|
MƏĞMUNLUQ (ID - 28433)is. 1. Zərər çəkmiş, uduzmuş, aldanmış, bir şeydən məhrum olmuş adamın halı.
2. Acizlik, bacarıqsızlıq. |
MƏĞRİB (ID - 28434) |
MƏĞRUR (ID - 28435)sif. [ər.] 1. Öz ləyaqətini, üstünlüyünü hiss edən, mənlik hissi olan; qürurlu, vüqarlı. [Rəmzi:] Alp Arslan, o məğrur insan; Geri dönmüş, sanırım, Ceyhundan. H.Cavid. // İs. mənasında. [Salman] məğrurlara .. xəlvətcə güzəştə...
|
MƏĞRURANƏ (ID - 28436)sif [ər. məğrur və fars. ...anə] 1. Məğrur, məğrur bir tərzdə, vüqarla. Məğruranə hərəkət. - [Şah:] Xurşid, .. xoşbəxtəm ki, sənin məğruranə sözlərini qəbul edib sənət öyrəndim. Ü.Hacıbəyov.
Təkəbbürlü, təşəxxüslü,... |
MƏĞRURCASINA (ID - 28437)zərf Qürurla, vüqarla, məğrur bir tərzdə; məğrur-məğrur. Məğrurcasına dayanmaq (baxmaq).
|
MƏĞRURLANMA (ID - 28438)“Məğrurlanmaq” dan f.is.
|
MƏĞRURLANMAQ (ID - 28439)f. Boş-boşuna qürrələnmək, bir şeyə güvənmək, iddialanmaq.
|
MƏĞRURLUQ (ID - 28440)is. 1. Öz ləyaqət və yüksəkliyini hiss etmə, mənlik hissi; vüqar. [Vahid:] Mənə hər şeydən artıq xoş gələn [anamın] məğrurluğu idi. B.Bayramov.
2. Lovğalıq, təkəbbür, təşəxxüs, iddialılıq. Məğrurluq eyləyib ustadam... |
MƏĞŞUŞ (ID - 28441)sif klas. Qarma-qarışıq, hərcmərc, iğtişaşlı. Belə vilayəti dağıtsın Tarı; Ziyadə məğşuşdur Ərəs kənarı. Q.Zakir.
2. Halı özündə olmayan, əhvalı pozğun; bikef, kefsiz, halsız. Yağır yağış, məğşuşdur əhvalım;... |
MƏĞŞUŞLUQ (ID - 28442)is. Qarma-qarışıqlıq, şuluqluq, hərc-mərclik, iğtişaş. [Allahverdi:] Aram, deyirlər, Bakıda məğşuşluq var? C.Cabbarlı. [Musa:] [Şeyx Feyzullah] .. gedib, 0ah Əbdüləzimdə oturub məğşuşluq salmaqla məşğuldur. P.Makulu.
|
MƏĞZ (ID - 28443)is. [fars.] 1. dan. bax ləpə2. Badamın məğzi. Qoz məğzi.
2. məc. Mahiyyət, əsas, əsil. Vaqif gördü ki, Ibrahim xan onun sözlərinin məğzini dərk etmir. Çəmənzəminli. Yenə də əsil mətləb, məsələnin məğzi Nadirin ruhuna... |
MƏĞZİBADAM (ID - 28444)is. [fars.] Badam içi, badam ləpəsi. // Təmizlənmiş badam.
|
MƏH (ID - 28445)[fars.] klas. bax mah. Ey dil, ki hicrə doymayıb, istərsən ol məhi; 0ükr et bu halə, yoxsa gələr bir bəla sana. Füzuli. Səndə nə gündür, ey məh, mehrin çırağı yanmaz. Qövsi.
|
MƏHABƏT (ID - 28446) |
MƏHAL (ID - 28447)[ər.] klas. bax mahal2. Qərəz Füzuliyə ancaq əlində ölməkdir; Bəli, məhaldır ol həm, sən olacaq qatil. Füzuli.
|
MƏHARƏT (ID - 28448)[ər.] is. Bir iş görməkdə ustalıq, bacarıq, qabiliyyət, hünər. ..Yandüdüyü çalmaqda əmioğlum kimi məharət göstərmək və qulaq asanları valeh etmək mənə xudayitaaladan qismət deyilmiş. C.Məmmədquluzadə. Hanı, göstər də...
|
Bu səhifə dəfə baxılıb