MƏTLƏB (ID - 28999)is. [ər.] 1. Arzu, istək, dilək, istənilən şey, məqsəd. Çox gözəl, çox yaxşıdır, lap Bakı məktəbidir; Məktəb bizim kolxozun çoxdankı mətləbidir. R.Rza. □ Mətləbə yetmək (nail olmaq, çatmaq), mətləbi hasil olmaq - istəyinə...
|
MƏTLUB (ID - 29000)is. [ər.] klas. Tələb olunan, arzulanan, istənilən şey; arzu, istək. Dedim: Məcnun kimi çöldə qalmışam; Dedi: - Mən ki, mətlubumu almışam. Aşıq Cəlal.
|
MƏTN (ID - 29001)is. [ər.] 1. Yazılmış və ya çap edilmiş halda olan hər cür nitq (ədəbi əsər, sənəd və i.a., habelə onlardan bir hissə, bir parça). Pyesin mətni. // Əsasən tədris üçün olan hər hansı ədəbi əsərin müəyyən hissəsi. Farsca...
|
MƏTNŞÜNAS (ID - 29002)is. [ər. mətn və fars. ...şünas] Mətnşünaslıq mütəxəssisi.
|
MƏTNŞÜNASLIQ (ID - 29003)is. Filologiyanın, ədəbi abidələrin və tarixi sənədlərin dəqiq mətnini müəyyənləşdirməklə məşğul olan sahəsi.
|
MƏVA (ID - 29004)is. [ər.] klas. Yurd, məskən, məkan, yer. Hər kəsin var bir mənzili, məvası; Aləmdə Zakir tək avara kimdir? Q.Zakir. Iştə Qafqaz!.. Səfialı bir məva; Allah-Allah, nədir bu abü həva! H.Cavid. // məc. Yuva. Həm gözəl, həm yeyin...
|
MƏVACİB (ID - 29005)is. [ər.] köhn. Maaş, əmək haqqı. [Qulu:] Mən hətta bir neçə adam bilirəm ki, mənim ağamdan az məvacib alırlar. N.Nərimanov. [Əmrah:] Ayda iki manat məvacib verirlər, onu da adama zəhrimardan pis eləyirlər. Ə.Haqverdiyev. [Pristav...
|
MƏVACİBLİ (ID - 29006)sif. Maaşlı, əmək haqqı ilə olan.
|
MƏYUS (ID - 29007)sif. və zərf [ər.] Ümidsiz, ümidini kəsmiş, ruhdan düşmüş; naümid; qəmli, qüssəli, bikef, pərişan, pərt. Məyus adam. Məyus oturmaq. - [Nemət] yorğun və məyus bir halda evə dönüb yatdı. Çəmənzəminli. Uşaq firtıqlı burnunu...
|
MƏYUSANƏ (ID - 29008)[ər. məyus və fars. ...anə] bax məyuscasına.
|
MƏYUSCASINA (ID - 29009)zərf Məyus halda; məyus-məyus. Məyuscasına cavab vermək.
|
MƏYUSLAŞMA (ID - 29010)“Məyuslaşmaq” dan f.is.
|
MƏYUSLAŞMAQ (ID - 29011)f Məyus olmaq, əhvalı pozulmaq, ruhdan düşmək. Pis xəbərdən məyuslaşmaq.
|
MƏYUSLUQ (ID - 29012)is. Arzunun baş tutmaması üzündən insanda əmələ gələn kədər, ruh düşkünlüyü, pərişanlıq, ümidsizlik hissi. Məşədi Əhmədin ailəsində böyük bir məyusluq davam edib gedirdi. S.Hüseyn. [Nizami:] Qəhrəman insanların böyük...
|
MƏZAC (ID - 29013)is. [ər. mizac] 1. Xasiyyət, təbiət; temperament.
Əhval, hal. Həsən bəyin məzacı necədir? A.Şaiq. □ Məzacı pozulmaq - halı (əhvalı) pozulmaq, xəstələnmək, naxoşlamaq. Sən demədinmi, dumada rəf olur ehtiyacımız? Mən demədimmi,... |
MƏZAR (ID - 29014)is. [ər.] Qəbir. Mən bu dərd ilə əgər ölsəm, məzara qoymayın; Üstümə ol tuti dilli şux nigarım gəlməmiş. M.P.Vaqif. Qazdır məzarımı çeşmə başında; Sal sinəm üstündən yol, incimərəm. Aşıq Ələsgər.
|
MƏZARÇI (ID - 29015)bax qəbirqazan 1-ci mənada. [Musa] Raufla Məsud getdiyi tərəfə baxaraq məzarçıya [deyir]. H.Cavid. [Şair:] Məzarçı qəbrimi dərin qazacaq. M.Rahim.
|
MƏZARDAŞI (ID - 29016)bax qəbirdaşı. [Murad] bir qismi ərəbcə və farsca, bir qismi türkcə yazılan məzardaşlarının sahiblərinin vəfat tarixlərini oxuyurdu. S.Hüseyn. Hər saxsı parçası, hər məzardaşı; Nəsildən-nəsilə bir yadigardır. S.Vurğun.
|
MƏZARISTAN (ID - 29017)[ər. məzar və fars. ...stan] bax qəbiristan. [Xacə Firuz:] Məlun sənsən ki, məmləkəti məzarıstana döndəribsən! Ə.Haqverdiyev. Baxışoğlu Həsən məzarıstana getdiyi vaxt öz qulağı ilə Molla Əkbərin ağzından bu sözləri eşitmişdi....
|
MƏZARLIQ (ID - 29018)is. Qəbiristan. Kim baxarsa haçan bizim şəhərə; Bir məzarlıq kimi gəlir nəzərə. A.Səhhət. Bürümüş ən nəhayət kölgələr baxışını; İndi gözəl xəyalı məzarlıq aləmində. M.Müşfiq.
|
MƏZDƏKİ(LƏR) (ID - 29019)is. Məzdəkizm hərəkatının iştirakçılarına verilən ad.
|
MƏZDƏKİLİK (ID - 29020)b ax məzdəkizm.
|
MƏZDƏKİZM (ID - 29021)is. tar. V-VI əsrlərdə İranda Məzdəkin rəhbərliyi altında feodallara və ruhanilərə qarşı yönəldilmiş xalq hərəkatı.
|
MƏZDƏMƏ (ID - 29022)“Məzdəmək” dən f.is.
|
MƏZDƏMƏK (ID - 29023)f dan. 1. İcazəsiz və təklifsiz acgözlüklə yemək. Xörəyi məzdəmək.
məc. Mənimsəmək, içəri salmaq. [Əhməd:] Mənim də əlimə düşəydi sənin pulların, nə səliqə ilə məzdərdim. N.Vəzirov. |
MƏZƏ (ID - 29024)is. [fars.] 1. Adətən iştaha üçün əsas yeməkdən qabaq və ya onunla birlikdə, yaxud içki içilərkən yeyilən müxtəlif yüngül yeməklər; çərəz. Süfrəyə məzə düzmək. - Kimi qəhvə, kimi şokolad, təyyarəçi də çaxır ilə...
|
MƏZƏLİ (ID - 29025)sif 1. Dadlı, ləzzətli, tamlı. Məzəli xörək. - Vəsf eylədiyim zövqlə ənharibehiştin; Kövsər məzəli şərbəti-reyhanın üçündür. M.Ə.Sabir.
Əyləndirici, könülaçan, gülməli, güldürücü, duzlu. Məzəli söhbətlər.... |
MƏZƏLİLİK (ID - 29026)is. Məzəli adamın hal və hərəkəti; oyunbazlıq, təlxəklik. □ Məzəlilik etmək (eləmək) - gülməli hərəkətlər etmək, oyun çıxartmaq, hoqqabazlıq etmək, təlxəklik etmək. [Pəri Cadu:] Bu da bizim dəlimizdir. Belə məzəlilik...
|
MƏZƏLLƏT (ID - 29027)is. [ər.] Zəlillik, həqarət, alçaqlıq, xarlıq, etibarsızlıq. Məzəllətdə yaşamaq.
|
MƏZƏMMƏT (ID - 29028)is. [ər.] Danlama, qınama, danlayış, töhmət. İctimai məzəmmət. - Uşaqlara Xudayar bəyin məzəmməti tük qədər də kar eləmədi. C.Məmmədquluzadə. // Narazılıq, məmnunsuzluq. [Rəşid:] ..Onun ilıq təbəssümündə, yorğun baxışlarında...
|
MƏZƏMMƏTEDİCİ (ID - 29029)sif Məzəmmətli, töhmətli. Məzəmmətedici nəzər. - [Mirhaşım] məzəmmətedici baxışlarla Şücanizama baxdı. P.Makulu.
|
MƏZƏMMƏTLƏMƏ (ID - 29030)“Məzəmmətləmək” dən f.is.
|
MƏZƏMMƏTLƏMƏK (ID - 29031)f Məzəmmət etmək, danlamaq, qınamaq. ..Gülara xanım [qızı] məzəmmətləməyə başladı. S.Rəhman. [Gülnaz] gənclə görüşə razılıq verdiyi üçün özünü məzəmmətlədi. Q.Ilkin.
|
MƏZƏMMƏTLƏNMƏ (ID - 29032)“Məzəmmətlənmək” dən f.is.
|
MƏZƏMMƏTLƏNMƏK (ID - 29033)məch. Məzəmmət olunmaq, danlanmaq. Uşaq nahaq yerə məzəmmətləndi.
|
MƏZƏMMƏTLİ (ID - 29034)sif Töhmətli, danlaqlı, töhmətləndirici, məzəmmət ifadə edən. Məzəmmətli söz. - Oğlunun bu məzəmmətli sualı, deyəsən, kişinin ürəyini qanatdı. M.Rzaquluzadə. [Cavan kəndli] Namazın da üzündə məzəmmətli bir ifadə oxuyub,...
|
MƏZƏNNƏ (ID - 29035)is. [ər.] 1. Bazar qiyməti, nırx, müəyyən olunmuş qiymət. Günün məzənnəsi. - [Axund:] [Xoruzu] məzənnədən aşağı satmayasan. B.Talıblı. □ Məzənnə qoymaq - nırx təyin etmək, qiymətini müəyyənləşdirmək. Məzənnəsi düşmək...
|
MƏZƏNNƏLƏŞMƏ (ID - 29036)"Məzənnələşmək” dən f.is.
|
MƏZƏNNƏLƏŞMƏK (ID - 29037)qarş. Qiyməti müəyyənləşmək, qiymət qoymaq, kəsişmək, sövdələşmək. Danışıb məzənnələşmək.
|
MƏZHƏB (ID - 29038)is. [ər.] 1. Din. Islam məzhəbi. Xristian məzhəbi. - Əgər övrəti bu əməldən xəbərdar olsa, haman saat ərindən boşanar və boşanmağına da məzhəbləri ixtiyar verər. Məmmədquluzadə. Bizim babalar məzhəb ayrılığını bəhanə...
|
MƏZHƏBSİZ (ID - 29039)sif. 1. Dinsiz, dinə inanmayan, laməzhəb.
2. Söyüş kimi işlədilir. |
MƏZHƏKƏ (ID - 29040)is. [ər. müzhikə] 1. Gülməli, güldürücü danışıq, söhbət, hərəkət, oyun; əhvalat, lətifə. Yol uzunu Məmmədrza məzhəkə söyləyərək məni güldürürdü. S.S.Axundov. Usta Murtuz xəstənin ürəyini açmaq üçün şirin söhbətlər...
|
MƏZHƏKƏÇİ (ID - 29041)is. Oyun, yaxud gülməli sözlərlə adamları güldürən adam; oyunbaz, təlxək. Padşahın nədimləri, məzhəkəçiləri onu əyləndirmək üçün gülməli nömrələr hazırlayır və məşq edirdilər. M.S.Ordubadi. // Kloun, komik artist,...
|
MƏZHƏKƏÇİLİK (ID - 29042)is. Məzhəkəçinin işi, peşəsi; gülməli oyunlar çıxarma; təlxəklik, oyunbazlıq. ..Müdir izahat verərək dedi: -Bu qızlar məzhəkəçilik və nədimlik öyrənmiş qızlardır. M.S.Ordubadi.
|
MƏZHƏKƏLİ (ID - 29043)sif. Məzmununda məzhəkə olan; gülməli, güldürücü. Məzhəkəli danışıq.
|
MƏZHƏKƏNƏVİS (ID - 29044)is. [ər. məzhəkə və fars. ...nəvis] köhn. bax məzhəkəyazan.
|
MƏZHƏKƏNƏVİSLİK (ID - 29045)is. köhn. Məzhəkə yazma sənəti; komedioqraflıq. ..Məzhəkənəvislikdə [Qoqola] bərabər Rusiyada hələ bir kəs tapılmayıb. C.Məmmədquluzadə.
|
MƏZHƏKƏYAZAN (ID - 29046)is. Komediya yazan yazıçı; komedioqraf. Varmı şerimizdə məzhəkəyazan? Oxucu gözləyir bunu hər zaman. S.Vurğun. XIXəsrin sonu və XXəsrin əvvəllərində .. kiçik məzhəkəyazanlar, vodevilçilər də yox deyildi. Ə.Sultanlı.
|
MƏZİYYƏT (ID - 29047)is. [ər.] Bir şeyin, adamın üstünlüyünü təşkil edən xüsusiyyəti. Hər bir şairin, yazıçının, dramaturqun ən böyük məziyyətlərindən birisi onun mövzu seçməyi bacarmasıdır. C.Cabbarlı. [Zeynal] hər kəslə tanış olduqda...
|
MƏZİYYƏTLİ (ID - 29048)sif. Yaxşı xüsusiyyətləri ilə seçilən; üstün.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb