KÖMƏCLƏNMƏK (ID - 22160)f. Köməc bitkisi kimi yerin üzünə yayılmaq. Taxıl köməclənmişdir.
|
KÖMƏK (ID - 22161)is. 1. Birinin qarşılaşdığı çətinlikləri, sıxıntıları yüngülləşdirmək üçün görülən iş, hərəkət; yardım. Lay-lay əməyim bala; Duzum, çörəyim bala; Gözləyirəm böyü sən; Görüm köməyin bala. (Bayatı). Bir səs...
|
KÖMƏKÇİ (ID - 22162)is. 1. Bir işdə kömək edən şəxs; yardımçı. Uşaq anasının köməkçisidir.
..Mən Tehranda özümə köməkçi tapa bilərəm. M.S.Ordubadi. Müavin. Usta köməkçisi. Rejissor köməkçisi. Operator köməkçisi. - Irəvanda da... |
KÖMƏKDAR (ID - 22163)sif. və is. köhn. Köməkçi. Köməkdar adam.
|
KÖMƏKDARLIQ (ID - 22164)is. köhn. Kömək göstərmə, kömək etmə. Ilyas Gülüşgəlinə söz verdi ki, .. köməkdarlıq edib Qəhrəmanı Dağüstü şəhərinə oxumağa göndərəcəkdir. S.Rəhimov.
|
KÖMƏKKEŞ (ID - 22165)is. və sif. köhn. Kömək edən, yardım göstərən.
|
KÖMƏKKEŞLİK (ID - 22166)is. köhn. Kömək etmə, yardım etmə, kömək göstərmə. [Nəcəfalı:] Köməkkeşlik deyil ha! Ağbirçək arvad uşaqdır bəyəm, qolundanyapışasan? B.Bayramov.
|
KÖMƏKLƏŞMƏ (ID - 22167)“Köməkləşmək” dən f.is.
|
KÖMƏKLƏŞMƏK (ID - 22168)qarş. Əl-ələ verib bir işi görmək, bir işdə bir-birinə kömək etmək. Cavan ər-arvad .. əl-ələ verib köməkləşirdilər, işlərini qabağa aparırdılar. E.Sultanov. Gəlinlər köməkləşib, dolu səhəngləri birbirinin belinə aşırırdılar....
|
KÖMƏKLİ (ID - 22169)zərf Birlikdə, köməkləşərək, bir-birinə kömək edərək, bir yerdə. Qərənfil xala Camal ilə köməkli yükləri düşürməyə başladı. Ə.Vəliyev.
|
KÖMƏKLİK (ID - 22170)b a x kömək 1 və 2-ci mənalarda. Etiqad et buna, yəqinə inan; Istəməzdim köməklik insandan. A.Səhhət. Müqabil
köməklik hər zaman mümkündür.. M.S.Ordubadi. □ Köməklik etmək (eləmək) - bax kömək etmək (“kömək”də).... |
KÖMƏKSİZ (ID - 22171)1. sif. Heç bir köməyi olmayan, heç kəsdən kömək görməyən; aciz. C.Məmmədquluzadə Novruzəlilərin ürək dağlayan yazıq, ağır və köməksiz həyatlarını çox təbii və inandırıcı təsvir edir. M.İbrahimov. // Tək, kimsəsiz,...
|
KÖMƏKSİZLİK (ID - 22172)is. Köməksiz adamın halı və vəziyyəti. Gəncliyini də, qocalığını da həqiqi bir qürurla yaşayıb köməksizliyin nə olduğunu bilməmişdi. M.Hüseyn.
|
KÖMLƏK (ID - 22173)köhn. b a x köynək. Ərəqçini, kömləyi, corabı bəy özü geyir. R.Əfəndiyev. [Rizvan] yandan düymələnən nazik qara kömləyini geydi. S.Rəhimov.
|
KÖMÜR (ID - 22174)is. 1. Odunu yandırıb basdırmaqla alınan tünd-qara rəngli bərk yanacaq. Kürəyə kömür qoymaq. Manqala kömür tökmək. Kömürü qızartmaq. - [Rüstəm kişi] ..samovara su tökməyə, kömür salmağa ərindi. M.İbrahimov. Arvad samovarı...
|
KÖMÜRBASAN (ID - 22175)is. Kömür basmaqla, yandırmaqla məşğul olan adam (bax kömür 1-ci mənada).
|
KÖMÜRÇIXARAN (ID - 22176)sif Daş kömür şaxtasında kömür çıxarmaqla məşğul olan (fəhlə və s.). // is. Daş kömür çıxarmaqla məşğul olan fəhlə; qazmaçı, şaxtaçı. Kömür çıxaranların yarışı.
|
KÖMÜRÇÜ (ID - 22177)is. 1. Kömür hazırlayıb satan adam. Kömürçünün üzüqaralıqdan nə arı? (Ata. sözü). [Xortdan:] Hər baqqalı, dəmirçini, kömürçünü, arabaçını .. dindirirsən, deyir: - Mənim familiyam Kəkilbəyovdur. Ə.Haqverdiyev. [Ağsaqqal...
|
KÖMÜRÇÜLÜK (ID - 22178)is. Kömürçünün işi, peşəsi (bax kömür 1 -ci mənada). Kömürçülük eləmək. - Cəfərin atası kömürçülükdə qazandığı pulun tən yarısını hər ay müntəzəm halda oğluna göndərmiş, onu oxutmuşdu. Ə.Vəliyev.
|
KÖMÜRDOĞRAYAN (ID - 22179)is. xüs. Daş kömürü doğrayıb xırdalayan maşın. Kömürdoğrayanı təmir etmək. // Sif. mənasında. Kömürdoğrayan maşın.
|
KÖMÜRXANA (ID - 22180)is. 1. Kömür basdırılan yer (bax kömür 1-ci mənada).
2. B a x kömürlük. |
KÖMÜRXIRDALAYAN (ID - 22181)bax kömürdoğrayan.
|
KÖMÜRQABI (ID - 22182)is. Kömür yığmaq, saxlamaq üçün qab.
|
KÖMÜRQAZIYAN (ID - 22183)bax kömürçıxaran.
|
KÖMÜRLƏNMƏ (ID - 22184)"Kömürlənmək” dən f.is.
|
KÖMÜRLƏNMƏK (ID - 22185)b a x kömürləşmək.
|
KÖMÜRLƏŞDİRİLMƏ (ID - 22186)"Kömürləşdirilmək” dən. f.is.
|
KÖMÜRLƏŞDİRİLMƏK (ID - 22187)məch. Kömür halına saldırmaq, yandırılıb kömür edilmək.
|
KÖMÜRLƏŞDİRMƏ (ID - 22188)“Kömürləşdirmək” dən f.is.
|
KÖMÜRLƏŞDİRMƏK (ID - 22189)icb. Kömür halına salınmaq, yandırıb kömür etmək.
|
KÖMÜRLƏŞMƏ (ID - 22190)“Kömürləşmək” dən f.is.
|
KÖMÜRLƏŞMƏK (ID - 22191)f 1. Kömürə dönmək, kömür halma düşmək.
2. Yandıqdan sonra kömürə çevrilmək. Köz kömürləşdi. |
KÖMÜRLÜ (ID - 22192)sif. Üzərinə kömür tozu qonmuş, kömürü olan. Kömürlü əllər. Kömürlü paltar.
|
KÖMÜRLÜK (ID - 22193)is. Evlərdə kömür tökülən (saxlanan) yer, kömür anbarı. Az qalırdı adamlar [Qədiri] taxtapuşun altına, kömürlüyə yıxsınlar. Mir Cəlal.
|
KÖMÜRSORAN (ID - 22194)sif tex. Hidravlik üsulla kömür çıxarılmasında işlədilən (maşın və s.). Kömürsoran maşın. // is. Hidravlik üsulla kömür çıxarılmasında işlədilən maşın və s. Yeni markalı kömürsoran.
|
KÖMÜRTƏMİZLƏYƏN (ID - 22195)sif Kömürü təmizləmək üçün işlədilən. Kömürtəmizləyən maşını işə salmaq. // is. Kömürü təmizləmək üçün maşın və s. Kömürtəmizləyəni quraşdırmaq.
|
KÖMÜRYANDIRAN (ID - 22196)bax kömürbasan.
|
KÖMÜRYÜKLƏYƏN (ID - 22197)sif xüs. Kömürü vaqona, avtomaşına və s. yükləyən (maşın və s). Kömüryükləyən transportyor. // is. Kömürü vaqona, avtomaşına və s.-yə yükləyən maşın və s. Kömüryükləyəni qaydaya salmaq.
|
KÖNDƏLƏN (ID - 22198)sif Eninə. Köndələn xətt. Köndələn tikiş. - Qarşımda başdan-başa; Əyri, köndələn cızıq; Varaq-varaq kağızlar. R.Rza. Pərinin üzündə, gözünün altında, boynunda bir köndələn qırış belə nəzərə çarpmırdı. Ə.Vəliyev....
|
KÖNLÜAÇIQ (ID - 22199)sif. Şən, gülərüzlü, şad, xürrəm. Könlüaçıq adam.
|
KÖNLÜAÇIQLIQ (ID - 22200)is. Şənlik, şadlıq, gülərüzlülük.
|
KÖNLÜQARA (ID - 22201)b a x qəlbiqara. Çox gözləri yolda qoydun intizar; Şirinzəban, könlüqara, danışma! Aşıq Hüseyn.
|
KÖNLÜQARALIQ (ID - 22202)bax qəlbiqaralıq.
|
KÖNLÜQIRIQ, KÖNLÜSINIQ (ID - 22203)sif. və zərf Könlü bir şeydən sınmış, incimiş; incik, küskün, ürəyi smmış. Könlüqırıq (könlüsınıq) qız. Könlüsınıq getmək. - Gəldi qabağə qolu bağlı pişik; Könlüsınıq, sinəsi dağlı pişik. S.Ə.Şirvani. Molla...
|
KÖNTÖY (ID - 22204)sif 1. Kobud, münasibətsiz, ədəbsiz, nəzakətsiz. Köntöy söz. Köntöy hərəkət. - Siz bunun sözündən inciməyin. Bu həm avam, həm də köntöy adamdır. Ə.Abasov. // Zərf mənasında. Köntöy danışmaq. - Tahir həmin dostuna çox...
|
KÖNTÖYLÜK (ID - 22205)is. Kobudluq, qabalıq; ədəbsizlik, nəzakətsizlik. Köntöylük eləmək.
|
KÖNÜL (ID - 22206)is. şair. 1. Qəlb, ürək (mənəvi mənada). Könlümün sevgili məhbubu mənim; Vətənimdir, vətənimdir, vətənim. A.Səhhət. [Ağarəsul] ..işiyubatmayıb həmin saat könlündəki məhəbbəti qıza söylədi... E.Sultanov. // məc. Obrazlı...
|
KÖNÜLAÇAN (ID - 22207)sif. Ürəkaçan, xoşagələn, xoş; sevindirici, zövq verən, ləzzət verən. Könülaçan mahnı. - Qarşıda Xəzər dənizi, Qara və Ağ şəhər zavodları görünürdü. Bu, könülaçan bir mənzərə idi. S.Hüseyn. [Səriyyə:] Həyatda hər...
|
KÖNÜLLÜ (ID - 22208)sif. 1. Öz xoşu ilə, öz razılığı ilə, öz istəyi ilə; qeyri-məcburi. Könüllü vergi. Könüllü əsgər. Könüllü dəstələr. // Is. mənasında. Bir işi öz xoşu, razılığı, istəyi ilə öhdəsinə götürən adam (adətən orduya...
|
KÖNÜLLÜLÜK (ID - 22209)is. Öz razılığı, öz xahişi, öz könlü ilə olma; qeyri-məcburilik. Könüllülük prinsipi.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb