QÖNÇƏLƏB (ID - 26100)sif. [fars.] bax qönçədodaq(lı).
|
QÖNÇƏLƏNMƏ (ID - 26101)“Qönçələnmək” dən f.is.
|
QÖNÇƏLƏNMƏK (ID - 26102)f. Qönçə açmaq; açılmaq. Sənin açıq, ağ alnını öpdü sərin küləklər; Hər addımın dəyən yerdə qönçələndi çiçəklər. S.Vurğun. Laləli yaz gəlsin, gül qönçələnsin; Yetişsin bülbüllər gülə, sevgilim! Aşıq Hüseyn....
|
QÖNÇƏLİ (ID - 26103)sif. Qönçə açmış, çiçəkli, güllü. Pəncərədən baxanda qumluq səhra yox, yaşıl ağaclar, güllü qönçəli kollar görünsün. Mir Cəlal.
|
QÖNÇƏLİK (ID - 26104)is. Gülün qönçə halı, qönçə vaxtı. Gül qönçəlikdə gərçi olur xarə aşina; Açsa niqabını, olur əğyarə aşina. S.Ə.Şirvani.
|
QÖVL (ID - 26105)is. [ər.] Söz, danışıq. Onun qövlü ilə işi düz gəlmir. - Qövli-zahidlə əməl etməmişəm həşr günü; Var ümidim ki, mənə dadrəs olsun bu əməl. S.Ə.Şirvani. Mənəmmənəm deyənlərin inanma çox da qövlünə; Gərəkli gündə...
|
QÖVLƏN (ID - 26106)zərf [ər.] Sözlə, sözlə olaraq (felən ziddi).
|
QÖVM (ID - 26107)[ər.] Kiçik xalq, tayfa. Bu qövm bizim vətənimizin başına elə müsibətlər gətirmişlər və onun xarabalığına səbəb olmuşlar ki, onları xatırlayarkən ağıllı bir insanı ağlamaq tutmaya bilməz. M.F.Axundzadə.
|
QÖVMİ (ID - 26108)sif. [ər.] Qövmə mənsub olan, bir xalqa aid olan.
|
QÖVMİYYƏT (ID - 26109)is. [ər.] Bir qövmə, bir xalqa mənsub olma. Çünki buna onların qövmiyyəti də icazə verir. M.S.Ordubadi.
|
QÖVR (ID - 26110)qövr etmək - narahat etmək, incitmək, daim özünü hiss etdirmək. Sinəsinə vurulan yara yenidən qövr elədi. Mir Cəlal. Səlim ürəyində qövr edən dərdi gizlədə bilmədi. M.Hüseyn. Qocanın ifadəsindəki inam çobanı tutdu, ürəyində...
|
QÖVS (ID - 26111)is. [ər.] 1. Yay, kaman. // Şəkilcə qövsü xatırladan, qövsə oxşayan şey. Qəzadır qaşların qövsi, qədərdir kirpigin səhmi; Bəni amac üçün eynin bu mənindən nişan etdi. Nəsimi. Qızların qövs qaşları və sehirli gözləri...
|
QÖVSİ (ID - 26112)sif. [ər.] Qövs şəklində olan. [Səttarxanın] əymə və qövsi qaşları qalxır(dı). M.S.Ordubadi.
|
QÖVSİ-QÜZEH (ID - 26113)is. [ər.] Günəş şüalarının havadakı yağış damcılarından keçərkən sınması nəticəsində göydə görünən rəngarəng yarımdairə şəkilli qurşaq; göy qurşağı, qarınənə örkəni. Hər şey günəşə qurutdu yaşın; Qövsi-qüzeh...
|
QÖVSŞƏKİLLİ (ID - 26114)bax qövsvari.
|
QÖVSVARİ (ID - 26115)sif. Qövsə oxşar, qövs şəklində. Sərvkimilər fəsiləsinin .. yarpaqları sadə və tam kənarlı olub, qaidəsindən ucuna doğru qövsvari və ya paralel şəkildə damarlanır. Qədirov.
|
QÖVŞƏ (ID - 26116)is. Qabıq, qın.
|
QRADONAÇALNİK (ID - 26117)[rus. градоначальгик] 1917-ci il inqilabından qabaqkı Rusiyada xüsusi əhəmiyyəti olan şəhərlərdə qubernator hüququnda olan polis rəisi. [Umudbəyov] ..Nikolay vaxtında nər-nər nərildəyirdi və qradonaçalnik Martınova...
|
QRAF (ID - 26118)[alm.] Qərbi Avropada və 1917-ci il inqilabından qabaqkı Rusiyada (knyaz ilə baron arasında orta) zadəgan rütbəsi və bu cür rütbəsi olan adam. [Əmiraslan ağa:] ..Mənim oğlum rusların knyaz, qraf baron .. övladlarından artıq və əzizmidir?...
|
QRAFA (ID - 26119)[yun.] Cədvəllərdə iki vertikal xətt arasındakı sütun; bölmə.
|
QRAFEM (ID - 26120)is. [yun.] Yazılı nitqin ən kiçik vahidi; hərf.
|
QRAFİK1 (ID - 26121)[yun.] Qrafika mütəxəssisi olan rəssam. Qrafiklərin sərgisi.
|
QRAFİK2 (ID - 26122)[yun.] 1. Müxtəlif proseslərin kəmiyyətcə vəziyyətinin cizgilərlə (xətlərlə) təsviri. Hava təzyiqinin dəyişməsini göstərən qrafik.
İstehsalatda, nəqliyyatda və s.-də işlərin görüləcək müddətini və normaları dəqiq... |
QRAFİK3 (ID - 26123)sif. Qrafikaya aid olan; qrafika əsasında təsvir edilən. Səslərin qrafik təsviri. Qrafik üsul.
|
QRAFİKA (ID - 26124)[yun.] 1. Əşyanın şəklini boyasız olaraq xətlər, cizgilər vasitəsilə çəkmə üsulu. Qrafika əsərləri. Füzulinin qrafika üsulu ilə çəkilmiş şəkli. // top. Bu üsul ilə ifa olunmuş sənət əsərləri. Qrafika sərgisi.
2. dilç.... |
QRAFİN (ID - 26125)is. [ital.] Su, içki və başqa mayelər tökmək üçün şüşədən, yaxud büllurdan dar, uzunboğaz qab. Şüşə qrafin. Büllur qrafin. - Stol üzərindəki qrafindən stəkana su töküb içdim. A.Şaiq. Aralığa İran adabı üzrə çay deyil,...
|
QRAFİNYA (ID - 26126)[rus.] Qraf arvadı, yaxud qızı.
|
QRAFİT (ID - 26127)[alm.] 1. Qurğuşun parıltısına çalar qara rəngli mineral.
2. Karandaşın içərisinə qoyulan bu mineraldan, yaxud başqa rəngli maddədən ibarət mil. |
QRAFLIQ (ID - 26128)is. 1. Qraf titulu, qraf ünvanı.
Feodalizm quruluşunda: qraf mülkləri, qraf malikanəsi. İngiltərədə, İrlandiyada, ABŞ-da, Kanadada və bəzi başqa ölkələrdə iri inzibatiərazi bölgüsü. |
QRAM (ID - 26129)[fr.] Metr ölçü sisteminin çəki vahidi (1 kub santimetr suyun çəkisinə bərabərdir).
□ Qram-atom kim. fiz. - kimyəvi elementin, öz atom çəkisinə bərabər olan qramlarının sayı. Qram-molekul kim. fiz. - maddənin, öz molekul çəkisinə... |
QRAMMATİK (ID - 26130)sif. Qrammatikaya aid olan, qrammatikaya əsaslanan. Dilin qrammatik quruluşu. Qrammatik təhlil. Qrammatik qanunlar. Qrammatik xüsusiyyətlər.
|
QRAMMATİKA (ID - 26131)is. [yun.] 1. Dilçilik elminin söz və cümlənin quruluşunu öyrənən və buna müvafiq olaraq iki hissədən - morfologiya və sintaksisdən ibarət olan bölməsi. Müqayisəli qrammatika. Tarixi qrammatika.
2. Hər hansı bir dilə xas olan... |
QRAMMOFON (ID - 26132)[yun.] Xüsusi lövhəciklərə (vallara) yazılmış səsləri eynən təkrar edən borulu musiqi cihazı; borulu patefon. Qrammofon çalmaq. Qrammofon valı. - Yanında bulunan qadınlar .. [Gülzarı] yayındırmaq və əyləndirmək üçün qrammofon...
|
QRAN1 (ID - 26133)[lat.] riyaz. 0,062 qrama bərabər aptek çəki vahidi.
|
QRAN2 (ID - 26134)is. [fars.] Bir riala bərabər İran gümüş pulu. Eybi yoxdur, Yusif əmi, beş-altı qran hazır elə ki, verək seyidlərə. C.Məmmədquluzadə. Təziyyə məclisinə gələn yoxsulların hər birinə bir qran pul ehsan verilməsi qərara alınmışdı....
|
QRANAT (ID - 26135)[ital.] 1. Partlayıcı top gülləsi; qumbara. □ Əl qranatı - əl ilə atılan kiçik qumbara.
2. idm. Yüngül atletikada: uzağa və ya hədəfə atılan idman aləti. |
QRANATATAN (ID - 26136)is. hərb. Qranat atmaq üçün silah.
|
QRANİT (ID - 26137)[ital.] Çox bərk süxur (daş). Daş qayaya baxdım, dedim: qranitin nə bərkdir; Dedi: sənin tanklarından mənim daşım köyrəkdir. R.Rza. // Qranitdən düzəldilmiş, tikilmiş. Mirzə qəbiristanlığa nəzər saldı... Adamboyu başdaşılar,...
|
QRANLIQ (ID - 26138)is. Saylarla birlikdə qranın miqdarını bildirir. Düyünçədə ağır günlər üçün saxlanılmış on dənə iki qranlıq pul vardı. P.Makulu.
|
QRANT (ID - 26139)“Kran” sözünün danışıq dilində işlənən forması. İki qrantdan su şırıltı ilə tökülürdü iki hovuza. C.Məmmədquluzadə. Salmanova qrantın altında əlini yudu. Ə.Əbülhəsən.
|
QRANUL (ID - 26140)is. [lat.] Dənəvərləşdirilmiş qatışıq yem.
|
QRAVİTASİYA (ID - 26141)is. [lat.] fiz. Ümumdünya cazibəsi.
|
QRAVÜRA (ID - 26142)[fr.] Hər hansı bir bərk materialın (metal, ağac, şüşə və s.) hamar üzündə qazılmış və ya aşındırılmış şəkil, naxış. // Üzərində şəkil qazılmış və ya aşındırılmış lövhə.
|
QRAVÜRAÇI (ID - 26143)is. Qravüra ustası.
|
QREYDER (ID - 26144)[ing.] tex. 1. Yol saldıqda, yaxud təmir etdikdə torpaq laylarını kəsib kənara çəkmək, habelə suvarma kanalları çəkmək və s.-də istifadə edilən çarxlı qoşma maşın. Maşın-meliorasiya dəstəsi yaradılmış və onun ixtiyarına...
|
QREYDERÇİ (ID - 26145)is. xüs. Qreyder maşınında işləyən fəhlə. Qreyderçilər arasında yarış genişlənmişdi.
|
QRİFEL (ID - 26146)[alm.] Daşaoxşar xüsusi materialdan düzəldilmiş yazı taxtası üzərində yazmaq üçün daş qələm.
|
QRİM (ID - 26147)[ital.] Aktyorun səhnədə ifa edəcəyi rola görə üzünə lazımi şəkil verməsi üçün işlədilən vasitələr (boyalar, bığ, saqqal, saç və s.). □ Qrim eləmək (etmək) bax qrimləmək. [Mazandaranski:] Oqtay elə bir qrim eləmiş ki,...
|
QRİMÇİ (ID - 26148)is. Qrim hazırlayan və qrimləmə işində aktyora kömək edən teatr işçisi; qrim mütəxəssisi.
|
QRİMLƏMƏ (ID - 26149)“Qrimləmək” dən f.is.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb