DEDİKCƏ (ID - 8496)sif və zərf Olduqca, xeyli çox, son dərəcə (çox zaman sifətin dərəcəsini gücləndirir). Dedikcə gözəl mənzərə. Dedikcə yaxşıdır. Dedikcə ağıllı adamdır. Dedikcə maraqlı kitabdır. - Bir də qapı açıldı və içəriyə ortaboylu,...
|
DEDİ-QODU (ID - 8497)is. Bir şəxs və ya şey haqqında adamlar arasında gedən söz-söhbət, danışıq, şayiə. Bununla da Qızıl Arslan ixtilafın həll olunduğunu və dedi-qoduların bitdiyini zənn edərək sevinirdi. M.S.Ordubadi. Bu hadisə bütün məhəllədə...
|
DEDİ-QODUÇU (ID - 8498)sif Dedi-qodu ilə məşğul olan; sözgəzdirən. Dedi-qoduçu adam.
|
DEDİ-QODUÇULUQ (ID - 8499)is. Dedi-qoduçu adamın xasiyyəti, peşəsi.
|
DEDİRTMƏ (ID - 8500)“Dedirtmək”dən f.is.
|
DEDİRTMƏK (ID - 8501)icb. Deməyə məcbur etmək. Aclıq nəyi yedirtməz, toxluq nəyi dedirtməz. (Ata. sözü). ..Məhəbbət coşdu, məni bürüdü: - Ruqiyyə, Ruqiyyə! - dedirtdi. A.Divanbəyoğlu. Salman istədiyini Lal Hüseynə dedirtdikdə yumşalıb yerində...
|
DEDUKSİYA (ID - 8502)[lat.] mənt. Mühakimə prosesində ümumi müddəalardan xüsusi nəticəyə gəlmə; hər hansı bir ümumi fikirdən məntiqi yolla yeni müddəa çıxarma (induksiya əksi). Deduksiya üsulu.
|
DEDUKTİV (ID - 8503)sif [lat.] mənt. Deduksiyaya əsaslanan. Deduktiv üsul. Deduktiv metod.
|
DE-FAKTO (ID - 8504)[lat.] Faktik olaraq, felən.
|
DEFİS (ID - 8505)is. [lat.] İki söz arasında və söz hecalarını sətirdən sətrə keçirdikdə qoyulan kiçik xətt (-); məs.: artıq-əskik, bağ-bağat, biləbilə.
|
DEFİSİT (ID - 8506)[lat.] iqt. Çıxarın gəlirdən çox olması. Büdcə def.isitinin artması.
|
DEFİSİTLİ (ID - 8507)sif. Def.isiti olan, çıxarı gəlirindən çox olan, ziyan verən, ziyanlı. Def.isitli müəssisə.
|
DEFİSİTLİK (ID - 8508)is. Def.isitli olma, çıxarın gəlirdən çox olması. Büdcənin def.isitliyi.
|
DEFİSİTSİZ (ID - 8509)sif. Def.isiti olmayan, def.isit verməyən. Def.isitsiz büdcə.
|
DEFORMASİYA (ID - 8510)[lat.] Bir şeyin şəklinin və ya həcminin dəyişməsi; pozulma.
|
DEGENERASİYA (ID - 8511)[lat.] biol. 1. Təbii şəraitin yaxşı olmaması üzündən bitki və heyvan orqanizminin nəsildən-nəslə cırlaşması, pisləşməsi. Yemləmə, saxlama və qulluq şəraitinin kifayət dərəcədə olmaması nəticəsində cırlaşmaya degenerasiya,...
|
DEGENERAT (ID - 8512)[lat.] Cismani və ya ruhi pozğunluq əlamətləri olan adam.
|
DEGENERATİV (ID - 8513)sif. [lat.] biol. Degenerasiya əlamətləri olan. “A ” vitaminozlu dişilərdə .. sonralar isə degenerativ dəyişmələr baş verir. "Ümumi zootexniya”.
|
DEHADE (ID - 8514)is. dan. Arası kəsilmədən demə, yerbəyerdən demə, söyləmə, danışma.
|
DEHQAN (ID - 8515) |
DEHQANLIQ (ID - 8516)is. köhn. Kəndlilik, əkinçilik, rəncbərlik.
|
DEİST (ID - 8517)[lat.] Deizm tərəfdarı.
|
DEİZM (ID - 8518)[fr. deisme əsli lat. deus - Allah] fəls. Allahın yalnız dünyanı yaradan ilk qüvvə olduğunu mümkün hesab edən, lakin onun bir şəxsiyyət kimi mövcud olub təbiət və cəmiyyət həyatına müdaxiləsini inkar edən, XVII-XVIII əsrlərdə...
|
DEKABR (ID - 8519)[lat.] Təqvim ilinin 12-ci və sonuncu ayı. Dekabr soyuqları.
|
DEKABRİST (ID - 8520)[rus.] tar. 1825-ci ildə dekabrın 14-də Rusiyada təhkimçilik üsulu və mütləqiyyətə qarşı bir qrup zadəgan tərəfindən qaldırılmış inqilabi üsyanın iştirakçısı. Dekabristlər üsyanı. - [Peterburq ali məktəb tələbələrinin]...
|
DEKADA (ID - 8521)[fr. əsli yun.] On günlük zaman ölçüsü; ayın üçdə biri; ongünlük. İncəsənət və ədəbiyyat dekadası. Ayın birinci dekadası.
|
DEKADENT (ID - 8522)[fr.] Dekadentizm tərəfdarı. Dekadent şairlər.
|
DEKADENTLİK (ID - 8523)is. [fr.] ədəb. incəs. XIX əsrin axırı və XX əsrin əvvəllərində burjua ədəbiyyatı və incəsənətində pul düşkünlüyü və ifrat fərdiyyətçiliyi ifadə və “sənət sənət üçündür” şüarmı təbliğ edən cərəyan.
|
DEKAN (ID - 8524)is. [lat.] Ali məktəbdə fakültəyə başçılıq edən şəxs. Universitetin filoloji fakültəsi dekanı.
|
DEKANAT (ID - 8525)[lat.] Ali məktəbdə dekanın başçılıq etdiyi fakültənin tədris-inzibati idarəsi; dekanlıq. Dekanatın sərəncamı. Dekanata müraciət etmək.
|
DEKANLIQ (ID - 8526)is. 1. Bax dekanat.
2. Dekan vəzifəsi. |
DEKLAMASİYA (ID - 8527)[lat.] Şeir və nəsri həyəcanlı səs və hərəkətlə söyləmə; bədii oxu məharəti. Axşam məktəbdə deklamasiya deyəcəyəm. Mir Cəlal. Belə deklamasiya deməyə xüsusən Qələndər meyl göstərirdi. Ə.Əbülhəsən.
|
DEKLAMATOR (ID - 8528)[lat.] Bədii əsərləri məharətlə oxuyan adam; deklamasiya ilə çıxış edən artist.
|
DEKLAMATORLUQ (ID - 8529)is. Məharətlə deklamasiya demə. Deklamatorluq məharəti. Onun deklamatorluğuna söz yoxdur.
|
DEKLARASİYA (ID - 8530)is. [lat.] 1. Hökumət və ya partiyanm bildirişi, bəyanatı.
Gömrük bəyannaməsi. Poçt sənədi. Vergi bəyannaməsi. |
DEKOLTE (ID - 8531)is. [fr.] Qadın paltarında boğazı, çiyinləri, döşün və kürəyin yuxarı hissəsini açıq göstərən kəsik və bu şəkildə olan qadın paltarı. Bu dekoltedir. Amerikalılar indi beləpaltarı sevir(lər). M.S.Ordubadi. Nəhayət, Yekaterina...
|
DEKOR (ID - 8532)b ax dekorasiya. Rəssamyaratdığı dekorlar vasitəsilə keçmiş dövrün həyat və məişəti üçün səciyyəvi olan xüsusiyyətləri məharətlə açıb göstərə bilmişdir..
|
DEKORASİYA (ID - 8533)[fr.] 1. Əhvalatın vaqe olduğu yerin və şəraitin teatr səhnəsində rəssamlıq, yaxud memarlıq cəhətdən təsviri: səhnə tərtibatı. [Şaqqulu:] Dekorasiyaları da söküb hərəsini bir divara söykədi. C.Cabbarlı. Əlvəndi gözlərini...
|
DEKORASİYAÇI (ID - 8534)is. 1. Dekorasiya rəssamı.
2. Bəzəkçi, bəzək mütəxəssisi. |
DEKORATİV (ID - 8535)sif. [fr.] Bəzək üçün düzəldilmiş, bəzək üçün olan. Binalarda dekorativ sütunlar.
□ Dekorativ bitkilər meyvə və kölgəlik üçün deyil, yalnız bəzək üçün əkilən ağac, kol və s. Qarşıda, şüşəbənd arxasında müxtəlif... |
DEKORATOR (ID - 8536)[fr.] 1. Bax dekorasiyaçı.
2. Bəzək mütəxəssisi. |
DEKORÇU (ID - 8537)bax dekorasiyaçı.
|
DEKRET (ID - 8538)[lat.] Ali hökumət orqanının qanun qüvvəsində olan qərarı; fərman, qanun. Neft sənayesinin milliləşdirilməsi haqqında iyulun 2-də verilən dekret Bakıda mühüm bir hadisə kimi qarşılandı. M.S.Ordubadi.
|
DEQAZASİYA (ID - 8539)[xar.] xüs. Qazdan təmizləmə, zərərsizləşdirmə, zərərsiz hala salma.
|
DEQAZATOR (ID - 8540)[xar.] 1. Zəhərli maddələrlə zəhərlənmiş yeri, paltarı, şeyləri və s.-ni zərərsiz hala salmaq üçün cihaz.
Qazı zərərsizləşdirmək üçün kimyəvi maddə. Zəhərlənmiş şeyin və ya yeri zərərsizləşdirmə işi ilə... |
DEQUSTASİYA (ID - 8541)is. [fr.] xüs. İstehsal edildiyi zaman məhsulun (şərabın, Çayın və s.-nin) keyfiyyətinin dadma yolu ilə müəyyən edilməsi. Üzüm şərablarının dequstasiyası.
|
DEQUSTATOR (ID - 8542)is. [fr.] xüs. Dequstasiya mütəxəssisi.
|
DELEQAT (ID - 8543)[lat.] bax nümayəndə. [İkinci qadın:] ..Cahan xala, biz bir çox qadınların tərəfindən buraya deleqat gəlmişik. Ə.Haqverdiyev. İndi mən yarımçadralı, ağzıdualı köhnə bir qadını yox, hörmətli bir deleqatı gözləyirdim. Mir...
|
DELFİN (ID - 8544)is. [yun.] zool. Dişli balinalar qrupuna mənsub dəniz məməlisi. Delfinlər dişli və yırtıcı heyvanlardır. - Bir anlıq dünyada yox olsa bəşər; Məni delfinlərin yanına göndər. M.Araz.
|
DELTA1 (ID - 8545)[yun.] Yunan əlifbasının üçbucaq şəklində olan dördüncü hərfin (“delta” işarəsi) adı.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb