İzahlı lüğət
DİRİ (ID - 9996)sif. 1. Canı olan, canlı, sağ, yaşayan (ölü ziddi). Diridir, ölməmiş Simon hala; Ona fürsət verərmiyim? H.Cavid.
// Öldürülməmiş, başı kəsilməmiş, canı çıxmamış. Diri quş. Diri balıq. - [Quşu] diri (z.) saxlamaq niyyəti... |
DİRİBAŞ (ID - 9997)sif. Cəld, çevik, zirək, bacarıqlı. [İskəndər bəy:] Xala, sən nə diribaş qarısan? N.Vəzirov. [Qəhrəman:] Yoldaşlarımın biri nazik, arıq, alagözlü, .. qarasaçlı, diribaş bir qız idi. H.Nəzərli. Laçın hələ yeddicə yaşında...
|
DİRİBAŞLAŞMA (ID - 9998)“Diribaşlaşmaq”dan f.is.
|
DİRİBAŞLAŞMAQ (ID - 9999)f Diribaş olmaq, diribaşlığı daha da artmaq; çevikləşmək, zirəkləşmək.
|
DİRİBAŞLI (ID - 10000)bax diribaş.
|
DİRİBAŞLIQ (ID - 10001) |
DİRİCƏ (ID - 10002)“Diri”dən oxş.
|
DİRİ-DİRİ (ID - 10003)zərf 1. Diri halda, öldürmədən, ölməmiş. Quşu diri-diri tutmaq. - Amma razı olduqda özümü diri-diri od içinə salmış olurdum. T.Ş.Simurq. [Birinci kəndli:] Ay Mirzə, başına dönüm, .. Səfər bəy bizi diridiri qırıb tələf edir.....
|
DİRİGÖZLÜ (ID - 10004)sif. 1. Canlı, diri. [Əsgər:] Mən arşını iki şahılıq çiti görməmiş almayıram; Halbuki dirigözlü arvad ola! Ü.Hacıbəyov.
İtigörən, zirək. Bu uşaqlar dirigözlü, təpədən-dırnağa qədər silahlanmış düşmənlə vuruşurdular..... |
DİRİJABL (ID - 10005)[fr.] İçərisi qazla doldurulmuş korpusu olan, xüsusi mühərrikli, havadan yüngül, uçucu aparat; idarə olunan aerostat.
|
DİRİJOR (ID - 10006)[fr.] Orkestri, xoru, opera, ya balet tamaşasını idarə edən şəxs. Balet dirijoru. Orkestr dirijoru. - Səbri dirijor çubuğunu yuxarı qaldırarkən salon kiridi, alqış dərin və mənalı bir sükuta çevrildi. M.Hüseyn. Davud əllərini kənara...
|
DİRİJORLUQ (ID - 10007)is. Dirijorun işi, sənəti, vəzifəsi. Dirijorluq etmək (orkestri, xoru idarə etmək).
|
DİRİLDİCİ (ID - 10008)sif. Dirildən, can verən, ruh verən, həyat verən.
|
DİRİLİK (ID - 10009)is. 1. Diri, canlı cismin halı, diri halda olma; sağlıq. Ölü öldü, diriyə dirilik gərək. (Ata. sözü).
// Varlıq, mövcudluq, var olma, mövcud olma. [Qədir:] Mən yekəlikdə adamın diriliyini danırlar. Mir Cəlal. Həyat, yaşayış,... |
DİRİLMƏ (ID - 10010)“Dirilmək”dən f.is.
|
DİRİLMƏK (ID - 10011)f 1. Canlanmaq, cana gəlmək,
dirçəlmək; qüvvəsi, gücü, cəsarəti özünə qayıtmaq. Bənnasız hörgü hörülməz; Təbibsiz xəstə dirilməz. “Koroğlu”. Məstan bəy dirildi. Papağını qaşının üstə çəkib bığlarını tumarladı..... |
DİRİLTMƏ (ID - 10012)“Diriltmək”dən f.is.
|
DİRİLTMƏK (ID - 10013)f 1. Canlandırmaq, həyata qaytarmaq, yenidən enerji və qüvvət vermək, ruhlandırmaq. Orqanizmi diriltmək. Bu su məni diriltdi. Dağ havası xəstəni diriltdi.
[Həcər xanım:] Oğlum, Çingiz, mənə yenidən ruh verib diriltdin, Allah səni... |
DİRİNGƏ (ID - 10014)is. 1. Bax diringi. Arabir diringə (oyun havası) çalanda mütrüb oynamağa başlardı. H.Sarabski. [Nazlı] elə bil, çalğısız, diringəsiz də olsa, bu dəqiqə hökmən oynamaq istəyirdi. Ə.Əbülhəsən.
Uşaqları, ilk ayaq açarkən... |
DİRİNGİ (ID - 10015)is. mus. Muğamat hissələri arasında çalman yüngül və oynaq musiqi parçaları. Azərbaycan xalq musiqisi ölçülərindən ən çox inkişaf edən, sazəndələr arasında “üç badam bir qoz” deyilən vəzn əsasında olan diringilərdir....
|
DİRİSOYAN (ID - 10016)is. dan. Amansız, rəhmsiz, insafsız.
// Həddindən artıq tamahkar adam haqqında. |
DİRRİK1 (ID - 10017)is. Səbzəvat, göyərti və s. əkilən yer; bostan. Dirrik bitkiləri. - Bəzi adamlar da öz dirrikyerlərində çalışırdı. S.Rəhimov. ..Bayram bəzən işə getmirdi. Öz həyətinin çəpərini möhkəmləndirir, ağaclarına qulluq edir, suyu...
|
DİRRİK2 (ID - 10018)is. dan. Ev müxəlləfatı, ev şeyləri.
|
DİRRİKÇİ (ID - 10019)is. Dirrikçiliklə məşğul olan adam; bostançı. Dirriklərdə dizinəcən çirməkli dirrikçilər lək sulayırdılar. Mir Cəlal.
|
DİRRİKÇİLİK (ID - 10020)is. Dirrikçinin işi, peşəsi, məşğuliyyəti; dirrik becərmə işi; bostançılıq.
|
DİRSƏK (ID - 10021)is. 1. Qol ilə bilək arasında olan büküyün bayır hissəsi. 'Bəzən Dilşad xanım üzüqoylu uzanıb, dirsəklərini yerə qoyaraq çayı nəlbəki ilə içər və ayaqlarını part-part yerə döyərdi. T.Ş.Simurq. Diyar kişi dirsəyi...
|
DİRSƏKCİK (ID - 10022)is. Kiçik dirsək.
|
DİRSƏKLƏMƏ (ID - 10023)“Dirsəkləmək”dən f.is.
|
DİRSƏKLƏMƏK (ID - 10024)f. 1. Dirsəyi ilə yavaşca vurmaq, itələmək; dirsəyini toxunduraraq bir şey bildirmək. Yanında oturanı dirsəkləyib oyatdı.
2. Dirsəyindən tutmaq. |
DİRSƏKLƏNMƏK (ID - 10025)1. məch. Dirsəklə yavaşca vurulmaq.
2. qayıd. Dirsəyi ilə söykənmək. Dirsəkləndi, başını qoydu və yatdı. - Dirsəkləndi yerində; Göz gəzdirdi otağa. R.Rza. Kiçikxanım pəncərəyə dirsəklənib çənəsini ovcuna almış, həyətə... |
DİRSƏKLİ (ID - 10026)sif. 1. Dirsəyi olan, yaxud dirsəklər şəklində olan (b ax dirsək 2 və 3-cü mənalarda). Dirsəkli val, boru.
2. məc. dan. Qüvvətli, qolugüclü, sözükeçən. Dirsəkli adam. |
DİRSƏKŞƏKİLLİ (ID - 10027)b ax dirsəkvari.
|
DİRSƏKVARİ (ID - 10028)sif. Dirsəyə oxşayan, dirsək şəklində olan, dirsək kimi bükük olan.
|
DİSHARMONIK (ID - 10029)sif. Harmoniyasız, ahəngsiz.
|
DİSHARMÖNİYA (ID - 10030)[yun.] mus. Harmoniyanın pozulması; ahəngsizlik.
|
DİSK (ID - 10031)[yun.] 1. Yastı, dairəvi lövhə.
// idm. Uzağa atmaq üçün həmin şəkildə olan idman aləti. Disk tullama yarışı. // Maşının və s. qurğunun yastı, dairə, halqa şəklində olan hissəsi. Telefonun diski. - Qazıma turbininin... |
DİSKANT (ID - 10032)[lat.] mus. Zil uşaq səsi.
// Bu cür səsi olan oxuyan uşaq. |
DİSKET (ID - 10033)is. tex. Kompyuterdə yazım diski.
|
DİSKLƏMƏ (ID - 10034)“Diskləmək”dən f.is.
|
DİSKLƏMƏK (ID - 10035)f k.t. Torpağı diskli mala, kultivator və s. ilə becərmək.
|
DİSKLƏNMƏ (ID - 10036)“Disklənmək”dən f.is.
|
DİSKLƏNMƏK (ID - 10037)məch. k.t. Diskli mala, kultivator və s. ilə becərilmək (torpaq).
|
DİSKLİ (ID - 10038)sif. Diski olan. Diskli mala. Diskli alət.
|
DİSKÜSSİYA (ID - 10039)[lat.] Hər hansı bir mübahisəli məsələnin iclasda, mətbuatda və s. də azad, açıq müzakirəsi. Diskussiya keçirmək. Ədəbiyyat məsələsinə həsr olunmuş diskussiya. - Diskussiyada yazıçılar, ədəbiyyatşünaslar, tənqidçilər,...
|
DİSPANSER (ID - 10040)[fr.] Xüsusi müalicə və müntəzəm tibbi nəzarət yolu ilə xəstəliklərin qabağını almaqla məşğul olan tibbi müəssisə. Vərəm dispanseri.
|
DİSPANSERİZASİYA (ID - 10041)[fr.] bax dispanserləşdirmə.
|
DİSPANSERLƏŞDİRMƏ (ID - 10042)f.is. tib. Dispanserlər vasitəsilə nəzarət və tibbi-profılaktik yardım sahəsində görülən tədbirlər sistemi.
|
DİSPETÇER (ID - 10043)[ing.] xüs. Nəqliyyatın hərəkətini, yaxud müəssisənin işinin gedişini bir mərkəzi məntəqədən idarə edən işçi. Dəmiryol stansiyası dispetçeri. Baş dispetçer.
|
DİSPETÇERLİK (ID - 10044)is. Dispetçerin işi, vəzifəsi. Dispetçerlik etmək.
|
DİSPLEY (ID - 10045)is. [ing.] Kineskoplu qurğu, cihaz.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb
İntensiv MİQ hazırlığı
Tam məlumat...
BAHAR KAMPANİYASI 50 %
Tam məlumat...
Riyaziyyat hazırlığı (online və kursda)
Tam məlumat...
......