İzahlı lüğət

DON (ID - 10446)

KİXOT [ispan yazıçısı Servantesin məşhur romanının qəhrəmanı Don Kixotun adından] Qeyri-real, həyata keçirilə bilməyən ideallar uğrunda səmərəsiz mübarizə aparan sadədil xəyalpərəst.

DONKİXOTLUQ (ID - 10447)

is. Don Kixota xas olan hərəkət; səmərəsiz xəyalpərəstlik.

DONQA (ID - 10448)

1. sif. Bax donqar 1-ci mənada. Donqar adam. - Bünyad .. donqa belini güclə sürüyürmüş kimi yavaş-yavaş yeriyən caninin ardınca baxdı. Ə.Əbülhəsən.
2. is. İnsan və ya heyvan bədəninin arxa tərəfində və ya başqa bir yerində...

DONQABEL (ID - 10449)

sif. Donqar, qozbel.

DONQALAMA (ID - 10450)

“Donqalamaq”dan f.is.

DONQALAMAQ (ID - 10451)

f Belini donqa hala salmaq, bükmək. Səsə-küyə gəlib çıxan Qızqayıt qarı belini donqalayıb başını yırğalayırdı. S.Rəhimov.

DONQALI (ID - 10452)

sif. Donqası olan. Sadığın donqalı beli, ətli boynu, ensiz kürəyi.. Xanpəriyə çoxdan tanış idisə də, bugünkü kimi aydın və aşkar görünməmişdi. Ə.Vəliyev.

DONQAR (ID - 10453)

sif. 1. Belində donqa olan; qozbel. O donqar [kişi] .. çıxıb poçta tərəf yönəldiyi vaxt Həmid dayıya rast gəldi. Ə.Əbülhəsən.
2. B ax donqa 2-ci mənada.

DONQARBEL (ID - 10454)

bax donqar 1-ci mənada.

DONQARBURUN(LU) (ID - 10455)

sif. Burnunun üstü qalxıq olan, burnunun üstündə çıxıntı olan. ..O, sallaqbığlı, donqarburunlu, uzunboylu, arıq bir kişi idi. M.Hüseyn.

DONQARLAMA (ID - 10456)

“Donqarlamaq”dan f.is.

DONQARLAMAQ (ID - 10457)

f Donqar hala salmaq, donqar kimi etmək; donqar kimi göstərmək.

DONQARLANMA (ID - 10458)

“Donqarlanmaq”dan fh.

DONQARLANMAQ (ID - 10459)

f. Belini əymək, donqar kimi olmaq.

DONQARLAŞMA (ID - 10460)

“Donqarlaşmaq”dan f.is.

DONQARLAŞMAQ (ID - 10461)

f. Donqar hala gəlmək, qozbel olmaq, belində donqar (qoz) əmələ gəlmək.

DONQARLI (ID - 10462)

b ax donqalı.

DONQARLIQ (ID - 10463)

is. Qozbellik. Oturaq və hərəkətsiz həyat tərzi keçirdikdə bədənin forması dəyişir. Qarın qabağa çıxır, döş yastı və ya basıq olur, bel bükülür, yəni donqarlıq əmələ gəlir. Ə.Babayev.

DONQAZ (ID - 10464)

sif. dan. Arıq, sümükləri çıxmış. Donqaz adam. Donqaz heyvan.

DONQAZLIQ (ID - 10465)

is. dan. Donqaz adamın (heyvanın) halı.

DONQULDAMA (ID - 10466)

“Donquldamaq”dan f.is.

DONQULDAMAQ (ID - 10467)

f Narazı halda öz-özünə, yavaşcadan anlaşılmaz sözlər söyləmək; deyinmək.

DONQULDANMA (ID - 10468)

“Donquldanmaq”dan f.is.

DONQULDANMAQ (ID - 10469)

f 1. Narazı halda öz-özünə, yavaşcadan anlaşılmaz sözlər danışmaq; deyinmək, narazılıq izhar etmək. ..O arvaddan həzər etmək ki, sübhdən-axşamacan dodağının altında həmişə donquldana. N.Vəzirov. Allahqulu donquldana-donquldana...

DONQULDAŞMA (ID - 10470)

“Donquldaşmaq”dan.

DONQULDAŞMAQ (ID - 10471)

qarş. Yerbəyerindən donquldanmaq, hamı birdən donquldanmaq.

DONQULDATMA (ID - 10472)

“Donquldatmaq”dan

DONQULDATMAQ (ID - 10473)

icb. Donquldamağa məcbur etmək, donquldamasına səbəb olmaq.

DONQULTU (ID - 10474)

is. Yavaşcadan, anlaşılmaz halda öz-özünə danışma.
// Anlaşılmaz sözlər.

DONLU (ID - 10475)

sif. Əynində donu olan, əyninə don geymiş; paltarlı, qiyafəli.
// məc. Obrazlı təşbehlərdə: örtülü mənasında.

DONLUQ1 (ID - 10476)

1. sif. Dona yarayan, paltarlıq. Donluq parça.
is. Dona (paltara) yarayan parça; paltarlıq. 6 metr donluq aldım. - Şəhərin tüccarı və alış-veriş adamları qaydanı gərək pozmasınlar. Qalabəyinin arvadına və qızına təzə çıxan...

DONLUQ2 (ID - 10477)

is. dan. Maaş, əmək haqqı, aylıq. [Tükəzban təlimatçıya:] Bir yaxşı donluq da vermirsiniz ki, ata verdiyim arpasamanınpulu çıxsın, barı.. B.Talıblı. Bir tək donluq ilə mirzə yazıq özünümü saxlasın, yoxsa pul göndərib bir...

DONMA (ID - 10478)

1. “Donmaq”dan f.is.
2. Bax donvurma.
□□ Donma nöqtəsi - (termometrin şkalasında 0 dərəcəsini, yəni suyun donma temperaturunu göstərən qeyd).

DONMAQ (ID - 10479)

f. 1. Soyuğun, şaxtanın təsirindən, şiddətindən buza çevrilmək, buz halına gəlmək. Su dondu. - Nə səbəbə su qaynayanda buğ olur, niyə donanda bərkiyir? C.Məmmədquluzadə.
// Buzla örtülmək. Çaylar donmuşdur. Göl donmuşdur....

DONMUŞ (ID - 10480)

f.sif. 1. Buz halına gəlmiş, buz olmuş. Donmuş su.
// Donuq hala gəlmiş, soyuğun təsirinə məruz qalmış. Donmuş ət. Donmuş meyvə.
// Buzla örtülmüş. Donmuş göl. Donmuş pəncərə. - Hələ xatirimdən heç getməmişdir;...

DONOR (ID - 10481)

[fr.] Yaralılara və xəstələrə vurmaq üçün öz qanını verən adam. Biz dünən yazıldıq qırmızı donor; Bu gün yüz qat çoxdur, bax, yazılanlar! R.Rza.

DONORLUQ (ID - 10482)

is. Yaralılara və xəstələrə vurmaq üçün öz qanını vermə.

DONOS (ID - 10483)

[rus.] nifr. dan. Birisi haqqında hökumət idarələrinə və ya onun nümayəndələrinə gizli olaraq verilən məlumat, xəbər. [Hatəmxan ağa:] Səndən sərdarın xud özünə elə bir möhkəm donos verdirərəm ki, səni birbaş Sibirə itirsinlər....

DONOSBAZ (ID - 10484)

is. [rus. donos və fars. ...baz] nifr. dan. Adamlar haqqında hökumət orqanları və ya nümayəndələrinə gizli material və ya xəbər verməyi özünə peşə etmiş adam. Qeyrətli donosbazlarımız iş bacararkən; Tənbəl, dəli şeytanları...

DONOSBAZLIQ (ID - 10485)

is. nifr., dan. Donosçuluq, xəbərçilik, şeytançılıq. [İvan bəy:] Hər halda, donos, donosbazlıq yaxşı peşə deyil. N.Vəzirov. [Rza bəy:] Mən tələb elədim ki, donosbazlıq eləyənləri işdən çıxartsın. Ə.Vəliyev.

DONOSÇU (ID - 10486)

sif. və is. Donos verməklə məşğul olan (adam); xəbərçi.

DONOSÇULUQ (ID - 10487)

bax donosbazlıq. Donosçuluq etmək.

DONSUZ (ID - 10488)

sif. Əynində donu olmayan; paltarsız, geyimsiz. Mənsiz kətan, kəndir verməz zəmilər; Çadırsız, yelkənsiz qalar gəmilər; Nazik donsuz yayda uşaqlar ağlar. A.Səhhət.

DONUXDURMA (ID - 10489)

“Donuxdurmaq”dan f.is.

DONUXDURMAQ (ID - 10490)

f Mat qoymaq, heyrət içində qoymaq; çaşdırmaq.

DONUXMA (ID - 10491)

“Donuxmaq”dan f.is.

DONUXMAQ (ID - 10492)

bax donmaq 4-cü mənada. Arvad donuxmuş: - A kişi, dəli olmamısan, çörək nədir? De görüm, yoxsa qardaşlarımın başına bir şey gəlib? Çəmənzəminli. Rəhim bəy təəccüblə donuxdu. M.Hüseyn.
□ Donuxub qalmaq - bax donub qalmaq...

DONUQ (ID - 10493)

sif. 1. Donmuş, buzlaşmış, buz bağlamış.
// Bərk üşümüş.
Üstü donmuş kimi, tutqun, dumanlı; parıltısı, işıltısı olmayan, şəffaf olmayan, cilasız. Donuq şüşə. Lampanın donuq işığı.
Ay yorğun və solğun çöhrəsi...

DONUQLAŞMA (ID - 10494)

“Donuqlaşmaq”dan f.is.

DONUQLAŞMAQ (ID - 10495)

f Donuq hala düşmək; parlaqlığı, şəffaflığı, parıltısı, cilası getmək.

Bu səhifə dəfə baxılıb

......
Insert Error: Table './shagird_myusers/spam_checker' is marked as crashed and last (automatic?) repair failed