İzahlı lüğət
DÜMBƏ (ID - 11196)is. [fars.] İkiçarxlı, təkatlı arabada at qoşulan ağacın arxa tərəfi. Kəblə Novruzqulu qoyunun .. əl-ayağını bağlayıb arabanın dümbəsinə qoyardı. H.Sarabski.
|
DÜMBƏK (ID - 11197)b a x dumbul. Dümbək çalmaq.
Nə tüfəngə çaxmaq, nə dümbəyə toxmaq. (Ata. sözü). |
DÜMBƏKÇALAN, DÜMBƏKÇİ (ID - 11198)is. Dümbək çalan adam, dumbulçu. Dümbəkçi hərdən gözünü oturanlara çevirincə: “Can, ay atam balası, can!” - deyən səslər ucalırdı. Mir Cəlal.
|
DÜMBƏKÇİLİK (ID - 11199)is. Dümbəkçinin işi, peşəsi; dumbulçuluq.
|
DÜMBƏLƏK (ID - 11200)bax dümbək.
|
DÜMBƏLƏKÇİ (ID - 11201)b ax dümbəkçi.
|
DÜMBÜRİDƏ (ID - 11202)sif. [fars.] köhn. Lümək, quyruğukəsik.
|
DÜMDÜZ (ID - 11203)sif. Çox düz, tamamilə düz. Dümdüz çöl. Dümdüz ağac. Dümdüz qamət.
Hündür, dümdüz şam ağaclarının qol-budağı üşüyürmüş kimi qar təpələri altında titrəşirdi. M.İbrahimov. Dəniz sakit, şüşə kimi; Dümdüz idi... |
DÜMƏLƏNMƏ (ID - 11204)“Dümələnmək”dən f.is.
|
DÜMƏLƏNMƏK (ID - 11205)f. dan. Əlləşmək, vurnuxmaq, nə isə bir şeylə məşğul olmaq. Dünən gecədən kürkünə birə düşmüş Tükəzban, nə edəcəyini bilmirmiş kimi, həyətdə dümələnirdi. Ə.Abasov.
|
DÜMƏRDİ (ID - 11206)is. [fars.] köhn. İkiadamlıq. [Ağa Mərdan:] Ağa Kərim, bizim nökərlərdən birisini göndər, bazardan çilovpəzdən 4 nəfər üçün dörd dümərdi boşqabda yanında qəndabi çilov gətirsin. M.F.Axundzadə.
|
DÜMGAH (ID - 11207)is. [fars.] məh. Quşqunun atın quyruğu altından keçən hissəsi.
|
DÜMQARA (ID - 11208)sif. Qapqara, zil qara, tamamilə qara.
|
DÜMSÜK (ID - 11209)is. 1. Dirsək, yumruq, yaxud burunla, ya da başqa bir şeyin ucu ilə vurma, itələmə; dürtmələmə. Buzov burnu ilə anasının yelininə dümsük vurur. Bir dümsük vurdu.
2. Başqaları hiss etmədən yavaşca dirsəklə vurma. Ona bir dümsük... |
DÜMSÜKLƏMƏ (ID - 11210)“Dümsükləmək”dən f.is.
|
DÜMSÜKLƏMƏK (ID - 11211)f. 1. Dirsəklə, yumruqla, yaxud burunla, ya da başqa bir şeyin ucu ilə vurmaq, itələmək, dürtmək. Gecənin bir vaxtı elə bildim ki, uşaqların anası məni dümsüklüyür. C.Məmmədquluzadə. Leyla dirsəyi ilə nənəsini dümsüklədi....
|
DÜMSÜKLƏNMƏ (ID - 11212)“Dümsüklənmək”dən f.is.
|
DÜMSÜKLƏNMƏK (ID - 11213)məch. 1. Dümsüklə vurulmaq (itələnmək).
məc. Danlanmaq, məzəmmətlənmək. |
DÜMÜK (ID - 11214)is. dan. Məşğələ, məşğuliyyət.
Dümük olmaq dan. - bir şeylə vaxt keçirmək, vaxtını öldürmək. |
DÜMÜŞMƏK (ID - 11215). məh. Çöməlmək, çöməlib oturmaq; sallağı oturmaq. [Dərviş:] Buzovu onun qabaq ayaqlarına bağladı, özü də inəyin sağrısına dirsəkləndi, mən dümüşüb sağmağa başladım. A.Divanbəyoğlu.
|
DÜN (ID - 11216)is. Dünən. Dün gecə. Dün axşam. -Dün gəda idim və lakin sahibi-cəhan bu gün. Kişvəri. Dün gecə fələkə çıxdı fəryadım. M.P.Vaqif. Nə dil qaldı, nə dildə taqətim; dün şəb eşitdim kim; Edibdir ta səhər əğyar ilə ol dilrüba...
|
DÜNƏN (ID - 11217)is. Bu gündən əvvəlki gün, keçən gün, irəliki gün. Dünən hava yaxşı idi. Dünən axşam. - Dünən öləni dünən basdırdılar. (Ata. sözü). Rəfiqəmiz dünən bir vacib işdən ötrü gəlmişdi idarəmizə.. C.Məmmədquluzadə. Hər...
|
DÜNƏNKİ (ID - 11218)sif. Dünən olmuş, bir gün əvvəl vaqe olmuş, baş vermiş. Dünənki yağış. Dünənki hadisə. Dünənki iclas uzun çəkdi.
Dünənki gün də gün idi, bu gün də bir gündür. S.Ə.Şirvani. [Muzdurun] nitqi kəsildi, ay aman, olmaya ki,... |
DÜN(Ü)GÜN (ID - 11219)zərf klas. Gecə-gündüz, daima. Düngün fəraqindən gözüm yaş tökərü qan axıdar. Nəsimi. Əmma dünükün fəğan edərdi; Xunabi-cigər rəvan edərdi. Füzuli.
|
DÜNKÜ (ID - 11220)b a x dünənki. Nərdə onu yaşadan dünkü parlaq ehtişam, Onu öldürən kəndi sinifinin yolumu? M.Müşflq.
|
DÜNYA (ID - 11221)is. [ər.] 1. Bir küll olaraq maddənin bütün formalarının məcmusu; kainat. Dünyanın əmələ gəlməsi.
Yer kürəsi, yer üzü, aləm. Dünyanın qitələri. Dünyanı dolaşmaq. Dünyada elə bir qüvvə yoxdur ki, bizə qalib gəlsin. -... |
DÜNYA-ALƏM (ID - 11222)bax dünya 2 və 5-ci mənalarda.
|
DÜNYABAXIŞI, DÜNYAYA BAXIŞ (ID - 11223)bax dünyagörüşü. Fəlsəfi dünyabaxışı.
|
DÜNYAGİR (ID - 11224)is. [ər. dünya və fars. ...gir] köhn. Tamahkar, gözüdoymaz, xəsis.
|
DÜNYAGÖRMÜŞ (ID - 11225)sif. Həyat təcrübəsi çox olan, mübarizələrdən, çətinliklərdən, sınaqlardan çıxmış; təcrübəli, müdrik. Kətxuda dünyagörmüş, ağıllı bir adam idi. N.Nərimanov. [Səməd] özü dünyagörmüş adam idi, hər şeydən başı...
|
DÜNYAGÖRÜŞÜ (ID - 11226)is. Həyat, təbiət və cəmiyyət haqqında görüşlər sistemi.
|
DÜNYALIQ (ID - 11227)is. 1. köhn. Çoxlu mal və dövlət. Kişi öləndən sonra dünyalığı qalmışdı.
2. Adətən “bir” sözü ilə: həddindən artıq, son dərəcə çox. Bu, tamam bir dünyalıq işdir ki? - deyə Gəray özü də bilmədən addımaddım... |
DÜNYAPƏRƏST (ID - 11228)sif. [ər. dünya və fars. ...pərəst] klas. Dünyanın zövq və nemətlərinə aludə olmuş. Zövqsüz lazım çıxar dünyadan ol dünyapərəst; Kim, ona dünyadan ancaq zövqi-dünyadır qərəz. Füzuli.
|
DÜNYAPƏRƏSTLİK (ID - 11229)is. Dünyapərəst adamın keyfiyyəti; dünyanın zövq və səfalarına aludəlik.
|
DÜNYƏVİ (ID - 11230)sif. [ər.] Dünyaya aid olan, dünya ilə bağlı olan; din ilə əlaqəsi olmayan, dini mahiyyətdə olmayan. Dünyəvi məktəblər. Dünyəvi adam. Dünyəvi elmlər. Zakirin qoşma və gəraylıları dərin dünyəvi mahiyyət daşıyır.
|
DÜNYƏVİLİK (ID - 11231)is. Dünyaya aid olma, dünya ilə bağlı olma; dini olmama, dinlə əlaqəsi olmama.
|
DÜPBƏDÜZ, DÜPPƏDÜZ (ID - 11232)b ax dümdüz.
|
DÜRCƏK (ID - 11233)is. Dəri, ya qumaş üzərində çıxıntılar, qabarıqlar, habelə onlardan hər biri.
|
DÜRDANƏ (ID - 11234)is. [ər. dürr və fars. danə]
İnci (mirvari) dənəsi; inci, mirvari. // Klassik şeirdə: gözəlin dişlərinə işarə. Güləndə dişlərin ağzında, ey can; Sədəf içindəki dürdanəmizdir. Xətayi. Ağzın sədəf dişlərindir dürdanə;... |
DÜRDANƏLƏNMƏK (ID - 11235)f İnci kimi düzülmək. Bir şirin güftarlı, bir şəkər sözlü; Ağzı sədəf dişi dürdanələnmiş. M.P.Vaqif.
|
DÜR-DÜYÜN (ID - 11236)is. Lazım olan xırda-xuruş şeylər.
|
DÜR-DÜYÜNÇƏ (ID - 11237)is. Düyünçə şəklində bağlanmış şeylər. Sonra [Ələmdar] ..gizlətdiyi qızıl dür-düyünçələrini dartışdırıb dəyirmi stolun üstünə tökdü, əsgi-üsgüdən azad etdi. S.Rəhimov.
|
DÜRƏFŞAN (ID - 11238)sif [ər. dürr və fars. ...əfşan] klas. şair. Dürr saçan, inci saçan. Ey eşqidürəfşanım, vey bülbüli-bustanım; Vey nərgisi-məstanım, didarına müştaqəm. Nəsimi. Payibənd oldum səri-zülfi-pərişanın görüb; Nitqdən düşdüm,...
|
DÜRƏK (ID - 11239)sif. [fars.] Müxtəlif cinslərdən əmələ gəlmiş; mələz, qarışıq. Dürək toyuq.
|
DÜRƏNG (ID - 11240)sif. [fars.] köhn. 1. İki cür rəngi olan; ikirəngli.
2. məc. İkiüzlü, riyakar. Dürəng adam. |
DÜRƏNGLİK (ID - 11241)is. köhn. 1. İki rənglik.
məc. İkiüzlülük, riyakarlıq. Dürənglik bizə nisbət xəta deyil də, nədir? M.Ə.Sabir. |
DÜRGƏ (ID - 11242)is. Dəstə, yığın, toplu; yığılıb (sarınıb) bağlanmış şey. Bir dürgə pul.
|
DÜRGƏLƏMƏ (ID - 11243)“Dürgələmək”dən f.is.
|
DÜRGƏLƏMƏK (ID - 11244)f Dürgə halına salmaq. Pulu dürgələmək.
|
DÜRGƏLƏNMİŞ (ID - 11245)f.is. Dürgə halına salınmış.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb
İnformatika hazırlığı
Tam məlumat...
Ofis proqramları kursu
Tam məlumat...
İngilis dilini bizimlə öyrən
Tam məlumat...
......